Bylting ef bóluefnið lukkast vel: „Þetta er algjörlega ný nálgun“ Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 29. nóvember 2020 13:32 Magnús Gottfreðsson sérfræðingur í smitsjúkdómum. Vísir/Sigurjón Tæknin við þróun mRNA-bóluefnisins, sem þau fyrirtæki sem standa hvað fremst við þróun bóluefnis gegn covid-19 eru að nota, er byltingarkennd ef vel tekst til. Þetta segir Magnús Gottfreðsson smitsjúkdómalæknir. Hann kveðst fullviss um að þrátt fyrir að þróun bóluefnis hafi gengið afar hratt fyrir sig að ekkert verði slegið af kröfum um gæði bóluefnisins áður en það fer í umferð. Aðferðin sem notuð er við prófun bóluefnis sé hugsuð til þess að hámarka árangur og lágmarka áhættu. „Þetta er mikil nýung og áhugaverð og ef hún reynist vel þá held ég að það sé alveg hægt að segja að þarna sé um byltingu að ræða. En það á auðvitað eftir að afla frekari gagna og fara vel yfir þær niðurstöður sem að hafa verið að myndast núna á síðustu mánuðum,“ sagði Magnús í þættinum Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. Í þættinum fór Magnús ýtarlega yfir þá tækni sem nokkur þeirra fyrirtækja sem eru komin hvað lengst á veg við þróun bóluefnis eru að nota. Umrædd aðferð aldrei áður verið samþykkt „Þetta er í sjálfu sér afskaplega einföld hugmynd og hún er búin að vera til býsna lengi en það hafa bara verið tæknilegir örðuleikar sem hafa gert það af verkum að þetta hefur ekki verið framkvæmanlegt fyrr en núna. Það hefur hrjáð allar tilraunir um langan aldur að bæði var efnið svo óstöðugt og það olli heilmiklum bólgusvörunum þegar því var sprautað hreinu í vöðva og svo framvegis og þetta eru allt saman atriði sem hafa verið betrumbætt,“ sagði Magnús. „Síðan hefur núna tekist að pakka þessu mRNA inn í svona fituhjúp, nano-agnir, sem að vernda bóluefnið gegn niðurbroti. Þannig að þetta eru svona nokkur skref sem hafa í raun og veru gert það kleift að ná þessu fram og mótefnasvarið sem hefur verið tilkynnt um er náttúrlega alveg gríðarlega gott við fyrstu skoðun og betra heldur en menn áttu von á.“ „Þetta er algjörlega ný nálgun. Hugmyndin er ekki alveg glæný og reyndar hafa fyrirtæki á þessu sviði verið að rannsaka þessa tækni í öðrum tilgangi, til dæmis eins og við meðferð krabbameina,“ segir Magnús. „Það er talað um að hlutirnir gerist á miklum hraða. Það er vissulega rétt en undirbúningurinn hefur staðið mjög lengi og núna skapast tækifæri til þess að nýta öll þessi tæki sem að menn hafa verið að þróa í baráttunni gegn þessum sjúkdómum og öðrum smitsjúkdómum sem hafa verið að herja á okkur undanfarna áratugi,“ segir Magnús. Umrædd aðferð hefur aldrei áður verið samþykkt til nota í mannfólki. Þetta yrði þannig í fyrsta skiptið sem það yrði gert. „Það er eðlilegt að menn spyrji sig og það er jú ástæðan fyrir því að þegar leyfi er veitt að þá eru gerðar mjög ríkar kröfur um það að menn sýni fram á öryggi þeirra bóluefna sem að verða fyrir valinu á endanum. Það er náttúrlega gert annars vegar með því að rannsaka þessi bóluefni í gríðarlegum fjölda einstaklinga og í öðru lagi á mörgum stöðum og í þriðja lagi með því að fylgja þátttakandanum eftir býsna lengi,“ segir Magnús. Í þessu tilfelli sé um að ræða rannsóknir sem taki til fleiri tuga þúsunda þátttakenda og með þessu móti sé reynt að lágmarka áhættuna. „Auðvitað er það alveg laukrétt að það eru ófyrirséðir sjaldgæfir atburðir sem að geta vissulega alltaf gerst og það er vandinn sem að við stöndum alltaf frami fyrir þegar um er að ræða ný lyf eða nýjar meðferðir. Við getum ekki séð alla hluti fyrir, en þessi aðferðafræði sem að ég var að lýsa, þessi framkvæmd á þessum stóru rannsóknum, hún er beinlínis hugsuð þannig að við reynum okkar ítrasta til þess að hámarka árangurinn og lágmarka áhættuna fyrir alla sem taka þátt,“ segir Magnús. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Heilbrigðismál Mest lesið Viðbrögð Evrópu: „Í dag varð það ljóst að hinn frjálsi heimur þarf nýjan leiðtoga“ Erlent Selinskí mætti í viðtal hjá Fox: Ítrekaði þakklæti sitt til Bandaríkjanna Erlent Banaslys varð í Vík í Mýrdal Innlent Selenskí þakkar fjórum sinnum fyrir sig Erlent Ríkisútvarpið leggur niður störf í miðri kosningabaráttu Erlent Hvernig skiptast fylkingarnar? Innlent Sigu um borð og tóku yfir stjórn íslensks skips Innlent „Nöturlegt að horfa upp á þetta“ Innlent „Við gefumst ekki upp á ykkur“ Innlent Segir Selenskí vanþakklátan og hætta á heimsstyrjöld Erlent Fleiri fréttir „Við gefumst ekki upp á ykkur“ „Nöturlegt að horfa upp á þetta“ Utanríkisráðherra tjáir sig um hitafundinn í Washington Náttúruverndarstofnun með höfuðstöðvar sínar á Hvolsvelli „Fyrir óæft auga mætti halda að þetta væri venjulegt barn“ Banaslys varð í Vík í Mýrdal Bjarni kveður, gervigreind nýtt í barnaníð og bílastæðagjöld Gerði stólpagrín að ríkisstjórnarflokkunum Hvernig skiptast fylkingarnar? Í verkfalli sem stjórnarmaður þar til að Halla víkur Sigu um borð og tóku yfir stjórn íslensks skips Bein útsending: Landsfundur Sjálfstæðisflokksins Notuðu rafvopn til að yfirbuga ógnandi mann með hamra Veðrið hefur áhrif á landsfundargesti eftir allt saman Lítur ekki svo á að kennarar séu bundnir af kjarasamningum annarra stétta Netöryggissveitin flutt í utanríkisráðuneytið Fækkað um sex hundruð í aðgerðum MAST „Rosalega íslensk umræða“ Íslendingur handtekinn vegna barnaníðsefnis sem var búið til af gervigreind Nokkrar staðsetningar til skoðunar fyrir skóla Hjallastefnunnar Afleiðingar kjarasamnings kennara og rætt við nýjan landlækni Segir Viðskiptablaðið og Moggann ljúga upp á hann pólitískri hlutdrægni Bein útsending: Lærdómur dreginn af Covid-19 Hagræðingartillögur í yfirlestri Væri ekki óviðeigandi að þeir hvíldu saman „Hvor þeirra er líklegri til að geta skákað Kristrúnu Frostadóttur?“ Foreldrar hvattir á neyðarfundi skólans til að flytja börnin Séra Vigfús Þór Árnason látinn Landsfundur Sjálfstæðisflokksins hefst í dag „Það eru svo margir sem ekki vita hvað fatlaðir ganga í gegnum“ Sjá meira
„Þetta er mikil nýung og áhugaverð og ef hún reynist vel þá held ég að það sé alveg hægt að segja að þarna sé um byltingu að ræða. En það á auðvitað eftir að afla frekari gagna og fara vel yfir þær niðurstöður sem að hafa verið að myndast núna á síðustu mánuðum,“ sagði Magnús í þættinum Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. Í þættinum fór Magnús ýtarlega yfir þá tækni sem nokkur þeirra fyrirtækja sem eru komin hvað lengst á veg við þróun bóluefnis eru að nota. Umrædd aðferð aldrei áður verið samþykkt „Þetta er í sjálfu sér afskaplega einföld hugmynd og hún er búin að vera til býsna lengi en það hafa bara verið tæknilegir örðuleikar sem hafa gert það af verkum að þetta hefur ekki verið framkvæmanlegt fyrr en núna. Það hefur hrjáð allar tilraunir um langan aldur að bæði var efnið svo óstöðugt og það olli heilmiklum bólgusvörunum þegar því var sprautað hreinu í vöðva og svo framvegis og þetta eru allt saman atriði sem hafa verið betrumbætt,“ sagði Magnús. „Síðan hefur núna tekist að pakka þessu mRNA inn í svona fituhjúp, nano-agnir, sem að vernda bóluefnið gegn niðurbroti. Þannig að þetta eru svona nokkur skref sem hafa í raun og veru gert það kleift að ná þessu fram og mótefnasvarið sem hefur verið tilkynnt um er náttúrlega alveg gríðarlega gott við fyrstu skoðun og betra heldur en menn áttu von á.“ „Þetta er algjörlega ný nálgun. Hugmyndin er ekki alveg glæný og reyndar hafa fyrirtæki á þessu sviði verið að rannsaka þessa tækni í öðrum tilgangi, til dæmis eins og við meðferð krabbameina,“ segir Magnús. „Það er talað um að hlutirnir gerist á miklum hraða. Það er vissulega rétt en undirbúningurinn hefur staðið mjög lengi og núna skapast tækifæri til þess að nýta öll þessi tæki sem að menn hafa verið að þróa í baráttunni gegn þessum sjúkdómum og öðrum smitsjúkdómum sem hafa verið að herja á okkur undanfarna áratugi,“ segir Magnús. Umrædd aðferð hefur aldrei áður verið samþykkt til nota í mannfólki. Þetta yrði þannig í fyrsta skiptið sem það yrði gert. „Það er eðlilegt að menn spyrji sig og það er jú ástæðan fyrir því að þegar leyfi er veitt að þá eru gerðar mjög ríkar kröfur um það að menn sýni fram á öryggi þeirra bóluefna sem að verða fyrir valinu á endanum. Það er náttúrlega gert annars vegar með því að rannsaka þessi bóluefni í gríðarlegum fjölda einstaklinga og í öðru lagi á mörgum stöðum og í þriðja lagi með því að fylgja þátttakandanum eftir býsna lengi,“ segir Magnús. Í þessu tilfelli sé um að ræða rannsóknir sem taki til fleiri tuga þúsunda þátttakenda og með þessu móti sé reynt að lágmarka áhættuna. „Auðvitað er það alveg laukrétt að það eru ófyrirséðir sjaldgæfir atburðir sem að geta vissulega alltaf gerst og það er vandinn sem að við stöndum alltaf frami fyrir þegar um er að ræða ný lyf eða nýjar meðferðir. Við getum ekki séð alla hluti fyrir, en þessi aðferðafræði sem að ég var að lýsa, þessi framkvæmd á þessum stóru rannsóknum, hún er beinlínis hugsuð þannig að við reynum okkar ítrasta til þess að hámarka árangurinn og lágmarka áhættuna fyrir alla sem taka þátt,“ segir Magnús.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Heilbrigðismál Mest lesið Viðbrögð Evrópu: „Í dag varð það ljóst að hinn frjálsi heimur þarf nýjan leiðtoga“ Erlent Selinskí mætti í viðtal hjá Fox: Ítrekaði þakklæti sitt til Bandaríkjanna Erlent Banaslys varð í Vík í Mýrdal Innlent Selenskí þakkar fjórum sinnum fyrir sig Erlent Ríkisútvarpið leggur niður störf í miðri kosningabaráttu Erlent Hvernig skiptast fylkingarnar? Innlent Sigu um borð og tóku yfir stjórn íslensks skips Innlent „Nöturlegt að horfa upp á þetta“ Innlent „Við gefumst ekki upp á ykkur“ Innlent Segir Selenskí vanþakklátan og hætta á heimsstyrjöld Erlent Fleiri fréttir „Við gefumst ekki upp á ykkur“ „Nöturlegt að horfa upp á þetta“ Utanríkisráðherra tjáir sig um hitafundinn í Washington Náttúruverndarstofnun með höfuðstöðvar sínar á Hvolsvelli „Fyrir óæft auga mætti halda að þetta væri venjulegt barn“ Banaslys varð í Vík í Mýrdal Bjarni kveður, gervigreind nýtt í barnaníð og bílastæðagjöld Gerði stólpagrín að ríkisstjórnarflokkunum Hvernig skiptast fylkingarnar? Í verkfalli sem stjórnarmaður þar til að Halla víkur Sigu um borð og tóku yfir stjórn íslensks skips Bein útsending: Landsfundur Sjálfstæðisflokksins Notuðu rafvopn til að yfirbuga ógnandi mann með hamra Veðrið hefur áhrif á landsfundargesti eftir allt saman Lítur ekki svo á að kennarar séu bundnir af kjarasamningum annarra stétta Netöryggissveitin flutt í utanríkisráðuneytið Fækkað um sex hundruð í aðgerðum MAST „Rosalega íslensk umræða“ Íslendingur handtekinn vegna barnaníðsefnis sem var búið til af gervigreind Nokkrar staðsetningar til skoðunar fyrir skóla Hjallastefnunnar Afleiðingar kjarasamnings kennara og rætt við nýjan landlækni Segir Viðskiptablaðið og Moggann ljúga upp á hann pólitískri hlutdrægni Bein útsending: Lærdómur dreginn af Covid-19 Hagræðingartillögur í yfirlestri Væri ekki óviðeigandi að þeir hvíldu saman „Hvor þeirra er líklegri til að geta skákað Kristrúnu Frostadóttur?“ Foreldrar hvattir á neyðarfundi skólans til að flytja börnin Séra Vigfús Þór Árnason látinn Landsfundur Sjálfstæðisflokksins hefst í dag „Það eru svo margir sem ekki vita hvað fatlaðir ganga í gegnum“ Sjá meira