Mikilvægi þéttingar byggðar Þórhildur Fjóla Kristjánsdóttir og Eva Dís Þórðardóttir skrifar 18. apríl 2017 07:00 Mikið hefur verið rætt um húsnæðismálin og þéttingu byggðar undanfarið. Í þessari umræðu má heyra að flestir eru sammála að þétting byggðar er jákvæð. Hún er jákvæð vegna þess að hún dregur úr umhverfisáhrifum. Hún hefur jákvæð áhrif á heilsu manna og umhverfið. Síðastliðna áratugi hefur byggð á höfuðborgarsvæðinu stækkað hlutfallslega meira að flatarmáli en fjölgun íbúa. Aukið umfang byggðar á höfuðborgarsvæðinu hefur valdið því að íbúum á hvern hektara hefur fækkað umtalsvert síðustu áratugi. Árið 1985 var fjöldi íbúa 54 á hvern hektara enn árið 2012 voru íbúar á hektara 35, þ.e. 35% fækkun. Á þessu tímabili fjölgaði bílum umtalsvert meira en íbúum en útþensla byggðar er á forsendum einkabílsins sem aðalsamgöngumáta. Slíkur vöxtur er afar óheppilegur fyrir íbúa, innviði, umhverfið og samfélagsfjárhaginn. Með dreifðari byggð versna skilyrði fyrir samgöngur almennt, sérstaklega fyrir almenningssamgöngur, gangandi og hjólandi þar sem vegalengdir verða meiri. Samgöngur fyrir einkabíla versna einnig vegna fjölgunar einkabíla og aukinna vegalengda á milli staða. Þar með notum við meiri tíma í að koma okkur á milli staða. Dýrmætan tíma sem annars væri hægt að nýta í annað. Með þéttingu byggðar er verið að nýta betur alla innviði, landnýting verður betri og mögulegt er að draga verulega úr notkun einkabílsins með tilheyrandi samdrætti í losun á gróðurhúsalofttegundum og minna svifryki. Þétting byggðar hefur einnig jákvæð áhrif á samfélagið þar sem nálægð fólks verður meiri og þar af leiðandi samskipti fólks t.d. í almenningsrýmum. Þétting byggðar styttir vegalengdir og gefur fólki raunverulegan kost á að nota vistvæna samgöngumáta eins og t.d. að ganga eða hjóla. Allt þetta hefur bein áhrif á heilbrigði okkar sem skilar sér í jákvæðum áhrifum á heilbrigðiskerfið okkar. En lífsstílstengdir sjúkdómar eins og kyrrseta er eitt af stóru vandamálunum í Evrópu og víðar í heiminum. Það er því margþættur samfélagslegur ávinningur við þéttingu byggðar. Reykjavíkurborg tók af skarið og setti skilmerkilega stefnu í aðalskipulag um að hætta þenslu borgarinnar og byggja innan borgarinnar á svokölluðum þéttingarsvæðum. Önnur sveitarfélög svo sem Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær hafa einnig sett sér stefnu/áætlun um að þétta innan þegar byggðra svæða. Segja má að í dag séu sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu á þeim stað í sinni stefnu að þurfa að standa við sett stefnumið um að hætta útþenslu byggðar en tryggja um leið nægt framboð lóða í takt við þörfina.Vinnum áfram eftir settum markmiðumÁstæðuna fyrir umræðu um þéttingu byggðar undanfarið má rekja til þess stóra vanda sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir í húsnæðismálum. Nú þegar kaupmáttur hefur aukist hafa framkvæmdir hafist að nýju eftir hrun. Hins vegar er byggingarmarkaðurinn langt eftir á þar sem lítið sem ekkert var byggt í hruninu og á árunum eftir. Nú standa markaðurinn og sveitarfélögin frammi fyrir því að vinna upp „tapið“ ásamt því að skaffa hið árlega magn íbúða sem þörf er á hverju sinni. Það er freistandi að falla í sama farið aftur og brjóta nýtt land undir byggð, sérstaklega þegar við sjáum ekki ávinninginn af þéttingu byggðar strax. Það er fljótlegra og kannski auðveldara að brjóta nýtt land undir uppbyggingu með þeim rökum að það er hagkvæmara. En með þeim rökum er eingöngu verið að horfa til afmarkaðs hluta kostnaðar. Ef kostnaður slíkra framkvæmda er reiknaður m.t.t. kostnaðar samfélagsins og einstaklinga við að viðhalda slíkri byggð er það ekki raunin. Við erum að gera margt rétt varðandi þéttingu byggðar. Höldum áfram að vinna eftir settum markmiðum varðandi þéttingu byggðar þó þau séu erfið og flókin. Skipulagsmál snúast m.a. um að setja stefnu til framtíðar og fylgja henni eftir, þannig næst árangur sem komandi kynslóðir munu njóta góðs af.Pistillinn birtist fyrst í Fréttablaðinu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Mikið hefur verið rætt um húsnæðismálin og þéttingu byggðar undanfarið. Í þessari umræðu má heyra að flestir eru sammála að þétting byggðar er jákvæð. Hún er jákvæð vegna þess að hún dregur úr umhverfisáhrifum. Hún hefur jákvæð áhrif á heilsu manna og umhverfið. Síðastliðna áratugi hefur byggð á höfuðborgarsvæðinu stækkað hlutfallslega meira að flatarmáli en fjölgun íbúa. Aukið umfang byggðar á höfuðborgarsvæðinu hefur valdið því að íbúum á hvern hektara hefur fækkað umtalsvert síðustu áratugi. Árið 1985 var fjöldi íbúa 54 á hvern hektara enn árið 2012 voru íbúar á hektara 35, þ.e. 35% fækkun. Á þessu tímabili fjölgaði bílum umtalsvert meira en íbúum en útþensla byggðar er á forsendum einkabílsins sem aðalsamgöngumáta. Slíkur vöxtur er afar óheppilegur fyrir íbúa, innviði, umhverfið og samfélagsfjárhaginn. Með dreifðari byggð versna skilyrði fyrir samgöngur almennt, sérstaklega fyrir almenningssamgöngur, gangandi og hjólandi þar sem vegalengdir verða meiri. Samgöngur fyrir einkabíla versna einnig vegna fjölgunar einkabíla og aukinna vegalengda á milli staða. Þar með notum við meiri tíma í að koma okkur á milli staða. Dýrmætan tíma sem annars væri hægt að nýta í annað. Með þéttingu byggðar er verið að nýta betur alla innviði, landnýting verður betri og mögulegt er að draga verulega úr notkun einkabílsins með tilheyrandi samdrætti í losun á gróðurhúsalofttegundum og minna svifryki. Þétting byggðar hefur einnig jákvæð áhrif á samfélagið þar sem nálægð fólks verður meiri og þar af leiðandi samskipti fólks t.d. í almenningsrýmum. Þétting byggðar styttir vegalengdir og gefur fólki raunverulegan kost á að nota vistvæna samgöngumáta eins og t.d. að ganga eða hjóla. Allt þetta hefur bein áhrif á heilbrigði okkar sem skilar sér í jákvæðum áhrifum á heilbrigðiskerfið okkar. En lífsstílstengdir sjúkdómar eins og kyrrseta er eitt af stóru vandamálunum í Evrópu og víðar í heiminum. Það er því margþættur samfélagslegur ávinningur við þéttingu byggðar. Reykjavíkurborg tók af skarið og setti skilmerkilega stefnu í aðalskipulag um að hætta þenslu borgarinnar og byggja innan borgarinnar á svokölluðum þéttingarsvæðum. Önnur sveitarfélög svo sem Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær hafa einnig sett sér stefnu/áætlun um að þétta innan þegar byggðra svæða. Segja má að í dag séu sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu á þeim stað í sinni stefnu að þurfa að standa við sett stefnumið um að hætta útþenslu byggðar en tryggja um leið nægt framboð lóða í takt við þörfina.Vinnum áfram eftir settum markmiðumÁstæðuna fyrir umræðu um þéttingu byggðar undanfarið má rekja til þess stóra vanda sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir í húsnæðismálum. Nú þegar kaupmáttur hefur aukist hafa framkvæmdir hafist að nýju eftir hrun. Hins vegar er byggingarmarkaðurinn langt eftir á þar sem lítið sem ekkert var byggt í hruninu og á árunum eftir. Nú standa markaðurinn og sveitarfélögin frammi fyrir því að vinna upp „tapið“ ásamt því að skaffa hið árlega magn íbúða sem þörf er á hverju sinni. Það er freistandi að falla í sama farið aftur og brjóta nýtt land undir byggð, sérstaklega þegar við sjáum ekki ávinninginn af þéttingu byggðar strax. Það er fljótlegra og kannski auðveldara að brjóta nýtt land undir uppbyggingu með þeim rökum að það er hagkvæmara. En með þeim rökum er eingöngu verið að horfa til afmarkaðs hluta kostnaðar. Ef kostnaður slíkra framkvæmda er reiknaður m.t.t. kostnaðar samfélagsins og einstaklinga við að viðhalda slíkri byggð er það ekki raunin. Við erum að gera margt rétt varðandi þéttingu byggðar. Höldum áfram að vinna eftir settum markmiðum varðandi þéttingu byggðar þó þau séu erfið og flókin. Skipulagsmál snúast m.a. um að setja stefnu til framtíðar og fylgja henni eftir, þannig næst árangur sem komandi kynslóðir munu njóta góðs af.Pistillinn birtist fyrst í Fréttablaðinu
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun