Takk fyrir lexíurnar Þórlindur Kjartansson skrifar 20. júlí 2018 07:00 Það hafði einhvern veginn legið í loftinu að Heimir Hallgrímsson myndi ekki halda áfram með landsliðið eftir HM í Rússlandi. Samt var hin endanlega staðfesting á því sem alla grunaði fréttin sem engan langaði til þess að heyra. Tíminn sem við höfum upplifað með landsliðinu á undanförnum árum virðist stundum vera óraunverulegur. Meira eins og skáldsaga en raunveruleiki. Eða eins og sjónvarpsþáttasería sem leiðir okkur stöðugt lengra inn í heim ólíkinda án þess að maður taki eftir því hversu fjarstæðukennd hún er orðin. Og þegar Heimir hætti þá er eins og seríunni sé lokið eða uppáhaldskarakter hafi verið skrifaður út úr sögunni. Maður veit ekki hvað tekur við, hvort það verður betra eða verra—bara að það verður aldrei eins. Þannig hefur ferðin með íslenska landsliðinu verið frá því Heimir kom inn í þjálfarateymið. Hlutir sem virtust fjarlægir og ómögulegir eru orðnir hversdagslegir. Liðið fór úr dýpstu lægðum sögunnar (Ísland var í 131. sæti á heimslista FIFA í mars 2012) og upp í 18. sæti á heimslistanum sex árum síðar.Að standa ekki í stað Það er mikil kúnst að hætta á réttum tíma og sagan geymir kynstrin öll af dæmum um alls konar hetjur á öllum sviðum sem þekkja ekki köllunartíma sinn. Tilkynning Heimis á þessum tímapunkti er sambærileg við það ef íslenskur stjórnmálamaður hefði orðið forsætisráðherra, setið í tæp tvö kjörtímabil, stýrt mikilli uppbyggingu og verið vinsæll og elskaður en ákveðið svo að láta af embætti og hætta afskiptum af stjórnmálum þrátt fyrir yfirgnæfandi stuðning frá kjósendum um að halda áfram. Kanntu annan? Heimir talar um að hann telji að íslenska landsliðið hefði gott af að fá nýja rödd og hann hefur áhyggjur af því að þrátt fyrir ótrúlegan árangur þá kynni þaulseta hans í starfi landsliðsþjálfara fljótlega hætta að vera sniðug hugmynd. Það segir vitaskuld ekkert um Heimi Hallgrímsson, heldur er það einfaldlega staðfesting á því sem annar Hallgrímsson orti: „Það er svo bágt að standa í stað, því mönnunum munar annaðhvort aftur á bak ellegar nokkuð á leið.“ Það sem einkenndi blaðamannafund Heimis á mánudaginn var auðmýkt og þakklæti. Heimir hefði eflaust getað látið halda stjörnum prýdda hátíð sér til heiðurs, kannski á Þingvöllum með Lars Lagerbäck sem ræðumann, og hugsanlega hefðu jafnvel heldur fleiri mætt þangað heldur en Pia Kjærsgaard trekkti að í vikunni. En það hefði auðvitað ekki verið stíll Heimis eða íslenska landsliðsins. Þess í stað hélt hann látlausan fund þar sem hann þakkaði fyrst af öllu fólkinu í kringum liðið sem honum finnst ekki hafa fengið nægilega athygli. Hann þakkaði stuðningsmönnunum. Hann þakkaði meira að segja íslensku fjölmiðlunum og sagði að þeir væru betri og fagmannlegri en það sem hann hafi orðið vitni að annars staðar í heiminum. Að vera eða gera Ég hef auðvitað ekki hugmynd um hvað það var sem raunverulega réði ákvörðun Heimis Hallgrímssonar um að hætta með landsliðið. En ég hef ákveðnar kenningar um hvatirnar. Það er nefnilega þannig með flest störf og embætti að það er hægt að nálgast þau með tvennum ólíkum hætti. Annars vegar getur fólk orðið mjög upptekið af því að vera í háu embætti. Það er flott að fá að vera ráðherra, þingmaður, forstjóri, deildarstjóri, ritstjóri, skipstjóri eða landsliðsþjálfari. Og vitaskuld er ekkert rangt við það að bera virðingu fyrir þeim embættum sem þeim er treyst fyrir. Hins vegar hættir fólki sem fílar embættisheitin umfram allt annað til þess að láta öll störf sín fljótlega fara að snúast um það fyrst og fremst að halda sér í embætti eða krækja sér í æðra embætti. Þeir sem festast í þessum hugsunarhætti eru uppteknastir af því að vera eitthvað. Hin leiðin er að líta á valdamiklar stöður sem tækifæri til þess að gera eitthvað. Þess háttar hugsunarháttur gerir menn eflaust frekar kærulausa um eigin hagsmuni, því þótt þeir telji sig þurfa völdin sem fylgja stöðunni þá hafa þeir yfirleitt ekki neinar grillur um að þeir séu ómissandi og líta ekki svo á að þeir verði stærri en liðið. Það er auðvitað þetta hugarfar sem gert er ráð fyrir þegar einstaklingum eru veitt völd; völdin eru ekki ætluð til þess að leyfa þeim að upphefja sjálfa sig heldur til þess að þeir geti með góðu móti og af trúmennsku sinnt því hlutverki sem þeim er ætlað. Ætli það sé ekki óhætt að gruna Heimi Hallgrímsson um þennan hugsunarhátt frekar en hinn. Til fyrirmyndar Af mörgum ágætum lexíum sem draga má af velgengni íslenska landsliðsins, og því aðdáunarverða hugarfari sem einkennir liðið, þá finnst mér viðskilnaður Heimis vera ein sú verðmætasta. Nálgun hans á starfið hefur sýnt að það er hægt að bera virðingu fyrir andstæðingnum án þess að óttast hann; að hafa botnlaust sjálfstraust án þess að vera hrokafullur; bera sig af glæsimennsku án hégóma—og kannski umfram allt, að hugsa miklu meira um að gera eitthvað heldur en að vera eitthvað. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu HM 2018 í Rússlandi Þórlindur Kjartansson Mest lesið Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson Skoðun Alvarleg atvik í heilbrigðisþjónustu hafa víðtækar afleiðingar Ásta Kristín Andrésdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson skrifar Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland skrifar Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Það hafði einhvern veginn legið í loftinu að Heimir Hallgrímsson myndi ekki halda áfram með landsliðið eftir HM í Rússlandi. Samt var hin endanlega staðfesting á því sem alla grunaði fréttin sem engan langaði til þess að heyra. Tíminn sem við höfum upplifað með landsliðinu á undanförnum árum virðist stundum vera óraunverulegur. Meira eins og skáldsaga en raunveruleiki. Eða eins og sjónvarpsþáttasería sem leiðir okkur stöðugt lengra inn í heim ólíkinda án þess að maður taki eftir því hversu fjarstæðukennd hún er orðin. Og þegar Heimir hætti þá er eins og seríunni sé lokið eða uppáhaldskarakter hafi verið skrifaður út úr sögunni. Maður veit ekki hvað tekur við, hvort það verður betra eða verra—bara að það verður aldrei eins. Þannig hefur ferðin með íslenska landsliðinu verið frá því Heimir kom inn í þjálfarateymið. Hlutir sem virtust fjarlægir og ómögulegir eru orðnir hversdagslegir. Liðið fór úr dýpstu lægðum sögunnar (Ísland var í 131. sæti á heimslista FIFA í mars 2012) og upp í 18. sæti á heimslistanum sex árum síðar.Að standa ekki í stað Það er mikil kúnst að hætta á réttum tíma og sagan geymir kynstrin öll af dæmum um alls konar hetjur á öllum sviðum sem þekkja ekki köllunartíma sinn. Tilkynning Heimis á þessum tímapunkti er sambærileg við það ef íslenskur stjórnmálamaður hefði orðið forsætisráðherra, setið í tæp tvö kjörtímabil, stýrt mikilli uppbyggingu og verið vinsæll og elskaður en ákveðið svo að láta af embætti og hætta afskiptum af stjórnmálum þrátt fyrir yfirgnæfandi stuðning frá kjósendum um að halda áfram. Kanntu annan? Heimir talar um að hann telji að íslenska landsliðið hefði gott af að fá nýja rödd og hann hefur áhyggjur af því að þrátt fyrir ótrúlegan árangur þá kynni þaulseta hans í starfi landsliðsþjálfara fljótlega hætta að vera sniðug hugmynd. Það segir vitaskuld ekkert um Heimi Hallgrímsson, heldur er það einfaldlega staðfesting á því sem annar Hallgrímsson orti: „Það er svo bágt að standa í stað, því mönnunum munar annaðhvort aftur á bak ellegar nokkuð á leið.“ Það sem einkenndi blaðamannafund Heimis á mánudaginn var auðmýkt og þakklæti. Heimir hefði eflaust getað látið halda stjörnum prýdda hátíð sér til heiðurs, kannski á Þingvöllum með Lars Lagerbäck sem ræðumann, og hugsanlega hefðu jafnvel heldur fleiri mætt þangað heldur en Pia Kjærsgaard trekkti að í vikunni. En það hefði auðvitað ekki verið stíll Heimis eða íslenska landsliðsins. Þess í stað hélt hann látlausan fund þar sem hann þakkaði fyrst af öllu fólkinu í kringum liðið sem honum finnst ekki hafa fengið nægilega athygli. Hann þakkaði stuðningsmönnunum. Hann þakkaði meira að segja íslensku fjölmiðlunum og sagði að þeir væru betri og fagmannlegri en það sem hann hafi orðið vitni að annars staðar í heiminum. Að vera eða gera Ég hef auðvitað ekki hugmynd um hvað það var sem raunverulega réði ákvörðun Heimis Hallgrímssonar um að hætta með landsliðið. En ég hef ákveðnar kenningar um hvatirnar. Það er nefnilega þannig með flest störf og embætti að það er hægt að nálgast þau með tvennum ólíkum hætti. Annars vegar getur fólk orðið mjög upptekið af því að vera í háu embætti. Það er flott að fá að vera ráðherra, þingmaður, forstjóri, deildarstjóri, ritstjóri, skipstjóri eða landsliðsþjálfari. Og vitaskuld er ekkert rangt við það að bera virðingu fyrir þeim embættum sem þeim er treyst fyrir. Hins vegar hættir fólki sem fílar embættisheitin umfram allt annað til þess að láta öll störf sín fljótlega fara að snúast um það fyrst og fremst að halda sér í embætti eða krækja sér í æðra embætti. Þeir sem festast í þessum hugsunarhætti eru uppteknastir af því að vera eitthvað. Hin leiðin er að líta á valdamiklar stöður sem tækifæri til þess að gera eitthvað. Þess háttar hugsunarháttur gerir menn eflaust frekar kærulausa um eigin hagsmuni, því þótt þeir telji sig þurfa völdin sem fylgja stöðunni þá hafa þeir yfirleitt ekki neinar grillur um að þeir séu ómissandi og líta ekki svo á að þeir verði stærri en liðið. Það er auðvitað þetta hugarfar sem gert er ráð fyrir þegar einstaklingum eru veitt völd; völdin eru ekki ætluð til þess að leyfa þeim að upphefja sjálfa sig heldur til þess að þeir geti með góðu móti og af trúmennsku sinnt því hlutverki sem þeim er ætlað. Ætli það sé ekki óhætt að gruna Heimi Hallgrímsson um þennan hugsunarhátt frekar en hinn. Til fyrirmyndar Af mörgum ágætum lexíum sem draga má af velgengni íslenska landsliðsins, og því aðdáunarverða hugarfari sem einkennir liðið, þá finnst mér viðskilnaður Heimis vera ein sú verðmætasta. Nálgun hans á starfið hefur sýnt að það er hægt að bera virðingu fyrir andstæðingnum án þess að óttast hann; að hafa botnlaust sjálfstraust án þess að vera hrokafullur; bera sig af glæsimennsku án hégóma—og kannski umfram allt, að hugsa miklu meira um að gera eitthvað heldur en að vera eitthvað.
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun