Sala á heimaslátruðu kjöti hefur lengi verið þyrnir í augum yfirvalda og er óhætt að segja að Sveinn hafi fundið það á eigin skinni. Hann var ákærður árið 2019 fyrir brot á lögum um slátrun og sláturaðferðir með því að hafa staðið að sölu og dreifingu á fersku lambakjöti sem slátrað var utan löggilts sláturhúss á bændamarkaði í Skagafirði.
Á markaðnum var meðal annars selt kjöt af lömbum sem hafði verið slátrað á bænum Birkihlíð í samræmi við verklag sem Matís hafði lagt til. Tengdist slátrunin tilraunaverkefni sem átti meðal annars að kanna hvort gæði lambakjöts úr heimaslátrun og sláturhúsi væru sambærileg.
Sveinn neitaði sök í málinu og var sýknaður af ákærunni í Héraðsdómi Norðurlands vestra í október á síðasta ári. Hann hafði þá verið rekinn frá Matís árið 2018, þremur vikum eftir að Matvælastofnun (MAST) fór þess á leit við lögreglu að rannsókn yrði hafin á málinu.
Dómi héraðsdóms var ekki áfrýjað og hefur Sveinn farið fram á afsökunarbeiðni af hálfu Hákons Stefánssonar, núverandi stjórnarformanns Matís. Berist hún ekki segir hann það koma sterklega til greina að höfða skaðabótamál.
Erfitt fyrir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra að eiga við eftirlitskerfið
Sveinn viðurkennir að brottrekstur hans verði að teljast frekar grátbrotlegur nú þegar útlit er fyrir að heimaslátrun verði loks leyfð næsta haust.
„Ég fagna þessu, það er engin spurning um það. Ég verð að fá að hrósa ráðherra fyrir það sem hann hefur gert í þessu máli. Mér finnst hins vegar á margan hátt að málið opinberi hegðun tiltekinna starfsmanna eftirlitskerfisins sem er fyrir neðan allar hellur satt best að segja.“
Vísar hann þar meðal annars til ákærunnar á hendur sér og segir að menn hafi reglulega hlaupið á sig í þessu ferli. Hann bætir við að ferlið hafi opinberað stóra galla í matvælaeftirlitskerfi Íslands að fólkið innan þess kerfis þurfi að svara fyrir sín mistök.
Héraðsdómur komst í sýknun sinni að þeirri niðurstöðu að ákvæði laga um slátrun og sláturafurðir, sem Sveinn var ákærður fyrir að brjóta, tæki einungis til slátrunar gripa en ekki til sölu eða dreifingar sláturafurða. Því hafi meint brot Sveins ekki verið refsivert samkvæmt lögum.
„Í raun og veru finnst mér hroki dálítið einkenna framgöngu sumra starfsmanna Matvælastofnunar í þessu máli. Það er greinilega búið að vera ströggl af hálfu ráðherra að eiga við þessa hagsmuni sem liggja hjá eftirlitskerfinu,“ segir Sveinn.
Sáttur við hvar hann er í dag
Sveinn telur að áðurnefnt tilraunaverkefni Matís og sú vegferð sem hún og MAST hafi leitt hann í hafi átt þátt í því að loks standi til að leyfa sölu á heimaslátruðu kjöti.
„Ég óska engum þess að fara í gegnum þetta ferli sem ég hef upplifað en í dag er ég sveitarstjóri í Skútustaðahreppi og finnst það starf mjög skemmtilegt og gefandi og gaman að sjá kraftinn í bændum verandi í nærsamfélagi landbúnaðarins.
Svo þegar öllu er á botninn hvolft þá í raun og veru er ég bara mjög sáttur við hvar ég stend í dag en það er búið að vera gríðarlega mikil vinna sem hefur fylgt því.“
Að lokum vill Sveinn hvetja bændur til að nýta þetta tækifæri til að auka nýsköpun og verðmæti framleiðslu sinnar.
„Það er auðvitað algjörlega ljóst að sauðfjárrækt er ákveðinn hornsteinn í byggðum landsins víða um land og menn þurfa auðvitað að sýna hvað í þeim býr.“
Fréttin hefur verið uppfærð.
