Geðheilbrigðismál eru jafnréttismál Anastasía Jónsdóttir skrifar 23. apríl 2020 16:30 Geðheilbrigðismál eru jafnréttismál. Skortur á sálfræðiþjónustu skerðir aðgang nemenda að námi og getur álag í háskólanámi komið í veg fyrir möguleika þeirra til náms og leitt til brottfalls. Það er mikilvægt að nemendum standi til boða sálfræðiþjónusta í þeirra nærumhverfi, þeim að kostnaðarlausu, þegar álagið verður of mikið. Í nýlegri rannsókn mældist um þriðjungur háskólanema yfir klínískum mörkum þunglyndis og 19 prósent yfir klínískum mörkum kvíða. Þessi staðreynd hefur verið síendurtekin frá því að rannsókn Andra Hauksteins Oddssonar og Halldóru Bjargar Rafnsdóttur var framkvæmd og birt árið 2018. Fulltrúar stúdenta í háskólum landsins hafa bent háskólunum og ríkinu á þessar niðurstöður með einhverjum framförum, þó enn sé langt í land. Bæði Háskóli Íslands og Háskólinn í Reykjavík bjóða nemendum sínum upp á gagnreyndar og ósérhæfðar hugrænar atferlismeðferðir við þunglyndi og kvíða. Auk þess hóf þriðji sálfræðingurinn við Háskóla Íslands nýlega störf. Þetta er komið til að miklu leyti vegna þrýstings frá stúdentafélögum og samtökum og hefur aukin aðsókn og langir biðlistar í þessar meðferðir sýnt á mikilvægi og þörf þess að bjóða upp á þessa þjónustu. Við krefjumst enn frekari aðgerða til að koma til móts við það geðveika álag sem liggur á stúdentum. Líkt og Sigrún Jónsdóttir forseti LÍS, nefndi í grein sinni „Geðveikt álag“ hefur bág fjárhagsstaða stúdenta mikil áhrif á möguleika þeirra til að leita sér aðstoðar. Þrátt fyrir rannsóknir sem sýna fram á að geðheilsu stúdenta fari hrakandi eiga stúdentar sjaldan tugi þúsunda til þess að sækja sér sálfræðimeðferð, auk þess sem að sálfræðimeðferð hjá sjálfstætt starfandi sálfræðingum er ekki niðurgreidd af sjúkratryggingum. Þetta úrræði er því ekki kostur fyrir marga, hvað þá nemendur sem hafa oft á tíðum minna á milli handanna. Aukin sálfræðiþjónusta innan háskólanna getur verið til staðar með snemmt inngrip og fyrsta stigs forvarnir þegar álagið á nemendur fer að segja af sér. Þetta getur komið í veg fyrir að nauðsyn verði á sértækum úrræðum seinna á lífsleiðinni. Það þarf þó að hafa fleira í huga en fjárhagsstöðu stúdenta í þessu samhengi. Nauðsynlegt er að fjölbreyttum hópi nemenda sé boðin fjölbreytt aðstoð. Í nýlegri breskri rannsókn sýndu niðurstöður að þeir einstaklingar sem skilgreindu sig sem kynsegin eða af öðru kyni voru í töluvert meiri hættu á að þróa með sér geðræn vandamál eða upplifa einhverskonar andlega vanlíðan. Rannsakendunum þótti líklegt að þetta væri vegna aldurs meirihluta þeirra sem stundar nám við háskóla. Það eru ungir einstaklingar sem fara í gegnum mikið umbreytingaskeið á þeim tíma sem þeir eru í námi og láta því gjarnan í ljós kynvitund sína fyrst í háskólaumhverfinu. Til viðbótar við álag í námi þurfa þessir nemendur því að takast á við miklar breytingar í lífi sínu. Einnig hafa LÍS vegna Student Refugees Iceland, verkefni samtakanna sem snýr að því að auka aðgengi flóttafólks á Íslandi að háskólanámi, lært að hindranir nemenda með flóttamanna bakgrunn eru töluvert fleiri heldur en annarra nemenda á Íslandi. Meðal hindrana á borð við mat á námi, tungumálakunnáttu og fjárhagslegra erfiðleika getur staða þeirra innan háskólanna haft áhrif á líðan þeirra í háskólanáminu. Nemendur með flóttamannabakgrunn eru skilgreindir sem íslenskir nemar í kerfi skólanna og njóta því ekki góðs af þeirri þjónustu sem býðst alþjóðlegum nemum, en skortir einnig upplýsingar til að nýta sér þá þjónustu sem býðst íslenskum nemum. Þeir falla því milli tveggja kerfa. Þessir nemendur eru samt sem áður að upplifa margt í fyrsta skipti og ganga í gegnum miklar breytingar í sínu lífi, auk þess sem sýnt hefur verið fram á að þeir nemendur sem hafa flóttamannabakgrunn kljást oft á tíðum við mikla andlega erfiðleika ofan á það álag sem námið er. Það er mikilvægt að háskólinn hugi að þessum jaðarhópum, auki sálfræðiþjónustuna í háskólum og gangi úr skugga um að hún þjóni öllum þeim nemendahópi sem finnst innan veggja háskólanna. Það er lykilatriði fyrir alla háskóla að efla þann hóp nemenda sem er innan skólans, með öllum þeim fjölbreytileika sem hópurinn hefur. Skortur á sálfræðiþjónustu og úrræðum fyrir alla stúdenta, eins fjölbreyttur og sá hópur getur verið, innan háskólanna skerðir aðgengi þeirra að háskólum landsins. Allir stúdentar eiga að njóta jafns aðgangs að háskólanámi, óháð því hver geðheilsa þeirra er. Aukið aðgengi að sálfræðiþjónustu innan háskóla leiðir til jafnari tækifæra til menntunar. Höfundur er jafnréttisfulltrúi Landssamtaka íslenskra stúdenta - LÍS. Greinin er hluti af „Geðveiku álagi“, herferð samtakanna. Skrifaðu undir ákall LÍS eftir bættri geðheilbrigðisþjónustu hér. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Geðheilbrigði Jafnréttismál Mest lesið Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Geðheilbrigðismál eru jafnréttismál. Skortur á sálfræðiþjónustu skerðir aðgang nemenda að námi og getur álag í háskólanámi komið í veg fyrir möguleika þeirra til náms og leitt til brottfalls. Það er mikilvægt að nemendum standi til boða sálfræðiþjónusta í þeirra nærumhverfi, þeim að kostnaðarlausu, þegar álagið verður of mikið. Í nýlegri rannsókn mældist um þriðjungur háskólanema yfir klínískum mörkum þunglyndis og 19 prósent yfir klínískum mörkum kvíða. Þessi staðreynd hefur verið síendurtekin frá því að rannsókn Andra Hauksteins Oddssonar og Halldóru Bjargar Rafnsdóttur var framkvæmd og birt árið 2018. Fulltrúar stúdenta í háskólum landsins hafa bent háskólunum og ríkinu á þessar niðurstöður með einhverjum framförum, þó enn sé langt í land. Bæði Háskóli Íslands og Háskólinn í Reykjavík bjóða nemendum sínum upp á gagnreyndar og ósérhæfðar hugrænar atferlismeðferðir við þunglyndi og kvíða. Auk þess hóf þriðji sálfræðingurinn við Háskóla Íslands nýlega störf. Þetta er komið til að miklu leyti vegna þrýstings frá stúdentafélögum og samtökum og hefur aukin aðsókn og langir biðlistar í þessar meðferðir sýnt á mikilvægi og þörf þess að bjóða upp á þessa þjónustu. Við krefjumst enn frekari aðgerða til að koma til móts við það geðveika álag sem liggur á stúdentum. Líkt og Sigrún Jónsdóttir forseti LÍS, nefndi í grein sinni „Geðveikt álag“ hefur bág fjárhagsstaða stúdenta mikil áhrif á möguleika þeirra til að leita sér aðstoðar. Þrátt fyrir rannsóknir sem sýna fram á að geðheilsu stúdenta fari hrakandi eiga stúdentar sjaldan tugi þúsunda til þess að sækja sér sálfræðimeðferð, auk þess sem að sálfræðimeðferð hjá sjálfstætt starfandi sálfræðingum er ekki niðurgreidd af sjúkratryggingum. Þetta úrræði er því ekki kostur fyrir marga, hvað þá nemendur sem hafa oft á tíðum minna á milli handanna. Aukin sálfræðiþjónusta innan háskólanna getur verið til staðar með snemmt inngrip og fyrsta stigs forvarnir þegar álagið á nemendur fer að segja af sér. Þetta getur komið í veg fyrir að nauðsyn verði á sértækum úrræðum seinna á lífsleiðinni. Það þarf þó að hafa fleira í huga en fjárhagsstöðu stúdenta í þessu samhengi. Nauðsynlegt er að fjölbreyttum hópi nemenda sé boðin fjölbreytt aðstoð. Í nýlegri breskri rannsókn sýndu niðurstöður að þeir einstaklingar sem skilgreindu sig sem kynsegin eða af öðru kyni voru í töluvert meiri hættu á að þróa með sér geðræn vandamál eða upplifa einhverskonar andlega vanlíðan. Rannsakendunum þótti líklegt að þetta væri vegna aldurs meirihluta þeirra sem stundar nám við háskóla. Það eru ungir einstaklingar sem fara í gegnum mikið umbreytingaskeið á þeim tíma sem þeir eru í námi og láta því gjarnan í ljós kynvitund sína fyrst í háskólaumhverfinu. Til viðbótar við álag í námi þurfa þessir nemendur því að takast á við miklar breytingar í lífi sínu. Einnig hafa LÍS vegna Student Refugees Iceland, verkefni samtakanna sem snýr að því að auka aðgengi flóttafólks á Íslandi að háskólanámi, lært að hindranir nemenda með flóttamanna bakgrunn eru töluvert fleiri heldur en annarra nemenda á Íslandi. Meðal hindrana á borð við mat á námi, tungumálakunnáttu og fjárhagslegra erfiðleika getur staða þeirra innan háskólanna haft áhrif á líðan þeirra í háskólanáminu. Nemendur með flóttamannabakgrunn eru skilgreindir sem íslenskir nemar í kerfi skólanna og njóta því ekki góðs af þeirri þjónustu sem býðst alþjóðlegum nemum, en skortir einnig upplýsingar til að nýta sér þá þjónustu sem býðst íslenskum nemum. Þeir falla því milli tveggja kerfa. Þessir nemendur eru samt sem áður að upplifa margt í fyrsta skipti og ganga í gegnum miklar breytingar í sínu lífi, auk þess sem sýnt hefur verið fram á að þeir nemendur sem hafa flóttamannabakgrunn kljást oft á tíðum við mikla andlega erfiðleika ofan á það álag sem námið er. Það er mikilvægt að háskólinn hugi að þessum jaðarhópum, auki sálfræðiþjónustuna í háskólum og gangi úr skugga um að hún þjóni öllum þeim nemendahópi sem finnst innan veggja háskólanna. Það er lykilatriði fyrir alla háskóla að efla þann hóp nemenda sem er innan skólans, með öllum þeim fjölbreytileika sem hópurinn hefur. Skortur á sálfræðiþjónustu og úrræðum fyrir alla stúdenta, eins fjölbreyttur og sá hópur getur verið, innan háskólanna skerðir aðgengi þeirra að háskólum landsins. Allir stúdentar eiga að njóta jafns aðgangs að háskólanámi, óháð því hver geðheilsa þeirra er. Aukið aðgengi að sálfræðiþjónustu innan háskóla leiðir til jafnari tækifæra til menntunar. Höfundur er jafnréttisfulltrúi Landssamtaka íslenskra stúdenta - LÍS. Greinin er hluti af „Geðveiku álagi“, herferð samtakanna. Skrifaðu undir ákall LÍS eftir bættri geðheilbrigðisþjónustu hér.
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun