Af metnaðarfullum áætlunum Reykjavíkurborgar Óskar J. Sandholt skrifar 25. október 2021 08:01 Nú er rétt ár liðið síðan Reykjavík kynnti fyrst áform sín um að setja aukinn kraft í stafræna umbreytingu á þjónustu og innviðum borgarinnar. Þessi áform voru sett fram og kynnt með Græna planinu sem var lagt fram í fyrra sem viðspyrna vegna fyrirsjáanlegs efnahagssamdráttar. Óháð því er planið metnaðarfull stefna sem setur fram spennandi framtíðarsýn fyrir Reykjavíkinga og í raun landsmenn alla. Í fjárfestingaráætlun borgarinnar var fyrir ári tekið frá fjármagn upp á samtals rúmlega 10 milljarða króna fyrir árin 2021-2023 í stafræna umbreytingu. Það risastóra verkefni hófst í byrjun þessa árs og hafa verið skiptar skoðanir um umfangið og framkvæmdina. Spurningar vöknuðu um það hvort borgin væri að útiloka hugbúnaðar- og tæknifyrirtækin í landinu með því að ráða til sín fjölda fólks sem nauðsynlegur er til að framkvæma svo umfangsmikið verkefni. Það eru eðlilegar áhyggjur þegar um verkefni af þessu tagi er að ræða og af þessari stærðargráðu. Gagnrýnin sem við fengum sneri meðal annars að umfanginu og samtök hugbúnaðarfyrirtækja létu t.d. duglega í sér heyra. Kjörnir fulltrúar höfðu líka spurningar um hvað væri á bakvið þessar háu fjárhæðir og metnaðarfullu áætlanir um umbyltingu á þjónustu og innri starfsemi Reykjavíkurborgar. Væri einhver leið betri og hagkvæmari – fyrir íbúana og aðra notendur þjónustu borgarinnar? Eftir á að hyggja var gott að fá þessa gagnrýni fram svona snemma. Verra hefði verið ef hún hefði mallað undir niðri og valdið kergju á meðal fólks, kollega okkar og bandamanna á þeirri vegferð að nota tækni til að bæta líf fólks og umbreyta mörgu í innri starfsemi okkar. Þess vegna er gott að fá tækifæri til að svara. Svarið við meginspurningunni, um hvort borgin ætli í samkeppni við hugbúnaðarfyrirtækin, er einfaldlega nei. Áætlað er að um fimmtungur fjárhæðarinnar mun fara í launakostnað á árabilinu sem um ræðir. Afgangurinn fer í aðra hluti, meðal annars kaup á ráðgjöf, búnaði, tækni og þjónustu einkaaðila. Við leggjum mikla áherslu á að sem flest fyrirtæki og aðilar á markaði hafi tækifæri til að bjóða í þau innkaup sem framundan eru í þessu verkefni, líka sprotar og lítil og meðalstór fyrirtæki. Af þeim sökum höfum við til dæmis lagt umtalsverða vinnu í að beita nýsköpun í innkaupum og styðjumst við nýjung á því sviði sem gengur undir nafninu DPS. Það dregur úr flækjustigi og gefur fleiri einkaaðilum tækifæri til að taka þátt í þessari spennandi vegferð með okkur. Við höfum aukinheldur úthýst ýmsum stórum rekstrarverkefnum í upplýsingatækni undanfarin misseri til að skerpa fókusinn og reyna að draga úr starfsmannafjölda á móti. Þá er hin spurningin. Er þetta hagkvæm fjárfesting fyrir þau sem greiða útsvar í Reykjavík? Við erum sannfærð um að svo sé. Verkefnið, stafræn umbreyting borgarinnar, snýst um að mæta eðlilegum kröfum borgarbúa og annarra. Fólk hefur ekki lengur þolinmæði fyrir því að þurfa að fylla út prentuð eyðublöð eða vera sent á milli staða með ólíkum opnunartíma til að sækja þjónustu, leyfi eða gögn til borginnar. Það er í raun líka umhverfismál. Tilkoma bankaþjónustu í appi, heilsufarsupplýsinga í gegnum Heilsuveru, einfaldari skattskila og tímapantana á netinu, svo eitthvað sé nefnt hefur gert okkur öll miklu kröfuharðari að þessu leyti. Við viljum sjálf geta sinnt málum eins og innritun í skóla, umsóknum um leyfi til framkvæmda og pöntunum á þjónustu fyrir aðstandendur okkar, þegar okkur hentar. Við viljum ekki vera sett á bið og við viljum vita hvar málin okkar eru stödd í kerfinu hverju sinni. Það er eðlileg krafa. Fyrir mörg þúsund manna vinnustað, þar sem eiginlega allir eiga beinan snertiflöt við borgarbúa á hverjum einasta degi, þá er þetta hins vegar stór áskorun. Við starfsfólk borgarinnar þurfum, rétt eins og ríkið og flest öll fyrirtæki, að breyta því hvernig við vinnum. Við þurfum að taka upp nýja tækni og við þurfum að bæta aðgengi fólks að upplýsingum. Tæknin er samt ekki aðalatriðið hér, heldur er hún tól sem við notum til að ná markmiðum okkar. Aðalatriðið eru þær tugþúsundir notenda sem nýta sér gríðarlega umfangsmikla þjónustu borgarinnar á hverjum degi og upplifun þeirra af þjónustunni. Við köllum þetta áskorun en þetta er líka tækifæri. Ekki bara í að veita Reykvíkingum betri þjónustu og gera líf þeirra léttara á svo ótal marga vegu, heldur líka í að breyta okkar störfum, minnka handavinnu og búa til svigrúm til að nýta þekkingu borgarstarfsmanna í eitthvað verðmætara en að stimpla skjöl og senda tölvupósta. Það er nefnilega þannig að stafræn umbreyting snýst ekki um forritun, tæki eða tól þó allt komi það við sögu. Stafræn umbreyting snýst um bætta þjónustu, aukna hagkvæmni og betri störf. Þetta kostar vissulega sitt en það er lítið í samanburði við hvað breytingarnar munu skila í formi bættra samskipta, þjónustu og ávinnings þeirra sem auðvitað greiða reikninginn á endanum; íbúa borgarinnar. Höfundur er sviðsstjóri Þjónustu- og nýsköpunarsviðs Reykjavíkurborgar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Stafræn þróun Mest lesið Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson Skoðun Það er hægt Ragna Sigurðardóttir Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir Skoðun Snjallsímar og geðveiki meðal barna og unglinga Atli Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson skrifar Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran skrifar Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Coda Terminal: Verndum náttúru, umhverfi og leiðréttum mýtur Edda Sif Aradóttir skrifar Skoðun Kveikjum áhugann – Kveikjum neistann Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Nú er rétt ár liðið síðan Reykjavík kynnti fyrst áform sín um að setja aukinn kraft í stafræna umbreytingu á þjónustu og innviðum borgarinnar. Þessi áform voru sett fram og kynnt með Græna planinu sem var lagt fram í fyrra sem viðspyrna vegna fyrirsjáanlegs efnahagssamdráttar. Óháð því er planið metnaðarfull stefna sem setur fram spennandi framtíðarsýn fyrir Reykjavíkinga og í raun landsmenn alla. Í fjárfestingaráætlun borgarinnar var fyrir ári tekið frá fjármagn upp á samtals rúmlega 10 milljarða króna fyrir árin 2021-2023 í stafræna umbreytingu. Það risastóra verkefni hófst í byrjun þessa árs og hafa verið skiptar skoðanir um umfangið og framkvæmdina. Spurningar vöknuðu um það hvort borgin væri að útiloka hugbúnaðar- og tæknifyrirtækin í landinu með því að ráða til sín fjölda fólks sem nauðsynlegur er til að framkvæma svo umfangsmikið verkefni. Það eru eðlilegar áhyggjur þegar um verkefni af þessu tagi er að ræða og af þessari stærðargráðu. Gagnrýnin sem við fengum sneri meðal annars að umfanginu og samtök hugbúnaðarfyrirtækja létu t.d. duglega í sér heyra. Kjörnir fulltrúar höfðu líka spurningar um hvað væri á bakvið þessar háu fjárhæðir og metnaðarfullu áætlanir um umbyltingu á þjónustu og innri starfsemi Reykjavíkurborgar. Væri einhver leið betri og hagkvæmari – fyrir íbúana og aðra notendur þjónustu borgarinnar? Eftir á að hyggja var gott að fá þessa gagnrýni fram svona snemma. Verra hefði verið ef hún hefði mallað undir niðri og valdið kergju á meðal fólks, kollega okkar og bandamanna á þeirri vegferð að nota tækni til að bæta líf fólks og umbreyta mörgu í innri starfsemi okkar. Þess vegna er gott að fá tækifæri til að svara. Svarið við meginspurningunni, um hvort borgin ætli í samkeppni við hugbúnaðarfyrirtækin, er einfaldlega nei. Áætlað er að um fimmtungur fjárhæðarinnar mun fara í launakostnað á árabilinu sem um ræðir. Afgangurinn fer í aðra hluti, meðal annars kaup á ráðgjöf, búnaði, tækni og þjónustu einkaaðila. Við leggjum mikla áherslu á að sem flest fyrirtæki og aðilar á markaði hafi tækifæri til að bjóða í þau innkaup sem framundan eru í þessu verkefni, líka sprotar og lítil og meðalstór fyrirtæki. Af þeim sökum höfum við til dæmis lagt umtalsverða vinnu í að beita nýsköpun í innkaupum og styðjumst við nýjung á því sviði sem gengur undir nafninu DPS. Það dregur úr flækjustigi og gefur fleiri einkaaðilum tækifæri til að taka þátt í þessari spennandi vegferð með okkur. Við höfum aukinheldur úthýst ýmsum stórum rekstrarverkefnum í upplýsingatækni undanfarin misseri til að skerpa fókusinn og reyna að draga úr starfsmannafjölda á móti. Þá er hin spurningin. Er þetta hagkvæm fjárfesting fyrir þau sem greiða útsvar í Reykjavík? Við erum sannfærð um að svo sé. Verkefnið, stafræn umbreyting borgarinnar, snýst um að mæta eðlilegum kröfum borgarbúa og annarra. Fólk hefur ekki lengur þolinmæði fyrir því að þurfa að fylla út prentuð eyðublöð eða vera sent á milli staða með ólíkum opnunartíma til að sækja þjónustu, leyfi eða gögn til borginnar. Það er í raun líka umhverfismál. Tilkoma bankaþjónustu í appi, heilsufarsupplýsinga í gegnum Heilsuveru, einfaldari skattskila og tímapantana á netinu, svo eitthvað sé nefnt hefur gert okkur öll miklu kröfuharðari að þessu leyti. Við viljum sjálf geta sinnt málum eins og innritun í skóla, umsóknum um leyfi til framkvæmda og pöntunum á þjónustu fyrir aðstandendur okkar, þegar okkur hentar. Við viljum ekki vera sett á bið og við viljum vita hvar málin okkar eru stödd í kerfinu hverju sinni. Það er eðlileg krafa. Fyrir mörg þúsund manna vinnustað, þar sem eiginlega allir eiga beinan snertiflöt við borgarbúa á hverjum einasta degi, þá er þetta hins vegar stór áskorun. Við starfsfólk borgarinnar þurfum, rétt eins og ríkið og flest öll fyrirtæki, að breyta því hvernig við vinnum. Við þurfum að taka upp nýja tækni og við þurfum að bæta aðgengi fólks að upplýsingum. Tæknin er samt ekki aðalatriðið hér, heldur er hún tól sem við notum til að ná markmiðum okkar. Aðalatriðið eru þær tugþúsundir notenda sem nýta sér gríðarlega umfangsmikla þjónustu borgarinnar á hverjum degi og upplifun þeirra af þjónustunni. Við köllum þetta áskorun en þetta er líka tækifæri. Ekki bara í að veita Reykvíkingum betri þjónustu og gera líf þeirra léttara á svo ótal marga vegu, heldur líka í að breyta okkar störfum, minnka handavinnu og búa til svigrúm til að nýta þekkingu borgarstarfsmanna í eitthvað verðmætara en að stimpla skjöl og senda tölvupósta. Það er nefnilega þannig að stafræn umbreyting snýst ekki um forritun, tæki eða tól þó allt komi það við sögu. Stafræn umbreyting snýst um bætta þjónustu, aukna hagkvæmni og betri störf. Þetta kostar vissulega sitt en það er lítið í samanburði við hvað breytingarnar munu skila í formi bættra samskipta, þjónustu og ávinnings þeirra sem auðvitað greiða reikninginn á endanum; íbúa borgarinnar. Höfundur er sviðsstjóri Þjónustu- og nýsköpunarsviðs Reykjavíkurborgar.
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar