Neysla örvandi vímuefna „líklega aldrei verið meiri“ Sylvía Hall skrifar 15. október 2019 23:15 Um fimm þúsund manns eru háðir örvandi vímuefnum hér á landi. Vísir/Getty Þórarinn Tyrfingsson, fyrrverandi formaður SÁÁ og yfirlæknir á Vogi, segir mikla aukningu hafa orðið undanfarin þrjú ár í fjölda kókaín neytenda. Fólkið leiti sér þó fljótt aðstoðar en sá hópur sem meðferðarstofnanir þjónusta er mun veikari og í flóknari vímuefnaneyslu en þekktist áður. „Í heild sinni er örvandi vímuefnaneysla, hún er gríðarlega mikil núna og hefur líklega aldrei verið meiri, hvorki tölulega né hlutfallslega,“ segir Þórarinn í viðtali við Reykjavík síðdegis í dag. Rúmlega helmingur þeirra sem fari í meðferð vegna fíkniefnavanda greinist með fíkn og eru verulega háðir efnunum. Hann segir neyslu örvandi vímuefna vera mikið vandamál hér á landi, hvort sem um er að ræða amfetamín, e-pillur eða kókaín. Það sem sé hins vegar nú að gerast er að mikil aukning er að verða í neyslu kókaíns á meðan amfetamín neysla stendur nokkurn veginn í stað. „Þó að kókaínið hafi ekki náð amfetamíninu þá hér um bil eru þeir jafn margir,“ segir Þórarinn og bætir við að neyslan sé mest tengd skemmtanalífi.Þórarinn Tyrfingsson var í viðtali í Reykjavík síðdegis um kókaínfaraldurinn hér á landi.Neysla fylgir hagvexti Í góðæri er meira um vímuefnaneyslu að sögn Þórarins og það hafi verið skýrt eftir hrun. Vímuefnamarkaður þá hafi hrunið en síðustu þrjú ár hefur hann farið vaxandi á ný. „Við tengjum alla vímuefnaneyslu sem við erum að tala þarna um, sem bundin er við skemmtanalífið og borgarlífið, við tengjum hana auðvitað við hagvöxtinn. Áfengis- og vímuefnavandamál vex með hagvexti.“ Hann segir dæmi þess vera aukna neyslu á ritalíni eftir hrun. Það hafi verið tiltölulega nýtt af nálinni en notkun þess hafi aukist verulega um og eftir hrun, en í raun hafi ekkert beinlínis komið í staðinn fyrir hin vímuefnin. „Það kom ekkert í staðinn vegna þess að neyslan minnkar við þessar aðstæður, líka hjá þeim sem nota mikið.“Þórarinn segir vímuefnaneyslu fólks í dag flóknari en áður fyrr. Þó sé mun minni hópur sem noti sterk verkjalyf en örvandi vímuefni.Vísir/GettyUm fimm þúsund háðir örvandi vímuefnum Neysla sterkra verkjalyfja hefur verið til umræðu í samfélaginu og um heim allan vegna mikillar aukningar í neyslu þeirra. Rekja má dauðsföll nokkurra ungmenna til neyslu slíkra lyfja og hefur meðal annars Þróunarstöðin beitt sér fyrir því að draga úr neyslu slíkra lyfja. Frá árinu 2008 til 2017 jókst ávísun ópíóða hér á landi um þrjátíu prósent. „Venjulega, allt fram á þennan dag, hafa íslenskir vímuefnafíklar byrjað að sprauta örvandi vímuefnum. Við það fá þeir allskonar fylgikvilla og fara því að sækja í önnur lyf, bæði vegna svefntruflana og geðrofseinkenna og ýmissa hluta sem þau fá, og hluti af því er að fara yfir í sterk verkjadeyfandi lyf,“ segir Þórarinn um þessa þróun. Hann segir þó hópinn sem sé háður slíkum lyfjum vera mun minni en þann sem háður er örvandi vímuefnum. Innan við þúsund manns séu háðir verkjalyfjum á borð við morfín og oxycontin á meðan hópur þeirra sem háður er örvandi vímuefnum telji á bilinu fjögur til fimm þúsund. Þó vandamálið sé mest á meðal fólks á aldrinum tuttugu til þrjátíu ára sé þó mikilvægt að stunda forvarnarstarf og ná til fólks á framhaldsskólaaldri. „Við þurfum að fara inn í framhaldsskólanna og við verðum að stofna til samvinnu við nemendur þar og þeir verða að breyta viðhorfinu, sá hópur. Við verðum líka að ná til þeirra sem ekki eru í framhaldsskólum og við verðum að breyta viðhorfi þessu unga fólks svo það telji ekki svona eftirsóknarvert og skemmtilegt að prófa þessi efni.“ Fíkn Lyf Reykjavík síðdegis Mest lesið Á bak við auglýsingarnar um Dag en skráður í Samfylkinguna Innlent „Árleg æfing í vonbrigðum“ Innlent Frægasti köttur landsins týndur Innlent Fyrstu lotu læknaverkfalls aflýst Innlent Ræktar banana í Hafnarfirði með góðum árangri Innlent Enginn drukkinn jólasveinn í jólaþorpi Hafnarfjarðar Innlent Engar ruslatunnur í Grindavík Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Ása hyggst selja húsið og flytur ásamt börnum sínum Erlent Í símanum undir stýri og bíllinn mikið skemmdur Innlent Fleiri fréttir „Árleg æfing í vonbrigðum“ Fyrstu lotu læknaverkfalls aflýst Á bak við auglýsingarnar um Dag en skráður í Samfylkinguna Ræktar banana í Hafnarfirði með góðum árangri Frægasti köttur landsins týndur Enginn drukkinn jólasveinn í jólaþorpi Hafnarfjarðar Engar ruslatunnur í Grindavík Kapphlaup við tímann í Karphúsinu og eggjaskortur í aðdraganda jóla Í símanum undir stýri og bíllinn mikið skemmdur Læknar á lokastigi og nýr taktur hjá kennurum Biskup fagnar hækkun sóknargjalda Sundhnúksgígaröðin að verða búin Vinstrið muni bera sigur úr býtum að öllu óbreyttu Breyting á eldgosinu og stór dagur í Karphúsinu Ögurstund runnin upp í Karphúsinu Fjölskyldan brást vel við nýju húðflúri þingmannsins Kæla öll „hraunaugu“ og loka þeim Minni virkni í miðgígnum Vextir og kosningar í Sprengisandi Réttindalausir stútar á ferðinni Engar sýnilegar breytingar á hraunflæði eða krafti Ók á ljósastaur við Grensásveg Eldur kviknaði í bíl í Mosfellsbæ Læknar fara þokkalega bjartsýnir inn í morgundaginn Viðreisn stærst samkvæmt nýrri kosningaspá en mjótt á munum Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Varnaraðgerðir í Svartsengi og umdeild yfirhalning hjá Jaguar Sjá meira
Þórarinn Tyrfingsson, fyrrverandi formaður SÁÁ og yfirlæknir á Vogi, segir mikla aukningu hafa orðið undanfarin þrjú ár í fjölda kókaín neytenda. Fólkið leiti sér þó fljótt aðstoðar en sá hópur sem meðferðarstofnanir þjónusta er mun veikari og í flóknari vímuefnaneyslu en þekktist áður. „Í heild sinni er örvandi vímuefnaneysla, hún er gríðarlega mikil núna og hefur líklega aldrei verið meiri, hvorki tölulega né hlutfallslega,“ segir Þórarinn í viðtali við Reykjavík síðdegis í dag. Rúmlega helmingur þeirra sem fari í meðferð vegna fíkniefnavanda greinist með fíkn og eru verulega háðir efnunum. Hann segir neyslu örvandi vímuefna vera mikið vandamál hér á landi, hvort sem um er að ræða amfetamín, e-pillur eða kókaín. Það sem sé hins vegar nú að gerast er að mikil aukning er að verða í neyslu kókaíns á meðan amfetamín neysla stendur nokkurn veginn í stað. „Þó að kókaínið hafi ekki náð amfetamíninu þá hér um bil eru þeir jafn margir,“ segir Þórarinn og bætir við að neyslan sé mest tengd skemmtanalífi.Þórarinn Tyrfingsson var í viðtali í Reykjavík síðdegis um kókaínfaraldurinn hér á landi.Neysla fylgir hagvexti Í góðæri er meira um vímuefnaneyslu að sögn Þórarins og það hafi verið skýrt eftir hrun. Vímuefnamarkaður þá hafi hrunið en síðustu þrjú ár hefur hann farið vaxandi á ný. „Við tengjum alla vímuefnaneyslu sem við erum að tala þarna um, sem bundin er við skemmtanalífið og borgarlífið, við tengjum hana auðvitað við hagvöxtinn. Áfengis- og vímuefnavandamál vex með hagvexti.“ Hann segir dæmi þess vera aukna neyslu á ritalíni eftir hrun. Það hafi verið tiltölulega nýtt af nálinni en notkun þess hafi aukist verulega um og eftir hrun, en í raun hafi ekkert beinlínis komið í staðinn fyrir hin vímuefnin. „Það kom ekkert í staðinn vegna þess að neyslan minnkar við þessar aðstæður, líka hjá þeim sem nota mikið.“Þórarinn segir vímuefnaneyslu fólks í dag flóknari en áður fyrr. Þó sé mun minni hópur sem noti sterk verkjalyf en örvandi vímuefni.Vísir/GettyUm fimm þúsund háðir örvandi vímuefnum Neysla sterkra verkjalyfja hefur verið til umræðu í samfélaginu og um heim allan vegna mikillar aukningar í neyslu þeirra. Rekja má dauðsföll nokkurra ungmenna til neyslu slíkra lyfja og hefur meðal annars Þróunarstöðin beitt sér fyrir því að draga úr neyslu slíkra lyfja. Frá árinu 2008 til 2017 jókst ávísun ópíóða hér á landi um þrjátíu prósent. „Venjulega, allt fram á þennan dag, hafa íslenskir vímuefnafíklar byrjað að sprauta örvandi vímuefnum. Við það fá þeir allskonar fylgikvilla og fara því að sækja í önnur lyf, bæði vegna svefntruflana og geðrofseinkenna og ýmissa hluta sem þau fá, og hluti af því er að fara yfir í sterk verkjadeyfandi lyf,“ segir Þórarinn um þessa þróun. Hann segir þó hópinn sem sé háður slíkum lyfjum vera mun minni en þann sem háður er örvandi vímuefnum. Innan við þúsund manns séu háðir verkjalyfjum á borð við morfín og oxycontin á meðan hópur þeirra sem háður er örvandi vímuefnum telji á bilinu fjögur til fimm þúsund. Þó vandamálið sé mest á meðal fólks á aldrinum tuttugu til þrjátíu ára sé þó mikilvægt að stunda forvarnarstarf og ná til fólks á framhaldsskólaaldri. „Við þurfum að fara inn í framhaldsskólanna og við verðum að stofna til samvinnu við nemendur þar og þeir verða að breyta viðhorfinu, sá hópur. Við verðum líka að ná til þeirra sem ekki eru í framhaldsskólum og við verðum að breyta viðhorfi þessu unga fólks svo það telji ekki svona eftirsóknarvert og skemmtilegt að prófa þessi efni.“
Fíkn Lyf Reykjavík síðdegis Mest lesið Á bak við auglýsingarnar um Dag en skráður í Samfylkinguna Innlent „Árleg æfing í vonbrigðum“ Innlent Frægasti köttur landsins týndur Innlent Fyrstu lotu læknaverkfalls aflýst Innlent Ræktar banana í Hafnarfirði með góðum árangri Innlent Enginn drukkinn jólasveinn í jólaþorpi Hafnarfjarðar Innlent Engar ruslatunnur í Grindavík Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Ása hyggst selja húsið og flytur ásamt börnum sínum Erlent Í símanum undir stýri og bíllinn mikið skemmdur Innlent Fleiri fréttir „Árleg æfing í vonbrigðum“ Fyrstu lotu læknaverkfalls aflýst Á bak við auglýsingarnar um Dag en skráður í Samfylkinguna Ræktar banana í Hafnarfirði með góðum árangri Frægasti köttur landsins týndur Enginn drukkinn jólasveinn í jólaþorpi Hafnarfjarðar Engar ruslatunnur í Grindavík Kapphlaup við tímann í Karphúsinu og eggjaskortur í aðdraganda jóla Í símanum undir stýri og bíllinn mikið skemmdur Læknar á lokastigi og nýr taktur hjá kennurum Biskup fagnar hækkun sóknargjalda Sundhnúksgígaröðin að verða búin Vinstrið muni bera sigur úr býtum að öllu óbreyttu Breyting á eldgosinu og stór dagur í Karphúsinu Ögurstund runnin upp í Karphúsinu Fjölskyldan brást vel við nýju húðflúri þingmannsins Kæla öll „hraunaugu“ og loka þeim Minni virkni í miðgígnum Vextir og kosningar í Sprengisandi Réttindalausir stútar á ferðinni Engar sýnilegar breytingar á hraunflæði eða krafti Ók á ljósastaur við Grensásveg Eldur kviknaði í bíl í Mosfellsbæ Læknar fara þokkalega bjartsýnir inn í morgundaginn Viðreisn stærst samkvæmt nýrri kosningaspá en mjótt á munum Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Varnaraðgerðir í Svartsengi og umdeild yfirhalning hjá Jaguar Sjá meira