Ungmenni búin að fá nóg Þórdís Eva Einarsdóttir skrifar 8. mars 2018 10:23 Lækkun kosningaaldurs úr 18 árum niður í 16 ár hefur verið í umræðunni í mörg ár og nokkrum sinnum hafa verið lögð fram frumvörp þess efnis. Í þessum skrifuðu orðum hefur verið lagt fram nýtt frumvarp á Alþingi. Það er ólíkt þeim sem hafa verið á undan að því leyti að í því er sjónarmiðum beint að sveitastjórnarkosningum. Ef kosningaaldur almennt væri lækkaður þyrfti að ráðast í breytingar á stjórnarskrá en með þessu frumvarpi þyrfti aðeins lagabreytingar. Lækkun kosningaaldurs með þessum hætti er því öruggari leið til að gefa ungmennum tækifæri til að hafa áhrif á sitt samfélag. Ef frumvarpið nær fram að ganga er stefnt að því að innleiða nýju lögin fyrir sveitastjórnarkosningarnar núna í vor.Þreytt á óréttlæti Helstu mótrök gegn lækkuninni eru þau að 16 ára einstaklingar séu ekki nógu þroskaðir til að axla þessa ábyrgð, hafi ekki vit á málefnum sem viðkoma stjórnmálum og séu of auðtrúa til að taka skynsamlegar ákvarðanir. Þessi rök samræmast ekki veruleika 16 ára ungmenna. 16 ára einstaklingar standa á miklum tímamótum. Þeir útskrifast úr grunnskóla, hefja nám í framhaldsskóla og margir flytja að heiman, auk þess sem þeir eru sakhæfir og tekjuskattur dreginn af launum þeirra. 16 ára einstaklingar eru virkir þátttakendur í þjóðfélaginu og eiga að njóta þeirra réttinda sem því fylgir. Ungmenni hafa þurft að þola mikið óréttlæti þegar kemur að málefnum sem snerta þau. Ýmsar róttækar breytingar hafa orðið að veruleika á síðustu misserum og má þar nefna styttingu náms til stúdentsprófs, upptöku ABC kerfisins og breytingar á samræmdu prófunum. Ekkert af þessu var gert í samráði við þau sem þetta hefur mest áhrif á, ungmennin sjálf. Ungt fólk er þreytt á að hafa ekki rödd og að þurfa að horfa upp á aðra taka ákvarðanir um framtíð þeirra án þess að geta lagt neitt til málanna.Nauðsynlegt að efla fræðslu Hins vegar er margt til í því að 16 ára einstaklingar viti ekki mikið um stjórnmál. Það er eitthvað sem nauðsynlegt er að laga, hvort sem lagst verður í lækkun á kosningaaldri eða ekki. Í grunnskólum er lítil sem engin fræðsla um stjórnmál. Það er ekki nóg að lesa einn kafla í samfélagsfræðibók og láta þar við sitja. Ef ungmenni eiga að geta tekið upplýsta ákvörðun verða þau að læra grundvallaratriði stjórnmála. Ekki er hægt að kenna áhugaleysi um þennan vanda. Það hefur sýnt sig að ungmenni vilja taka þátt og undirrituð hefur aldrei hitt ungling sem vill alls ekki læra um stjórnmál, enda sú þekking mikilvægt veganesti út í lífið. Það er ekki fyrr en í framhaldsskóla sem reynt er að hvetja ungmenni til að sýna áhuga á stjórnmálum. Má ekki ráðast í verkið af hálfum hug Lækkun kosningaaldurs hefur verið reynd í öðrum löndum og er þá nærtækast að nefna Danmörk og Noreg. Þegar Danir prófuðu þessa breytingu í sveitastjórnarkosningum stóðu þeir fyrir stórri herferð til að auka þátttöku ungs fólks og náðu góðum árangri í að hækka kjörsókn. Norðmenn stóðu hins vegar ekki fyrir þess konar herferð og hafði lækkunin lítil áhrif á kosningaþátttöku þar í landi. Við megum ekki falla í sömu gryfju og Norðmenn. Ef markmiðið er að auka þátttöku ungs fólks í kosningum, að viðhalda lýðræði og gefa þátttakendum þjóðfélagsins þau réttindi sem þeir eiga skilið þarf að efla fræðslu og beisla áhuga ungmenna til að taka þátt. Þá vaknar sú spurning hvort skynsamlegt sé að lækka kosningaaldur fyrir kosningarnar í vor án þess að það gefist nægur tími til að gera nauðsynlegar breytingar. Með lækkun kosningaaldurs hljóta ungmenni rödd og eru ekki lengur utangarðs, þau hvetja stjórnmálafólk til að sanna sig fyrir stærri hóp fólks og neyða þau til að taka tillit til fleiri sjónarmiða. Ef við höldum rétt á spöðunum getur lækkun kosningaaldurs haft jákvæð áhrif á þjóðfélagið. Höfundur er nemandi á 1. ári í Menntaskólanum á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Áskorun - Þingmenn, sýnið kjósendum stórhug skrifar Skoðun TikTok, upplýsingaóreiða og stjórnvöld Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Taktu þátt í lýðræðinu með okkur Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Neyðarmóttakan; fyrir þolendur framhjáhalds Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Lækkun kosningaaldurs úr 18 árum niður í 16 ár hefur verið í umræðunni í mörg ár og nokkrum sinnum hafa verið lögð fram frumvörp þess efnis. Í þessum skrifuðu orðum hefur verið lagt fram nýtt frumvarp á Alþingi. Það er ólíkt þeim sem hafa verið á undan að því leyti að í því er sjónarmiðum beint að sveitastjórnarkosningum. Ef kosningaaldur almennt væri lækkaður þyrfti að ráðast í breytingar á stjórnarskrá en með þessu frumvarpi þyrfti aðeins lagabreytingar. Lækkun kosningaaldurs með þessum hætti er því öruggari leið til að gefa ungmennum tækifæri til að hafa áhrif á sitt samfélag. Ef frumvarpið nær fram að ganga er stefnt að því að innleiða nýju lögin fyrir sveitastjórnarkosningarnar núna í vor.Þreytt á óréttlæti Helstu mótrök gegn lækkuninni eru þau að 16 ára einstaklingar séu ekki nógu þroskaðir til að axla þessa ábyrgð, hafi ekki vit á málefnum sem viðkoma stjórnmálum og séu of auðtrúa til að taka skynsamlegar ákvarðanir. Þessi rök samræmast ekki veruleika 16 ára ungmenna. 16 ára einstaklingar standa á miklum tímamótum. Þeir útskrifast úr grunnskóla, hefja nám í framhaldsskóla og margir flytja að heiman, auk þess sem þeir eru sakhæfir og tekjuskattur dreginn af launum þeirra. 16 ára einstaklingar eru virkir þátttakendur í þjóðfélaginu og eiga að njóta þeirra réttinda sem því fylgir. Ungmenni hafa þurft að þola mikið óréttlæti þegar kemur að málefnum sem snerta þau. Ýmsar róttækar breytingar hafa orðið að veruleika á síðustu misserum og má þar nefna styttingu náms til stúdentsprófs, upptöku ABC kerfisins og breytingar á samræmdu prófunum. Ekkert af þessu var gert í samráði við þau sem þetta hefur mest áhrif á, ungmennin sjálf. Ungt fólk er þreytt á að hafa ekki rödd og að þurfa að horfa upp á aðra taka ákvarðanir um framtíð þeirra án þess að geta lagt neitt til málanna.Nauðsynlegt að efla fræðslu Hins vegar er margt til í því að 16 ára einstaklingar viti ekki mikið um stjórnmál. Það er eitthvað sem nauðsynlegt er að laga, hvort sem lagst verður í lækkun á kosningaaldri eða ekki. Í grunnskólum er lítil sem engin fræðsla um stjórnmál. Það er ekki nóg að lesa einn kafla í samfélagsfræðibók og láta þar við sitja. Ef ungmenni eiga að geta tekið upplýsta ákvörðun verða þau að læra grundvallaratriði stjórnmála. Ekki er hægt að kenna áhugaleysi um þennan vanda. Það hefur sýnt sig að ungmenni vilja taka þátt og undirrituð hefur aldrei hitt ungling sem vill alls ekki læra um stjórnmál, enda sú þekking mikilvægt veganesti út í lífið. Það er ekki fyrr en í framhaldsskóla sem reynt er að hvetja ungmenni til að sýna áhuga á stjórnmálum. Má ekki ráðast í verkið af hálfum hug Lækkun kosningaaldurs hefur verið reynd í öðrum löndum og er þá nærtækast að nefna Danmörk og Noreg. Þegar Danir prófuðu þessa breytingu í sveitastjórnarkosningum stóðu þeir fyrir stórri herferð til að auka þátttöku ungs fólks og náðu góðum árangri í að hækka kjörsókn. Norðmenn stóðu hins vegar ekki fyrir þess konar herferð og hafði lækkunin lítil áhrif á kosningaþátttöku þar í landi. Við megum ekki falla í sömu gryfju og Norðmenn. Ef markmiðið er að auka þátttöku ungs fólks í kosningum, að viðhalda lýðræði og gefa þátttakendum þjóðfélagsins þau réttindi sem þeir eiga skilið þarf að efla fræðslu og beisla áhuga ungmenna til að taka þátt. Þá vaknar sú spurning hvort skynsamlegt sé að lækka kosningaaldur fyrir kosningarnar í vor án þess að það gefist nægur tími til að gera nauðsynlegar breytingar. Með lækkun kosningaaldurs hljóta ungmenni rödd og eru ekki lengur utangarðs, þau hvetja stjórnmálafólk til að sanna sig fyrir stærri hóp fólks og neyða þau til að taka tillit til fleiri sjónarmiða. Ef við höldum rétt á spöðunum getur lækkun kosningaaldurs haft jákvæð áhrif á þjóðfélagið. Höfundur er nemandi á 1. ári í Menntaskólanum á Akureyri.
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun