Upplýstir foreldrar = Virkir foreldrar Arnar Ævarsson skrifar 7. október 2021 16:01 Nú eru flestir skólar komnir með starfið í fastar skorður eftir óvissu í upphafi skólaárs vegna faraldursins. Það er ekki annað hægt en að hrósa skólastjórnendum, kennurum, foreldrum og auðvitað nemendum með hvernig tekist var á við þær áskoranir sem birtust oft með skömmum fyrirvara. Það reyndi á samskipti, það reyndi á upplýsingagjöf og það reyndi á samvinnu heimila og skóla. Heilt yfir þá gekk þetta vel en líka margt sem við getum dregið lærdóm af. Það er oft hægt að koma í veg fyrir að mál þróist þannig að erfitt sé að finna leið út úr vandanum. Samvinna og samhugur með það að markmiði að tryggja nemendum jákvætt og heilbrigt umhverfi til að vaxa og dafna í er góður grunnur til góðra verka. Jákvætt og uppbyggilegt samstarf á milli foreldra og skóla hefur mjög fjölþætt og jákvæð áhrif á skólastarfið, nemendum til hagsbóta. Rannsóknir sýna að gott samstarf heimila og skóla hefur jákvæð áhrif á skólabrag, líðan nemenda og námsárangur. Það má líka leiða að því líkum að gott samstarf kennara og foreldra skipti miklu máli fyrir kennara og líðan þeirra í starfi sem er mikilvægur þáttur. Það þarf að taka upp virkt samtal á milli heimila og skóla um hlutverk og væntingar og útbúa viðmið um samskipti heimila við kennara eða skólastjórnendur. Best er að þróa almennt verklag og draga úr tilviljanakenndum leiðum. Það þurfa allir að vera meðvitaðir um hver ávinningurinn er af góðu samstarfi heimila og skóla og hvernig við ætlum að ná þeim ávinningi. Þetta ætti að skila sér í öflugra skólastarfi, starfi þar sem allir hafa hlutverk og eru þátttakendur með beinum og óbeinum hætti, skólinn, nemendur og foreldrar. Upp með gögnin Það er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að kynna sér skólastarfið í hverjum skóla og geti nálgast upplýsingar með auðveldum hætti. Starfsáætlun, skólanámskrá, upplýsingar um innra mat skólans, niðurstaða mælinga á líðan nemenda og önnur gögn er varða skólastarfið þurfa að vera aðgengileg foreldrum svo þeir geti tekið þátt í umræðum um skólastarfið af þekkingu. Upplýstir foreldrar eru líklegri til að vera áhugasamari og virkari skólaforeldrar sem hafa jákvæð áhrif á skólastarfið. Til þess að foreldrar geti verið virkir þátttakendur í að byggja upp og styðja við öflugt skólastarf þá þurfa foreldrar nefnilega að fá aðgengi að þeim gögnum sem fyrir liggja um skólastarfið. Helst gögn sem hafa verið greind af aðilum skólans í samhengi við þau markmið sem lágu til grundvallar. Gekk starfið vel eða illa? Hvað segir innra matið? Hvað segja niðurstöðurnar úr Skólapúlsinum? Hvar er umbótaáætlunin? Hver er tíðni eineltis í skólanum? Ýmsar spurningar varðandi skólastarfið brenna á foreldrum, en oft er aðgengi að gögnum ekki skýrt og jafnvel bara alls ekkert. Það er mjög breytilegt á milli skóla hvaða gögn þeir birta, hvað er kynnt fyrir foreldrum og hvernig hefur verið unnið úr þessum gögnum. Stundum er þetta til fyrirmyndar en of oft er það ekki raunin. Nýleg gögn eru ekki alltaf fyrirliggjandi og á heimasíðum skólanna má oft aðeins finna margra ára gömul gögn. Niðurstöður mælinga eru oft ekki tengdar við áætlanir eða markmið skólans og því erfitt að átta sig á hvernig til tókst í starfinu. Var markmiðum náð? Þarna er tækifæri til að gera mun betur. Höfum í huga að upplýsingar móta viðhorf okkar og skortur á upplýsingum líka. Við erum sterkari saman Þeim skólum sem leggja upp úr markvissri upplýsingagjöf og ígrunduðu sjálfsmati (innra mati) með aðkomu foreldra og annarra hagsmunaaðila líkt og á að gera samkvæmt lögum fer sem betur fer fjölgandi. Sjálfsmat skóla er skilvirk og viðurkennd leið til að virkja hagsmunaaðila/foreldra og til að miðla upplýsingum um starfið, þannig geta allir verið með og haft jákvæð áhrif. Gerum gögnin aðgengileg og kynnum fyrir foreldrum hvar þeir geta sótt sér mikilvægar upplýsingar um skólastarfið. Foreldrar, og þá ekki síst þeir sem sitja í stjórn foreldrafélags eða skólaráði, þurfa einnig að sýna frumkvæði í að sækja þessar upplýsingar og rýna þær og sjá til þess að þær séu gerðar aðgengilegar öllum foreldrum á heimasíðu skólans. Það eiga ekki að vera nein leyndarmál, foreldrar eru upp til hópa gott fólk sem vill skóla barnsins síns vel og vilja vera þátttakendur í að vinna að hag nemenda og skólans og ráðast í úrbætur gerist þess þörf. Það á ekki að vera eins og að vinna í happdrætti að vera með barnið sitt í skóla þar sem skólastjórnendur og kennarar líta á foreldra sem samherja sem er treystandi fyrir upplýsingum og því að vinna með þeim af heilindum að bættu skólastarfi, nemendum til hagsbóta. Það er mun líklegra að hlutirnir gangi vel ef allir ganga í takt, eru vel upplýstir og hafa skýrt hlutverk, því saman náum við betri árangri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimili og skóla – Landssamtaka foreldra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Mest lesið Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson Skoðun Betri stjórnvöld, ekki meiri stjórnvöld Sigríður María Egilsdóttir Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson Skoðun Hvenær ætlarðu að flytja heim? Jón Þór Kristjánsson Skoðun Verstu kennarar í heimi Gígja Bjargardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson skrifar Skoðun Betri stjórnvöld, ekki meiri stjórnvöld Sigríður María Egilsdóttir skrifar Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Blóðmeramálið til umboðsmanns Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Meira fyrir minna: Bætt nýting opinberra fjármuna Álfrún Tryggvadóttir skrifar Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Friðhelgar fótboltabullur Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Sex af níu flokkum á móti hvalveiðum Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Allt fyrir listina Brynhildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tryggjum nýliðun bændastéttarinnar Þórdís Bjarnleifsdóttir skrifar Skoðun Óskalisti minn SIgurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin stuðningur við ferðasjóð íþróttafélaga dregur úr ójöfnuði Hannes S. Jónsson skrifar Skoðun Það er þetta með traustið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Plan Samfylkingar: Svona náum við niður vöxtunum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun 6000 íbúðirnar sem vantar - í boði borgarinnar Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Samvinnufélög - sóknarfæri á húsnæðismarkaði? Elín H. Jónsdóttir,Guðrún Johnsen skrifar Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Það er enginn á vakt Áslaug Ýr Hjartardóttir skrifar Skoðun Svalur, Valur og Hvalur Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Opið bréf til samninganefnda KÍ og SÍS Guðrún Eik Skúladóttir skrifar Skoðun Ungt fólk og þörfin fyrir skjótar aðgerðir í menntun Fannar Logi Waldorff Sigurðsson skrifar Skoðun Mikilvægasta launaviðtalið Bessí Þóra Jónsdóttir skrifar Skoðun Leikskólaverkfall - slæmur draumur Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Burt með baráttusöngva úr virkjunarkafla stóriðjustefnunnar Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Örugg skref Samfylkingar í geðheilbrigðismálum Alma Möller,Elín Anna Baldursdóttir,Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Meiri árangur…fyrir útvalda Aðalheiður Marta Steindórsdóttir skrifar Sjá meira
Nú eru flestir skólar komnir með starfið í fastar skorður eftir óvissu í upphafi skólaárs vegna faraldursins. Það er ekki annað hægt en að hrósa skólastjórnendum, kennurum, foreldrum og auðvitað nemendum með hvernig tekist var á við þær áskoranir sem birtust oft með skömmum fyrirvara. Það reyndi á samskipti, það reyndi á upplýsingagjöf og það reyndi á samvinnu heimila og skóla. Heilt yfir þá gekk þetta vel en líka margt sem við getum dregið lærdóm af. Það er oft hægt að koma í veg fyrir að mál þróist þannig að erfitt sé að finna leið út úr vandanum. Samvinna og samhugur með það að markmiði að tryggja nemendum jákvætt og heilbrigt umhverfi til að vaxa og dafna í er góður grunnur til góðra verka. Jákvætt og uppbyggilegt samstarf á milli foreldra og skóla hefur mjög fjölþætt og jákvæð áhrif á skólastarfið, nemendum til hagsbóta. Rannsóknir sýna að gott samstarf heimila og skóla hefur jákvæð áhrif á skólabrag, líðan nemenda og námsárangur. Það má líka leiða að því líkum að gott samstarf kennara og foreldra skipti miklu máli fyrir kennara og líðan þeirra í starfi sem er mikilvægur þáttur. Það þarf að taka upp virkt samtal á milli heimila og skóla um hlutverk og væntingar og útbúa viðmið um samskipti heimila við kennara eða skólastjórnendur. Best er að þróa almennt verklag og draga úr tilviljanakenndum leiðum. Það þurfa allir að vera meðvitaðir um hver ávinningurinn er af góðu samstarfi heimila og skóla og hvernig við ætlum að ná þeim ávinningi. Þetta ætti að skila sér í öflugra skólastarfi, starfi þar sem allir hafa hlutverk og eru þátttakendur með beinum og óbeinum hætti, skólinn, nemendur og foreldrar. Upp með gögnin Það er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að kynna sér skólastarfið í hverjum skóla og geti nálgast upplýsingar með auðveldum hætti. Starfsáætlun, skólanámskrá, upplýsingar um innra mat skólans, niðurstaða mælinga á líðan nemenda og önnur gögn er varða skólastarfið þurfa að vera aðgengileg foreldrum svo þeir geti tekið þátt í umræðum um skólastarfið af þekkingu. Upplýstir foreldrar eru líklegri til að vera áhugasamari og virkari skólaforeldrar sem hafa jákvæð áhrif á skólastarfið. Til þess að foreldrar geti verið virkir þátttakendur í að byggja upp og styðja við öflugt skólastarf þá þurfa foreldrar nefnilega að fá aðgengi að þeim gögnum sem fyrir liggja um skólastarfið. Helst gögn sem hafa verið greind af aðilum skólans í samhengi við þau markmið sem lágu til grundvallar. Gekk starfið vel eða illa? Hvað segir innra matið? Hvað segja niðurstöðurnar úr Skólapúlsinum? Hvar er umbótaáætlunin? Hver er tíðni eineltis í skólanum? Ýmsar spurningar varðandi skólastarfið brenna á foreldrum, en oft er aðgengi að gögnum ekki skýrt og jafnvel bara alls ekkert. Það er mjög breytilegt á milli skóla hvaða gögn þeir birta, hvað er kynnt fyrir foreldrum og hvernig hefur verið unnið úr þessum gögnum. Stundum er þetta til fyrirmyndar en of oft er það ekki raunin. Nýleg gögn eru ekki alltaf fyrirliggjandi og á heimasíðum skólanna má oft aðeins finna margra ára gömul gögn. Niðurstöður mælinga eru oft ekki tengdar við áætlanir eða markmið skólans og því erfitt að átta sig á hvernig til tókst í starfinu. Var markmiðum náð? Þarna er tækifæri til að gera mun betur. Höfum í huga að upplýsingar móta viðhorf okkar og skortur á upplýsingum líka. Við erum sterkari saman Þeim skólum sem leggja upp úr markvissri upplýsingagjöf og ígrunduðu sjálfsmati (innra mati) með aðkomu foreldra og annarra hagsmunaaðila líkt og á að gera samkvæmt lögum fer sem betur fer fjölgandi. Sjálfsmat skóla er skilvirk og viðurkennd leið til að virkja hagsmunaaðila/foreldra og til að miðla upplýsingum um starfið, þannig geta allir verið með og haft jákvæð áhrif. Gerum gögnin aðgengileg og kynnum fyrir foreldrum hvar þeir geta sótt sér mikilvægar upplýsingar um skólastarfið. Foreldrar, og þá ekki síst þeir sem sitja í stjórn foreldrafélags eða skólaráði, þurfa einnig að sýna frumkvæði í að sækja þessar upplýsingar og rýna þær og sjá til þess að þær séu gerðar aðgengilegar öllum foreldrum á heimasíðu skólans. Það eiga ekki að vera nein leyndarmál, foreldrar eru upp til hópa gott fólk sem vill skóla barnsins síns vel og vilja vera þátttakendur í að vinna að hag nemenda og skólans og ráðast í úrbætur gerist þess þörf. Það á ekki að vera eins og að vinna í happdrætti að vera með barnið sitt í skóla þar sem skólastjórnendur og kennarar líta á foreldra sem samherja sem er treystandi fyrir upplýsingum og því að vinna með þeim af heilindum að bættu skólastarfi, nemendum til hagsbóta. Það er mun líklegra að hlutirnir gangi vel ef allir ganga í takt, eru vel upplýstir og hafa skýrt hlutverk, því saman náum við betri árangri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimili og skóla – Landssamtaka foreldra.
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson Skoðun
Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Örugg skref Samfylkingar í geðheilbrigðismálum Alma Möller,Elín Anna Baldursdóttir,Sævar Már Gústavsson skrifar
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson Skoðun