Vonandi var hann ekki sannkristinn Þórlindur Kjartansson skrifar 22. mars 2019 08:00 Þann 13. nóvember árið 2015 var framið í París hryðjuverk þar sem hópar vopnaðra manna gerðu árásir á saklaust fólk víða um borgina. 130 féllu, þar af voru 90 ungmenni á tónleikum. Heimurinn sýndi mikla samstöðu með sorg og reiði frönsku þjóðarinnar. Árásin vakti skiljanlega mikinn óhug því hún var bersýnilega vel skipulögð og morðingjarnir voru flestir ríkisborgarar í Frakklandi og Belgíu auk tveggja Íraka. Forsprakkarnir höfðu ferðast til Sýrlands og urðu meðlimir í þéttu neti svipað þenkjandi einstaklinga sem ýmist hafa hug á eða samúð með voðaverkum á Vesturlöndum þar sem skotmörkin eru almennir borgarar. Um einu og hálfu ári eftir árásirnar mannskæðu í París bárust fréttir af svipuðu hryðjuverki. Fórnarlömbin voru sárasaklaus ungmenni að njóta lífsins, skemmta sér, daðra og dansa, vera ung og leika sér. Þá þurfti bara einn mann til að breyta græskulausu æskufjöri í blóðugan hrylling. Byssukúlur þutu í gegnum loftið og það var miðað til að drepa. Ungt fólk á harðahlaupum fyrir lífi sínu vissi ekki hvar var skjól og í kringum þá sem sluppu hrundu niður líflausir líkamar sem örfáum mínútum áður höfðu verið uppfullir af gleði, lífskrafti og kærulausum fögnuði. 58 féllu og á níunda hundrað særðust, ýmist af skotsárum eða í troðningnum. Þegar fréttir byrjuðu að berast af hryðjuverkinu í Las Vegas 1. október 2017 er öruggt að milljónir múslima um heim allan hafi gripið andann á lofti, fengið kökk í hálsinn og fundið hjá sér heita og nístandi ósk—og skammast sín fyrir hugsunina en ekki getað varist henni: „Ég vona að þetta hafi ekki verið múslimi…“ Og það var heldur ekki múslimi heldur amerískur bókhaldari sem hafði efnast á fjárhættuspilum en tapað miklum upphæðum skömmu áður en hann gerði árásina. Hann hafði skipulagt árásina vandlega mánuðina á undan og virst undarlegri en venjulega í háttum; heltekinn af ótta við sýkla og bakteríur og þjakaður af þunglyndi og kvíða. Það voru hins vegar engin teikn á lofti um að hann hefði í huga annað eins illvirki. Líklega datt ekki mörgum íbúum á Vesturlöndum í hug að spyrja sérstaklega um trúrækni hans. Sama hefur eflaust verið upp á teningnum þegar fréttir fóru að berast í síðustu viku af hryðjuverkum í Christchurch á Nýja-Sjálandi. Árásirnar voru, ef eitthvað er, jafnvel ennþá kaldrifjaðri heldur en mörg þeirra hryðjuverka sem framin hafa verið undanfarin ár á Vesturlöndum. Menn, konur og börn í Christchurch krupu saman í bæn til sama almættis og flestir trúræknir Vesturlandabúar tilbiðja. Það er siður múslima á föstudögum. Bænirnar eru svipaðar og við þekkjum, þær snúast um þakklæti og beiðni um leiðsögn til þess að verða betri manneskjur. Þessi kyrrðarstund var brotin upp í Al-Noor moskunni þegar þungvopnaður maður ruddist inn í helgidóminn. Safnaðarmeðlimur mætti honum og heilsaði með orðunum „sæll, bróðir“ og upphófst þá miskunnarlaus skothríð á söfnuðinn þar sem 42 féllu. Fimmtán mínútum síðar var gerð sambærileg árás á annan bænastað múslima. Þar létust sjö en einn dó á sjúkrahúsi af sárum sínum. Um fimmtíu særðust. Yngsta fórnarlambið, skotmark miskunnarlausrar heiftar hryðjuverkamannsins, var þriggja ára barn sem hann miðaði á og skaut. Eins hryllileg og þessi árás var þá hafa eflaust mjög fáir íbúar á Vesturlöndum dokað við, með kökkinn í hálsinum og leyft sér að hugsa: „Ég vona að þetta hafi ekki verið sannkristinn maður.“ Við þurfum ekki að velta því fyrir okkur, því við vitum það öll með algjörri bjargfastri vissu að maður sem fremur annað eins ódæði getur ekki verið kristinn maður; hann er andstæðan við kristilegt hugarfar—hann er óvinurinn sjálfur. En það virðist vera álitið réttlætanlegt að velta sambærilegum spurningum fyrir sér þegar hópar hryðjuverkamanna fara fram í nafni íslam. Flestum á Vesturlöndum er tamt að líta á hryðjuverk hvítra öfgamanna sem sjálfstæða og einangraða glæpi sturlaðra manna—en voðaverk manna frá múslimaheiminum sem hluta af þaulskipulögðu og stórhættulegu samsæri. Hér er vert að staldra við. Hryðjuverkamennirnir í Christchurch virðast hafa verið innblásnir af öðrum hryðjuverkamanni, Anders Breivik, sem drap 77 manns árið 2011, þar af 69 frjálslynd ungmenni á eyjunni Útey. Víðtækar ályktanir, og afdrifaríkar ákvarðanir um stríðsrekstur, hafa verið dregnar út frá veikari vísbendingum um samsæri. Sífellt glannalegri umræða stjórnmálamanna og fjölmiðlafólks á Vesturlöndum er smám saman að hafa þær afleiðingar að úti á ystu jöðrum samfélagsins fjölgar í hópum ungra hvítra manna sem lifa og hrærast í heimi samsæriskenninga, ofsóknaræðis og ofbeldisóra. Þeir fara í gegnum algjörlega sambærilegan heilaþvott og árásarmennirnir í París og aðrir þeir sem gengist hafa hinu svokallaða íslamska ríki á hönd. Í báðum tilvikum sogast villuráfandi ungir menn, margir í viðjum fíknar eða glæpa, ofan í hugmyndafræðilegt svarthol hatursins og verða hluti af samfélagi sem er bundið saman af botnlausri fyrirlitningu á þeim sem eru utan hópsins og skilyrðislausri hollustu við þá sem gengist hafa öfgunum á hönd. Það eru blikur á lofti á Vesturlöndum og allir þeir sem njóta virðingar og tekið er mark á í opinberri umræðu þurfa að gera sér vel grein fyrir því að í hinum ýmsu skúmaskotum vanlíðunar og tilgangsleysis leggja menn við hlustir; tilbúnir til þess að túlka jafnvel minnstu vísbendingar sem réttlætingu fyrir meira hatri og ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þórlindur Kjartansson Mest lesið Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir Skoðun Alvarleg atvik í heilbrigðisþjónustu hafa víðtækar afleiðingar Ásta Kristín Andrésdóttir Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson skrifar Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland skrifar Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Þann 13. nóvember árið 2015 var framið í París hryðjuverk þar sem hópar vopnaðra manna gerðu árásir á saklaust fólk víða um borgina. 130 féllu, þar af voru 90 ungmenni á tónleikum. Heimurinn sýndi mikla samstöðu með sorg og reiði frönsku þjóðarinnar. Árásin vakti skiljanlega mikinn óhug því hún var bersýnilega vel skipulögð og morðingjarnir voru flestir ríkisborgarar í Frakklandi og Belgíu auk tveggja Íraka. Forsprakkarnir höfðu ferðast til Sýrlands og urðu meðlimir í þéttu neti svipað þenkjandi einstaklinga sem ýmist hafa hug á eða samúð með voðaverkum á Vesturlöndum þar sem skotmörkin eru almennir borgarar. Um einu og hálfu ári eftir árásirnar mannskæðu í París bárust fréttir af svipuðu hryðjuverki. Fórnarlömbin voru sárasaklaus ungmenni að njóta lífsins, skemmta sér, daðra og dansa, vera ung og leika sér. Þá þurfti bara einn mann til að breyta græskulausu æskufjöri í blóðugan hrylling. Byssukúlur þutu í gegnum loftið og það var miðað til að drepa. Ungt fólk á harðahlaupum fyrir lífi sínu vissi ekki hvar var skjól og í kringum þá sem sluppu hrundu niður líflausir líkamar sem örfáum mínútum áður höfðu verið uppfullir af gleði, lífskrafti og kærulausum fögnuði. 58 féllu og á níunda hundrað særðust, ýmist af skotsárum eða í troðningnum. Þegar fréttir byrjuðu að berast af hryðjuverkinu í Las Vegas 1. október 2017 er öruggt að milljónir múslima um heim allan hafi gripið andann á lofti, fengið kökk í hálsinn og fundið hjá sér heita og nístandi ósk—og skammast sín fyrir hugsunina en ekki getað varist henni: „Ég vona að þetta hafi ekki verið múslimi…“ Og það var heldur ekki múslimi heldur amerískur bókhaldari sem hafði efnast á fjárhættuspilum en tapað miklum upphæðum skömmu áður en hann gerði árásina. Hann hafði skipulagt árásina vandlega mánuðina á undan og virst undarlegri en venjulega í háttum; heltekinn af ótta við sýkla og bakteríur og þjakaður af þunglyndi og kvíða. Það voru hins vegar engin teikn á lofti um að hann hefði í huga annað eins illvirki. Líklega datt ekki mörgum íbúum á Vesturlöndum í hug að spyrja sérstaklega um trúrækni hans. Sama hefur eflaust verið upp á teningnum þegar fréttir fóru að berast í síðustu viku af hryðjuverkum í Christchurch á Nýja-Sjálandi. Árásirnar voru, ef eitthvað er, jafnvel ennþá kaldrifjaðri heldur en mörg þeirra hryðjuverka sem framin hafa verið undanfarin ár á Vesturlöndum. Menn, konur og börn í Christchurch krupu saman í bæn til sama almættis og flestir trúræknir Vesturlandabúar tilbiðja. Það er siður múslima á föstudögum. Bænirnar eru svipaðar og við þekkjum, þær snúast um þakklæti og beiðni um leiðsögn til þess að verða betri manneskjur. Þessi kyrrðarstund var brotin upp í Al-Noor moskunni þegar þungvopnaður maður ruddist inn í helgidóminn. Safnaðarmeðlimur mætti honum og heilsaði með orðunum „sæll, bróðir“ og upphófst þá miskunnarlaus skothríð á söfnuðinn þar sem 42 féllu. Fimmtán mínútum síðar var gerð sambærileg árás á annan bænastað múslima. Þar létust sjö en einn dó á sjúkrahúsi af sárum sínum. Um fimmtíu særðust. Yngsta fórnarlambið, skotmark miskunnarlausrar heiftar hryðjuverkamannsins, var þriggja ára barn sem hann miðaði á og skaut. Eins hryllileg og þessi árás var þá hafa eflaust mjög fáir íbúar á Vesturlöndum dokað við, með kökkinn í hálsinum og leyft sér að hugsa: „Ég vona að þetta hafi ekki verið sannkristinn maður.“ Við þurfum ekki að velta því fyrir okkur, því við vitum það öll með algjörri bjargfastri vissu að maður sem fremur annað eins ódæði getur ekki verið kristinn maður; hann er andstæðan við kristilegt hugarfar—hann er óvinurinn sjálfur. En það virðist vera álitið réttlætanlegt að velta sambærilegum spurningum fyrir sér þegar hópar hryðjuverkamanna fara fram í nafni íslam. Flestum á Vesturlöndum er tamt að líta á hryðjuverk hvítra öfgamanna sem sjálfstæða og einangraða glæpi sturlaðra manna—en voðaverk manna frá múslimaheiminum sem hluta af þaulskipulögðu og stórhættulegu samsæri. Hér er vert að staldra við. Hryðjuverkamennirnir í Christchurch virðast hafa verið innblásnir af öðrum hryðjuverkamanni, Anders Breivik, sem drap 77 manns árið 2011, þar af 69 frjálslynd ungmenni á eyjunni Útey. Víðtækar ályktanir, og afdrifaríkar ákvarðanir um stríðsrekstur, hafa verið dregnar út frá veikari vísbendingum um samsæri. Sífellt glannalegri umræða stjórnmálamanna og fjölmiðlafólks á Vesturlöndum er smám saman að hafa þær afleiðingar að úti á ystu jöðrum samfélagsins fjölgar í hópum ungra hvítra manna sem lifa og hrærast í heimi samsæriskenninga, ofsóknaræðis og ofbeldisóra. Þeir fara í gegnum algjörlega sambærilegan heilaþvott og árásarmennirnir í París og aðrir þeir sem gengist hafa hinu svokallaða íslamska ríki á hönd. Í báðum tilvikum sogast villuráfandi ungir menn, margir í viðjum fíknar eða glæpa, ofan í hugmyndafræðilegt svarthol hatursins og verða hluti af samfélagi sem er bundið saman af botnlausri fyrirlitningu á þeim sem eru utan hópsins og skilyrðislausri hollustu við þá sem gengist hafa öfgunum á hönd. Það eru blikur á lofti á Vesturlöndum og allir þeir sem njóta virðingar og tekið er mark á í opinberri umræðu þurfa að gera sér vel grein fyrir því að í hinum ýmsu skúmaskotum vanlíðunar og tilgangsleysis leggja menn við hlustir; tilbúnir til þess að túlka jafnvel minnstu vísbendingar sem réttlætingu fyrir meira hatri og ofbeldi.
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun