Af hverju er aldur það eina sem skiptir máli? Íris Eva Gísladóttir skrifar 5. febrúar 2021 11:30 Núverandi skólakerfi er skipulagt að stærstu leiti út frá einni staðreynd; aldri nemenda. Afhverju? Að skipuleggja skólastarf út frá þeirri staðreynd; að öll börn sem eru jafn gömul eiga að geta það sama. Þýðir í raun að við séum búin að ákveða að búa til tíu börn, fimmu börn og fallbörn. Þetta er kannski ekki meðvituð ákvörðun, en ákvörðun engu að síður. Því að í núverandi uppbyggingu skólastarfs kennum við námsefni í nokkrar vikur, jafnvel mánuði. Þá er prófað út úr námsefninu. Svo halda allir áfram í næsta námsefni óháð því hvernig börnin stóðu sig. Hverjar eru líkurnar á því að barn sem fékk fimm, sem kann þá væntanlega bara helminginn af námsefninu, geti allt í einu allt námsefnið sem á eftir kemur? Það námsefni byggir að öllum líkindum ofan á fyrra námsefni og því skilningi á því. Nemandi sem ekki nær að minnsta kosti meirihluta námsefnisins sem prófað er úr, er búinn að sýna fram á að búa ekki yfir grunninum sem þarf til að halda áfram. Áfram höldum við samt. Óbeint er kerfið þá að segja stórum hluta nemenda. Þú stendur þig ekki nógu vel. Þú ert ekki góður námsmaður. Smám saman minnkar sjálfstraust nemenda og þau fara að trúa því. Þessir sömu nemendur gætu eflaust staðið sig miklu betur ef þeim væri gefinn tími til að byggja nógu góðan grunn. Grunn sem þeir gætu þá byggt ofan á. Á sama tíma hjálpar kerfið ekki heldur börnum sem hafa burði til að vera framúrskarandi. Því þau börn ná viðmiðunum og þurfa því ekki hjálp. Þau fá því ekki tækifæri til þess að halda áfram, ögra sér og ná enn betri árangri. Við vitum að börn eru eins fjölbreytt og þau eru mörg enda gerum við ekki þá kröfu til barna, að vera eins, á neinum öðrum stað en í skólakerfinu. Það má til dæmis benda á að börn byrja að ganga á mismunandi aldri. Sum börn byrja að ganga um 9 mánaða aldur en önnur 18 mánaða. Átján mánaða gamalt barn er tvöfalt eldra en níu mánaða, en það telst samt alveg eðlilegt. Viðbrögð skólakerfisins við slíku fráviki væri á borð við það að við myndum ýta barni sem sýnir burði til að byrja að labba við níu mánaða eða fyrr og segja; ,,Bíddu, skríddu aðeins lengur. Það er ekki kominn tími til að þú kunnir að labba”. Að sjálfsögðu gerum við það ekki. Við styðjum það barn áfram þar til það er farið að hlaupa. Við bendum heldur ekki á barn sem skríður enn við 16 mánaða aldur og segjum; ,,Þú átt að vera byrjað að labba. Afhverju getur þú ekki gert það sem önnur börn gera?”. Að sjálfsögðu gerum við það ekki. Við réttum því barni báðar hendurnar og styðjum það þar til barnið er tilbúið að sleppa takinu og labba óstutt. Börn byrja líka að tala, hætta með bleyjur, nota kopp og klósett á mjög ólíkum tíma. Afhverju ætlumst við þá til þess að allt í einu, við sex ára aldur að öll börn geti staðist samsvarandi kröfur og sýnt fram á sömu hæfni? Ég vil taka það fram að ég tel alls ekki að það sé vegna vanhæfni eða lélegra vinnubragða þess fólks sem vinnur í skólakerfinu okkar. Þvert á móti. Ég tel að kennarar og aðrir aðilar sem starfa í skólakerfinu sé að reyna að gera sitt allra besta. Tólin sem þau fá til að vinna með eru hinsvegar algerlega óviðunandi. Tækni og gagnadrifin tól hafa umbylt nánast öllum öðrum iðnaði. Afhverju ekki skólakerfinu? Skólakerfið situr eftir með tól sem heyra fortíðinni til. Nemendur horfa á þetta rof og sjá sjálfir að kennsluhættirnir þjóna ekki þróun samtímans en eiga samt að trúa að ástæðan fyrir því að þeir eiga að leggja sig fram í skóla sé, að þetta kerfi sé að undirbúa þau fyrir framtíðina. Í dag búum við yfir tækni og gagnadrifnum tólum sem gætu gert okkur kleift að umbylta skólakerfinu. Ef kennarar hefðu gagnagreinandi tól. Tól sem safna og lesa svör nemenda. Greina getu þeirra í rauntíma. Ekki bara á prófum heldur í gegnum allt námið. Sjálfvirkt símat. Þá gætu kennarar, byggt á haldbærum gögnum, veitt öllum nemendum einstaklingsmiðað námsefni sem hæfir getu hvers nemenda með miklu árangursríkari og skilvirkari hætti. Þannig væri hægt að hámarka árangur hvers og eins nemanda. Ég tel að við höfum ekki efni á því að ætla skólakerfinu að halda áfram án umbóta á þessu sviði. Námsárangur barna fer hríðfallandi. Á tveimur áratugum hefur nemendum sem ekki geta lesið sér til gagns, né sýnt fram á hæfilega náttúru- og stærðfræðikunnáttu, við lok grunnskólagöngu sinnar fjölgað úr 15% í 26%. Staðan í dag er því sú að einn af hverjum fjórum nemendum sem fer í gegnum grunnskólakerfið fellur. Við megum því engan tíma missa. Við verðum að nútímavæða skólakerfið. Veitum skólakerfinu og kennurum tól í takt við nútímann. Aðeins þá getum við hætt að láta aldur barna vera grundvallarforsendu menntunar og farið að láta menntun barna snúast um það sem skiptir öllu máli. Þekkingu og vöxt nemenda. Raunverulegt einstaklingsmiðað nám. Látum þekkingu vera þann þátt í skólakerfinu sem skiptir mestu máli, en ekki aldur. Þá getum við skapað þekkingu hjá öllum og tryggt að allir geti búið sér og þjóðfélaginu öllu betri framtíðarmöguleika í síbreytilegum heimi. Höfundur er stofnandi Evolytes. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Mest lesið Halldór 29.06.2024 Halldór Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Fölsk vernd fæðingarorlofslaga fyrir verðandi feður? Erna Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Fölsk vernd fæðingarorlofslaga fyrir verðandi feður? Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Græn svæði Rúna Sif Stefánsdóttir skrifar Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Stór skref í átt að réttlæti Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ógreindir víkingar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisátak Reykjavíkur á fullu skriði Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til Ásmundar Einars barnamálaráðherra Brynjar Bragi Einarsson skrifar Skoðun Sjókvíeldi: aðför gegn náttúrunni Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Þarf heppni til að fæðingarorlof með fjölbura gangi upp? Margrét Finney Jónsdóttir skrifar Skoðun Árangursríkur þingvetur skilar samfélaginu í rétta átt Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun 100 ára afmæli lýðveldisins Íslands Margrét Tryggvadóttir skrifar Skoðun Skerðingargildra eldra fólks Viðar Eggertsson skrifar Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal skrifar Sjá meira
Núverandi skólakerfi er skipulagt að stærstu leiti út frá einni staðreynd; aldri nemenda. Afhverju? Að skipuleggja skólastarf út frá þeirri staðreynd; að öll börn sem eru jafn gömul eiga að geta það sama. Þýðir í raun að við séum búin að ákveða að búa til tíu börn, fimmu börn og fallbörn. Þetta er kannski ekki meðvituð ákvörðun, en ákvörðun engu að síður. Því að í núverandi uppbyggingu skólastarfs kennum við námsefni í nokkrar vikur, jafnvel mánuði. Þá er prófað út úr námsefninu. Svo halda allir áfram í næsta námsefni óháð því hvernig börnin stóðu sig. Hverjar eru líkurnar á því að barn sem fékk fimm, sem kann þá væntanlega bara helminginn af námsefninu, geti allt í einu allt námsefnið sem á eftir kemur? Það námsefni byggir að öllum líkindum ofan á fyrra námsefni og því skilningi á því. Nemandi sem ekki nær að minnsta kosti meirihluta námsefnisins sem prófað er úr, er búinn að sýna fram á að búa ekki yfir grunninum sem þarf til að halda áfram. Áfram höldum við samt. Óbeint er kerfið þá að segja stórum hluta nemenda. Þú stendur þig ekki nógu vel. Þú ert ekki góður námsmaður. Smám saman minnkar sjálfstraust nemenda og þau fara að trúa því. Þessir sömu nemendur gætu eflaust staðið sig miklu betur ef þeim væri gefinn tími til að byggja nógu góðan grunn. Grunn sem þeir gætu þá byggt ofan á. Á sama tíma hjálpar kerfið ekki heldur börnum sem hafa burði til að vera framúrskarandi. Því þau börn ná viðmiðunum og þurfa því ekki hjálp. Þau fá því ekki tækifæri til þess að halda áfram, ögra sér og ná enn betri árangri. Við vitum að börn eru eins fjölbreytt og þau eru mörg enda gerum við ekki þá kröfu til barna, að vera eins, á neinum öðrum stað en í skólakerfinu. Það má til dæmis benda á að börn byrja að ganga á mismunandi aldri. Sum börn byrja að ganga um 9 mánaða aldur en önnur 18 mánaða. Átján mánaða gamalt barn er tvöfalt eldra en níu mánaða, en það telst samt alveg eðlilegt. Viðbrögð skólakerfisins við slíku fráviki væri á borð við það að við myndum ýta barni sem sýnir burði til að byrja að labba við níu mánaða eða fyrr og segja; ,,Bíddu, skríddu aðeins lengur. Það er ekki kominn tími til að þú kunnir að labba”. Að sjálfsögðu gerum við það ekki. Við styðjum það barn áfram þar til það er farið að hlaupa. Við bendum heldur ekki á barn sem skríður enn við 16 mánaða aldur og segjum; ,,Þú átt að vera byrjað að labba. Afhverju getur þú ekki gert það sem önnur börn gera?”. Að sjálfsögðu gerum við það ekki. Við réttum því barni báðar hendurnar og styðjum það þar til barnið er tilbúið að sleppa takinu og labba óstutt. Börn byrja líka að tala, hætta með bleyjur, nota kopp og klósett á mjög ólíkum tíma. Afhverju ætlumst við þá til þess að allt í einu, við sex ára aldur að öll börn geti staðist samsvarandi kröfur og sýnt fram á sömu hæfni? Ég vil taka það fram að ég tel alls ekki að það sé vegna vanhæfni eða lélegra vinnubragða þess fólks sem vinnur í skólakerfinu okkar. Þvert á móti. Ég tel að kennarar og aðrir aðilar sem starfa í skólakerfinu sé að reyna að gera sitt allra besta. Tólin sem þau fá til að vinna með eru hinsvegar algerlega óviðunandi. Tækni og gagnadrifin tól hafa umbylt nánast öllum öðrum iðnaði. Afhverju ekki skólakerfinu? Skólakerfið situr eftir með tól sem heyra fortíðinni til. Nemendur horfa á þetta rof og sjá sjálfir að kennsluhættirnir þjóna ekki þróun samtímans en eiga samt að trúa að ástæðan fyrir því að þeir eiga að leggja sig fram í skóla sé, að þetta kerfi sé að undirbúa þau fyrir framtíðina. Í dag búum við yfir tækni og gagnadrifnum tólum sem gætu gert okkur kleift að umbylta skólakerfinu. Ef kennarar hefðu gagnagreinandi tól. Tól sem safna og lesa svör nemenda. Greina getu þeirra í rauntíma. Ekki bara á prófum heldur í gegnum allt námið. Sjálfvirkt símat. Þá gætu kennarar, byggt á haldbærum gögnum, veitt öllum nemendum einstaklingsmiðað námsefni sem hæfir getu hvers nemenda með miklu árangursríkari og skilvirkari hætti. Þannig væri hægt að hámarka árangur hvers og eins nemanda. Ég tel að við höfum ekki efni á því að ætla skólakerfinu að halda áfram án umbóta á þessu sviði. Námsárangur barna fer hríðfallandi. Á tveimur áratugum hefur nemendum sem ekki geta lesið sér til gagns, né sýnt fram á hæfilega náttúru- og stærðfræðikunnáttu, við lok grunnskólagöngu sinnar fjölgað úr 15% í 26%. Staðan í dag er því sú að einn af hverjum fjórum nemendum sem fer í gegnum grunnskólakerfið fellur. Við megum því engan tíma missa. Við verðum að nútímavæða skólakerfið. Veitum skólakerfinu og kennurum tól í takt við nútímann. Aðeins þá getum við hætt að láta aldur barna vera grundvallarforsendu menntunar og farið að láta menntun barna snúast um það sem skiptir öllu máli. Þekkingu og vöxt nemenda. Raunverulegt einstaklingsmiðað nám. Látum þekkingu vera þann þátt í skólakerfinu sem skiptir mestu máli, en ekki aldur. Þá getum við skapað þekkingu hjá öllum og tryggt að allir geti búið sér og þjóðfélaginu öllu betri framtíðarmöguleika í síbreytilegum heimi. Höfundur er stofnandi Evolytes.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun