Mannlega og ómannúðlega hliðin á Covid skólahaldi Eðvarð Hilmarsson skrifar 11. október 2020 15:31 Ég hef skrifað áður um spjall við mitt kollega mína erlendis og hversu undarlegt það hefur verið að bera saman skólahald hér og í Kananda í þessari þriðju bylgju. Fólk skiptist í fylkingar og skoðar allt sem tengist þessum vírus og reyndir að átta sig á því hvað það þýðir fyrir eigið líf. Þær aðgerðir sem farið var í vor byggðu á viðurkenndum vísindum. Bil á milli barna og hólfun eru skilvirkar leiðir til að rjúfa smitleiðir faraldursins. Börn eru ekki eins öflugir smitberar og fullorðnir en samt sem áður eru dæmi um öflug fjöldasmit meðal barna og það má sjá rannsóknir um slík tilfelli hér og hér. Núverandi viðbrögð rýma illa við ráðleggingar ECDC sem má sjá hér. Alþjóða heilbrigðistofnun mælir einnig eindregið með fjarlægð á milli barna óháð aldri þegar því er við komið og það má sjá hér. Vörn okkar í skólakerfinu eru einstaklingsbundnar sóttvarnir og með því færist ábyrgð mikið á einstaklinginn hérlendis. Ég sem tölvu kennari myndi eflaust snerta mýs hjá yfir hundrað unglingum og ég myndi anda yfir þau öll þegar ég geng um og skoða skjá og aðstoða. Ég bý í því hverfi sem ég starfa og ég geri mér grein fyrir því að ef að ég væri svo óheppinn að fá smit og vera ofurdreifari þá væri ég mögulega að skaða stóran hóp fjölskyldna. Mörg börn eiga foreldra sem eru í áhættuhópi. Tengslanet mitt er stærra en hjá flestum í þessu tilfelli og því er ábyrgð mín orðin stærri. Vitandi það að reynslan erlendis sýndi nýjar bylgjur þegar við lokum gluggum þá gerði ég ráð fyrir því að þetta mynda halda áfram í haust. Ég byrjaði því að vera með grímu snemma og það var einmanalegt. Ég var svo heppinn að einn annar starfsmaður sem er í miklum áhættuhópi gerði það sama, en að honum frátöldum þá var ég bara “gaurinn sem hefur svo miklar áhyggjur” og “þessi sem er hræddur við vírusinn”, “Eðvarð treystu bara þríeykinu”. Eftir að hafa verið með taugrímu í fjölmenni til að byrja með þá fór ég að nota einnota grímu, skipti á 4 tíma fresti þegar mér fannst núverandi bylgja vera að fara að nálgast. Einstaka barn hafði verið a mæta með grímu og þá væntanlega til þess að vernda fólk heima, ég vonaði að ég væri að gera þeim lífið auðveldara með því að vera fyrirmynd og ég dáist af því hugreki sem það hefur tekið hjá þeim að vera ein í bekk með grímu í landi sem talar eins og það sé óþarfi tók út svigann. Í raun mætti hafa áhyggjur að þeim börnum sem kveljast því þau þora ekki að taka upp grímu sem þau hafa mætt með í tösku. Undanfarnir dagar haft reynt mikið á kennara og starfsmenn skóla. Þegar kvíði í þjóðfélaginu stigmagnast þá hefur líðan okkar einnig versnað. Í upphafi þá var vonin sú að skólar myndu sleppa við vírusinn. Í dag eru aðstæður aðrar, vírusinn lifir í fortíð á meðan við lifum í nútíð. Það sem gerðist í síðustu viku er það sem mun ráða völdum í dag. Fréttir af smitum berast hratt en ekki á skipulagðan hátt. Leikskóli í hverfinu, var það barn eða starfsmaður? Fleiri skólar, eru þetta tengd smit eða margar ástæður? Barn spyr mig hvort að vinir þeirra í öðru skóla séu í einhverri hættu, ég svara “Nei örugglega ekki, það er ekkert að frétta um þann stað”. Sama dag fer ég heim að ná í tæki og keyri fram hjá... “ææææææ....það eru engir bílar fyrir utan hjá þeim...” Mörgum dögum seinna birtist frétt um þennan skóla. Ég heyri frá vini að starfsmaður í áhættu hóp sem vinnur í leikskóla hafi brotnað niður og farið að gráta “börnin sáu það ekki þannig að þetta var allt í lagi” ég svara “mikið er það gott að heyra...”. Við felum áhyggjur okkar frá börnunum og hvíslum hvort að öðru. Nýjar fréttir, fleiri staðir, vígin falla koll af kolli í kringum okkur. Kennarar eru aðdáunarverð starfstétt, hver og einn þjálfaður til þess að vera bæði í senn leiðtogi og fyrirmynd alla daga. Við eigum fólk með háskólagráður í flest öllu sem hægt er að læra, við erum lausnamiðuð og við skiljum skólastarfs á Íslandi betur en nokkur annar. Okkur er vel treystandi til þess að koma fram með raunhæfari lausnir heldur en að láta eins og ekkert gangi á í þjóðfélaginu. Óbreytt skólahald er talin nauðsyn þar sem það leysir ákveðinn vandamál. Líðan barna sem hafa ekki sterkt bakland og að það minnki líkur af því að þeir sem hafa erlendan bakgrunn eða aðrar forsendur haldist í skóla. Þessi vandamál voru vandamál fyrir Covid og Íslenska ríkistjórnin hefur fundið hér ódýran og ómannúðlegan kost til að leysa þau. Í stað þess að setja inn fjármagn til þess að fjölga starfsfólki (við eigum t.d. mikið af atvinnulausi fólki með kennararéttindi), fjölga kennslurýmum, setja upp sér bekki fyrir börn framlínustarfsmanna, veita sálfræðilegan stuðning til starfsfólks og barna, fjölga námsráðgjöfum, fjölga skólaliðum og sinna þrifum betur með auka mannskap (og svo lengi mætti telja). Þess í stað leggur ríkið ekkert inn og þess í stað eiga kennarar að vera griða staður barna þar sem Covid er ekki til og við öll eigum að vona það besta. Með undirbúningi og stuðningi hefðum við getað haft skóla bæði opna og örugga í stað þess að láta þessar áherslur stangast á. Við höfum fjármagn til þess að setja hátalara upp á hálendi svo að erlendir aðilar geti öskrað og liðið betur. Við hefðum einnig getað fjármagnað flottar aðgerðir í menntakerfinu, aðgerðir sem hefðu gert okkur kleift að berjast við Covid samhliða því að halda úti gæða skólastarfi. Það var ekki gert og því styð ég það sem Kári sagði í dag. Fórnarkostnaður við opna skóli er of “hár prís”. Við ættum að loka skólum í stuttan tíma og koma síðan til baka og vinna þetta betur en við höfum verið að gera. Við þurfum lágmarkssóttvarnaraðgerðir í skólum svo að börn og fullorðnir geti upplifað öryggi. Til þess að það gerist skilvirkt þarf aukið fjármagn frá ríki til sveitarfélaga. Ríkið þarf að hætta að klappa fyrir kennurum og þess í stað ætti það að fara í aðgerðir til þess að hjálpa þeim. Höfundur er grunnskólakennari, stjórnmálafræðingur og verkefnastjóri Snillismiðju Hólabrekkuskóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Skóla - og menntamál Tengdar fréttir Grunnskólahald á tímum Covid Ég er bæði Kanadískur og Íslenskur ríkisborgari og það hefur verið athyglisvert að ræða við kollega í Ontario um hvernig málum er háttað á ólíkum stöðum nú á tímum heimsfaralds. 4. október 2020 12:31 Mest lesið Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Skoðun Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Ég hef skrifað áður um spjall við mitt kollega mína erlendis og hversu undarlegt það hefur verið að bera saman skólahald hér og í Kananda í þessari þriðju bylgju. Fólk skiptist í fylkingar og skoðar allt sem tengist þessum vírus og reyndir að átta sig á því hvað það þýðir fyrir eigið líf. Þær aðgerðir sem farið var í vor byggðu á viðurkenndum vísindum. Bil á milli barna og hólfun eru skilvirkar leiðir til að rjúfa smitleiðir faraldursins. Börn eru ekki eins öflugir smitberar og fullorðnir en samt sem áður eru dæmi um öflug fjöldasmit meðal barna og það má sjá rannsóknir um slík tilfelli hér og hér. Núverandi viðbrögð rýma illa við ráðleggingar ECDC sem má sjá hér. Alþjóða heilbrigðistofnun mælir einnig eindregið með fjarlægð á milli barna óháð aldri þegar því er við komið og það má sjá hér. Vörn okkar í skólakerfinu eru einstaklingsbundnar sóttvarnir og með því færist ábyrgð mikið á einstaklinginn hérlendis. Ég sem tölvu kennari myndi eflaust snerta mýs hjá yfir hundrað unglingum og ég myndi anda yfir þau öll þegar ég geng um og skoða skjá og aðstoða. Ég bý í því hverfi sem ég starfa og ég geri mér grein fyrir því að ef að ég væri svo óheppinn að fá smit og vera ofurdreifari þá væri ég mögulega að skaða stóran hóp fjölskyldna. Mörg börn eiga foreldra sem eru í áhættuhópi. Tengslanet mitt er stærra en hjá flestum í þessu tilfelli og því er ábyrgð mín orðin stærri. Vitandi það að reynslan erlendis sýndi nýjar bylgjur þegar við lokum gluggum þá gerði ég ráð fyrir því að þetta mynda halda áfram í haust. Ég byrjaði því að vera með grímu snemma og það var einmanalegt. Ég var svo heppinn að einn annar starfsmaður sem er í miklum áhættuhópi gerði það sama, en að honum frátöldum þá var ég bara “gaurinn sem hefur svo miklar áhyggjur” og “þessi sem er hræddur við vírusinn”, “Eðvarð treystu bara þríeykinu”. Eftir að hafa verið með taugrímu í fjölmenni til að byrja með þá fór ég að nota einnota grímu, skipti á 4 tíma fresti þegar mér fannst núverandi bylgja vera að fara að nálgast. Einstaka barn hafði verið a mæta með grímu og þá væntanlega til þess að vernda fólk heima, ég vonaði að ég væri að gera þeim lífið auðveldara með því að vera fyrirmynd og ég dáist af því hugreki sem það hefur tekið hjá þeim að vera ein í bekk með grímu í landi sem talar eins og það sé óþarfi tók út svigann. Í raun mætti hafa áhyggjur að þeim börnum sem kveljast því þau þora ekki að taka upp grímu sem þau hafa mætt með í tösku. Undanfarnir dagar haft reynt mikið á kennara og starfsmenn skóla. Þegar kvíði í þjóðfélaginu stigmagnast þá hefur líðan okkar einnig versnað. Í upphafi þá var vonin sú að skólar myndu sleppa við vírusinn. Í dag eru aðstæður aðrar, vírusinn lifir í fortíð á meðan við lifum í nútíð. Það sem gerðist í síðustu viku er það sem mun ráða völdum í dag. Fréttir af smitum berast hratt en ekki á skipulagðan hátt. Leikskóli í hverfinu, var það barn eða starfsmaður? Fleiri skólar, eru þetta tengd smit eða margar ástæður? Barn spyr mig hvort að vinir þeirra í öðru skóla séu í einhverri hættu, ég svara “Nei örugglega ekki, það er ekkert að frétta um þann stað”. Sama dag fer ég heim að ná í tæki og keyri fram hjá... “ææææææ....það eru engir bílar fyrir utan hjá þeim...” Mörgum dögum seinna birtist frétt um þennan skóla. Ég heyri frá vini að starfsmaður í áhættu hóp sem vinnur í leikskóla hafi brotnað niður og farið að gráta “börnin sáu það ekki þannig að þetta var allt í lagi” ég svara “mikið er það gott að heyra...”. Við felum áhyggjur okkar frá börnunum og hvíslum hvort að öðru. Nýjar fréttir, fleiri staðir, vígin falla koll af kolli í kringum okkur. Kennarar eru aðdáunarverð starfstétt, hver og einn þjálfaður til þess að vera bæði í senn leiðtogi og fyrirmynd alla daga. Við eigum fólk með háskólagráður í flest öllu sem hægt er að læra, við erum lausnamiðuð og við skiljum skólastarfs á Íslandi betur en nokkur annar. Okkur er vel treystandi til þess að koma fram með raunhæfari lausnir heldur en að láta eins og ekkert gangi á í þjóðfélaginu. Óbreytt skólahald er talin nauðsyn þar sem það leysir ákveðinn vandamál. Líðan barna sem hafa ekki sterkt bakland og að það minnki líkur af því að þeir sem hafa erlendan bakgrunn eða aðrar forsendur haldist í skóla. Þessi vandamál voru vandamál fyrir Covid og Íslenska ríkistjórnin hefur fundið hér ódýran og ómannúðlegan kost til að leysa þau. Í stað þess að setja inn fjármagn til þess að fjölga starfsfólki (við eigum t.d. mikið af atvinnulausi fólki með kennararéttindi), fjölga kennslurýmum, setja upp sér bekki fyrir börn framlínustarfsmanna, veita sálfræðilegan stuðning til starfsfólks og barna, fjölga námsráðgjöfum, fjölga skólaliðum og sinna þrifum betur með auka mannskap (og svo lengi mætti telja). Þess í stað leggur ríkið ekkert inn og þess í stað eiga kennarar að vera griða staður barna þar sem Covid er ekki til og við öll eigum að vona það besta. Með undirbúningi og stuðningi hefðum við getað haft skóla bæði opna og örugga í stað þess að láta þessar áherslur stangast á. Við höfum fjármagn til þess að setja hátalara upp á hálendi svo að erlendir aðilar geti öskrað og liðið betur. Við hefðum einnig getað fjármagnað flottar aðgerðir í menntakerfinu, aðgerðir sem hefðu gert okkur kleift að berjast við Covid samhliða því að halda úti gæða skólastarfi. Það var ekki gert og því styð ég það sem Kári sagði í dag. Fórnarkostnaður við opna skóli er of “hár prís”. Við ættum að loka skólum í stuttan tíma og koma síðan til baka og vinna þetta betur en við höfum verið að gera. Við þurfum lágmarkssóttvarnaraðgerðir í skólum svo að börn og fullorðnir geti upplifað öryggi. Til þess að það gerist skilvirkt þarf aukið fjármagn frá ríki til sveitarfélaga. Ríkið þarf að hætta að klappa fyrir kennurum og þess í stað ætti það að fara í aðgerðir til þess að hjálpa þeim. Höfundur er grunnskólakennari, stjórnmálafræðingur og verkefnastjóri Snillismiðju Hólabrekkuskóla.
Grunnskólahald á tímum Covid Ég er bæði Kanadískur og Íslenskur ríkisborgari og það hefur verið athyglisvert að ræða við kollega í Ontario um hvernig málum er háttað á ólíkum stöðum nú á tímum heimsfaralds. 4. október 2020 12:31
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun