Hert markmið + efldar aðgerðir = árangur í loftslagsmálum Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar 27. mars 2021 10:01 Eitt helsta áherslumál mitt sem umhverfis- og auðlindaráðherra hefur verið að snúa við blaðinu í loftslagsmálum. Þegar ég tók við sem ráðherra ríkti kyrrstaða í aðgerðum stjórnvalda á Íslandi. Það skorti sýn, stefnu, áætlanir um samdrátt í losun og fjármagn til þess að fylgja þeim eftir. Ég hef lagt áherslu á að áætlunum fylgi fjármagn, að orðum fylgi efndir. Ég ætla að nefna nokkur dæmi: Á þessu kjörtímabili hefur fjármagn til loftslagsmála, bara í umhverfis- og auðlindaráðuneytinu, aukist um meira en 800%. Samkvæmt nýrri fjármálaáætlun sem kynnt var í vikunni verða framlög stjórnvalda til loftslagsmála aukin um 1 milljarð króna á ári næsta áratuginn. Árið 2022 verður metár í framlögum til loftslagsmála, þegar 13 milljörðum verður varið til málaflokksins. Metnaðarfyllri markmið Forsætisráðherra tilkynnti efld markmið Íslands í loftslagsmálum á leiðtogafundi í desember síðastliðnum. Þá færðum við markið úr 40% samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda fram til ársins 2030, í 55% samdrátt. Þetta gerum við í samfloti við aðrar þjóðir; Evrópusambandið og Noreg. Með þessu fylkjum við liði með metnaðarfyllstu þjóðum heims í loftslagsmálum og þannig á það líka að vera. Efldar aðgerðir Við erum með plan um hvernig við ætlum að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi og auka kolefnisbindingu. Planið er lagt fram í Aðgerðaráætlun í loftslagsmálum sem kom fyrst út árið 2018 en var uppfærð síðasta sumar. Í vikunni tilkynntum við svo um aðgerðir til viðbótar við þær sem fram koma í aðgerðaáætlun, eða eru nánari útfærsla á þeim. Þessar efldu aðgerðir eru liður í að mæta hertum loftslagsmarkmiðum okkar frá því í desember og verða fjármagnaðar með 1 milljarðs árlegu viðbótarfjármagni til loftslagsmála næstu 10 árin. Aðgerðirnar munu einkum beinast að fjórum þáttum: 1. Náttúrumiðaðar lausnir í loftslagsmálum Aukinn kraftur settur í endurheimt landgæða, landgræðslu og skógrækt, vernd og endurheimt votlendis. Þessar aðgerðir hafa líka að markmiði að efla og endurheimta lífríki og líffræðilega fjölbreytni. 2. Loftslagsaðgerðir í landbúnaði Loftslagsaðgerðum í landbúnaði verður hraðað og þær auknar í samstarfi við bændur, einkum í gegnum verkefnið Loftslagsvænn landbúnaður en þar er stefnt að því að fjölga verulega bændum sem taka þátt í verkefninu. 3. Aukinn stuðningur við orkuskipti Orkuskiptum í samgöngum á landi, hafi og í lofti verður hraðað. Í samgöngum á landi verður megináhersla lögð á orkuskipti á sviði ferðaþjónustu og þungaflutninga. Áframhaldandi stuðningur verður við orkuskipti í haftengdri starfsemi með bættum innviðum og nýrri tækni og skoða þarf sérstaklega stuðning við innlenda framleiðslu á endurnýjanlegu eldsneyti til að mæta þörfum á komandi árum. 4. Efling umhverfisvænni almenningssamgangna og betri innviðir fyrir virka ferðamáta Áhersla verður lögð á að efla vistvænar almenningssamgöngur með fjölgun umhverfisvænni ferðavagna og að bæta innviði fyrir rafhjól og aðra virka ferðamáta, m.a. með uppsetningu hleðslustöðva. Aðgerðirnar eru settar fram sem hluti af grænni endurreisn eftir kórónuveirufaraldurinn og verða unnar í samstarfi stjórnvalda og atvinnulífs. Áhersla er á að forgangsraða verkefnum sem stuðla að mestum samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda. Til viðbótar við þetta liggur fyrir Alþingi frumvarp fjármála- og efnahagsráðherra um ívilnanir vegna fjárfestinga sem teljast umhverfisvænar og stuðla að sjálfbærni. Gert er ráð fyrir að þessar ívilnanir muni geta numið um 1,2 milljörðum á ári á árunum 2024-2026. Blaðinu hefur verið snúið við Ég vil meina að með öllu því sem að hefur verið gert í loftslagsmálum á þessu kjörtímabili hafi blaðinu verið snúið við. Aðgerðir okkar hafa snúið að orkuskiptum, kolefnisbindingu, úrgangsmálum, landbúnaði, rannsóknum og vöktun, nýsköpun, margvíslegri reglusetningu, fjölbreyttum skattaafsláttum og styrkjum, svo eitthvað sé nefnt. Það var því sérstaklega ánægjulegt að sjá að í niðurstöðum spánnýrrar umhverfiskönnunar Gallup kemur fram að ánægja með viðleitni stjórnvalda til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda hefur aukist úr 40% í rúmlega 50% frá því í fyrra. Og hlutfall þeirra sem hefur trú á að hægt sé að ná miklum árangri í því að sporna við loftslagsbreytingum fyrir árið 2030 fer úr rúmum 60% í rösk 70%. Það segir mér að fólk hefur trú á þeirri vegferð sem nú er hafin. Við erum farin að sjá árangur Það tekur auðvitað tíma að gera umfangsmiklar breytingar á gangverki samfélagsins, en við erum sannarlega komin á fulla ferð og farin að sjá árangur, eins og bráðabirgðaniðurstöður Umhverfisstofnunar sýna varðandi samdrátt í losun til dæmis frá bílaumferð. Í umhverfis- og auðlindaráðuneytinu er nú hafin vinna við að móta framtíðarsýn um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040. Það er spennandi verkefni sem felur í sér fullt af tækifærum fyrir lágkolefnishagkerfi framtíðarinnar. Stefnum hærra Það er auðvitað ekki annað í boði en að veita umhverfismálum, og þá sérstaklega loftslagsmálum, síaukna athygli, grípa til enn frekari aðgerða og tryggja fjármagn á næstu árum. Því hvernig svo sem veröldin snýst þá er loftslagsváin stóra áskorun samtímans. Þess vegna vil ég sjá okkur stefna enn hærra en hingað til. Byggjum ofan á það sem nú þegar hefur verið gert og gefum hvergi eftir. Það er eina leiðin framávið – og líka sú rétta. Höfundur er umhverfis- og auðlindaráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Ingi Guðbrandsson Loftslagsmál Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson skrifar Skoðun Unglingar eiga skilið heildstætt mat frá framhaldsskólum Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon skrifar Skoðun Jafnlaunavottun - „Hverjir græða á jafnlaunavottun“ Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri sem fáir eru að ræða? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig húsnæðismarkað vill Viðskiptaráð? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun Öll endurhæfing er í eðli sínu starfsendurhæfing Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun „Bíddu, varst þú ekki að biðja um þessa greiðslu?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Rétta leiðin til endurreisnar menntakerfisins? Birgir Finnsson skrifar Sjá meira
Eitt helsta áherslumál mitt sem umhverfis- og auðlindaráðherra hefur verið að snúa við blaðinu í loftslagsmálum. Þegar ég tók við sem ráðherra ríkti kyrrstaða í aðgerðum stjórnvalda á Íslandi. Það skorti sýn, stefnu, áætlanir um samdrátt í losun og fjármagn til þess að fylgja þeim eftir. Ég hef lagt áherslu á að áætlunum fylgi fjármagn, að orðum fylgi efndir. Ég ætla að nefna nokkur dæmi: Á þessu kjörtímabili hefur fjármagn til loftslagsmála, bara í umhverfis- og auðlindaráðuneytinu, aukist um meira en 800%. Samkvæmt nýrri fjármálaáætlun sem kynnt var í vikunni verða framlög stjórnvalda til loftslagsmála aukin um 1 milljarð króna á ári næsta áratuginn. Árið 2022 verður metár í framlögum til loftslagsmála, þegar 13 milljörðum verður varið til málaflokksins. Metnaðarfyllri markmið Forsætisráðherra tilkynnti efld markmið Íslands í loftslagsmálum á leiðtogafundi í desember síðastliðnum. Þá færðum við markið úr 40% samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda fram til ársins 2030, í 55% samdrátt. Þetta gerum við í samfloti við aðrar þjóðir; Evrópusambandið og Noreg. Með þessu fylkjum við liði með metnaðarfyllstu þjóðum heims í loftslagsmálum og þannig á það líka að vera. Efldar aðgerðir Við erum með plan um hvernig við ætlum að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi og auka kolefnisbindingu. Planið er lagt fram í Aðgerðaráætlun í loftslagsmálum sem kom fyrst út árið 2018 en var uppfærð síðasta sumar. Í vikunni tilkynntum við svo um aðgerðir til viðbótar við þær sem fram koma í aðgerðaáætlun, eða eru nánari útfærsla á þeim. Þessar efldu aðgerðir eru liður í að mæta hertum loftslagsmarkmiðum okkar frá því í desember og verða fjármagnaðar með 1 milljarðs árlegu viðbótarfjármagni til loftslagsmála næstu 10 árin. Aðgerðirnar munu einkum beinast að fjórum þáttum: 1. Náttúrumiðaðar lausnir í loftslagsmálum Aukinn kraftur settur í endurheimt landgæða, landgræðslu og skógrækt, vernd og endurheimt votlendis. Þessar aðgerðir hafa líka að markmiði að efla og endurheimta lífríki og líffræðilega fjölbreytni. 2. Loftslagsaðgerðir í landbúnaði Loftslagsaðgerðum í landbúnaði verður hraðað og þær auknar í samstarfi við bændur, einkum í gegnum verkefnið Loftslagsvænn landbúnaður en þar er stefnt að því að fjölga verulega bændum sem taka þátt í verkefninu. 3. Aukinn stuðningur við orkuskipti Orkuskiptum í samgöngum á landi, hafi og í lofti verður hraðað. Í samgöngum á landi verður megináhersla lögð á orkuskipti á sviði ferðaþjónustu og þungaflutninga. Áframhaldandi stuðningur verður við orkuskipti í haftengdri starfsemi með bættum innviðum og nýrri tækni og skoða þarf sérstaklega stuðning við innlenda framleiðslu á endurnýjanlegu eldsneyti til að mæta þörfum á komandi árum. 4. Efling umhverfisvænni almenningssamgangna og betri innviðir fyrir virka ferðamáta Áhersla verður lögð á að efla vistvænar almenningssamgöngur með fjölgun umhverfisvænni ferðavagna og að bæta innviði fyrir rafhjól og aðra virka ferðamáta, m.a. með uppsetningu hleðslustöðva. Aðgerðirnar eru settar fram sem hluti af grænni endurreisn eftir kórónuveirufaraldurinn og verða unnar í samstarfi stjórnvalda og atvinnulífs. Áhersla er á að forgangsraða verkefnum sem stuðla að mestum samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda. Til viðbótar við þetta liggur fyrir Alþingi frumvarp fjármála- og efnahagsráðherra um ívilnanir vegna fjárfestinga sem teljast umhverfisvænar og stuðla að sjálfbærni. Gert er ráð fyrir að þessar ívilnanir muni geta numið um 1,2 milljörðum á ári á árunum 2024-2026. Blaðinu hefur verið snúið við Ég vil meina að með öllu því sem að hefur verið gert í loftslagsmálum á þessu kjörtímabili hafi blaðinu verið snúið við. Aðgerðir okkar hafa snúið að orkuskiptum, kolefnisbindingu, úrgangsmálum, landbúnaði, rannsóknum og vöktun, nýsköpun, margvíslegri reglusetningu, fjölbreyttum skattaafsláttum og styrkjum, svo eitthvað sé nefnt. Það var því sérstaklega ánægjulegt að sjá að í niðurstöðum spánnýrrar umhverfiskönnunar Gallup kemur fram að ánægja með viðleitni stjórnvalda til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda hefur aukist úr 40% í rúmlega 50% frá því í fyrra. Og hlutfall þeirra sem hefur trú á að hægt sé að ná miklum árangri í því að sporna við loftslagsbreytingum fyrir árið 2030 fer úr rúmum 60% í rösk 70%. Það segir mér að fólk hefur trú á þeirri vegferð sem nú er hafin. Við erum farin að sjá árangur Það tekur auðvitað tíma að gera umfangsmiklar breytingar á gangverki samfélagsins, en við erum sannarlega komin á fulla ferð og farin að sjá árangur, eins og bráðabirgðaniðurstöður Umhverfisstofnunar sýna varðandi samdrátt í losun til dæmis frá bílaumferð. Í umhverfis- og auðlindaráðuneytinu er nú hafin vinna við að móta framtíðarsýn um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040. Það er spennandi verkefni sem felur í sér fullt af tækifærum fyrir lágkolefnishagkerfi framtíðarinnar. Stefnum hærra Það er auðvitað ekki annað í boði en að veita umhverfismálum, og þá sérstaklega loftslagsmálum, síaukna athygli, grípa til enn frekari aðgerða og tryggja fjármagn á næstu árum. Því hvernig svo sem veröldin snýst þá er loftslagsváin stóra áskorun samtímans. Þess vegna vil ég sjá okkur stefna enn hærra en hingað til. Byggjum ofan á það sem nú þegar hefur verið gert og gefum hvergi eftir. Það er eina leiðin framávið – og líka sú rétta. Höfundur er umhverfis- og auðlindaráðherra.
Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun