Að halda sig við aðalatriði máls Óli Kristján Ármannsson skrifar 27. febrúar 2009 00:01 Þriðja umræða og kosning í kjölfarið um ný lög um Seðlabanka Íslands stóð frá því klukkan ellefu árdegis í gær og fram undir klukkan sex síðdegis. Sjálfsagt má deila um hvort afgreiðsla málsins hafi þurft allan þennan tíma og óvíst að gagnið sé í samræmi við lengd umræðunnar. Væntanlega skilar sér hins vegar þegar á næstu dögum ávinningur breytinganna sem gerðar hafa verið á Seðlabankanum. Þær eru til marks um að hér sé ráðamönnum full alvara í að vinna á ný traust á landi og þjóð á alþjóðavettvangi. Tilfellið er nefnilega að þótt fyrrum formaður bankastjórnar Seðlabankans hafi í sjónvarpsviðtali á sprengidag viljað bera af sér og Seðlabankanum sakir í því hvernig fór fyrir fjármálakerfi þjóðarinnar þá tala staðreyndirnar sínu máli. Ábyrgð Seðlabankans er mikil og hefði farið betur á því að bankastjórar Seðlabankans öxluðu þá ábyrgð sjálfviljugir. Vitanlega bera forstjórar og eigendur föllnu bankanna höfuðábyrgð á því að hafa rekið fyrirtæki sín í þrot. Þeirra var að draga saman seglin og mikil er ábyrgð Landsbankans á því að keyra upp innlán í útlöndum á ábyrgð íslenskra skattborgara. Þá má vera að einhver útlán bankanna og færslur þoli illa skoðun. Rannsókn á sjálfsagt eftir að leiða í ljós einhver mistök og jafnvel eitthvað misjafnara. Ástæður falls bankanna eru hins vegar aðrar. Þeir fóru í þrot vegna þess að lausafjármarkaðir erlendis þornuðu upp og íslenska ríkið gat ekki stutt við þá. Seðlabankinn ber ábyrgð á fjármálastöðugleika og hefur frá árinu 2001 haft full yfirráð yfir þeim stjórntækjum sem þarf til að bregðast við þróun á fjármálamarkaði. Bankinn stýrir vöxtum, ákveður bindiskyldu og lausafjárhlutfall fjármálafyrirtækja. Stýrivöxtum hefur bankinn beitt baráttu við verðbólgu, en hin stjórntækin eru ætluð til að hamla við ofvexti fjármálafyrirtækja. Yngvi Örn Kristinsson hagfræðingur benti á það í viðtali í Kastljósinu í fyrradag að sá sé einmitt vandinn sem fyrrum formaður bankastjórnar Seðlabankans hafi talið sig hafa orðið áskynja allt frá árinu 2006, ásamt alþjóðlegum eftirlitsstofnunum og lánshæfismatsfyrirtækjum. Mistök Seðlabankans felast hins vegar í að bregðast ekki við. Benti Yngvi Örn á að þess misskilning virtist gæta í máli Seðlabankastjórans á sprengidag að bindiskylda ætti fyrst og fremst við um innlánsfé og beiting hennar myndi skekkja hér samkeppnisstöðuna smærri fjármálafyrirtækja sem ekki hefðu aðgang að erlendum fjármagnsmörkuðum líkt og stóru bankarnir. „Staðreyndin er hins vegar sú að bindiskylduna má legga á allt ráðstöfunarfé bankanna, innlán, lántökur, aðra skuldabréfafjármögnun, og meira að segja má leggja mismunandi bindiskyldu á mismunandi tegundir lánastofnana og mismunandi tegundir ráðstöfunarfjár," benti Yngvi á og áréttaði að Seðlabankinn væri sjálfstætt stjórnvald sem fulla ábyrgð bæri á fjármálastöðugleika í landinu og því að koma í veg fyrir að kerfið félli vegna veilu eða rangrar uppbyggingar. „Og þessi stjórntæki eru einu þekktu stjórntækin í seðlabankaheiminum til þess að glíma við vandamál eins og þetta þegar um er að ræða ofvöxt á fjármálafyrirtækjum, til dæmis í kjölfar einkavæðingar." Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óli Kr. Ármannsson Mest lesið Lýst yfir hættustigi vegna áfengisdrykkju Gunnar Hersveinn Skoðun „Það eru allir með ADHD“ Tómas Páll Þorvaldsson Skoðun Svar við bréfi Ernu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið I - Öryggi, velferð og lífsgæði, sem margir átta sig ekki á Ole Anton Bieltved Skoðun Aftur að hjálmskviðu ríkislögreglustjóra Indriði Stefánsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Í skólabyrjun Dagbjört Harðardóttir,Sigurjón Már Fox Skoðun Stjórnartíðindi 150 ára Svavar Kjarrval Skoðun Eru framkvæmdir í Saltvík loftslagsvænar? Ólafur S. Andrésson Skoðun Fjármagna enn hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun
Þriðja umræða og kosning í kjölfarið um ný lög um Seðlabanka Íslands stóð frá því klukkan ellefu árdegis í gær og fram undir klukkan sex síðdegis. Sjálfsagt má deila um hvort afgreiðsla málsins hafi þurft allan þennan tíma og óvíst að gagnið sé í samræmi við lengd umræðunnar. Væntanlega skilar sér hins vegar þegar á næstu dögum ávinningur breytinganna sem gerðar hafa verið á Seðlabankanum. Þær eru til marks um að hér sé ráðamönnum full alvara í að vinna á ný traust á landi og þjóð á alþjóðavettvangi. Tilfellið er nefnilega að þótt fyrrum formaður bankastjórnar Seðlabankans hafi í sjónvarpsviðtali á sprengidag viljað bera af sér og Seðlabankanum sakir í því hvernig fór fyrir fjármálakerfi þjóðarinnar þá tala staðreyndirnar sínu máli. Ábyrgð Seðlabankans er mikil og hefði farið betur á því að bankastjórar Seðlabankans öxluðu þá ábyrgð sjálfviljugir. Vitanlega bera forstjórar og eigendur föllnu bankanna höfuðábyrgð á því að hafa rekið fyrirtæki sín í þrot. Þeirra var að draga saman seglin og mikil er ábyrgð Landsbankans á því að keyra upp innlán í útlöndum á ábyrgð íslenskra skattborgara. Þá má vera að einhver útlán bankanna og færslur þoli illa skoðun. Rannsókn á sjálfsagt eftir að leiða í ljós einhver mistök og jafnvel eitthvað misjafnara. Ástæður falls bankanna eru hins vegar aðrar. Þeir fóru í þrot vegna þess að lausafjármarkaðir erlendis þornuðu upp og íslenska ríkið gat ekki stutt við þá. Seðlabankinn ber ábyrgð á fjármálastöðugleika og hefur frá árinu 2001 haft full yfirráð yfir þeim stjórntækjum sem þarf til að bregðast við þróun á fjármálamarkaði. Bankinn stýrir vöxtum, ákveður bindiskyldu og lausafjárhlutfall fjármálafyrirtækja. Stýrivöxtum hefur bankinn beitt baráttu við verðbólgu, en hin stjórntækin eru ætluð til að hamla við ofvexti fjármálafyrirtækja. Yngvi Örn Kristinsson hagfræðingur benti á það í viðtali í Kastljósinu í fyrradag að sá sé einmitt vandinn sem fyrrum formaður bankastjórnar Seðlabankans hafi talið sig hafa orðið áskynja allt frá árinu 2006, ásamt alþjóðlegum eftirlitsstofnunum og lánshæfismatsfyrirtækjum. Mistök Seðlabankans felast hins vegar í að bregðast ekki við. Benti Yngvi Örn á að þess misskilning virtist gæta í máli Seðlabankastjórans á sprengidag að bindiskylda ætti fyrst og fremst við um innlánsfé og beiting hennar myndi skekkja hér samkeppnisstöðuna smærri fjármálafyrirtækja sem ekki hefðu aðgang að erlendum fjármagnsmörkuðum líkt og stóru bankarnir. „Staðreyndin er hins vegar sú að bindiskylduna má legga á allt ráðstöfunarfé bankanna, innlán, lántökur, aðra skuldabréfafjármögnun, og meira að segja má leggja mismunandi bindiskyldu á mismunandi tegundir lánastofnana og mismunandi tegundir ráðstöfunarfjár," benti Yngvi á og áréttaði að Seðlabankinn væri sjálfstætt stjórnvald sem fulla ábyrgð bæri á fjármálastöðugleika í landinu og því að koma í veg fyrir að kerfið félli vegna veilu eða rangrar uppbyggingar. „Og þessi stjórntæki eru einu þekktu stjórntækin í seðlabankaheiminum til þess að glíma við vandamál eins og þetta þegar um er að ræða ofvöxt á fjármálafyrirtækjum, til dæmis í kjölfar einkavæðingar."
Sannleikurinn um Evrópusambandið I - Öryggi, velferð og lífsgæði, sem margir átta sig ekki á Ole Anton Bieltved Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið I - Öryggi, velferð og lífsgæði, sem margir átta sig ekki á Ole Anton Bieltved Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun