Nýju rökin áróðursmeistarans Jón Þór Ólason skrifar 9. apríl 2018 07:00 Einar K. Guðfinnsson, formaður stjórnar Landssambands fiskeldisstöðva, viðheldur enn þrályndi sínu í grein er hann ritar í Fréttablaðið þann 23. mars sl. og telur mig stritast við að halda uppi andófi gegn uppbyggingu atvinnutækifæra og verðmætasköpunar í fiskeldi. Ekki er nú málefnaleg byrjunin hjá honum Einari, en lengi skal manninn reyna. Rétt er að halda því til haga að ég er í engu afhuga fiskeldi í lokuðum kerfum. „Þrákelkni“ mín snýr einvörðungu að eldi í sjókvíum og þá sérstaklega þeirri ótrúlegu staðreynd að notast sé við kynbættan lax af norskum stofni í eldinu. Það er hins vegar gömul saga og ný að ef einhver gerist svo djarfur að vilja vernda náttúru Íslands fyrir náttúruspjöllum fær viðkomandi slíka einkunn frá þeim sem rekur áróðursmaskínuna. Í þeirri grein er Einar kveðst vera að svara fór ég skilmerkilega yfir þá miklu fjárhagslegu hagsmuni sem eru í húfi í hinum dreifðu byggðum landsins. Eins og við var að búast svaraði Einar því hins vegar í engu enda stendur hann þétt að baki hinum erlendu aflandsfélögum sem ætla að fénýta íslenska náttúru. Einar lætur sannleikann ekki þvælast fyrir sér er hann síterar til áhættumats Hafrannsóknastofnunar þar sem hann heldur því ranglega fram að áhætta af erfðablöndun sé bundin við þrjár ár aukinheldur sem hann heldur því fram að sú erfðablöndun sem tilkynnt var af framangreindri stofnun í sex vatnsföllum á Vestfjörðum ágústmánuði í fyrra, sé ekki marktæk þar sem árnar eigi það sammerkt að vera ekki með eiginlega laxastofna! Er það nema von að mér verði orða vant að lesa svona rangfærslur. Einari er vel kunnugt um það að margir þættir í hinu tilvitnaða áhættumati eru mjög umdeildir, m.a. það dreifingarlíkan sem mat þetta byggir á. Í skýrslunni kemur vissulega fram að gert sé ráð fyrir að fjórar ár séu í hvað mestri hættu, þ.e. af þeim ám er féllu undir þau viðmið er skýrsluhöfundar miðuðu við. Í þessu sambandi má m.a. vísa til nýlegs viðtals við Leó Alexander Guðmundsson líffræðing þar sem hann lýsir þeirri skoðun sinni að laxeldi ógni villta laxastofninum og vísar sérstaklega til þess að ýmsar ár sem séu á eldissvæðum séu ekki inni í áhættumatinu. Þá vísar Leó einnig til þess að erfðasamsetning stofna á Vestfjörðum gefi til kynna að þeir myndi sérstakan erfðahóp, m.a. þær ár sem Einar kveður ekki vera með eiginlega laxastofna. Sjókvíaeldi er vissulega stundað í nálægð við veiðiár og árósa í Noregi, sem skýrir m.a. hið skelfilega ástand laxastofna í Noregi þar sem erfðamengun hefur verið greind í tveimur þriðja hluta laxastofnana. Einar skautar hins vegar í öllu fram hjá að svara því er fram kemur í skýrslu norsku vísindanefndarinnar þar sem staðfest var að mestu ógnina við villta laxastofninn þar í landi megi rekja til laxeldis í sjókvíum og að laxalúsin frá sjókvíaeldinu nái til allra stofna í Noregi, líka þeirra sem eru ekki í nálægð við veiðiár og árósa. Norskar rannsóknir hafa líka sýnt að strokulaxar hafa ferðast í allt að 2.000 km áður en þeir hafa gengið upp í ár. Hér má t.a.m. taka ána Tista í Noregi sem dæmi en hún er í um 500 km fjarlægð frá næstu eldisstöð en er samt sem áður uppfull af eldislaxi. Þessar staðreyndir byggja á vísindum og þekkingu. Þá vísar Einar til þess að á sama tíma og laxeldi hafi margfaldast í Noregi séu villilaxastofnarnir þeir sterkustu í Norður-Atlantshafi. Það mætti hafa gaman af þessari nálgun Einars að staðreyndum ef málefnið væri ekki svona alvarlegt. Staðreyndin er einfaldlega sú að umræddur erfðamengaður villilaxastofn hefur ávallt verið sá sterkasti á umræddu svæði en hefur engu að síður minnkað um rúmlega helming. Til að setja þetta í rökfræðilegt samhengi að hætti áróðursmeistarans mætti líkja þessu við það að gefið hefði verið út sérstakt leyfi á Íslandi í lok maí 1844 til veiða á geirfugli þar sem sá stofn væri sá sterkasti í Norður-Atlantshafi, en eins og sagan segir okkur voru þeir tveir síðustu veiddir í Eldey í júní 1844. Að lokum varðandi tilvísun Einars til niðurstaðna Kevins Glover, prófessors í Bergen. Glover hefur sjálfur staðfest að umrætt líkan eigi ekki við Ísland þar sem eldi á norskum ræktuðum laxi feli í sér aukaáhættu vegna viðbótar erfðafræðilegra þátta sem ekki er tekið tillit til í líkaninu. Glover hefur einnig í ræðu og riti lýst þeirri skoðun sinni að full ástæða sé til að óttast erfðablöndun villtra laxa og eldislaxa hér á landi og að viðbúið yrði að sambærileg þróun mundi eiga sér stað á Íslandi og í Noregi með auknu laxeldi. Þar með eru öll „rök“ Einars K. Guðfinnssonar, sem hann skrýddi sig með, fallin. Það þarf ekkert lítið barn til að hrópa „En áróðursmeistarinn er allsber“ til að opna augu almennings hér um.Höfundur er formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur og lögmaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Skoðun Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Sjá meira
Einar K. Guðfinnsson, formaður stjórnar Landssambands fiskeldisstöðva, viðheldur enn þrályndi sínu í grein er hann ritar í Fréttablaðið þann 23. mars sl. og telur mig stritast við að halda uppi andófi gegn uppbyggingu atvinnutækifæra og verðmætasköpunar í fiskeldi. Ekki er nú málefnaleg byrjunin hjá honum Einari, en lengi skal manninn reyna. Rétt er að halda því til haga að ég er í engu afhuga fiskeldi í lokuðum kerfum. „Þrákelkni“ mín snýr einvörðungu að eldi í sjókvíum og þá sérstaklega þeirri ótrúlegu staðreynd að notast sé við kynbættan lax af norskum stofni í eldinu. Það er hins vegar gömul saga og ný að ef einhver gerist svo djarfur að vilja vernda náttúru Íslands fyrir náttúruspjöllum fær viðkomandi slíka einkunn frá þeim sem rekur áróðursmaskínuna. Í þeirri grein er Einar kveðst vera að svara fór ég skilmerkilega yfir þá miklu fjárhagslegu hagsmuni sem eru í húfi í hinum dreifðu byggðum landsins. Eins og við var að búast svaraði Einar því hins vegar í engu enda stendur hann þétt að baki hinum erlendu aflandsfélögum sem ætla að fénýta íslenska náttúru. Einar lætur sannleikann ekki þvælast fyrir sér er hann síterar til áhættumats Hafrannsóknastofnunar þar sem hann heldur því ranglega fram að áhætta af erfðablöndun sé bundin við þrjár ár aukinheldur sem hann heldur því fram að sú erfðablöndun sem tilkynnt var af framangreindri stofnun í sex vatnsföllum á Vestfjörðum ágústmánuði í fyrra, sé ekki marktæk þar sem árnar eigi það sammerkt að vera ekki með eiginlega laxastofna! Er það nema von að mér verði orða vant að lesa svona rangfærslur. Einari er vel kunnugt um það að margir þættir í hinu tilvitnaða áhættumati eru mjög umdeildir, m.a. það dreifingarlíkan sem mat þetta byggir á. Í skýrslunni kemur vissulega fram að gert sé ráð fyrir að fjórar ár séu í hvað mestri hættu, þ.e. af þeim ám er féllu undir þau viðmið er skýrsluhöfundar miðuðu við. Í þessu sambandi má m.a. vísa til nýlegs viðtals við Leó Alexander Guðmundsson líffræðing þar sem hann lýsir þeirri skoðun sinni að laxeldi ógni villta laxastofninum og vísar sérstaklega til þess að ýmsar ár sem séu á eldissvæðum séu ekki inni í áhættumatinu. Þá vísar Leó einnig til þess að erfðasamsetning stofna á Vestfjörðum gefi til kynna að þeir myndi sérstakan erfðahóp, m.a. þær ár sem Einar kveður ekki vera með eiginlega laxastofna. Sjókvíaeldi er vissulega stundað í nálægð við veiðiár og árósa í Noregi, sem skýrir m.a. hið skelfilega ástand laxastofna í Noregi þar sem erfðamengun hefur verið greind í tveimur þriðja hluta laxastofnana. Einar skautar hins vegar í öllu fram hjá að svara því er fram kemur í skýrslu norsku vísindanefndarinnar þar sem staðfest var að mestu ógnina við villta laxastofninn þar í landi megi rekja til laxeldis í sjókvíum og að laxalúsin frá sjókvíaeldinu nái til allra stofna í Noregi, líka þeirra sem eru ekki í nálægð við veiðiár og árósa. Norskar rannsóknir hafa líka sýnt að strokulaxar hafa ferðast í allt að 2.000 km áður en þeir hafa gengið upp í ár. Hér má t.a.m. taka ána Tista í Noregi sem dæmi en hún er í um 500 km fjarlægð frá næstu eldisstöð en er samt sem áður uppfull af eldislaxi. Þessar staðreyndir byggja á vísindum og þekkingu. Þá vísar Einar til þess að á sama tíma og laxeldi hafi margfaldast í Noregi séu villilaxastofnarnir þeir sterkustu í Norður-Atlantshafi. Það mætti hafa gaman af þessari nálgun Einars að staðreyndum ef málefnið væri ekki svona alvarlegt. Staðreyndin er einfaldlega sú að umræddur erfðamengaður villilaxastofn hefur ávallt verið sá sterkasti á umræddu svæði en hefur engu að síður minnkað um rúmlega helming. Til að setja þetta í rökfræðilegt samhengi að hætti áróðursmeistarans mætti líkja þessu við það að gefið hefði verið út sérstakt leyfi á Íslandi í lok maí 1844 til veiða á geirfugli þar sem sá stofn væri sá sterkasti í Norður-Atlantshafi, en eins og sagan segir okkur voru þeir tveir síðustu veiddir í Eldey í júní 1844. Að lokum varðandi tilvísun Einars til niðurstaðna Kevins Glover, prófessors í Bergen. Glover hefur sjálfur staðfest að umrætt líkan eigi ekki við Ísland þar sem eldi á norskum ræktuðum laxi feli í sér aukaáhættu vegna viðbótar erfðafræðilegra þátta sem ekki er tekið tillit til í líkaninu. Glover hefur einnig í ræðu og riti lýst þeirri skoðun sinni að full ástæða sé til að óttast erfðablöndun villtra laxa og eldislaxa hér á landi og að viðbúið yrði að sambærileg þróun mundi eiga sér stað á Íslandi og í Noregi með auknu laxeldi. Þar með eru öll „rök“ Einars K. Guðfinnssonar, sem hann skrýddi sig með, fallin. Það þarf ekkert lítið barn til að hrópa „En áróðursmeistarinn er allsber“ til að opna augu almennings hér um.Höfundur er formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur og lögmaður
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun