Galopið bréf til Katrínar Jakobsdóttur Katrín Oddsdóttir skrifar 30. september 2020 11:30 Kæra Katrín, ég vona að þú hafir það sem allra best á þessum einkennilegu tímum sem við göngum nú í gegnum. Mig langar enn og aftur að rita þér örfá orð um stjórnarskrámál Íslands. Tilefnið er að nú hafa yfir 26.200 kjósendur skrifað undir kröfuna um að nýja stjórnarskráin skuli lögfest. Undirskriftum hefur því fjölgað um meira en 10.000 frá því ég skrifaði þér síðast opið bréf, fyrir um mánuði síðan. Þetta eru staðfestar undirskriftir sem þýðir að hver einasta manneskja á listanum hefur náð kosningaaldri og notað rafræn auðkenni til að setja nafn sitt á listann. Aldrei áður hefur viðlíka fjöldi af staðfestum undirskriftum safnast hér á landi, sem tengist eflaust þeirri staðreynd að aldrei áður hefur niðurstaða þjóðaratkvæðagreiðslu verið hunsuð hér á landi. Ekki fyrr en þjóðaratkvæðagreiðslan um nýju stjórnarskrána var haldin. Árið 2012 boðaði Alþingi til þjóðaratkvæðagreiðslu. Þar svöruðu um 67% þeirra sem mættu á kjörstað eftirfarandi spurningu játandi: „Vilt þú að tillögur stjórnlagaráðs verði lagðar til grundvallar frumvarpi að nýrri stjórnarskrá?” Ég hef feitletrað tvö orð í þessari spurningu sem skipta lykilmáli. Ef virða á niðurstöðu þessarar lögmætu þjóðaratkvæðagreiðslu þarf Alþingi að leggja fram frumvarp (í eintölu) að nýrri stjórnarskrá. Nú stendur yfir vinna sem þú stýrir sem miðar að því að taka tiltekin ákvæði stjórnarskrár og bæta þeim sem mismunandi frumvörpum inn í gildandi stjórnarskrá. Gildandi stjórnarskrá er, eins og við vitum báðar, að grunninum til gömul dönsk stjórnarskrá fyrir konungsríki sem var ætíð ætlað að vera til bráðabirgða. Af hálfu Alþingis virðist ekki örla á frumvarpinu að þeirri nýju stjórnarskrá sem kjósendur voru spurðir um í þjóðaratkvæðagreiðslunni. Það líður ekki sá dagur að ég spyrji mig hverju þetta raunverulega sæti. Kæra nafna. Við erum lýðræðisríki og allt vald sem þið kjörnir fulltrúar sýslið með dagsdaglega sprettur frá þjóðinni. Sjálf grundvallarlögin þurfa að koma frá þjóðinni vegna þess að þjóðin er stjórnarskrárgjafinn en ekki Alþingi. Í það eina skipti sem kjósendur hafa verið spurðir með beinum hætti hvaða stjórnarskrá skyldi lögfest á Íslandi var svarið kristalskýrt. Eins og svo mörgum samborgurum mínum, þykir mér afar vænt um Alþingi Íslendinga og fulltrúalýðræðið okkar. Þess vegna er sárt að sjá það litla traust sem þessi grundvallarstofnun nýtur á meðal almennings. Öll okkar sameiginlegu kerfi byggja í grunninn á trausti. Ef það hverfur verður erfitt eða ógerlegt fyrir kerfið að virka með þeim hætti sem það á að gera. Ég veit að þú vilt bæta traust á löggjafa landsins og brúa þá gjá sem gjarnan sést á milli þings og þjóðar. Ég held hins vegar að það sé ógerlegt að ná því takmarki á meðan Alþingi leyfir sér að hunsa niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar um nýju stjórnarskrána. Ég vil því hvetja þig til þess að nýta tækifærið sem gefst til endurskoðunar á gildum okkar, aðferðum og framtíð sem þjóð í því ástandi sem við erum nú stödd í. Ef við komum út úr þessu kóf-tímabili með nýjan samfélagssáttmála, sem kjósendur hafa þegar sagt að þeir vilji að sé lagður til grundvallar, þá hefur þetta allt verið til einhvers. Ég veit að þú leggur hart að þér í störfum þínum fyrir þessa þjóð. Stjórnarskrármálið getur verið leið þín til að gera afar mikilvæga breytingu á þessu kjörtímabili fólkinu sem býr hér til heilla. Það er ekkert skammarlegt við að skipta um skoðun, og það er það sem ég bið þig hér með um að gera. Kæra Katrín, viltu vera svo væn að hlusta á ákall yfir 26 þúsund kjósenda og leggja tillögur stjórnlagaráðs til grundvallar að frumvarpi að nýrri stjórnarskrá á þessu kjörtímabili? Ég hvet alla kjósendur á Íslandi til að láta sig þetta mikilvæga mál varða og kynna sér nýju stjórnarskrána og skrifa undir kröfuna um lögfestingu hennar. Einn daginn mun þessi stjórnarskrá verða grundvöllur stjórnarskrár Íslands því fullveldi þjóðarinnar veltur á því að á hana sé hlustað af þeim sem fara með valdið hverju sinni. Höfundur er formaður Stjórnarskrárfélagsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Katrín Oddsdóttir Stjórnarskrá Mest lesið Sýnið miskunn, réttlæti er fyrir alla Jóhanna Harðardóttir Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir Skoðun Blindskerin í útsendingu RÚV - Aðgengi sjómanna og blindra að efni Ríkissjónvarpsins Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Halldór 13.04.2024 Halldór Baldursson Halldór Skoðun Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Coda Terminal: Verndum náttúru, umhverfi og leiðréttum mýtur Edda Sif Aradóttir skrifar Skoðun Kveikjum áhugann – Kveikjum neistann Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki gera þessi mistök í sumarfríinu! Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þau vilja ekki leysa vandann Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Mengum minna Ólafur Teitur Guðnason skrifar Skoðun Afnám verndartolla í kjölfar breytinga á búvörulögum Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Kæra Katrín, ég vona að þú hafir það sem allra best á þessum einkennilegu tímum sem við göngum nú í gegnum. Mig langar enn og aftur að rita þér örfá orð um stjórnarskrámál Íslands. Tilefnið er að nú hafa yfir 26.200 kjósendur skrifað undir kröfuna um að nýja stjórnarskráin skuli lögfest. Undirskriftum hefur því fjölgað um meira en 10.000 frá því ég skrifaði þér síðast opið bréf, fyrir um mánuði síðan. Þetta eru staðfestar undirskriftir sem þýðir að hver einasta manneskja á listanum hefur náð kosningaaldri og notað rafræn auðkenni til að setja nafn sitt á listann. Aldrei áður hefur viðlíka fjöldi af staðfestum undirskriftum safnast hér á landi, sem tengist eflaust þeirri staðreynd að aldrei áður hefur niðurstaða þjóðaratkvæðagreiðslu verið hunsuð hér á landi. Ekki fyrr en þjóðaratkvæðagreiðslan um nýju stjórnarskrána var haldin. Árið 2012 boðaði Alþingi til þjóðaratkvæðagreiðslu. Þar svöruðu um 67% þeirra sem mættu á kjörstað eftirfarandi spurningu játandi: „Vilt þú að tillögur stjórnlagaráðs verði lagðar til grundvallar frumvarpi að nýrri stjórnarskrá?” Ég hef feitletrað tvö orð í þessari spurningu sem skipta lykilmáli. Ef virða á niðurstöðu þessarar lögmætu þjóðaratkvæðagreiðslu þarf Alþingi að leggja fram frumvarp (í eintölu) að nýrri stjórnarskrá. Nú stendur yfir vinna sem þú stýrir sem miðar að því að taka tiltekin ákvæði stjórnarskrár og bæta þeim sem mismunandi frumvörpum inn í gildandi stjórnarskrá. Gildandi stjórnarskrá er, eins og við vitum báðar, að grunninum til gömul dönsk stjórnarskrá fyrir konungsríki sem var ætíð ætlað að vera til bráðabirgða. Af hálfu Alþingis virðist ekki örla á frumvarpinu að þeirri nýju stjórnarskrá sem kjósendur voru spurðir um í þjóðaratkvæðagreiðslunni. Það líður ekki sá dagur að ég spyrji mig hverju þetta raunverulega sæti. Kæra nafna. Við erum lýðræðisríki og allt vald sem þið kjörnir fulltrúar sýslið með dagsdaglega sprettur frá þjóðinni. Sjálf grundvallarlögin þurfa að koma frá þjóðinni vegna þess að þjóðin er stjórnarskrárgjafinn en ekki Alþingi. Í það eina skipti sem kjósendur hafa verið spurðir með beinum hætti hvaða stjórnarskrá skyldi lögfest á Íslandi var svarið kristalskýrt. Eins og svo mörgum samborgurum mínum, þykir mér afar vænt um Alþingi Íslendinga og fulltrúalýðræðið okkar. Þess vegna er sárt að sjá það litla traust sem þessi grundvallarstofnun nýtur á meðal almennings. Öll okkar sameiginlegu kerfi byggja í grunninn á trausti. Ef það hverfur verður erfitt eða ógerlegt fyrir kerfið að virka með þeim hætti sem það á að gera. Ég veit að þú vilt bæta traust á löggjafa landsins og brúa þá gjá sem gjarnan sést á milli þings og þjóðar. Ég held hins vegar að það sé ógerlegt að ná því takmarki á meðan Alþingi leyfir sér að hunsa niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar um nýju stjórnarskrána. Ég vil því hvetja þig til þess að nýta tækifærið sem gefst til endurskoðunar á gildum okkar, aðferðum og framtíð sem þjóð í því ástandi sem við erum nú stödd í. Ef við komum út úr þessu kóf-tímabili með nýjan samfélagssáttmála, sem kjósendur hafa þegar sagt að þeir vilji að sé lagður til grundvallar, þá hefur þetta allt verið til einhvers. Ég veit að þú leggur hart að þér í störfum þínum fyrir þessa þjóð. Stjórnarskrármálið getur verið leið þín til að gera afar mikilvæga breytingu á þessu kjörtímabili fólkinu sem býr hér til heilla. Það er ekkert skammarlegt við að skipta um skoðun, og það er það sem ég bið þig hér með um að gera. Kæra Katrín, viltu vera svo væn að hlusta á ákall yfir 26 þúsund kjósenda og leggja tillögur stjórnlagaráðs til grundvallar að frumvarpi að nýrri stjórnarskrá á þessu kjörtímabili? Ég hvet alla kjósendur á Íslandi til að láta sig þetta mikilvæga mál varða og kynna sér nýju stjórnarskrána og skrifa undir kröfuna um lögfestingu hennar. Einn daginn mun þessi stjórnarskrá verða grundvöllur stjórnarskrár Íslands því fullveldi þjóðarinnar veltur á því að á hana sé hlustað af þeim sem fara með valdið hverju sinni. Höfundur er formaður Stjórnarskrárfélagsins.
Blindskerin í útsendingu RÚV - Aðgengi sjómanna og blindra að efni Ríkissjónvarpsins Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Blindskerin í útsendingu RÚV - Aðgengi sjómanna og blindra að efni Ríkissjónvarpsins Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun