Skrifræði og ostasorg Þórlindur Kjartansson skrifar 6. apríl 2018 10:00 Fyrir nokkrum árum varð ég fyrir því minniháttar óláni að skilja við mig litla myndavél á safni í Bandaríkjunum. Það var þó huggun harmi gegn að ég var mjög fljótur að átta mig á því að ég hafði orðið viðskila við myndavélina og sneri aftur að staðnum, þar sem ég hafði fengið mér sæti stuttu áður. Ofurtrú mín á mannkyninu gerði ekki ráð fyrir öðru en að hún lægi þar ennþá. En myndavélin var ekki þar sem ég hélt að ég hefði skilið hana eftir. Ég var því mjög fljótur að draga þá ályktun að einhver góðviljaður gestur eða samviskusamur starfsmaður hefði á þessum örfáu mínútum áttað sig á óhappinu og ákveðið að koma myndavélinni minni á öruggan stað svo ég gæti sótt hana við hentugleika. Þannig að ég fór næst á upplýsingaborðið þar sem hjálplegur og vingjarnlegur starfsmaður sýndi angist minni algjöra samúð, hringdi í „tapað fundið“ og þuldi upp lýsingu mína á myndavélinni. Hann rétti svo upp þumalinn, brosti breitt og sagði mér þegar hann lagði tólið á, að myndavélin mín væri svo sannarlega komin til skila og ég gæti farið og sótt hana. Góðar fréttir.Myndavél í varðhaldi Þegar komið var á skrifstofu „tapað fundið“ endurtók hjálplegi starfsmaðurinn fyrir samstarfsmanneskju sinni, þeirri sem var falin ábyrgð á öllu því sem hafði glatast en fundist á ný, að hér væri maðurinn sem varð viðskila við myndavélina sína og hvort hún vildi vera svo elskuleg að finna hana til. Valdhafi tapaðs og fundins, tók ábyrgð sína alvarlega, og virtist ekki finnast það vera neitt sérstakt gleðiefni að geta leyst hratt og greiðlega úr vandanum. Þess í stað rétti valdhafinn fram eyðublað þar sem ég var beðinn að gefa yfirlýsingu um hvaða hlut ég hefði glatað og sverja og sárt við leggja að hluturinn væri eign mín. Þar með gæti gæslumaðurinn afhent mér myndavélina mína gegn skjalfestri sönnun á því að öllum verkferlum hafi ferið framfylgt að fullu. Eftir að valdhafinn, sem nú virtist vera orðinn ótvíræður forsjáraðili yfir myndavélinni minni, hafði gaumgæft skýrsluna var beðið um skilríki. Ég sagði að ég væri ekki með neitt á mér nema íslenskt greiðslukort, sem væri reyndar þeim góða kosti búið, að á því er mynd. Þetta dugði ekki. Hinn nýi umráðamaður myndavélarinnar hafði skýr fyrirmæli um að afhenda engum eigur sínar nema gegn fullnægjandi framvísun löglegra skilríkja, sem í mínu tilviki sem útlendingur gat ekki verið annað heldur en vegabréf. Vondar fréttir. Tölvan segir „nei“ Vegabréfið var á hótelinu í hinum enda borgarinnar og það tæki mig nokkra klukkutíma að komast aftur í safnið með vegabréfið—og þá klukkutíma hafði ég ekki því ég átti flug heim síðar um daginn. Þá datt mér í hug snjallræði sem mér fannst svo augljóslega leysa málið að það hlyti að vera úr sögunni. „Heyrðu, kveiktu bara á myndavélinni, og þá geturðu séð myndir af ferðafélaga mínum sem stendur hérna við hlið mér, og myndir af okkur saman líka, og börnunum mínum og meira að segja mér sjálfum.“ Þetta fannst mér að hlyti að duga til þess að sannfæra forsjármanneskjuna um að það væri „beyond all reasonable doubt“ satt hjá mér að vélin væri mín. Engum gæti dottið í hug að álasa henni fyrir að afhenda myndavélina. Þótt myndavélin væri af þeirri gerð sem ég lýsti, hefði fundist á þeim stað sem ég sagði, að á henni væru myndir af mér og ég gæti sýnt kreditkort með mynd af þeim sama sjálfum mér, þá dugði það ekki til. Hlutverk starfsmannsins var svo sannarlega ekki að leysa vandamál heldur að framfylgja reglunum. Sem betur fer stóð velviljaði starfsmaðurinn ennþá hjá okkur og fylgdist með. Sá var umtalsvert vingjarnlegri og yfirvegaðri en ég og gat því gripið í taumana áður en fas mitt breyttist úr almennri undrun, yfir í aðgangsharða reiði eða stjórnlausa bræði. Með aðdáunarverðri lagni tókst honum að sannfæra kollega sinn um að afhenda mér myndavélina mína, gegn loforði um að hann tæki alla ábyrgð á þessu kæruleysislega athæfi ef einhvern tímann síðar þyrfti að standa skil á því við yfirboðara þeirra beggja á safninu. Mér varð hugsað til þessarar upplifunar nú í vikunni þegar í ljós kom að enginn stjórnmála- eða embættismaður hafði átt frumkvæði að því að lagfæra löggjöf til samræmis við skýran vilja Alþingis um aukið frelsi til innflutnings á útlenskum osti. Fyrir vikið er líklegt að framboð á osti verði mun minna en verslanir gerðu ráð fyrir, og líklega lenda sumar þeirra í vandræðum gagnvart birgjum ef pantanirnar reynast óáreiðanlegar. Það virðist nefnilega ekki vera sérstakt markmið hjá embættismönnum sem fjalla um landbúnaðarmál að leyfa Íslendingum að njóta osta. Þótt hagsmunir neytenda megi heita augljósir, og enginn vafi hafi leiki á vilja Alþingis, þá lætur „kerfið“ ekki hafa sig svo glatt út í þær gönur að fara að leysa greiðlega úr málum sem einhver von er til að flækja enn frekar og tefja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórlindur Kjartansson Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Sjá meira
Fyrir nokkrum árum varð ég fyrir því minniháttar óláni að skilja við mig litla myndavél á safni í Bandaríkjunum. Það var þó huggun harmi gegn að ég var mjög fljótur að átta mig á því að ég hafði orðið viðskila við myndavélina og sneri aftur að staðnum, þar sem ég hafði fengið mér sæti stuttu áður. Ofurtrú mín á mannkyninu gerði ekki ráð fyrir öðru en að hún lægi þar ennþá. En myndavélin var ekki þar sem ég hélt að ég hefði skilið hana eftir. Ég var því mjög fljótur að draga þá ályktun að einhver góðviljaður gestur eða samviskusamur starfsmaður hefði á þessum örfáu mínútum áttað sig á óhappinu og ákveðið að koma myndavélinni minni á öruggan stað svo ég gæti sótt hana við hentugleika. Þannig að ég fór næst á upplýsingaborðið þar sem hjálplegur og vingjarnlegur starfsmaður sýndi angist minni algjöra samúð, hringdi í „tapað fundið“ og þuldi upp lýsingu mína á myndavélinni. Hann rétti svo upp þumalinn, brosti breitt og sagði mér þegar hann lagði tólið á, að myndavélin mín væri svo sannarlega komin til skila og ég gæti farið og sótt hana. Góðar fréttir.Myndavél í varðhaldi Þegar komið var á skrifstofu „tapað fundið“ endurtók hjálplegi starfsmaðurinn fyrir samstarfsmanneskju sinni, þeirri sem var falin ábyrgð á öllu því sem hafði glatast en fundist á ný, að hér væri maðurinn sem varð viðskila við myndavélina sína og hvort hún vildi vera svo elskuleg að finna hana til. Valdhafi tapaðs og fundins, tók ábyrgð sína alvarlega, og virtist ekki finnast það vera neitt sérstakt gleðiefni að geta leyst hratt og greiðlega úr vandanum. Þess í stað rétti valdhafinn fram eyðublað þar sem ég var beðinn að gefa yfirlýsingu um hvaða hlut ég hefði glatað og sverja og sárt við leggja að hluturinn væri eign mín. Þar með gæti gæslumaðurinn afhent mér myndavélina mína gegn skjalfestri sönnun á því að öllum verkferlum hafi ferið framfylgt að fullu. Eftir að valdhafinn, sem nú virtist vera orðinn ótvíræður forsjáraðili yfir myndavélinni minni, hafði gaumgæft skýrsluna var beðið um skilríki. Ég sagði að ég væri ekki með neitt á mér nema íslenskt greiðslukort, sem væri reyndar þeim góða kosti búið, að á því er mynd. Þetta dugði ekki. Hinn nýi umráðamaður myndavélarinnar hafði skýr fyrirmæli um að afhenda engum eigur sínar nema gegn fullnægjandi framvísun löglegra skilríkja, sem í mínu tilviki sem útlendingur gat ekki verið annað heldur en vegabréf. Vondar fréttir. Tölvan segir „nei“ Vegabréfið var á hótelinu í hinum enda borgarinnar og það tæki mig nokkra klukkutíma að komast aftur í safnið með vegabréfið—og þá klukkutíma hafði ég ekki því ég átti flug heim síðar um daginn. Þá datt mér í hug snjallræði sem mér fannst svo augljóslega leysa málið að það hlyti að vera úr sögunni. „Heyrðu, kveiktu bara á myndavélinni, og þá geturðu séð myndir af ferðafélaga mínum sem stendur hérna við hlið mér, og myndir af okkur saman líka, og börnunum mínum og meira að segja mér sjálfum.“ Þetta fannst mér að hlyti að duga til þess að sannfæra forsjármanneskjuna um að það væri „beyond all reasonable doubt“ satt hjá mér að vélin væri mín. Engum gæti dottið í hug að álasa henni fyrir að afhenda myndavélina. Þótt myndavélin væri af þeirri gerð sem ég lýsti, hefði fundist á þeim stað sem ég sagði, að á henni væru myndir af mér og ég gæti sýnt kreditkort með mynd af þeim sama sjálfum mér, þá dugði það ekki til. Hlutverk starfsmannsins var svo sannarlega ekki að leysa vandamál heldur að framfylgja reglunum. Sem betur fer stóð velviljaði starfsmaðurinn ennþá hjá okkur og fylgdist með. Sá var umtalsvert vingjarnlegri og yfirvegaðri en ég og gat því gripið í taumana áður en fas mitt breyttist úr almennri undrun, yfir í aðgangsharða reiði eða stjórnlausa bræði. Með aðdáunarverðri lagni tókst honum að sannfæra kollega sinn um að afhenda mér myndavélina mína, gegn loforði um að hann tæki alla ábyrgð á þessu kæruleysislega athæfi ef einhvern tímann síðar þyrfti að standa skil á því við yfirboðara þeirra beggja á safninu. Mér varð hugsað til þessarar upplifunar nú í vikunni þegar í ljós kom að enginn stjórnmála- eða embættismaður hafði átt frumkvæði að því að lagfæra löggjöf til samræmis við skýran vilja Alþingis um aukið frelsi til innflutnings á útlenskum osti. Fyrir vikið er líklegt að framboð á osti verði mun minna en verslanir gerðu ráð fyrir, og líklega lenda sumar þeirra í vandræðum gagnvart birgjum ef pantanirnar reynast óáreiðanlegar. Það virðist nefnilega ekki vera sérstakt markmið hjá embættismönnum sem fjalla um landbúnaðarmál að leyfa Íslendingum að njóta osta. Þótt hagsmunir neytenda megi heita augljósir, og enginn vafi hafi leiki á vilja Alþingis, þá lætur „kerfið“ ekki hafa sig svo glatt út í þær gönur að fara að leysa greiðlega úr málum sem einhver von er til að flækja enn frekar og tefja.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun