Áhrif Costco, bein og óbein Guðjón Sigurbjartsson skrifar 17. ágúst 2017 06:00 Nú, rúmum tveimur mánuðum eftir opnun Costco, eru gríðarleg áhrif þegar komin í ljós. Ekkert lát er á straumi neytenda í verslunina sem sýnir hversu mikils virði framboð ódýrari og fjölbreyttari vöru er fyrir okkur. Sem er von því verðlag hér á landi er talsvert hærra en í nágrannalöndunum, sérstaklega matvælaverð og vextir af lánum, sem kemur niður á lífskjörum okkar því að við höfum minna til skiptanna þegar við erum búin að sinna grunnþörfunum fyrir mat og húsaskjól.Óbeinu áhrifin verða meiri Costco selur á rúmu kostnaðarverði og lætur nægja hagnaðinn af sölu aðgangskorta. Ein af bábiljum Bændasamtakanna, vegna skorts á betri rökum, er þessi: „Tilgangslaust er að fella niður tolla af matvælum því Hagar og aðrir smásalar myndu stinga mismuninum í vasann.“ Með tilkomu Costco getur enginn efast um að niðurfelling tolla skili sér til neytenda. Nýlega féllu rök Bændasamtakanna um mikla smithættu af ferskum innfluttum kjötvörum þannig að nú stendur fátt í vegi fyrir því að íslenskir neytendur fái aðgang að úrvali af hagstæðum, fjölbreyttum og hollum matvælum hvaðanæva. Samkvæmt úttekt okkar Þórólfs Matthíassonar, prófessors í hagfræði, árið 2016, lækkar verð matvæla um 35% við niðurfellingu matartollanna auk þess sem fjölbreytni og gæði vaxa að sjálfsögðu. Slík lækkun sparar okkur, hverju og einu, um 100.000 krónur á ári. Fyrir fjögurra manna fjölskyldu gerir það um 400.000 krónur á ári en í rauninni getur fólk sótt sér meiri ávinning með því að flytja hluta af neyslunni yfir í ódýrari vörur. Þetta kemur öllum vel hvar sem þeir búa á landinu, sérstaklega fátækum barnafjölskyldum, en samkvæmt UN líða um 6.100 börn á landinu efnalegan skort.Fyrir landsbyggðina skiptir lækkun kostnaðar við Íslandsferð miklu Lækkun matarverðs skiptir líka gríðarlega miklu máli fyrir stærstu atvinnugrein þjóðarinnar, ferðaþjónustu. Sums staðar á landinu er farið að bera á fækkun ferðamanna vegna þess hversu dýrt er að sækja landið heim. Þau landsvæði sem lengst eru frá SV-horninu lenda verst í þessu því ferðamenn stytta ferðir sínar og fara síður í lengri ferðir innanlands, til að spara útgjöld. Helstu kostnaðarliðir við Íslandsferð eru fargjöld, matur og gisting. Lágt gengi krónunnar dró um tíma úr sárasta ofurkostnaðinum en til framtíðar litið þarf að taka á háum grunnkostnaði. Löggjafinn getur lækkað alla ofangreinda kostnaðarliði með nokkrum pennastrikum. Sem fyrr greinir má lækka mat um að minnsta kosti 35% með niðurfellingu matartolla. Lækka má áfengisgjöld eftir þörfum með einfaldri ákvörðun. Háir vextir eru undirliggjandi ástæða hás gistikostnaðar og fleiri kostnaðarliða. Hægt er að lækka þá með upptöku stórs gjaldmiðils, væntanlega evru. Það tekur tíma en í millitíðinni má heimila fólki og fyrirtækjum lántöku í erlendri mynt með gengisvörnum sem geta verið mun ódýrari en vaxtamunurinn. Með þessu tryggjum við vöxt og viðgang ferðaþjónustunnar og bætum framlegð hennar og launagreiðslugetu. Góður viðgangur ferðaþjónustunnar, mikilvægasta byggðaaðgerð sem völ er á Störf sem nú eru talin tengjast landbúnaði eru um 10.000 en störf tengd ferðaþjónustu eru 20.000 til 30.000 eftir árstímum. Störfum sem tengjast landbúnaði fækkar en þeim sem tengjast ferðaþjónustu fjölgar. Við niðurfellingu matartolla fækkar störfum ef til vill um 500 eða svo, aðallega í svína- og kjúklinga-greinunum, en einnig í mjólk, eggjum og kindakjöti. Mikil þörf er fyrir þær vinnufúsu hendur sem losna og nota má ávinninginn af breytingunum, sem verður gríðarlegur til að auðvelda þær. Góður viðgangur ferðaþjónustu er mun mikilvægari en landbúnaður í núverandi mynd, líka fyrir landsbyggðina. Það er því gríðarlega mikilvægt að gera ferðaþjónustunni kleift að vaxa, líka í dreifbýli. Niðurfelling matartolla er því trúlega stærsta byggðaaðgerð sem völ er á. Með tilkomu Costco þarf ekki lengur að efast um að lækkunin gangi til neytenda og bæti þeirra hag. Ávinningurinn kemur líka fram í eflingu ferðaþjónustu um allt land sem getur tekið við hluta af óhagkvæmum heimskautalandbúnaði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Skoðun Mest lesið Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Heimskasta þjóð í heimi? Sverrir Björnsson Skoðun Hugsjónir ójafnaðarmanns - svar við bréfi Kára Snorri Másson Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson Skoðun „Ég hefði nú ekkert á móti því að taka aðeins í tæjuna“ Eva Pandora Baldursdóttir Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun Mun forseti Íslands fremja landráð? Ástþór Magnússon Skoðun Gleymdu leikskólabörnin Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Geðveikir frasar – en það þarf að vera plan! Ragna Sigurðardóttir,Sigurþóra Bergsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Frjálsar handfæraveiðar - Opið svar til Strandveiðifélags Íslands Álfheiður Eymarsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldisvarnir og alhliða kynfræðsla alla skólagönguna! Sigrún Birna Björnsdóttir Kaaber skrifar Skoðun Að kjósa í roki, hríð og nístingskulda Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun Hvernig gerðist þetta? Tryggvi Hjaltason skrifar Skoðun Borgum rétta vexti - Landsbankinn verði banki allra landsmanna Baldur Borgþórsson skrifar Skoðun Gleymdu leikskólabörnin Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Tími fyrir breytingar – Nú er tækifærið Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Ölvunarakstur á Arnarnesbrú Anna Linda Bjarnadóttir skrifar Skoðun Flokknum er sama um þig Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan í Reykjavík er efnahagslegt vandamál Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Virði en ekki byrði Hulda Bjarnadóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn – svarið fyrir fjölskyldur og ungt fólk Guðbjörg Oddný Jónasdóttir skrifar Skoðun Vanrækt barn er besti ráðherrann Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fjárfestum í vellíðan – því hver króna skilar sér margfalt til baka Theodór Ingi Ólafsson skrifar Skoðun Úr öskunni í eldinn á laugardaginn? Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Skuggaspil valdsins Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Viltu að barnabörnin þín verði fátækir leiguliðar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf – í þjónustu við þjóðina Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á hvert annað og breytum þessu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Kæru landsmenn – þetta er ekki lengur boðlegt Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun XL niðurskurður – hugsum stórt! Arnar Þór Jónsson,Kári Allansson skrifar Skoðun Blórabögglar og gylliboð frá vinstri Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Hvað kjósa foreldrar ósýnilegra barna? Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Heimskasta þjóð í heimi? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Jöfnum leikinn á laugardaginn Björgvin G. Sigurðsson skrifar Skoðun ADHD, fjórir stafir og hvað svo? Jóna Kristín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skattagleði á kostnað ferðaþjónustunnar Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Börnin heim Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Mun forseti Íslands fremja landráð? Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Ég býð mig fram fyrir framtíðarkynslóðir Finnur Ricart Andrason skrifar Sjá meira
Nú, rúmum tveimur mánuðum eftir opnun Costco, eru gríðarleg áhrif þegar komin í ljós. Ekkert lát er á straumi neytenda í verslunina sem sýnir hversu mikils virði framboð ódýrari og fjölbreyttari vöru er fyrir okkur. Sem er von því verðlag hér á landi er talsvert hærra en í nágrannalöndunum, sérstaklega matvælaverð og vextir af lánum, sem kemur niður á lífskjörum okkar því að við höfum minna til skiptanna þegar við erum búin að sinna grunnþörfunum fyrir mat og húsaskjól.Óbeinu áhrifin verða meiri Costco selur á rúmu kostnaðarverði og lætur nægja hagnaðinn af sölu aðgangskorta. Ein af bábiljum Bændasamtakanna, vegna skorts á betri rökum, er þessi: „Tilgangslaust er að fella niður tolla af matvælum því Hagar og aðrir smásalar myndu stinga mismuninum í vasann.“ Með tilkomu Costco getur enginn efast um að niðurfelling tolla skili sér til neytenda. Nýlega féllu rök Bændasamtakanna um mikla smithættu af ferskum innfluttum kjötvörum þannig að nú stendur fátt í vegi fyrir því að íslenskir neytendur fái aðgang að úrvali af hagstæðum, fjölbreyttum og hollum matvælum hvaðanæva. Samkvæmt úttekt okkar Þórólfs Matthíassonar, prófessors í hagfræði, árið 2016, lækkar verð matvæla um 35% við niðurfellingu matartollanna auk þess sem fjölbreytni og gæði vaxa að sjálfsögðu. Slík lækkun sparar okkur, hverju og einu, um 100.000 krónur á ári. Fyrir fjögurra manna fjölskyldu gerir það um 400.000 krónur á ári en í rauninni getur fólk sótt sér meiri ávinning með því að flytja hluta af neyslunni yfir í ódýrari vörur. Þetta kemur öllum vel hvar sem þeir búa á landinu, sérstaklega fátækum barnafjölskyldum, en samkvæmt UN líða um 6.100 börn á landinu efnalegan skort.Fyrir landsbyggðina skiptir lækkun kostnaðar við Íslandsferð miklu Lækkun matarverðs skiptir líka gríðarlega miklu máli fyrir stærstu atvinnugrein þjóðarinnar, ferðaþjónustu. Sums staðar á landinu er farið að bera á fækkun ferðamanna vegna þess hversu dýrt er að sækja landið heim. Þau landsvæði sem lengst eru frá SV-horninu lenda verst í þessu því ferðamenn stytta ferðir sínar og fara síður í lengri ferðir innanlands, til að spara útgjöld. Helstu kostnaðarliðir við Íslandsferð eru fargjöld, matur og gisting. Lágt gengi krónunnar dró um tíma úr sárasta ofurkostnaðinum en til framtíðar litið þarf að taka á háum grunnkostnaði. Löggjafinn getur lækkað alla ofangreinda kostnaðarliði með nokkrum pennastrikum. Sem fyrr greinir má lækka mat um að minnsta kosti 35% með niðurfellingu matartolla. Lækka má áfengisgjöld eftir þörfum með einfaldri ákvörðun. Háir vextir eru undirliggjandi ástæða hás gistikostnaðar og fleiri kostnaðarliða. Hægt er að lækka þá með upptöku stórs gjaldmiðils, væntanlega evru. Það tekur tíma en í millitíðinni má heimila fólki og fyrirtækjum lántöku í erlendri mynt með gengisvörnum sem geta verið mun ódýrari en vaxtamunurinn. Með þessu tryggjum við vöxt og viðgang ferðaþjónustunnar og bætum framlegð hennar og launagreiðslugetu. Góður viðgangur ferðaþjónustunnar, mikilvægasta byggðaaðgerð sem völ er á Störf sem nú eru talin tengjast landbúnaði eru um 10.000 en störf tengd ferðaþjónustu eru 20.000 til 30.000 eftir árstímum. Störfum sem tengjast landbúnaði fækkar en þeim sem tengjast ferðaþjónustu fjölgar. Við niðurfellingu matartolla fækkar störfum ef til vill um 500 eða svo, aðallega í svína- og kjúklinga-greinunum, en einnig í mjólk, eggjum og kindakjöti. Mikil þörf er fyrir þær vinnufúsu hendur sem losna og nota má ávinninginn af breytingunum, sem verður gríðarlegur til að auðvelda þær. Góður viðgangur ferðaþjónustu er mun mikilvægari en landbúnaður í núverandi mynd, líka fyrir landsbyggðina. Það er því gríðarlega mikilvægt að gera ferðaþjónustunni kleift að vaxa, líka í dreifbýli. Niðurfelling matartolla er því trúlega stærsta byggðaaðgerð sem völ er á. Með tilkomu Costco þarf ekki lengur að efast um að lækkunin gangi til neytenda og bæti þeirra hag. Ávinningurinn kemur líka fram í eflingu ferðaþjónustu um allt land sem getur tekið við hluta af óhagkvæmum heimskautalandbúnaði.
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Frjálsar handfæraveiðar - Opið svar til Strandveiðifélags Íslands Álfheiður Eymarsdóttir skrifar
Skoðun Ofbeldisvarnir og alhliða kynfræðsla alla skólagönguna! Sigrún Birna Björnsdóttir Kaaber skrifar
Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn – svarið fyrir fjölskyldur og ungt fólk Guðbjörg Oddný Jónasdóttir skrifar
Skoðun Fjárfestum í vellíðan – því hver króna skilar sér margfalt til baka Theodór Ingi Ólafsson skrifar
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun