Rigningarlandið Guðmundur Steingrímsson skrifar 2. júlí 2018 07:00 Það sem ég skrifa núna þurfa Austfirðingar og Norðlendingar ekki endilega að lesa, nema þeir vilji finna til innilegrar gleði yfir óförum og óánægju Reykvíkinga. Ekki er útilokað að það þyki skemmtilegt. Málið er þetta: Eftir langan vetur vorum við öll hér á höfuðborgarsvæðinu farin að hlakka til þess að sumarið kæmi. Var til of mikils mælst að sólin léti sjá sig í nokkra daga? Áttum við ekki skilið að fá smá D-vítamín í kroppinn? Ég sé mjög eftir því á þessari stundu að hafa ekki látið verða af áformum mínum, að lokinni þingmennsku, um að stofna sólbaðsstofuna Brúna framtíð. Fregnir berast af því um þessar mundir að sólbaðsstofur í Reykjavík séu að mala gull. Þetta er raunar atvinnurekstur sem flestir héldu að væri ekki lengur til, að allir sem áður ráku sólbaðsstofur og vídeóleigur væru núna komnir í Airbnb, en það er greinilega ekki raunin. Ennþá lifa þau í hliðargötum í iðnaðarhverfum þessi útfjólubláu musteri níunda áratugarins. Rigningartíðin í júní, fimm þurrir dagar, dregur þannig fram hliðar á mannlífinu sem áður voru huldar. Út um allan bæ sætir fólk lagi við að slá blettinn. Fólk sýnir á sér alveg nýjar hliðar. Þurrt var í höfuðborginni á fimmtudagsmorgun, um klukkustundarskeið. Ég veit um manneskju sem var sigri hrósandi allan daginn yfir að hafa náð að slá þá, klukkan átta um morgun. Ég var of seinn.Svik Fregnir berast af því að vísindalegar rannsóknir sýni að langvarandi rigning hafi áhrif á sálarlíf fólks. Fyrir því eru beinhörð líffræðileg rök, sem varða hormónabúskap líkamans og skort á sólarljósi. En jafnframt vil ég leyfa mér að halda því fram að skortur á sól í júní hafi sérstök áhrif á sálarlíf manns sem Íslendings. Manni finnst eins og maður hafi verið svikinn. Díllinn er sá, á þessu landi, að maður þraukar yfir vetrarmánuðina og myrkrið. Maður lætur suðvestanstorminn berja sig í framan, maður göslast í slyddu, maður æpir framan í lárétt haglélið og maður lifir af. Í þeirri von að sumarið komi. Að lóan komi með vorið. Að maður geti lagst í mosa – þurran mosa – við sumarsólstöður, útitekinn í framan eftir dag í sólinni, og notið lækjarniðar. Að sumarið næri mann nýjum krafti og nýrri von, áður en veturinn kemur aftur. Að sumarið skuli láta svona, að það rigni á mann endalaust, er ekki það sem lagt var upp með. Það er ekki pælingin með að búa hérna. Þess vegna er það líka iðulega þannig, að eftir langvarandi vætutíð að sumarlagi koma þær yfirleitt fljótt fréttirnar um að Íslendingar flýi land. Eða flýi austur. Eða norður. Höfuðborgarbúar gerast veðurfarslegir flóttamenn. Einhver sagði mér samt einu sinni að besta veðrið á Íslandi væri þrátt fyrir allt á höfuðborgarsvæðinu. Þetta sýndu mælingar. En svona málflutningur skiptir engu máli. Hann sýnir raunar hversu átakanlega tilgangslausir, ef ekki móðgandi, svona meðaltalsútreikningar geta verið. Að hitatölur séu hærri í Reykjavík en annars staðar yfir árið er ekki það sem maður vill. Að kaupmáttur hafi aukist heilt yfir. Að lífskjör hafi batnið í heildina. Allt svona tal er innihaldslaust hjóm ef maður fær ekki sól á sumrin. Ferðasumarið „Það er frábært að strákarnir eru komnir heim,“ sagði úrvinda og hundvotur aðili í ferðaþjónustu stundarhátt og dæsandi á förnum vegi um daginn. Júnímánuður er búinn að vera ömurlegur fyrir viðskiptin. Ekki bara hefur rigningin á Suðurlandi sett strik í reikninginn heldur hefur fólk meira og minna verið bundið við sjónvarpið að horfa á landsliðið. Íslendingar alla vega. Ferðasumarið er varla hafið. Og það er kominn júlí. Brottfall Íslendinga úr HM leysir mögulega hálfan vanda og fólk fer að ferðast. Nú þarf bara að stytta upp. Ég þykist vita að Norðlendingum og Austfirðingum, á stuttbuxum sínum og stuttermabolum, þyki þessi skrif mín bera reykvísku vælukjóaþeli augljóst vitni. Getur maðurinn ekki bara farið í regnstakk? Úlpu? Jú, vissulega er það hægt. Vissulega er vel hægt að stunda útivist og vera hamingjusamur í rigningu, kulda og roki. Það er hægt að kyngja vonbrigðum sínum. Það er líka hægt að fara í sund. Í lauginni er blautt hvort sem er. En vætutíðin, og deyfðin sem henni óneitanlega fylgir – og skrásett hefur verið vísindalega – er manni þó alltaf vitnisburður um þennan veruleika sem felst í því að vera Íslendingur. Nálægðin við náttúruna er alltumlykjandi. Hún stjórnar stemningunni. Hún stjórnar efnahagslífinu. Hún hefur áhrif á það hvernig fólki líður. Í gær kom sól í hálftíma í Borgarfirðinum. Ég var þar. Ég gleymi því aldrei. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Veður Mest lesið Tjáningarfrelsið, ábyrgð og Snorri Másson Bjarndís Helga Tómasdóttir ,Kári Garðarsson Skoðun Forréttindablinda strákanna í Viðskiptaráði Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Framtíð menntunar er í einkarekstri Unnar Þór Sæmundsson Skoðun Þegar Trölli stal atkvæðum Eyjólfur Ingvi Bjarnason Skoðun Kennarar: hvernig höldum við þeim við efnið? Davíð Már Sigurðsson Skoðun „Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson Skoðun Þorpið Alina Vilhjálmsdóttir Skoðun Af hverju er ekki búið að tryggja raforkuöryggi almennings? Hjálmar Helgi Rögnvaldsson Skoðun Dæmalaust mál Sigursteinn Másson Skoðun Er lítil samkeppni á fjármálamarkaði? Gústaf Steingrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Dæmalaust mál Sigursteinn Másson skrifar Skoðun „Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsið, ábyrgð og Snorri Másson Bjarndís Helga Tómasdóttir ,Kári Garðarsson skrifar Skoðun Þegar Trölli stal atkvæðum Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Forréttindablinda strákanna í Viðskiptaráði Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Tækifæri gervigreindar í menntun Páll Ásgeir Torfason skrifar Skoðun Sjálfstæð hugsun á tímum gervigreindar Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar er í einkarekstri Unnar Þór Sæmundsson skrifar Skoðun Er lítil samkeppni á fjármálamarkaði? Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Þorpið Alina Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Hvað er friður? Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki búið að tryggja raforkuöryggi almennings? Hjálmar Helgi Rögnvaldsson skrifar Skoðun Kennarar: hvernig höldum við þeim við efnið? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Í aðdraganda jóla – hugleiðing Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Leikskólinn – vara á markaði? Kristín Dýrfjörð skrifar Skoðun Hugvekja í raforkuskorti Þrándur Sigurjón Ólafsson skrifar Skoðun Gæti Ísland skráð sig í sögubækurnar? Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Evrópa án utanríkisstefnu í aukahlutverki á ófriðartímum á eigin grund? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Allra besta jólagjöfin Tinna Tómasdóttir,Lovísa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvorugt er né hefur verið raunin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þegar krísa er nýtt til að fyrirtækjavæða menntun Kristín Dýrfjörð skrifar Skoðun Efni í nýjan stjórnarsáttmála Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Orkan og álið Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Eru skoðanir ungs fólks þýðingalitlar og ómarktækar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Stjórnvöld verða að standa með þolendum mansals – níu mánuðum síðar Saga Kjartansdóttir,Halldór Oddsson skrifar Skoðun Verður verðmætasköpun í öndvegi á nýju kjörtímabili? Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Geturðu gert betur? Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Sérréttindablinda BHM og BSRB Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Hvað með allt þetta frí? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Alvotech og Arion banki stofna grunnskóla Haraldur Freyr Gíslason skrifar Sjá meira
Það sem ég skrifa núna þurfa Austfirðingar og Norðlendingar ekki endilega að lesa, nema þeir vilji finna til innilegrar gleði yfir óförum og óánægju Reykvíkinga. Ekki er útilokað að það þyki skemmtilegt. Málið er þetta: Eftir langan vetur vorum við öll hér á höfuðborgarsvæðinu farin að hlakka til þess að sumarið kæmi. Var til of mikils mælst að sólin léti sjá sig í nokkra daga? Áttum við ekki skilið að fá smá D-vítamín í kroppinn? Ég sé mjög eftir því á þessari stundu að hafa ekki látið verða af áformum mínum, að lokinni þingmennsku, um að stofna sólbaðsstofuna Brúna framtíð. Fregnir berast af því um þessar mundir að sólbaðsstofur í Reykjavík séu að mala gull. Þetta er raunar atvinnurekstur sem flestir héldu að væri ekki lengur til, að allir sem áður ráku sólbaðsstofur og vídeóleigur væru núna komnir í Airbnb, en það er greinilega ekki raunin. Ennþá lifa þau í hliðargötum í iðnaðarhverfum þessi útfjólubláu musteri níunda áratugarins. Rigningartíðin í júní, fimm þurrir dagar, dregur þannig fram hliðar á mannlífinu sem áður voru huldar. Út um allan bæ sætir fólk lagi við að slá blettinn. Fólk sýnir á sér alveg nýjar hliðar. Þurrt var í höfuðborginni á fimmtudagsmorgun, um klukkustundarskeið. Ég veit um manneskju sem var sigri hrósandi allan daginn yfir að hafa náð að slá þá, klukkan átta um morgun. Ég var of seinn.Svik Fregnir berast af því að vísindalegar rannsóknir sýni að langvarandi rigning hafi áhrif á sálarlíf fólks. Fyrir því eru beinhörð líffræðileg rök, sem varða hormónabúskap líkamans og skort á sólarljósi. En jafnframt vil ég leyfa mér að halda því fram að skortur á sól í júní hafi sérstök áhrif á sálarlíf manns sem Íslendings. Manni finnst eins og maður hafi verið svikinn. Díllinn er sá, á þessu landi, að maður þraukar yfir vetrarmánuðina og myrkrið. Maður lætur suðvestanstorminn berja sig í framan, maður göslast í slyddu, maður æpir framan í lárétt haglélið og maður lifir af. Í þeirri von að sumarið komi. Að lóan komi með vorið. Að maður geti lagst í mosa – þurran mosa – við sumarsólstöður, útitekinn í framan eftir dag í sólinni, og notið lækjarniðar. Að sumarið næri mann nýjum krafti og nýrri von, áður en veturinn kemur aftur. Að sumarið skuli láta svona, að það rigni á mann endalaust, er ekki það sem lagt var upp með. Það er ekki pælingin með að búa hérna. Þess vegna er það líka iðulega þannig, að eftir langvarandi vætutíð að sumarlagi koma þær yfirleitt fljótt fréttirnar um að Íslendingar flýi land. Eða flýi austur. Eða norður. Höfuðborgarbúar gerast veðurfarslegir flóttamenn. Einhver sagði mér samt einu sinni að besta veðrið á Íslandi væri þrátt fyrir allt á höfuðborgarsvæðinu. Þetta sýndu mælingar. En svona málflutningur skiptir engu máli. Hann sýnir raunar hversu átakanlega tilgangslausir, ef ekki móðgandi, svona meðaltalsútreikningar geta verið. Að hitatölur séu hærri í Reykjavík en annars staðar yfir árið er ekki það sem maður vill. Að kaupmáttur hafi aukist heilt yfir. Að lífskjör hafi batnið í heildina. Allt svona tal er innihaldslaust hjóm ef maður fær ekki sól á sumrin. Ferðasumarið „Það er frábært að strákarnir eru komnir heim,“ sagði úrvinda og hundvotur aðili í ferðaþjónustu stundarhátt og dæsandi á förnum vegi um daginn. Júnímánuður er búinn að vera ömurlegur fyrir viðskiptin. Ekki bara hefur rigningin á Suðurlandi sett strik í reikninginn heldur hefur fólk meira og minna verið bundið við sjónvarpið að horfa á landsliðið. Íslendingar alla vega. Ferðasumarið er varla hafið. Og það er kominn júlí. Brottfall Íslendinga úr HM leysir mögulega hálfan vanda og fólk fer að ferðast. Nú þarf bara að stytta upp. Ég þykist vita að Norðlendingum og Austfirðingum, á stuttbuxum sínum og stuttermabolum, þyki þessi skrif mín bera reykvísku vælukjóaþeli augljóst vitni. Getur maðurinn ekki bara farið í regnstakk? Úlpu? Jú, vissulega er það hægt. Vissulega er vel hægt að stunda útivist og vera hamingjusamur í rigningu, kulda og roki. Það er hægt að kyngja vonbrigðum sínum. Það er líka hægt að fara í sund. Í lauginni er blautt hvort sem er. En vætutíðin, og deyfðin sem henni óneitanlega fylgir – og skrásett hefur verið vísindalega – er manni þó alltaf vitnisburður um þennan veruleika sem felst í því að vera Íslendingur. Nálægðin við náttúruna er alltumlykjandi. Hún stjórnar stemningunni. Hún stjórnar efnahagslífinu. Hún hefur áhrif á það hvernig fólki líður. Í gær kom sól í hálftíma í Borgarfirðinum. Ég var þar. Ég gleymi því aldrei.
„Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson Skoðun
Skoðun „Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson skrifar
Skoðun Tjáningarfrelsið, ábyrgð og Snorri Másson Bjarndís Helga Tómasdóttir ,Kári Garðarsson skrifar
Skoðun Af hverju er ekki búið að tryggja raforkuöryggi almennings? Hjálmar Helgi Rögnvaldsson skrifar
Skoðun Evrópa án utanríkisstefnu í aukahlutverki á ófriðartímum á eigin grund? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Skoðun Stjórnvöld verða að standa með þolendum mansals – níu mánuðum síðar Saga Kjartansdóttir,Halldór Oddsson skrifar
„Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson Skoðun