Kurteisi og virðing Rakel Þórðardóttir skrifar 10. ágúst 2018 14:43 Í vor var ég svo heppin að fá að fara með gamla vinnustaðnum mínum í skólaheimsókn til Hollands. Ég heimsótti tvo skóla í Amsterdam. Það sem fyrst vakti athygli mín var þögnin í báðum skólunum. Hópurinn minn hélt fyrst að það væri frí í skólanum. Kyrrðin og rólegheitin voru slík að það hlaut að vera frí. Að það væru engin börn á svæðinu. Engir hurðaskellir, engin að hlaupa eftir göngunum, engin gól, engin grátur ekkert rifrildi og þras. En svo var ekki, þetta var ósköp venjulegur fimmtudagur í júní. Börnin sem við sáum virtust vera hamingjusöm. Þau voru að vinna í sínum verkefnum, þau töluðu saman án þess að kalla eða öskra. Þau hlustuðu á hvert annað og var engin starfsmaður til að stýra þessum samskiptum. Ég átti ekki til orð. Auðvitað geri ég mér grein fyrir því að það er til nokkuð sem heitir gestahegðun. En þarna voru krakkarnir samt sem áður mjög kurteis við starfsfólk skólans og báru virðingu fyrir starfsfólkinu. Þá fór ég að velta því fyrir mér afhverju er virðing okkur íslendingum svona framandi? Ég hef búið og starfað í Bretlandi og Bandaríkjunum og þar hagar fólk sér öðruvísi gagnvart ókunugum. Gerum við það hér? Komum við fram af virðingu við ókunnuga? Ég mun aldrei gleyma því þegar ég var tvítug í verslun í Bandaríknunum og heyrði „Can I help you Ma´am?“ Ég hélt bara áfram að skoða vöruna og datt alls ekki í hug að afgreiðslukonan í verslunni væri að tala við mig. Ég væri „Ma´am“! Ég var vön því að starfsfólk verslanna hér á Íslandi liti mig hornauga og væri pirrað að ég væri að skoða og spá. Alveg frá því að ég gat farið ein í verslunarferðir sem barn var ég vön hranalegri framkomu frá afgreiðslufólki. Oftar en ekki var skoðað í pokann hjá mér hvort ég væri að stela, þegar ég var að sendast út í mjólkurbúð á horninu. Í verslunni við grunnskólann minn var oftar en ekki hreytt í okkur krakkana sem voru að versla okkur nesti „Hvað ætlar þú að fá?“ Eins og við værum að eyðileggja daginn fyrir fólkinu sem vann þarna. En þá var ég kannski með Svala og snúð. Ekkert vesen. Í mörg ár starfaði ég í apóteki. Þar var ekki algengt að börn kæmu að versla sjálf. En það kom þó fyrir. Oftar en ekki að kaupa snúð til að gefa yngra systkyni. Eða kaupa sér sundgleraugu og kannski eitt Extra tyggjó með. Mér fannst voðalega gaman að aðstoða þessi börn og reyndi mitt besta til að koma fram við þau eins og alla aðra viðskiptavini. Minnug þessarar reynslu minnar frá því ég var barn. En þarna í apótekinu fékk ég líka svo sannalega að kenna á því hvernig fullorðið fólk getur komið fram við annað fullorðið fólk. Ég var ásökuðu um að hygla ákveðnum lyfjafyrirtækjum þegar ég bauð ódýrari lyf. Sem mér bar skilda til samkvæmt lögum. „Átt þú hlutabréf í þessu lyfjafyrirtæki?“ var spurning sem ég heyrði oft. Bara svo það sé alveg á hreinu þá er engi hluthafi í lyfjafyrirtæki að vinna á „gólfinu“ í apóteki. Þau þurfa þess ekki. Þau sitja við skrifborðið sitt og skoða hlutabréfamarkaðinn. Allan daginn. Eftir næstum því tuttugu ár í starfi sem lyfjatæknir þar sem maður mátti þola svívirðingar og hótanir nánast á hverjum degi, var komið gott. Ég átti ung börn og langur vinnudagur er ekki möguleiki fyrir fjölskyldufólk hér á Íslandi. Það dæmi gengur ekki upp. Eins og það hljómaði undarlega þá langaði mig að gera eitthvað sem gerir mig stolta Ég skráði mig í háskólanám, í kennaranám. Ég kynntist góðu og skemmtilegu fólki í þessu námi mínu. Bæði nemendum og starfsfólki. Mér fannst ég alltaf vera að læra eitthvað nýtt. Hópurinn minn í fjarnáminu vann mjög vel saman og studdum við hvert annað í gegnum námið. Hef ég eignast vini fyrir lífstíð í þessum hópi. Eftir sumarheimsóknina mína og með tilliti til þess sem ég var að læra í B.Ed náminu mínu velti ég því fyrir mér. Hvernig getum við kennt börnum virðingu? Þetta atrið var ekki til skoðunar í siðfræðiáfanganum. Hefur eflaust ekki þótt skipta máli. Er þetta menningalegur galli á íslensku þjóðinni að geta ekki verið kurteis hvort við annað? Er eðlilegt að samskipti milli ókunnugra einkennist af spælingum og að markmiðið virðist vera að niðurlægja aðra. Er hægt að ræða svona hluti í menningunni okkar opinskátt og getum við reynt að bæta okkur. Með umræðunni sem fór af stað vegna Metoo# byltingarinnar þar sem þöggun vegna kynferðisofbeldis var rofin. Finndist mér tími til komin að við sem þjóð tökum okkur á og förum að ræða aðferðir sem hjálpa okkur að vanda okkur í samskiptum við aðra. Hvernig á að koma fram við aðra af virðingu. Höfum það sem markmið í vetur. Tökum öll þátt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tengdar fréttir Rangar áherslur í kennaranámi Á fyrstu vikunni áttaði ég mig á því að það sem ég hafði verið að læra í kennaranáminu kom ekkert kennarastarfinu við. 25. janúar 2018 08:35 Mest lesið Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Í vor var ég svo heppin að fá að fara með gamla vinnustaðnum mínum í skólaheimsókn til Hollands. Ég heimsótti tvo skóla í Amsterdam. Það sem fyrst vakti athygli mín var þögnin í báðum skólunum. Hópurinn minn hélt fyrst að það væri frí í skólanum. Kyrrðin og rólegheitin voru slík að það hlaut að vera frí. Að það væru engin börn á svæðinu. Engir hurðaskellir, engin að hlaupa eftir göngunum, engin gól, engin grátur ekkert rifrildi og þras. En svo var ekki, þetta var ósköp venjulegur fimmtudagur í júní. Börnin sem við sáum virtust vera hamingjusöm. Þau voru að vinna í sínum verkefnum, þau töluðu saman án þess að kalla eða öskra. Þau hlustuðu á hvert annað og var engin starfsmaður til að stýra þessum samskiptum. Ég átti ekki til orð. Auðvitað geri ég mér grein fyrir því að það er til nokkuð sem heitir gestahegðun. En þarna voru krakkarnir samt sem áður mjög kurteis við starfsfólk skólans og báru virðingu fyrir starfsfólkinu. Þá fór ég að velta því fyrir mér afhverju er virðing okkur íslendingum svona framandi? Ég hef búið og starfað í Bretlandi og Bandaríkjunum og þar hagar fólk sér öðruvísi gagnvart ókunugum. Gerum við það hér? Komum við fram af virðingu við ókunnuga? Ég mun aldrei gleyma því þegar ég var tvítug í verslun í Bandaríknunum og heyrði „Can I help you Ma´am?“ Ég hélt bara áfram að skoða vöruna og datt alls ekki í hug að afgreiðslukonan í verslunni væri að tala við mig. Ég væri „Ma´am“! Ég var vön því að starfsfólk verslanna hér á Íslandi liti mig hornauga og væri pirrað að ég væri að skoða og spá. Alveg frá því að ég gat farið ein í verslunarferðir sem barn var ég vön hranalegri framkomu frá afgreiðslufólki. Oftar en ekki var skoðað í pokann hjá mér hvort ég væri að stela, þegar ég var að sendast út í mjólkurbúð á horninu. Í verslunni við grunnskólann minn var oftar en ekki hreytt í okkur krakkana sem voru að versla okkur nesti „Hvað ætlar þú að fá?“ Eins og við værum að eyðileggja daginn fyrir fólkinu sem vann þarna. En þá var ég kannski með Svala og snúð. Ekkert vesen. Í mörg ár starfaði ég í apóteki. Þar var ekki algengt að börn kæmu að versla sjálf. En það kom þó fyrir. Oftar en ekki að kaupa snúð til að gefa yngra systkyni. Eða kaupa sér sundgleraugu og kannski eitt Extra tyggjó með. Mér fannst voðalega gaman að aðstoða þessi börn og reyndi mitt besta til að koma fram við þau eins og alla aðra viðskiptavini. Minnug þessarar reynslu minnar frá því ég var barn. En þarna í apótekinu fékk ég líka svo sannalega að kenna á því hvernig fullorðið fólk getur komið fram við annað fullorðið fólk. Ég var ásökuðu um að hygla ákveðnum lyfjafyrirtækjum þegar ég bauð ódýrari lyf. Sem mér bar skilda til samkvæmt lögum. „Átt þú hlutabréf í þessu lyfjafyrirtæki?“ var spurning sem ég heyrði oft. Bara svo það sé alveg á hreinu þá er engi hluthafi í lyfjafyrirtæki að vinna á „gólfinu“ í apóteki. Þau þurfa þess ekki. Þau sitja við skrifborðið sitt og skoða hlutabréfamarkaðinn. Allan daginn. Eftir næstum því tuttugu ár í starfi sem lyfjatæknir þar sem maður mátti þola svívirðingar og hótanir nánast á hverjum degi, var komið gott. Ég átti ung börn og langur vinnudagur er ekki möguleiki fyrir fjölskyldufólk hér á Íslandi. Það dæmi gengur ekki upp. Eins og það hljómaði undarlega þá langaði mig að gera eitthvað sem gerir mig stolta Ég skráði mig í háskólanám, í kennaranám. Ég kynntist góðu og skemmtilegu fólki í þessu námi mínu. Bæði nemendum og starfsfólki. Mér fannst ég alltaf vera að læra eitthvað nýtt. Hópurinn minn í fjarnáminu vann mjög vel saman og studdum við hvert annað í gegnum námið. Hef ég eignast vini fyrir lífstíð í þessum hópi. Eftir sumarheimsóknina mína og með tilliti til þess sem ég var að læra í B.Ed náminu mínu velti ég því fyrir mér. Hvernig getum við kennt börnum virðingu? Þetta atrið var ekki til skoðunar í siðfræðiáfanganum. Hefur eflaust ekki þótt skipta máli. Er þetta menningalegur galli á íslensku þjóðinni að geta ekki verið kurteis hvort við annað? Er eðlilegt að samskipti milli ókunnugra einkennist af spælingum og að markmiðið virðist vera að niðurlægja aðra. Er hægt að ræða svona hluti í menningunni okkar opinskátt og getum við reynt að bæta okkur. Með umræðunni sem fór af stað vegna Metoo# byltingarinnar þar sem þöggun vegna kynferðisofbeldis var rofin. Finndist mér tími til komin að við sem þjóð tökum okkur á og förum að ræða aðferðir sem hjálpa okkur að vanda okkur í samskiptum við aðra. Hvernig á að koma fram við aðra af virðingu. Höfum það sem markmið í vetur. Tökum öll þátt.
Rangar áherslur í kennaranámi Á fyrstu vikunni áttaði ég mig á því að það sem ég hafði verið að læra í kennaranáminu kom ekkert kennarastarfinu við. 25. janúar 2018 08:35
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar