Í upphafi krefjandi vetrar Drífa Snædal skrifar 8. ágúst 2020 07:30 Það eru vægast sagt óvenjulegar aðstæður uppi nú þegar líður að hausti. Við vitum ekki hvernig sóttvörnum verður háttað í nánustu framtíð en vitum þó að áframhaldandi röskun verður á okkar daglega lífi. Staðan á vinnumarkaði er slæm, atvinnuleysi nálægt 10% en mjög misdreift á milli landshluta, sveitarfélaga og atvinnugreina. Þar er óvissa einnig töluverð því margir eru að klára uppsagnarfrest og einhver fjöldi erlends farandverkafólks er farið aftur til síns heimalands. Þarna skiptir öllu að fólk hafi greiðan aðgang að þeim úrræðum sem í boði eru, lögð verði áhersla á fjölgun starfa hjá hinu opinbera og í nýsköpun og þeim sem eru atvinnulaus gefin tækifæri á endurmenntun. Síðast en ekki síst verður að hækka atvinnuleysisbætur strax enda hafa þær ekki haldið í við lágmarkslaun. Þetta er ekki tíminn til að skera niður í ríkisrekstri enda getur það dýpkað kreppuna með alvarlegum og langvinnum afleiðingum fyrir einstaklinga og samfélagið allt. Í þeim kjarasamningum sem undirritaðir voru í apríl 2019 er möguleiki á endurskoðun nú í september hafi forsendur ekki staðist. Þrjár forsendur liggja til grundvallar kjarasamningunum: Að kaupmáttur aukist, vextir lækki og stjórnvöld standi við þau loforð sem gefin voru í tengslum við samningana. Það liggur fyrir að kaupmáttur hefur aukist og vextir hafa lækkað en út af standa fjölmörg þeirra verkefna sem stjórnvöld gáfu loforð um. Ferlið við endurskoðun er skrifað inn í kjarasamningana. Forsendunefnd skipuð fulltrúum frá ASÍ og SA kemur saman og úrskurðar hvort forsendur hafi staðist. Sé niðurstaðan sú að forsendur hafi ekki staðist skal hefja viðræður til að leita leiða til þess að markmið samningsins nái fram að ganga. Stjórnvöld þurfa að koma að þessu samtali, bæði þar sem þau hafa ekki staðið að fullu við sinn hluta samkomulagsins og þar sem aðstæður á vinnumarkaði eru sérlega krefjandi nú um stundir og verða það áfram. Það er mikið undir í þeim viðræðum sem nú fara í hönd og ábyrgð allra aðila mikil. Það er því ólíðandi að Samtök atvinnulífsins skuli í sumar hafa gengið gegn reglum á vinnumarkaði með því að styðja Icelandair í fordæmalausum aðgerðum gegn flugfreyjum og þjónum. Það var örlagaríkur föstudagur í júlí þegar stjórnendur Icelandair lýstu því yfir að þeir ætluðu að sniðganga viðsemjendur og semja við aðra um kaup og kjör. Ekki var upplýst um hverjir „þessir aðrir“ voru en það skal sagt eins skýrt og mögulegt er að það er ekki í hendi atvinnurekenda að velja og hafna við hverja þeir semja. Það eru hins vegar þekktar aðferðir úti í heimi að atvinnurekendur reyni að búa til sín eigin stéttarfélög og ganga til samninga við þau. Það verður ekki látið viðgangast á íslenskum vinnumarkaði og þó að flugfreyjur hafi gengið frá samningum þá mun þessi „sumargjöf“ elta okkur inn í haustið og lita þau verkefni sem framundan eru. Samningsréttur vinnandi fólks verður varinn! Það er tilefni til að rifja það upp hér og nú að sterk og sjálfstæð stéttarfélög á Íslandi og á Norðurlöndunum eru hornsteinn þeirra lífsgæða og velsældar sem einkennir þennan heimshluta og önnur ríki hafa öfundað okkur af. Okkur ber að efla lífsgæðin, ekki að brjóta þau niður. Á þingi ASÍ sem haldið verður í október verður sérstaklega fjallað um þessa þætti í ljósi yfirstandandi kreppu og breytinga á atvinnu- og lifnaðarháttum vegna loftslagskrísunnar og tæknibreytinga. Á þinginu verður einnig, svo sem venjan býður, kjörin forysta hreyfingarinnar og mun ég gefa kost á mér til áframhaldandi starfa sem forseti Alþýðusambandsins. Það er að bera í bakkafullan lækinn að tala um fordæmalausa tíma. En það er samt svo að á tímum sem þessum eru teknar fjölmargar ákvarðanir sem marka samfélagið til framtíðar. Verkalýðshreyfingin ætlast til þess að samfélagslegir hagsmunir ráði för, ekki hagsmunir hinna fáu, ekki hagsmunir peningaaflanna. Um þetta hafa alltaf staðið átök hérlendis sem annars staðar og munu gera áfram. En ef við ætlum að koma standandi út úr þessari kreppu þarf almannahagur að vera hornsteinn allra ákvarðana. Með þetta leiðarljós tekst verkalýðshreyfingin á við verkefni vetrarins. Þau eru mörg, en hreyfingin er sterk og tilbúin í það sem koma skal. Góða helgi, Drífa. Höfundur er forseti ASÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Drífa Snædal Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Halldór 29.06.2024 Halldór Skoðun Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Fölsk vernd fæðingarorlofslaga fyrir verðandi feður? Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Græn svæði Rúna Sif Stefánsdóttir skrifar Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Stór skref í átt að réttlæti Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ógreindir víkingar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisátak Reykjavíkur á fullu skriði Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til Ásmundar Einars barnamálaráðherra Brynjar Bragi Einarsson skrifar Skoðun Sjókvíeldi: aðför gegn náttúrunni Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Þarf heppni til að fæðingarorlof með fjölbura gangi upp? Margrét Finney Jónsdóttir skrifar Skoðun Árangursríkur þingvetur skilar samfélaginu í rétta átt Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Sjá meira
Það eru vægast sagt óvenjulegar aðstæður uppi nú þegar líður að hausti. Við vitum ekki hvernig sóttvörnum verður háttað í nánustu framtíð en vitum þó að áframhaldandi röskun verður á okkar daglega lífi. Staðan á vinnumarkaði er slæm, atvinnuleysi nálægt 10% en mjög misdreift á milli landshluta, sveitarfélaga og atvinnugreina. Þar er óvissa einnig töluverð því margir eru að klára uppsagnarfrest og einhver fjöldi erlends farandverkafólks er farið aftur til síns heimalands. Þarna skiptir öllu að fólk hafi greiðan aðgang að þeim úrræðum sem í boði eru, lögð verði áhersla á fjölgun starfa hjá hinu opinbera og í nýsköpun og þeim sem eru atvinnulaus gefin tækifæri á endurmenntun. Síðast en ekki síst verður að hækka atvinnuleysisbætur strax enda hafa þær ekki haldið í við lágmarkslaun. Þetta er ekki tíminn til að skera niður í ríkisrekstri enda getur það dýpkað kreppuna með alvarlegum og langvinnum afleiðingum fyrir einstaklinga og samfélagið allt. Í þeim kjarasamningum sem undirritaðir voru í apríl 2019 er möguleiki á endurskoðun nú í september hafi forsendur ekki staðist. Þrjár forsendur liggja til grundvallar kjarasamningunum: Að kaupmáttur aukist, vextir lækki og stjórnvöld standi við þau loforð sem gefin voru í tengslum við samningana. Það liggur fyrir að kaupmáttur hefur aukist og vextir hafa lækkað en út af standa fjölmörg þeirra verkefna sem stjórnvöld gáfu loforð um. Ferlið við endurskoðun er skrifað inn í kjarasamningana. Forsendunefnd skipuð fulltrúum frá ASÍ og SA kemur saman og úrskurðar hvort forsendur hafi staðist. Sé niðurstaðan sú að forsendur hafi ekki staðist skal hefja viðræður til að leita leiða til þess að markmið samningsins nái fram að ganga. Stjórnvöld þurfa að koma að þessu samtali, bæði þar sem þau hafa ekki staðið að fullu við sinn hluta samkomulagsins og þar sem aðstæður á vinnumarkaði eru sérlega krefjandi nú um stundir og verða það áfram. Það er mikið undir í þeim viðræðum sem nú fara í hönd og ábyrgð allra aðila mikil. Það er því ólíðandi að Samtök atvinnulífsins skuli í sumar hafa gengið gegn reglum á vinnumarkaði með því að styðja Icelandair í fordæmalausum aðgerðum gegn flugfreyjum og þjónum. Það var örlagaríkur föstudagur í júlí þegar stjórnendur Icelandair lýstu því yfir að þeir ætluðu að sniðganga viðsemjendur og semja við aðra um kaup og kjör. Ekki var upplýst um hverjir „þessir aðrir“ voru en það skal sagt eins skýrt og mögulegt er að það er ekki í hendi atvinnurekenda að velja og hafna við hverja þeir semja. Það eru hins vegar þekktar aðferðir úti í heimi að atvinnurekendur reyni að búa til sín eigin stéttarfélög og ganga til samninga við þau. Það verður ekki látið viðgangast á íslenskum vinnumarkaði og þó að flugfreyjur hafi gengið frá samningum þá mun þessi „sumargjöf“ elta okkur inn í haustið og lita þau verkefni sem framundan eru. Samningsréttur vinnandi fólks verður varinn! Það er tilefni til að rifja það upp hér og nú að sterk og sjálfstæð stéttarfélög á Íslandi og á Norðurlöndunum eru hornsteinn þeirra lífsgæða og velsældar sem einkennir þennan heimshluta og önnur ríki hafa öfundað okkur af. Okkur ber að efla lífsgæðin, ekki að brjóta þau niður. Á þingi ASÍ sem haldið verður í október verður sérstaklega fjallað um þessa þætti í ljósi yfirstandandi kreppu og breytinga á atvinnu- og lifnaðarháttum vegna loftslagskrísunnar og tæknibreytinga. Á þinginu verður einnig, svo sem venjan býður, kjörin forysta hreyfingarinnar og mun ég gefa kost á mér til áframhaldandi starfa sem forseti Alþýðusambandsins. Það er að bera í bakkafullan lækinn að tala um fordæmalausa tíma. En það er samt svo að á tímum sem þessum eru teknar fjölmargar ákvarðanir sem marka samfélagið til framtíðar. Verkalýðshreyfingin ætlast til þess að samfélagslegir hagsmunir ráði för, ekki hagsmunir hinna fáu, ekki hagsmunir peningaaflanna. Um þetta hafa alltaf staðið átök hérlendis sem annars staðar og munu gera áfram. En ef við ætlum að koma standandi út úr þessari kreppu þarf almannahagur að vera hornsteinn allra ákvarðana. Með þetta leiðarljós tekst verkalýðshreyfingin á við verkefni vetrarins. Þau eru mörg, en hreyfingin er sterk og tilbúin í það sem koma skal. Góða helgi, Drífa. Höfundur er forseti ASÍ.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun