Svar við pistli Jóns Steinars í Morgunblaðinu 18. nóvember Helga Ben, Hulda Hrund, Ólöf Tara, Ninna Karla, Tanja M. Ísfjörð og Þórhildur Gyða skrifa 22. nóvember 2021 20:00 Í ljósi pistils sem þú, Jón Steinar, sendir út frá þér nú á dögunum langar okkur í Öfgum að leiðrétta nokkrar rangfærslur. Okkur grunar að þú hafir ruglast aðeins sem getur komið fyrir á bestu bæjum. Viðhorf þitt er alda gamalt og virkaði það lengi vel til að þagga niður í þolendum. Ofbeldi er aldrei á ábyrgð þolenda, það er ávallt á ábyrgð gerenda. Þolendur hafa skilað skömminni. Jón Steinar, vinsamlegast ekki reyna að þröngva henni upp á okkur aftur. Það er þekkt að þolendur hafa þurft að bera skömm af ofbeldi. Þegar þolendur öðlast meiri styrk og sterkari rödd þá er reynt að finna aðrar leiðir til þess að reka þá aftur inn í þögnina svo ofbeldið sem þrífst í þögninni fái ekki að líta dagsins ljós. Þolendum var drekkt, þolendur voru lokaðir inn á geðsjúkrahúsum, þolendur voru hraktir úr samfélaginu, þolendur hafa verið gerðir ábyrgir fyrir mannorði gerenda og lögregluskýrslum hefur verið lekið á veraldarvefinn. Slaufunarmenningin hefur verið ríkjandi í umræðunni á þessu ári. Okkur í Öfgum langar að minna þig á að gjörðir gerenda og opinberun gjörða þeirra virðast hafa litlar afleiðingar hvað varðar þátttöku í íþróttum eða brottrekstur úr vinnu. Það hefur einnig litlar afleiðingar hvort sem þeir fara í gegnum réttarkerfið og hljóti þar dóm, málið sé fellt niður eða þeir séu nafngreindir á samfélagsmiðlum. Á sama tíma gerist það gjarnan að þolendur hrekjast burt, hljóta örorku, glíma við vímuefnavanda og þola opinbera smánun svo nokkur atriði séu upp talin. Slaufunarmenningin umtalaða virðist eiga lítið við um gerendur en meira um þolendur og fólk sem stendur með þeim. Það er gild ástæða fyrir því að barist hefur verið gegn þolendaskömmun - þar sem ábyrgðin er sett á þolendur. Pistill þinn, Jón Steinar, er í heild sinni enn ein “hvernig á ekki að láta nauðga sér” aðferðin sem ítrekað er troðið á þolendur, ákveðinn plástur á vandamálið og falskt öryggi. Þolendur þurfa ekki fleiri ábendingar, við þurfum fræðslu, forvarnir og vitundarvakningu á öll skólastig. Með því að beina spjótum okkar að upprætingu vandans drögum við frekar úr tíðni ofbeldis og gerum gerendum kleift að axla ábyrgð og sýna fram á betrun. Þú virðist ruglast aðeins þegar þú talar um vímuefnanotkun þolenda. Í fyrsta lagi er það þekkt aðferð að byrla þolendum í öllum mögulegum aðstæðum, hvort sem áfengi er við hönd eða ekki. Í öðru lagi þá er ofbeldi í nánum samböndum algengara en ofbeldi af hendi ókunnugra einstaklinga. Þess má einnig geta að ofbeldi í nánum samböndum getur aukist þegar leghafi er barnshafandi. Í þriðja lagi, þau sem verða fyrir ofbeldi eru í meiri hættu á að leiðast út í vímuefnaneyslu. Algengt er að þolendur ofbeldis leiti í vímuefni til að deyfa sig og komast yfir áföllin sem þau urðu fyrir. Skýrsla sem Ingólfur V. Gíslason gerði, Ofbeldi í nánum samböndum, rennir stoðum undir þetta. Hvort kemur þá á undan eggið eða hænan? Ef kona býr við ofbeldi eykur það líkur á það að konan misnoti vímuefni. Ábyrgðin er alltaf gerandans, ekki þolandans. Það skiptir ekki máli hversu mikið þolandi drakk eða drakk ekki, það á aldrei að brjóta á öðrum. Oft þegar þolendur deyfa sig með vímuefnum er aftur brotið á þeim. Í pistli þínum segir þú þolendum að ef þau hefðu bara sleppt því að neyta vímuefna hefðu þau sloppið. Sú orðræða er skaðleg og ekki byggt á staðreyndum mála. Við í Öfgum teljum skrif þín og viðhorf skaðleg þar sem við vitum að þolendur ofbeldis eru 10x líklegri en aðrir til að reyna að taka sitt eigið líf. Í rannsókn sem háskólinn í Warwick gerði á yfir 3500 konum árið 2018 kom í ljós að 24% þeirra höfðu þjáðst af sjálfsvígshugsunum. 18% kvennanna höfðu gert áætlanir um að taka sitt eigið líf og einnig renna gögn frá góðgerðarsamtökunum SafeLives í Englandi stoðum undir það sama. Í rannsókninni “The Cost of Domestic Violence” kemur fram að ein af hverjum átta konum sem látist hafa af völdum sjálfsvígs voru þolendur heimilisofbeldis. Þar er einnig bent á hversu margar konur láta lífið af völdum maka eða fyrrum maka, verða fyrir heimilisofbeldi o.s.frv. Í víðtækustu rannsókn um ofbeldi hér á landi (áfallasaga kvenna) kemur fram að 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni. Það eru 69.000 konur. Ert þú, Jón Steinar, að segja að þessar 69 þúsund konur á aldrinum 18-70+ þurfi að passa sig að drekka minna? Að lokum, þá er þetta brotabrot af rangfærslum í pistli þínum. Viðhorf þín undirstrika að við eigum enn langt í land og hvað samfélagið er fjandsamlegt gagnvart þolendum ofbeldis. Þú dregur ekki úr tíðni ofbeldis með þolendaskömmun, þú dregur úr tíðni ofbeldis með því að setja ábyrgðina þar sem hún á heima, hjá gerendum. Heimildir Rannsókn á ofbeldi gegn konum. Reynsla kvenna á aldrinum 18-80 ára á Íslandi Ofbeldi í nánum samböndum The Cost of Domestic Violence FRUMNIÐURSTÖÐUR Intimate partner violence during pregnancy Domestic abuse and suicide : exploring the links with refuge's client base and work force - WRAP: Warwick Research Archive Portal Safe and Well: Mental health and domestic abuse Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kynferðisofbeldi MeToo Mest lesið Háskólinn og rektorskjörið Gyða Margrét Pétursdóttir ,Þorgerður Jennýjardóttir Einarsdóttir Skoðun Fékk hann ekki minnisblaðið? Hjörtur J Guðmundsson Skoðun Betra og skilvirkara fjármálakerfi Benedikt Gíslason Skoðun Þegar heiftin nær tökum á hrútakofanum Heimir Már Pétursson Skoðun Geðræni sjúkdómurinn sem gleymist að tala um Stefán Guðbrandsson Skoðun Sérlög til verndar innflytjendum? Margrét Ágústa Sigurðardóttir Skoðun Halldór 15.02.2025 Halldór Áskorun til atvinnuvegaráðherra Björn Ólafsson Skoðun Hvammsvirkjun – frumhlaup og gullhúðun Mörður Árnason Skoðun Skattahækkanir, miðstýring og ESB-þráhyggja Anton Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Betra og skilvirkara fjármálakerfi Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Háskólinn og rektorskjörið Gyða Margrét Pétursdóttir ,Þorgerður Jennýjardóttir Einarsdóttir skrifar Skoðun Fékk hann ekki minnisblaðið? Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Áskorun til atvinnuvegaráðherra Björn Ólafsson skrifar Skoðun Skattahækkanir, miðstýring og ESB-þráhyggja Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Sérlög til verndar innflytjendum? Margrét Ágústa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Höldum yngri þingmönnum aðskildum frá hinum eldri ! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – frumhlaup og gullhúðun Mörður Árnason skrifar Skoðun Geðræni sjúkdómurinn sem gleymist að tala um Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Aukinn veikindaréttur – aukið jafnrétti kynjanna – fyrir félagsfólk VR Þorsteinn Skúli Sveinsson skrifar Skoðun Þegar heiftin nær tökum á hrútakofanum Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Verður dánaraðstoð leyfð í Danmörku í náinni framtíð? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Flugvöllur okkar allra! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Svar við rangfærslum Félags atvinnurekenda um tollamál Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Við þurfum að ræða um Evrópusambandið Kristján Reykjalín Vigfússon skrifar Skoðun Sannleikurinn um undirbúning útlendingafrumvarpsins Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig bætum við stafræna umgjörð heilbrigðiskerfisins? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Þegar raunveruleikinn er forritaður Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvernig byggjum við framtíð matvælaiðnaðar á Íslandi? Oddur Már Gunnarsson,Salvör Jónsdóttir skrifar Skoðun Á Sjálfstæðisflokkurinn sér viðreisnar von? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Valentínus Árni Már Jensson skrifar Skoðun Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Barnavernd í brennidepli! Merki um öryggi – Signs of Safety Gyða Hjartardóttir skrifar Skoðun Kolbikasvört staða María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Faglegt og jákvætt sérfræðiálit Skipulagsstofnunar um Coda Terminal Edda Sif Pind Aradóttir skrifar Skoðun Ekkert um okkur án okkar Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun One way Ticket á Litla-Hraun í framtíðinni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Rauðsokkur í Efra-Breiðholti Edith Oddsteinsdóttir skrifar Skoðun Jafningjafræðsla um stafrænt ofbeldi Hjalti Ómar Ágústsson skrifar Skoðun Hugtakinu almannaheill snúið á haus Björg Eva Erlendsdóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson ,Snæbjörn Guðmundsson,Elvar Örn Friðriksso,Friðleifur E. Guðmundsson,Snorri Hallgrímsson,Sigþrúður Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Í ljósi pistils sem þú, Jón Steinar, sendir út frá þér nú á dögunum langar okkur í Öfgum að leiðrétta nokkrar rangfærslur. Okkur grunar að þú hafir ruglast aðeins sem getur komið fyrir á bestu bæjum. Viðhorf þitt er alda gamalt og virkaði það lengi vel til að þagga niður í þolendum. Ofbeldi er aldrei á ábyrgð þolenda, það er ávallt á ábyrgð gerenda. Þolendur hafa skilað skömminni. Jón Steinar, vinsamlegast ekki reyna að þröngva henni upp á okkur aftur. Það er þekkt að þolendur hafa þurft að bera skömm af ofbeldi. Þegar þolendur öðlast meiri styrk og sterkari rödd þá er reynt að finna aðrar leiðir til þess að reka þá aftur inn í þögnina svo ofbeldið sem þrífst í þögninni fái ekki að líta dagsins ljós. Þolendum var drekkt, þolendur voru lokaðir inn á geðsjúkrahúsum, þolendur voru hraktir úr samfélaginu, þolendur hafa verið gerðir ábyrgir fyrir mannorði gerenda og lögregluskýrslum hefur verið lekið á veraldarvefinn. Slaufunarmenningin hefur verið ríkjandi í umræðunni á þessu ári. Okkur í Öfgum langar að minna þig á að gjörðir gerenda og opinberun gjörða þeirra virðast hafa litlar afleiðingar hvað varðar þátttöku í íþróttum eða brottrekstur úr vinnu. Það hefur einnig litlar afleiðingar hvort sem þeir fara í gegnum réttarkerfið og hljóti þar dóm, málið sé fellt niður eða þeir séu nafngreindir á samfélagsmiðlum. Á sama tíma gerist það gjarnan að þolendur hrekjast burt, hljóta örorku, glíma við vímuefnavanda og þola opinbera smánun svo nokkur atriði séu upp talin. Slaufunarmenningin umtalaða virðist eiga lítið við um gerendur en meira um þolendur og fólk sem stendur með þeim. Það er gild ástæða fyrir því að barist hefur verið gegn þolendaskömmun - þar sem ábyrgðin er sett á þolendur. Pistill þinn, Jón Steinar, er í heild sinni enn ein “hvernig á ekki að láta nauðga sér” aðferðin sem ítrekað er troðið á þolendur, ákveðinn plástur á vandamálið og falskt öryggi. Þolendur þurfa ekki fleiri ábendingar, við þurfum fræðslu, forvarnir og vitundarvakningu á öll skólastig. Með því að beina spjótum okkar að upprætingu vandans drögum við frekar úr tíðni ofbeldis og gerum gerendum kleift að axla ábyrgð og sýna fram á betrun. Þú virðist ruglast aðeins þegar þú talar um vímuefnanotkun þolenda. Í fyrsta lagi er það þekkt aðferð að byrla þolendum í öllum mögulegum aðstæðum, hvort sem áfengi er við hönd eða ekki. Í öðru lagi þá er ofbeldi í nánum samböndum algengara en ofbeldi af hendi ókunnugra einstaklinga. Þess má einnig geta að ofbeldi í nánum samböndum getur aukist þegar leghafi er barnshafandi. Í þriðja lagi, þau sem verða fyrir ofbeldi eru í meiri hættu á að leiðast út í vímuefnaneyslu. Algengt er að þolendur ofbeldis leiti í vímuefni til að deyfa sig og komast yfir áföllin sem þau urðu fyrir. Skýrsla sem Ingólfur V. Gíslason gerði, Ofbeldi í nánum samböndum, rennir stoðum undir þetta. Hvort kemur þá á undan eggið eða hænan? Ef kona býr við ofbeldi eykur það líkur á það að konan misnoti vímuefni. Ábyrgðin er alltaf gerandans, ekki þolandans. Það skiptir ekki máli hversu mikið þolandi drakk eða drakk ekki, það á aldrei að brjóta á öðrum. Oft þegar þolendur deyfa sig með vímuefnum er aftur brotið á þeim. Í pistli þínum segir þú þolendum að ef þau hefðu bara sleppt því að neyta vímuefna hefðu þau sloppið. Sú orðræða er skaðleg og ekki byggt á staðreyndum mála. Við í Öfgum teljum skrif þín og viðhorf skaðleg þar sem við vitum að þolendur ofbeldis eru 10x líklegri en aðrir til að reyna að taka sitt eigið líf. Í rannsókn sem háskólinn í Warwick gerði á yfir 3500 konum árið 2018 kom í ljós að 24% þeirra höfðu þjáðst af sjálfsvígshugsunum. 18% kvennanna höfðu gert áætlanir um að taka sitt eigið líf og einnig renna gögn frá góðgerðarsamtökunum SafeLives í Englandi stoðum undir það sama. Í rannsókninni “The Cost of Domestic Violence” kemur fram að ein af hverjum átta konum sem látist hafa af völdum sjálfsvígs voru þolendur heimilisofbeldis. Þar er einnig bent á hversu margar konur láta lífið af völdum maka eða fyrrum maka, verða fyrir heimilisofbeldi o.s.frv. Í víðtækustu rannsókn um ofbeldi hér á landi (áfallasaga kvenna) kemur fram að 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni. Það eru 69.000 konur. Ert þú, Jón Steinar, að segja að þessar 69 þúsund konur á aldrinum 18-70+ þurfi að passa sig að drekka minna? Að lokum, þá er þetta brotabrot af rangfærslum í pistli þínum. Viðhorf þín undirstrika að við eigum enn langt í land og hvað samfélagið er fjandsamlegt gagnvart þolendum ofbeldis. Þú dregur ekki úr tíðni ofbeldis með þolendaskömmun, þú dregur úr tíðni ofbeldis með því að setja ábyrgðina þar sem hún á heima, hjá gerendum. Heimildir Rannsókn á ofbeldi gegn konum. Reynsla kvenna á aldrinum 18-80 ára á Íslandi Ofbeldi í nánum samböndum The Cost of Domestic Violence FRUMNIÐURSTÖÐUR Intimate partner violence during pregnancy Domestic abuse and suicide : exploring the links with refuge's client base and work force - WRAP: Warwick Research Archive Portal Safe and Well: Mental health and domestic abuse
Skoðun Háskólinn og rektorskjörið Gyða Margrét Pétursdóttir ,Þorgerður Jennýjardóttir Einarsdóttir skrifar
Skoðun Aukinn veikindaréttur – aukið jafnrétti kynjanna – fyrir félagsfólk VR Þorsteinn Skúli Sveinsson skrifar
Skoðun Hvernig byggjum við framtíð matvælaiðnaðar á Íslandi? Oddur Már Gunnarsson,Salvör Jónsdóttir skrifar
Skoðun Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Faglegt og jákvætt sérfræðiálit Skipulagsstofnunar um Coda Terminal Edda Sif Pind Aradóttir skrifar
Skoðun Hugtakinu almannaheill snúið á haus Björg Eva Erlendsdóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson ,Snæbjörn Guðmundsson,Elvar Örn Friðriksso,Friðleifur E. Guðmundsson,Snorri Hallgrímsson,Sigþrúður Jónsdóttir skrifar