Erlent

Segir Bandaríkin íhuga að stöðva greiðslur til WHO

Stefán Ó. Jónsson skrifar
Bandaríkjaforseti hefur ýmislegt við störf WHO að athuga.
Bandaríkjaforseti hefur ýmislegt við störf WHO að athuga. AP/Alex Brandon

Bandarísk stjórnvöld íhuga nú að frysta greiðslur sínar til Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) vegna þess sem forseti Bandaríkjanna telur vera „kínverska slagsíðu“ í starfsemi stofnunarinnar. WHO hafi „margoft haft rangt fyrir sér“ í baráttunni við kórónuveiruna, ekki síst við upphaf faraldursins.

„Við ætlum okkur að stöðva greiðslur okkar til WHO. Við ætlum að stöðva greiðslurnar með kraftmiklum hætti og sjá svo til,“ sagði Donald Trump við upphaf blaðamannafundar um kórónuveiruna í kvöld.

Hann dró þó í land nokkrum mínútum síðar þegar hann tjáði blaðamönnum að þessi mál væru til skoðunar. Líklega væri ekki heppilegt að stöðva greiðslur til alþjóðastofnunnar í miðjum faraldri. „Við munum kanna málið, við munum skoða það að hætta fjármögnunni.“

Fjórðungur frá Bandaríkjunum

Bandaríkin eru langöflugasti bakhjarl stofnunarinnar. Beingreiðslur bandarískra stjórnvalda til WHO árið 2017, sem eru síðustu aðgengilegur tölur um fjármögnun stofnunarinnar, námu þannig 116 milljónum bandaríkjadala. Bandaríkin fjármagna jafnframt hin ýmsu verkefni stofnunarinnar fyrir um 100 til 400 milljónir dala árlega. Heildargreiðslan Bandaríkjanna til WHO árið 2017 nam þannig 500 milljónum dala, rúmlega 70 milljörðum króna, sem er næstum fjórðungur alls fjármagns sem stofnunin fékk það árið.

Trump viðraði sambærilega skoðun á Twitter-síðu sinni fyrr í dag. „WHO klúðraði málunum algjörlega,“ skrifaði Trump. „Einhverra hluta vegna, fjármagnað að miklum hluta af Bandaríkjunum, en á sama tíma hliðholl Kína. Við munum líta gaumgæfilega á þetta.“

Aðspurður um meint mistök WHO hefur Trump reglulega vísað til ákvörðunar sinnar í upphafi árs um að banna komur erlendra ferðamanna til Bandaríkjanna sem höfðu verið í Kína. Bandarískir ríkisborgarar sem höfðu heimsótt Hubei-hérað, þaðan sem faraldurinn dreifðist um heimsbyggðina, þurftu að sama skapi að undirgangast tveggja vikna sóttkví við komuna til landsins.

Þessi ákvörðun, sem er útbreidd í dag, gekk í berhögg við tilmæli WHO á sínum tíma sem kváðu á um að slíkar íþyngjandi ferðatakmarkanir væru ekki vel til þess fallnar að koma í veg fyrir að veiran berist milli landa. Þess í stað myndu þær hafa umtalsverð efnahagsleg og félagsleg áhrif.

„Á heildina litið benda gögn til þess að takmarkanir á fólks- og vöruflutningum skili takmörkuðum árangri í flestum tilfellum og dragi athyglina frá öðrum úrræðum,“ skrifar WHO. Síðar átti stofnunin eftir að breyta ráðleggingum sínum, nefna að takmarkanir sem þessar kynnu að gagnast vel við upphaf faraldursins en að aðgerðirnar mættu aðeins vara í skamman tíma.

Tedros Adhanom Ghebreyesus, yfirmaður WHO.epa/SALVATORE DI NOLFI

Takmarkanir Bandaríkjanna vara hins vegar enn en fólu í sér víðtækar undanþágur. Útreikningar bandarískra miðla benda þannig til þess að um 40 þúsund farþegar hafi verið ferjaðir frá Kína til Bandaríkjanna á meðan takmarkanirnar hafa verið í gildi.

Sérfræðingar í faraldsfræðum og lýðheilsuvísindum hafa jafnframt bent á að til þess að framfylgja takmörkunum sem þessum þurfi stjórnvöld að verja umtalsverðum fjármunum og mannafla, sem nýta mætti í önnur úrræði - eins og prófanir fyrir veirunni.

Bandarísk stjórnvöld hafa enda kannski hvað harðast verið gagnrýnd fyrir að hafa ekki tekist að koma á fót víðtækum skimunum í upphafi. Fyrir vikið hafi verið erfitt að meta raunverulegt umfangs smitsins í Bandaríkjunum.

WHO lék víða lykilhlutverk við að útvega próf gegn veirunni á fyrstu stigum faraldursins. Bandarísk stjórnvöld afþökkuðu hins vegar próf stofnunarinnar en áttu síðan í vandræðum með að útvega sín eigin.

Er nú svo komið að Bandaríkin hafa orðið verst úti í faraldrinum. Alls hafa næstum 400 þúsund staðfest smit greinst í landinu, sem dregið hafa næstum 13 þúsund manns til dauða.


Tengdar fréttir

WHO efins um grímuskyldu

Æ fleiri ríki og borgir skylda nú íbúa til að bera andlitsgrímur vegna faraldursins. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin er efins um ágæti þess.

Ósannindum þjóðarleiðtoga um veiruna eytt af samfélagsmiðlum

Samfélagsmiðlarnir Facebook og Twitter hafa tekið upp á því að eyða færslum þjóðarleiðtoga á þeim forsendum að þeir dreifi rangfærslum um kórónuveirufaraldurinn. Fyrirtækin hafa fram að þessu verið afar hikandi við að hafa afskipti af færslum þjóðarleiðtoga jafnvel þegar þeir fara með rakin ósannindi.

Hætta á annarri bylgju smita ef takmörkunum er aflétt of snemma

Kínversk yfirvöld hafa létt á aðgerðum til að hefta útbreiðslu kórónuveirunnar í Wuhan þar sem hún skaut fyrst upp kollinum í desember. Ný rannsókn bendir til þess að áframhaldandi lokanir skóla og vinnustaða geti seinkað seinni bylgju smita. Höfundur hennar varar þess vegna við því að takmörkunum vegna faraldursins séu felldar úr gildi of snemma.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×