Aldrei aftur Hiroshima Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar 9. ágúst 2021 08:00 6. maí árið 1945 varpaði bandaríski herinn kjarnorkusprengju á japönsku borgina Hiroshima. Þremur dögum síðar var sprengju varpað á borgina Nagasaki. Um 200 þúsund manns dóu á einu augabragði í þessum árásum og enn glímir fólk við eftirköst og veikindi rúmum 75 árum síðar. Í dag eru kjarnorkuveldin orðin níu talsins og hafa yfir að búa meira en 13 þúsund kjarnorkuvopnum. Það er skelfilegt til þess að hugsa að þær kjarnorkusprengjur sem heimurinn þó hefur reynslu af teljist litlar í samanburði við þær sprengjur sem nú er verið að þróa og að með aðeins einni nútímasprengju sé hægt að leggja heilar borgir í rúst og drepa milljónir manna. Nauðsyn afvopnunar Mikilvægir samningar hafa verið gerðir um að hefta útbreiðslu kjarnorkuvopna (NPT) og um eyðingu á meðaldrægum kjarnorkuflaugum (INF) án þess þó að skila þeim árangri sem væntingar stóðu til. Raunar fór það svo að samningurinn um eyðingu á meðaldrægum flaugum féll úr gildi árið 2019 án þess að framhaldssamningur hafi verið gerður og því er enginn samningur í gildi um eyðingu þeirra. Vegna þess hversu illa hefur gengið i baráttunni við kjarnorkuvopnaógnina ákvað hópur kjarnorkuvopnalausra ríkja árið 2016 að reyna nýja nálgun. Samtökin ICAN hafa dregið vagninn í þeirri baráttu og fengu fyrir það friðarverðlaun Nóbels árið 2017. Baráttan hefur skilað þeim árangri að í janúar á þessu ári tók gildi nýr samningur Sameinuðu þjóðanna sem bannar kjarnorkuvopn. 55 ríki hafa nú fullgilt samninginn og gera má ráð fyrir því að áfram muni bætast í hópinn, enda stóð mikill meirihluti aðildarríkja SÞ að samningu hans. Því miður hefur sá hópur ríkja sem býr yfir kjarnorkuvopnum, sem og ýmis fylgiríki þeirra, þó staðið gegn honum. Það gildir meðal annars um aðildarríki Nató, hernaðarbandalags sem áskilur sér réttinn til að beita kjarnorkuvopnum – og það að fyrra bragði. Einhver kynni að draga þá ályktun að þar með hljóti samningurinn um að banna kjarnorkuvopn að vera andvana fæddur. Svo er þó ekki. Fyrirmynd þessa sáttmála er einmitt fengin frá öðrum afvopnunarsáttmálum á borð við jarðsprengjubann Sameinuðu þjóðanna, bann við klasasprengjum og bann við efnavopnum. Í öllum þeim tilvikum voru það ríki sem ekki höfðu yfir slíkum vopnum að búa sem drógu vagninn og knúðu í gegn alþjóðleg bönn – í hreinni andstöðu við þau ríki sem vopnin áttu. Í öllum tilvikum hefur tilkoma hins alþjóðlega banns haft þær afleiðingar að vopnunum var útskúfað og notkun þeirra og framleiðsla talin siðferðislega óverjandi. Undirritum samninginn! Í tengslum við gildistöku samningsins um bann við kjarnorkuvopnum kynntu samstarfsaðilar ICAN á Íslandi, sem eru m.a. Mannréttindaskrifstofa Íslands og Rauði krossinn, skoðanakönnun sem gerð var í sex Nató-löndum seint á síðasta ári. Helstu niðurstöður hennar eru þær að 86% aðspurðra Íslendinga sögðust styðja að Ísland gerðist aðili að sáttmálanum en einungis 3% voru því andvíg. Rétt um 10% sögðust ekki vera viss. Afstaða okkar í Vinstrihreyfingunni grænu framboði hefur alla tíð verið sú að ekkert sé jafn skaðlegt og hernaður fyrir umhverfið, velferð og heilsu fólks og að íslensk stjórnvöld eigi að beita sér fyrir alþjóðlegum samningum um frið og afvopnun. Í samræmi við það hef ég fimm sinnum lagt fram þingsályktunartillögu um að Ísland gerist aðili að samningnum bann við kjarnorkuvopnum, án þess þó að hún hafi náð fram að ganga. En dropinn holar steininn. Þann 9. ágúst nk. kl. 22:30 verður kertum fleytt á Reykjavíkurtjörn til minningar um fórnarlömb kjarnorkuárasanna á Hiroshima og Nagasaki og krafan um kjarnorkuvopnalausan heim ítrekuð. Sýnum samstöðu og tökum undir kröfuna. Besta leiðin til að tryggja að það verði aldrei aftur Hiroshima og það verði aldrei aftur Nagasaki er með því að banna notkun kjarnorkuvopna og útrýma þeim með öllu. Höfundur er þingmaður og frambjóðandi Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steinunn Þóra Árnadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Kjarnorka Hernaður Mest lesið Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Það þarf samfélag til að ala upp barn Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Skömm Reykjavíkurborgar: Hvernig er staðan í leikskólum borgarinnar? Elín Einarsdóttir skrifar Skoðun Á ég að slökkva með fjarstýringunni? Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim skrifar Skoðun Burt með biðlista barna…nema þau búi í Reykjavík! Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Það byrjaði sem gola en brátt var komið rok Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir skrifar Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen skrifar Skoðun Framsókn í forystu fyrir meira og hagkvæmara húsnæði Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Raforka til garðyrkjubænda hækkar um 25%. Verða heimilin næst? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun Á tíundu hverri mínútu er kona myrt af einhverjum sem hún þekkir Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Kerfisbreytingar á Réttindagæslu fatlaðra – óvissa og áhyggjur Aileen Soffia Svensdóttir skrifar Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Betra veður fyrir íþróttakrakkana okkar! Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Grjótið í eggjakörfunni Gunnsteinn R. Ómarsson skrifar Skoðun Vondar hugmyndir í verðbólgu Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson skrifar Skoðun Hvað viltu að bíði þín heima? Þórdís Dröfn Andrésdóttir skrifar Skoðun Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir skrifar Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Sjá meira
6. maí árið 1945 varpaði bandaríski herinn kjarnorkusprengju á japönsku borgina Hiroshima. Þremur dögum síðar var sprengju varpað á borgina Nagasaki. Um 200 þúsund manns dóu á einu augabragði í þessum árásum og enn glímir fólk við eftirköst og veikindi rúmum 75 árum síðar. Í dag eru kjarnorkuveldin orðin níu talsins og hafa yfir að búa meira en 13 þúsund kjarnorkuvopnum. Það er skelfilegt til þess að hugsa að þær kjarnorkusprengjur sem heimurinn þó hefur reynslu af teljist litlar í samanburði við þær sprengjur sem nú er verið að þróa og að með aðeins einni nútímasprengju sé hægt að leggja heilar borgir í rúst og drepa milljónir manna. Nauðsyn afvopnunar Mikilvægir samningar hafa verið gerðir um að hefta útbreiðslu kjarnorkuvopna (NPT) og um eyðingu á meðaldrægum kjarnorkuflaugum (INF) án þess þó að skila þeim árangri sem væntingar stóðu til. Raunar fór það svo að samningurinn um eyðingu á meðaldrægum flaugum féll úr gildi árið 2019 án þess að framhaldssamningur hafi verið gerður og því er enginn samningur í gildi um eyðingu þeirra. Vegna þess hversu illa hefur gengið i baráttunni við kjarnorkuvopnaógnina ákvað hópur kjarnorkuvopnalausra ríkja árið 2016 að reyna nýja nálgun. Samtökin ICAN hafa dregið vagninn í þeirri baráttu og fengu fyrir það friðarverðlaun Nóbels árið 2017. Baráttan hefur skilað þeim árangri að í janúar á þessu ári tók gildi nýr samningur Sameinuðu þjóðanna sem bannar kjarnorkuvopn. 55 ríki hafa nú fullgilt samninginn og gera má ráð fyrir því að áfram muni bætast í hópinn, enda stóð mikill meirihluti aðildarríkja SÞ að samningu hans. Því miður hefur sá hópur ríkja sem býr yfir kjarnorkuvopnum, sem og ýmis fylgiríki þeirra, þó staðið gegn honum. Það gildir meðal annars um aðildarríki Nató, hernaðarbandalags sem áskilur sér réttinn til að beita kjarnorkuvopnum – og það að fyrra bragði. Einhver kynni að draga þá ályktun að þar með hljóti samningurinn um að banna kjarnorkuvopn að vera andvana fæddur. Svo er þó ekki. Fyrirmynd þessa sáttmála er einmitt fengin frá öðrum afvopnunarsáttmálum á borð við jarðsprengjubann Sameinuðu þjóðanna, bann við klasasprengjum og bann við efnavopnum. Í öllum þeim tilvikum voru það ríki sem ekki höfðu yfir slíkum vopnum að búa sem drógu vagninn og knúðu í gegn alþjóðleg bönn – í hreinni andstöðu við þau ríki sem vopnin áttu. Í öllum tilvikum hefur tilkoma hins alþjóðlega banns haft þær afleiðingar að vopnunum var útskúfað og notkun þeirra og framleiðsla talin siðferðislega óverjandi. Undirritum samninginn! Í tengslum við gildistöku samningsins um bann við kjarnorkuvopnum kynntu samstarfsaðilar ICAN á Íslandi, sem eru m.a. Mannréttindaskrifstofa Íslands og Rauði krossinn, skoðanakönnun sem gerð var í sex Nató-löndum seint á síðasta ári. Helstu niðurstöður hennar eru þær að 86% aðspurðra Íslendinga sögðust styðja að Ísland gerðist aðili að sáttmálanum en einungis 3% voru því andvíg. Rétt um 10% sögðust ekki vera viss. Afstaða okkar í Vinstrihreyfingunni grænu framboði hefur alla tíð verið sú að ekkert sé jafn skaðlegt og hernaður fyrir umhverfið, velferð og heilsu fólks og að íslensk stjórnvöld eigi að beita sér fyrir alþjóðlegum samningum um frið og afvopnun. Í samræmi við það hef ég fimm sinnum lagt fram þingsályktunartillögu um að Ísland gerist aðili að samningnum bann við kjarnorkuvopnum, án þess þó að hún hafi náð fram að ganga. En dropinn holar steininn. Þann 9. ágúst nk. kl. 22:30 verður kertum fleytt á Reykjavíkurtjörn til minningar um fórnarlömb kjarnorkuárasanna á Hiroshima og Nagasaki og krafan um kjarnorkuvopnalausan heim ítrekuð. Sýnum samstöðu og tökum undir kröfuna. Besta leiðin til að tryggja að það verði aldrei aftur Hiroshima og það verði aldrei aftur Nagasaki er með því að banna notkun kjarnorkuvopna og útrýma þeim með öllu. Höfundur er þingmaður og frambjóðandi Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs.
Skoðun Skömm Reykjavíkurborgar: Hvernig er staðan í leikskólum borgarinnar? Elín Einarsdóttir skrifar
Skoðun Raforka til garðyrkjubænda hækkar um 25%. Verða heimilin næst? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Á tíundu hverri mínútu er kona myrt af einhverjum sem hún þekkir Stella Samúelsdóttir skrifar
Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Kerfisbreytingar á Réttindagæslu fatlaðra – óvissa og áhyggjur Aileen Soffia Svensdóttir skrifar
Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson skrifar
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar