Segir gróf mannréttindabrot framin í skjóli bágborins eftirlits Eiður Þór Árnason skrifar 27. janúar 2021 14:00 Arnar Helgi Lárusson segir að fólk sem hafi barist í áratugi fyrir bættum aðgengismálum hér á landi gefi lítið fyrir nýjan aðgengissjóð. Aðsend/Getty Formaður SEM samtakanna segir gróf mannréttindabrot framin daglega á Íslandi þegar hreyfihömluðum er meinaður greiður aðgangur að opinberum stöðum og íbúðarhúsnæði. Hann gagnrýnir byggingarfulltrúa og skipulagsyfirvöld harðlega og segir þau gefa afslátt af lögbundnum kröfum um aðgengi. Nú stendur til að stofna Aðgengissjóð Reykjavíkurborgar en hann á að styðja rekstraraðila hyggjast bæta aðgengismál hjá sér. Arnar Helgi Lárusson, formaður Samtaka endurhæfðra mænuskaddaðra (SEM), segir að tilkoma sjóðsins sé tímaskekkja og feli í sér afturför. „Samkvæmt öllum byggingarreglugerðum frá 1979 þá á enginn opinber staður að vera óaðgengilegur, þar á meðal bensínstöðvar, bíó, veitingastaðir, kaffihús, verkstæði, verslanir, heilbrigðisþjónusta og öll önnur þjónusta. Það eru ekki margir staðir á Íslandi sem hafa verið opnir lengur en það,“ segir Arnar í samtali við Vísi. Sjálfur notast hann við hjólastól líkt og langflestir meðlimir SEM samtakanna. Hugsunin góð en röng stefna „Það sem vantar er að starfsmenn Reykjavíkurborgar og þá sér í lagi byggingarfulltrúar vinni vinnuna sína og fari yfir þær framkvæmdir sem verið er að framkvæma. Hvaða vissa er fyrir því að þeir byrji að sinna sinni vinnu þó það sé kominn sjóður til þess að taka til eftir þá?“ Arnar segir hugsunina að baki sjóðnum vera góða en líkir þessu við að stofna sjóð til að hjálpa fyrirtækjum að uppfylla lögbundnar eldvarnar- eða heilbrigðiskröfur. Nú þegar sé gerð krafa um að aðgengi sé fyrir alla en að hans sögn er allur gangur á því að þeim kröfum sé framfylgt. „Þetta hefur bara verið viðhöfð venja að sinna ekki þessu eftirliti og rót vandans er kannski sú að borgin eins og sveitarfélög sinna eigin eftirliti og það er kannski sú breyting sem þarf að eiga sér stað.“ Samfélagið einangri sig frá fólki í hjólastólum Arnar hefur miklar áhyggjur af nýbyggingum og er ómyrkur í máli þegar hann er spurður út í stöðu mála hér á landi. „Brot á aðgengismálum hreyfihamlaðra á Íslandi eru bara að verða ein langstærstu mannréttindabrot sem eru framin á fólki nokkurs staðar í heimunum. Því þetta er ekki bara það að við komumst ekki á einn eða annað staðinn, þetta er orðið þannig að ef þú verður fyrir því að lenda í slysi þá ertu útilokaður hreinlega frá heilli ætt, allri fjölskyldunni þinni því við höfum ekki fylgt byggingarreglugerðum í svo mörg ár.“ Aðgengissjóður Reykjavíkurborgar mun í fyrstu beina sjónum sínum að miðbænum. Vísir/Egill „Yfir 95% íbúða á Íslandi eru óaðgengilegar af því það er ekki farið eftir lögum og reglum. Líkurnar á því að þegar þú lendir í slysi að foreldrar þínir séu með aðgengi eða aðrir fjölskyldumeðlimir eru bara mjög litlar. Þú ert útilokaður frá svo rosalega mörgu.“ „Svo er þessi félagslegi þáttur. Það er talað um að fólk í hjólastólum einangri sig, það er ekki rétt heldur er það samfélagið sem einangrar sig frá fólki í hjólastólum ef það kemst ekki að því. Það er svo mikilvægt að þessi hópur fái að komast nánast óáreittur út um allt, það breytir ótrúlega miklu.“ Búið að borga fyrir aðgengi Arnar bendir á að við uppbyggingu húsnæðis sé gert ráð fyrir því í kostnaðaráætlun að byggingin standist allar reglugerðir og ekki síður kröfur um aðgengi. „Það er búið að borga fyrir þetta aðgengi sama dag og teikningin er samþykkt og sama dag og ákveðið var að fara í framkvæmdina. Það á að borga fyrir þetta allt en kaupandinn eða leigjandinn er sá sem er svikinn af þessum kostnaði. Ef hann á svo að fara að leggja út eitthvað fjármagn og fá einhvern hluta úr Aðgengissjóðnum þá er hann bara að borga tvisvar fyrir það.“ Þess ber að geta að samkvæmt stefnu sjóðsins sem til stendur að stofna í febrúar verður fyrst um sinn lögð áhersla á verkefni í miðbæ Reykjavíkur. Arnar segir að þrátt fyrir að hús byggð fyrir 1979 séu almennt undanskilin núgildandi aðgengiskröfum þurfi byggingarnar að uppfylla þær ef hlutverki þeirra var breytt eftir gildistökuna, til að mynda úr íbúðarhúsi í veitingastað eða verslun. Slíkt eigi við um marga opinbera staði í miðbænum. Reykjavík Samgöngur Skipulag Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Innlent Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ Innlent Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Erlent Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Innlent Grunaður um að nauðga og brjóta ítrekað á barnungri stúlku Innlent Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 Innlent Inga muni varpa efnahagslegum gjöreyðingarvopnum Innlent Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Innlent Ekki vanhæfur til að rannsaka banaslysið Innlent Fleiri fréttir Flokkar í útrýmingarhættu, smánarlaun og tónlistarveisla Viðræður hafnar um kaup á Perlunni, Toppstöðinni og 125 bílastæðum Rúm 95 prósent lækna samþykktu verkfallsaðgerðir Píratar stefna á stjórnarsamstarf án Sjálfstæðisflokksins Taka einn dag í einu og ætla að halda sínum kúrs Bein útsending: Framtíðarsýn okkar – Hvernig er lífið í loftslagsvænu samfélagi? Bótaskylda FS vegna E.coli veikinda viðurkennd Stormur fyrir norðan og skriðuhætta sunnan til Grunaður um að nauðga og brjóta ítrekað á barnungri stúlku Ekki vanhæfur til að rannsaka banaslysið Helgi biðst lausnar og fer í ráðuneytið Lögreglan leitar vitna að tveggja bíla árekstri Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Inga muni varpa efnahagslegum gjöreyðingarvopnum Glæný könnun og hávaðarok víða um land Algjör undantekning að mörg skot þurfi til að fella dýrið Norðmaður vann 3,7 milljarða, landi hans 1,6 og Íslendingur milljón Kölluð út eftir að skipverji slasaðist á hendi Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 „Hafi eitthvað borið í milli, þá bar í milli þar“ Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ „Við erum í neyðarstöðu akkúrat núna“ „Kennarasambandi Íslands blöskrar afstaða viðsemjenda sinna“ „Hann kemur margfalt sterkari til leiks núna” Fleiri konur mættu í krabbameinsskimun í ár en í fyrra Söguleg endurkoma, súr kosningavaka og baráttuhugur Andlát af völdum fíkniefna og lyfja aldrei verið fleiri „Það styðja allir sitt fólk 100 prósent“ Sjá meira
Nú stendur til að stofna Aðgengissjóð Reykjavíkurborgar en hann á að styðja rekstraraðila hyggjast bæta aðgengismál hjá sér. Arnar Helgi Lárusson, formaður Samtaka endurhæfðra mænuskaddaðra (SEM), segir að tilkoma sjóðsins sé tímaskekkja og feli í sér afturför. „Samkvæmt öllum byggingarreglugerðum frá 1979 þá á enginn opinber staður að vera óaðgengilegur, þar á meðal bensínstöðvar, bíó, veitingastaðir, kaffihús, verkstæði, verslanir, heilbrigðisþjónusta og öll önnur þjónusta. Það eru ekki margir staðir á Íslandi sem hafa verið opnir lengur en það,“ segir Arnar í samtali við Vísi. Sjálfur notast hann við hjólastól líkt og langflestir meðlimir SEM samtakanna. Hugsunin góð en röng stefna „Það sem vantar er að starfsmenn Reykjavíkurborgar og þá sér í lagi byggingarfulltrúar vinni vinnuna sína og fari yfir þær framkvæmdir sem verið er að framkvæma. Hvaða vissa er fyrir því að þeir byrji að sinna sinni vinnu þó það sé kominn sjóður til þess að taka til eftir þá?“ Arnar segir hugsunina að baki sjóðnum vera góða en líkir þessu við að stofna sjóð til að hjálpa fyrirtækjum að uppfylla lögbundnar eldvarnar- eða heilbrigðiskröfur. Nú þegar sé gerð krafa um að aðgengi sé fyrir alla en að hans sögn er allur gangur á því að þeim kröfum sé framfylgt. „Þetta hefur bara verið viðhöfð venja að sinna ekki þessu eftirliti og rót vandans er kannski sú að borgin eins og sveitarfélög sinna eigin eftirliti og það er kannski sú breyting sem þarf að eiga sér stað.“ Samfélagið einangri sig frá fólki í hjólastólum Arnar hefur miklar áhyggjur af nýbyggingum og er ómyrkur í máli þegar hann er spurður út í stöðu mála hér á landi. „Brot á aðgengismálum hreyfihamlaðra á Íslandi eru bara að verða ein langstærstu mannréttindabrot sem eru framin á fólki nokkurs staðar í heimunum. Því þetta er ekki bara það að við komumst ekki á einn eða annað staðinn, þetta er orðið þannig að ef þú verður fyrir því að lenda í slysi þá ertu útilokaður hreinlega frá heilli ætt, allri fjölskyldunni þinni því við höfum ekki fylgt byggingarreglugerðum í svo mörg ár.“ Aðgengissjóður Reykjavíkurborgar mun í fyrstu beina sjónum sínum að miðbænum. Vísir/Egill „Yfir 95% íbúða á Íslandi eru óaðgengilegar af því það er ekki farið eftir lögum og reglum. Líkurnar á því að þegar þú lendir í slysi að foreldrar þínir séu með aðgengi eða aðrir fjölskyldumeðlimir eru bara mjög litlar. Þú ert útilokaður frá svo rosalega mörgu.“ „Svo er þessi félagslegi þáttur. Það er talað um að fólk í hjólastólum einangri sig, það er ekki rétt heldur er það samfélagið sem einangrar sig frá fólki í hjólastólum ef það kemst ekki að því. Það er svo mikilvægt að þessi hópur fái að komast nánast óáreittur út um allt, það breytir ótrúlega miklu.“ Búið að borga fyrir aðgengi Arnar bendir á að við uppbyggingu húsnæðis sé gert ráð fyrir því í kostnaðaráætlun að byggingin standist allar reglugerðir og ekki síður kröfur um aðgengi. „Það er búið að borga fyrir þetta aðgengi sama dag og teikningin er samþykkt og sama dag og ákveðið var að fara í framkvæmdina. Það á að borga fyrir þetta allt en kaupandinn eða leigjandinn er sá sem er svikinn af þessum kostnaði. Ef hann á svo að fara að leggja út eitthvað fjármagn og fá einhvern hluta úr Aðgengissjóðnum þá er hann bara að borga tvisvar fyrir það.“ Þess ber að geta að samkvæmt stefnu sjóðsins sem til stendur að stofna í febrúar verður fyrst um sinn lögð áhersla á verkefni í miðbæ Reykjavíkur. Arnar segir að þrátt fyrir að hús byggð fyrir 1979 séu almennt undanskilin núgildandi aðgengiskröfum þurfi byggingarnar að uppfylla þær ef hlutverki þeirra var breytt eftir gildistökuna, til að mynda úr íbúðarhúsi í veitingastað eða verslun. Slíkt eigi við um marga opinbera staði í miðbænum.
Reykjavík Samgöngur Skipulag Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Innlent Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ Innlent Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Erlent Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Innlent Grunaður um að nauðga og brjóta ítrekað á barnungri stúlku Innlent Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 Innlent Inga muni varpa efnahagslegum gjöreyðingarvopnum Innlent Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Innlent Ekki vanhæfur til að rannsaka banaslysið Innlent Fleiri fréttir Flokkar í útrýmingarhættu, smánarlaun og tónlistarveisla Viðræður hafnar um kaup á Perlunni, Toppstöðinni og 125 bílastæðum Rúm 95 prósent lækna samþykktu verkfallsaðgerðir Píratar stefna á stjórnarsamstarf án Sjálfstæðisflokksins Taka einn dag í einu og ætla að halda sínum kúrs Bein útsending: Framtíðarsýn okkar – Hvernig er lífið í loftslagsvænu samfélagi? Bótaskylda FS vegna E.coli veikinda viðurkennd Stormur fyrir norðan og skriðuhætta sunnan til Grunaður um að nauðga og brjóta ítrekað á barnungri stúlku Ekki vanhæfur til að rannsaka banaslysið Helgi biðst lausnar og fer í ráðuneytið Lögreglan leitar vitna að tveggja bíla árekstri Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Inga muni varpa efnahagslegum gjöreyðingarvopnum Glæný könnun og hávaðarok víða um land Algjör undantekning að mörg skot þurfi til að fella dýrið Norðmaður vann 3,7 milljarða, landi hans 1,6 og Íslendingur milljón Kölluð út eftir að skipverji slasaðist á hendi Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 „Hafi eitthvað borið í milli, þá bar í milli þar“ Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ „Við erum í neyðarstöðu akkúrat núna“ „Kennarasambandi Íslands blöskrar afstaða viðsemjenda sinna“ „Hann kemur margfalt sterkari til leiks núna” Fleiri konur mættu í krabbameinsskimun í ár en í fyrra Söguleg endurkoma, súr kosningavaka og baráttuhugur Andlát af völdum fíkniefna og lyfja aldrei verið fleiri „Það styðja allir sitt fólk 100 prósent“ Sjá meira