Samgönguskipulag Álaborgar er til fyrirmyndar Þórarinn Hjaltason skrifar 31. maí 2021 10:00 Í greininni „Í Álaborg eru samgöngur fyrir alla“ sem birtist nýlega hér á Vísi kemst ég að þeirri niðurstöðu að borgaryfirvöld í Álaborg stefni að betri samgöngum fyrir alla ferðamáta. Þar sé ekki á stefnuskrá að fjölga sem mest farþegum í almenningssamgöngum með því að setja sem minnst fjármagn í uppbyggingu vega og auka þannig verulega umferðartafir. Ole H.W.Jensen og Ólöf Kristjánsdóttir sem bæði eru ráðgjafar í Borgarlínuverkefninu brugðust við með greininni „Borgarlínan og Plusbus í Álaborg“ þar sem þau komast að annarri niðurstöðu. Því ber að fagna að sérfræðingar skiptist á skoðunum um samgöngumál á höfuðborgarsvæðinu. Af einhverjum ástæðum hefur verið lítið um það. Vonandi verður breyting á því. Hraðbrautir Ole og Ólöf segja að það sé ekki stefna Álaborgar að fá fleiri hraðbrautir (mótorvegi) og fyrirhuguð gerð nýs mótorvegar sé verkefni sem snýr fyrst og fremst að því „að greiða leið umferðar í gegnum Álaborg frekar en að auka umferðarrýmd innan borgarinnar“. Þessu er ég ósammála og færi fyrir því eftirfarandi. Mynd 1. Skipulag mótorvega í Álaborg. Fyrirhugaður mótorvegur er rauðlitaður. Heimild: http://3limfjordsforbindelse.nu/kort-og-illustrationer Borgaryfirvöld hafa ásamt ýmsum hagsmunaaðilum á Norður-Jótlandi sótt fast á að fá þessa tengingu undir/yfir Limafjörðinn, enda verður hún mikil samgöngubót fyrir bæði Álaborg, grannsveitarfélög og N-Jótland, sbr. þessa greinargerð nefndarinnar 3. Limfjordsforbindelse NU! Núverandi tengingar yfir/undir Limafjörðinn eru fullnýttar með samtals um 120 þús. bíla á sólarhring. Á álagstíma eru langar biðraðir við tengingarnar og eru þær mestu flöskuhálsarnir í gatnakerfi Álaborgar. Því er spáð að rúmlega 30 þús. bílar á sólarhring muni nota þriðju tenginguna. Mótorvegakerfið í Álaborg verður eins og sýnt er á mynd 1. Efst á myndinni sameinast nýi mótorvegurinn E 39 sem liggur norður til ferjuhafnarinnar í Hirtshals. Eldri mótorvegir eru grálitaðir. Sá veigamesti er E 45 sem er 6 akreinar á kafla þar sem umferðin er mest og liggur um austurhluta borgarinnar og endar við ferjuhöfnina í Frederikshavn. Vegna legu nýju tengingarinnar er ljóst að þeir sem í dag aka E 45 í gegnum Álaborg í áttina að Frederikshavn munu ekki nota hana. Um þriðji hluti íbúa Álaborgar býr mjög dreift utan þéttustu byggðarinnar (Ålborg by og Nörresundby), aðallega í litlum byggðakjörnum. Þessir íbúar eru því mjög háðir einkabílnum og ljóst að gott umferðarástand á mótorvegunum hefur mikla þýðingu fyrir þá. Auk þess er töluvert um að íbúar í grannsveitarfélögum sæki bæði vinnu og þjónustu til Álaborgar. Hér má finna íbúafjölda virkra borgarsvæða skv. skilgreiningu OECD (e. functional urban area) : https://www.oecd.org/cfe/regionaldevelopment/Appendix_all_fuas.pdf Þarna má sjá að íbúafjöldi virks borgarsvæðis Álaborgar er um 300 þús. (2015). Samgöngustefna Í dag eru 37 % heimila án aðgangs að bíl. Það kemur því ekki á óvart að ferðavenjur í Álaborg séu töluvert ólíkar ferðavenjum hér á höfuðborgarsvæðinu. Rétt rúmlega helmingur ferða er með einkabíl, 7 % með almenningssamgöngum og um 40 % ferða eru gangandi og hjólandi. Hér er hlekkur á stytta útgáfu af stefnuskjalinu Mobilitet 2040: https://www.aalborg.dk/media/10716141/bilag-3-mobilitet-2040-pixi-version.pdf Stefnt er að því að hlutur almenningssamgangna verði 10 % og Álaborg verði ein af leiðandi hjólreiðaborgum Danmerkur. Jafnframt er markmið að fækka verulega ferðum með einkabíl þar sem einungis einn er í bíl. Reiknað er með að sjálfakandi bílar og önnur framtíðartækni geti stuðlað að því að þessum markmiðum verði náð. Rauði þráðurinn í stefnunni er góður hreyfanleiki fyrir alla. Meira verður þó gert fyrir gangandi og hjólandi en einkabílinn, einkum í miðborginni. Í þessum fréttapistli er rætt við borgarfulltrúa í Álaborg sem bendir á að með þessari stefnu megi forðast langar biðraðir bíla eins og eru í Kaupmannahöfn og Árósum: https://politikenbyrum.dk/Nyheder/art6894460/Mobilitetsplan-skal-sikre-Aalborg-mod-at-ende-som-K%C3%B8benhavn-og-Aarhus Plusbus Ég er sammála Ole og Ólöfu um að hraðvagnakerfið Plusbus verður hágæða almenningssamgöngukerfi, óháð því hvort það muni uppfylla kröfur ITDP um BRT. Um er að ræða 2 hraðvagnaleiðir. Framkvæmdir standa yfir við Plusbus 1 og verður lokið 2023. Frumathugun á Plusbus 2 liggur fyrir. Áætlaður kostnaður við hraðvagnaleiðirnar er samtals um 20 milljarðar ISK. Gert er ráð fyrir að Plusbus 2 aki um Limafjarðarbrúna, sem er önnur af núverandi tengingum yfir/undir Limafjörðinn. Brúin er 4 akreinar og um hana aka um 30 þús. bílar á sólarhring. Ole og Ólöf benda réttilega á að reiknað er með að Plusbus 2 aki um sérrými á brúnni þannig að aðeins 2 akreinar verði fyrir almenna umferð. Þau telja að með þessu sé verið að þrengja að bílaumferð. Það má til sanns vegar færa miðað við ástandið í dag, sbr. þessa frétt um afleiðingarnar af því að taka 2 akreinar úr notkun vegna framkvæmda við brúna: https://nordjyske.dk/nyheder/aalborg/bilkoeer-overalt-pas-paa-hvis-du-skal-krydse-bymidten-i-aalborg/c66abed6-a3bd-4419-9e46-da9f78317328 Með tilkomu nýs mótorvegar munu biðraðir við Limafjarðarbrúna styttast verulega, þar eð hluti af umferðinni mun færast yfir á mótorvegina. Lokaorð Að öllu samanlögðu er ljóst að það er ekki stefna Álaborgar að þrengja að umferð einkabíla með aukningu umferðartafa. Þvert á móti er stefnt að góðum samgöngum fyrir alla ferðamáta. Markmið um aukningu á hlut almenningssamgangna úr 7 % ferða upp í 10 % er mun raunhæfara en áætlun SSH um að þrefalda hlut almenningssamgangna. Í Álaborg verða lagðir margfalt meiri fjármunir í vegaframkvæmdir en innviði fyrir almenningssamgöngur. Þegar nýja tengingin verður komin verður búið að leggja hundruði milljarða í mótórvegakerfið á Álaborgarsvæðinu. Við erum langt á eftir í þeim efnum. Í Álaborg er ekki fyrirhugað að leggja mótorvegi í stokka fyrir tugi milljarða, þrátt fyrir að hámarkshraði á þeim sé 110 km/klst. Að öllu samanlögðu er samgönguskipulag Álaborgar til fyrirmyndar. Höfundur er umferðarverkfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samgöngur Borgarlína Þórarinn Hjaltason Mest lesið 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Fólkið sem ætti að hlusta meira Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? skrifar Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Eflum Mjódd sem miðstöð almenningssamgangna fyrir landið allt Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Utanbæjarmaður eða útlendingur… stjórnaðu þér Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Samgöngur - Ekki eftir neinu að bíða Hafsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Á undan áætlun í ríkisfjármálum Bjarni Benediktsson skrifar Skoðun Framtíðin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Verndum Yazan og Barnasáttmálann Askur Hrafn Hannesson,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem ætti að hlusta meira Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Samgöngur - Ekki eftir neinu að bíða Hafsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Hver ber ábyrgð á nýjum gluggum sem leka? Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fimmtán ár – nýtum tímann betur Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tufti og Bríet á Seftjörn eru í liði náttúrunnar Elva Björg Einarsdóttir skrifar Skoðun Gert að búa á sorphaug við Sævarhöfða Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Stuðningur við fólk með krabbamein á Íslandi og núvitund Eva Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Róum í sömu átt! Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Hræsni Diljár María Lilja Ingveldar-Þrastardóttir Kemp skrifar Skoðun Óupplýsingaröld Erna Mist Yamagata skrifar Skoðun Lygamörður Sigurgeir Pálsson skrifar Skoðun Klæðaleysi keisarans Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Rangfærslur um rannsóknarverkefni Running Tide í nýlegri umræðu Marty Odlin,Max Chalfin skrifar Skoðun Hver eru áhrif þess að selja sumarbústað? Björn Berg Gunnarsson skrifar Skoðun Vatnið og tíminn Ari Trausti Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í greininni „Í Álaborg eru samgöngur fyrir alla“ sem birtist nýlega hér á Vísi kemst ég að þeirri niðurstöðu að borgaryfirvöld í Álaborg stefni að betri samgöngum fyrir alla ferðamáta. Þar sé ekki á stefnuskrá að fjölga sem mest farþegum í almenningssamgöngum með því að setja sem minnst fjármagn í uppbyggingu vega og auka þannig verulega umferðartafir. Ole H.W.Jensen og Ólöf Kristjánsdóttir sem bæði eru ráðgjafar í Borgarlínuverkefninu brugðust við með greininni „Borgarlínan og Plusbus í Álaborg“ þar sem þau komast að annarri niðurstöðu. Því ber að fagna að sérfræðingar skiptist á skoðunum um samgöngumál á höfuðborgarsvæðinu. Af einhverjum ástæðum hefur verið lítið um það. Vonandi verður breyting á því. Hraðbrautir Ole og Ólöf segja að það sé ekki stefna Álaborgar að fá fleiri hraðbrautir (mótorvegi) og fyrirhuguð gerð nýs mótorvegar sé verkefni sem snýr fyrst og fremst að því „að greiða leið umferðar í gegnum Álaborg frekar en að auka umferðarrýmd innan borgarinnar“. Þessu er ég ósammála og færi fyrir því eftirfarandi. Mynd 1. Skipulag mótorvega í Álaborg. Fyrirhugaður mótorvegur er rauðlitaður. Heimild: http://3limfjordsforbindelse.nu/kort-og-illustrationer Borgaryfirvöld hafa ásamt ýmsum hagsmunaaðilum á Norður-Jótlandi sótt fast á að fá þessa tengingu undir/yfir Limafjörðinn, enda verður hún mikil samgöngubót fyrir bæði Álaborg, grannsveitarfélög og N-Jótland, sbr. þessa greinargerð nefndarinnar 3. Limfjordsforbindelse NU! Núverandi tengingar yfir/undir Limafjörðinn eru fullnýttar með samtals um 120 þús. bíla á sólarhring. Á álagstíma eru langar biðraðir við tengingarnar og eru þær mestu flöskuhálsarnir í gatnakerfi Álaborgar. Því er spáð að rúmlega 30 þús. bílar á sólarhring muni nota þriðju tenginguna. Mótorvegakerfið í Álaborg verður eins og sýnt er á mynd 1. Efst á myndinni sameinast nýi mótorvegurinn E 39 sem liggur norður til ferjuhafnarinnar í Hirtshals. Eldri mótorvegir eru grálitaðir. Sá veigamesti er E 45 sem er 6 akreinar á kafla þar sem umferðin er mest og liggur um austurhluta borgarinnar og endar við ferjuhöfnina í Frederikshavn. Vegna legu nýju tengingarinnar er ljóst að þeir sem í dag aka E 45 í gegnum Álaborg í áttina að Frederikshavn munu ekki nota hana. Um þriðji hluti íbúa Álaborgar býr mjög dreift utan þéttustu byggðarinnar (Ålborg by og Nörresundby), aðallega í litlum byggðakjörnum. Þessir íbúar eru því mjög háðir einkabílnum og ljóst að gott umferðarástand á mótorvegunum hefur mikla þýðingu fyrir þá. Auk þess er töluvert um að íbúar í grannsveitarfélögum sæki bæði vinnu og þjónustu til Álaborgar. Hér má finna íbúafjölda virkra borgarsvæða skv. skilgreiningu OECD (e. functional urban area) : https://www.oecd.org/cfe/regionaldevelopment/Appendix_all_fuas.pdf Þarna má sjá að íbúafjöldi virks borgarsvæðis Álaborgar er um 300 þús. (2015). Samgöngustefna Í dag eru 37 % heimila án aðgangs að bíl. Það kemur því ekki á óvart að ferðavenjur í Álaborg séu töluvert ólíkar ferðavenjum hér á höfuðborgarsvæðinu. Rétt rúmlega helmingur ferða er með einkabíl, 7 % með almenningssamgöngum og um 40 % ferða eru gangandi og hjólandi. Hér er hlekkur á stytta útgáfu af stefnuskjalinu Mobilitet 2040: https://www.aalborg.dk/media/10716141/bilag-3-mobilitet-2040-pixi-version.pdf Stefnt er að því að hlutur almenningssamgangna verði 10 % og Álaborg verði ein af leiðandi hjólreiðaborgum Danmerkur. Jafnframt er markmið að fækka verulega ferðum með einkabíl þar sem einungis einn er í bíl. Reiknað er með að sjálfakandi bílar og önnur framtíðartækni geti stuðlað að því að þessum markmiðum verði náð. Rauði þráðurinn í stefnunni er góður hreyfanleiki fyrir alla. Meira verður þó gert fyrir gangandi og hjólandi en einkabílinn, einkum í miðborginni. Í þessum fréttapistli er rætt við borgarfulltrúa í Álaborg sem bendir á að með þessari stefnu megi forðast langar biðraðir bíla eins og eru í Kaupmannahöfn og Árósum: https://politikenbyrum.dk/Nyheder/art6894460/Mobilitetsplan-skal-sikre-Aalborg-mod-at-ende-som-K%C3%B8benhavn-og-Aarhus Plusbus Ég er sammála Ole og Ólöfu um að hraðvagnakerfið Plusbus verður hágæða almenningssamgöngukerfi, óháð því hvort það muni uppfylla kröfur ITDP um BRT. Um er að ræða 2 hraðvagnaleiðir. Framkvæmdir standa yfir við Plusbus 1 og verður lokið 2023. Frumathugun á Plusbus 2 liggur fyrir. Áætlaður kostnaður við hraðvagnaleiðirnar er samtals um 20 milljarðar ISK. Gert er ráð fyrir að Plusbus 2 aki um Limafjarðarbrúna, sem er önnur af núverandi tengingum yfir/undir Limafjörðinn. Brúin er 4 akreinar og um hana aka um 30 þús. bílar á sólarhring. Ole og Ólöf benda réttilega á að reiknað er með að Plusbus 2 aki um sérrými á brúnni þannig að aðeins 2 akreinar verði fyrir almenna umferð. Þau telja að með þessu sé verið að þrengja að bílaumferð. Það má til sanns vegar færa miðað við ástandið í dag, sbr. þessa frétt um afleiðingarnar af því að taka 2 akreinar úr notkun vegna framkvæmda við brúna: https://nordjyske.dk/nyheder/aalborg/bilkoeer-overalt-pas-paa-hvis-du-skal-krydse-bymidten-i-aalborg/c66abed6-a3bd-4419-9e46-da9f78317328 Með tilkomu nýs mótorvegar munu biðraðir við Limafjarðarbrúna styttast verulega, þar eð hluti af umferðinni mun færast yfir á mótorvegina. Lokaorð Að öllu samanlögðu er ljóst að það er ekki stefna Álaborgar að þrengja að umferð einkabíla með aukningu umferðartafa. Þvert á móti er stefnt að góðum samgöngum fyrir alla ferðamáta. Markmið um aukningu á hlut almenningssamgangna úr 7 % ferða upp í 10 % er mun raunhæfara en áætlun SSH um að þrefalda hlut almenningssamgangna. Í Álaborg verða lagðir margfalt meiri fjármunir í vegaframkvæmdir en innviði fyrir almenningssamgöngur. Þegar nýja tengingin verður komin verður búið að leggja hundruði milljarða í mótórvegakerfið á Álaborgarsvæðinu. Við erum langt á eftir í þeim efnum. Í Álaborg er ekki fyrirhugað að leggja mótorvegi í stokka fyrir tugi milljarða, þrátt fyrir að hámarkshraði á þeim sé 110 km/klst. Að öllu samanlögðu er samgönguskipulag Álaborgar til fyrirmyndar. Höfundur er umferðarverkfræðingur.
Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson Skoðun
Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Eflum Mjódd sem miðstöð almenningssamgangna fyrir landið allt Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir skrifar
Skoðun Verndum Yazan og Barnasáttmálann Askur Hrafn Hannesson,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Rangfærslur um rannsóknarverkefni Running Tide í nýlegri umræðu Marty Odlin,Max Chalfin skrifar
Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson Skoðun