Íslendingar nota mest af hættulegum lyfjum Sunna Valgerðardóttir skrifar 25. janúar 2022 12:00 Vísir/Adelina Íslendingar nota langmest af tauga- og geðlyfjum af öllum Norðurlandaþjóðunum. Fíknigeðlæknir segir það séríslenskt, og mjög banvænt, að blanda saman mörgum ávanabindandi lyfjum en halda sig ekki við eitt kjörefni. Þetta gerir afeitrun og meðferð sömuleiðis flóknari og fólk fellur frekar vegna þess að freistingarnar eru út um allt. Svíar nota næst-mest á eftir Íslendingum af ávanabindandi lyfjum á Norðurlöndunum, en við notum samt 30 prósent meira heldur en þeir. Íslendingar eru langefstir þegar kemur að morfínskyldum verkjalyfjum, eða ópíóíðum, þunglyndislyfjum, róandi og örvandi lyfjum. Og hafa ber í huga að þetta eru tölur úr gagnagrunnum heilbrigðisyfirvalda sem byggja á ávísunum frá læknum, en nær ekki til ólöglega markaðarins. Banvænn kokteill Sigurður Örn Hektorsson, fíknigeðlæknir og fyrrverandi yfirlæknir fíknigeðdeildar Landspítalans, segir þessa lyfjaneyslu Íslendinga ekki bara flókna, heldur stórhættulega. „Ef fólk ætlar að hafa það hugfast þegar það er að neyta þessara efna, að nota saman þessi svokölluðu bensólyf, eins og valíum eða stesólíd eða xanax eða alprasólam, með ópíóíðum. Það er dálítið banvænn kokteill, því miður.” Fjallað var um hinn nýja ópíóíðafaraldur á Íslandi í fréttaskýringaþættinum Kompás í gær. Við vinnslu þáttarins var rætt við fjölda sérfræðinga um þróun faraldursins hér síðustu ár. Sumir sögðu það nokkra einföldun að tala um faraldur vegna ópíóíða eingöngu. Vandamálið væri enn stærra og flóknara og snúi að ofneyslu blandaðra lyfja. Og fjöllyfjanotkun með ávanabindandi lyfjum er alltaf að aukast. Við eigum okkur ekki kjörefni í neyslunni Sigurður Örn vann lengi í Kaliforníu í Bandaríkjunum, meðal annars í fangelsum. Fíklarnir þar eiga langflestir sitt kjörefni, eins og heróín, amfetamín eða róandi. „Á Íslandi er miklu meira um blandaða neyslu, þar sem er blandað saman kókaíni, ópíóíðum, bensólyfjum, kannabis, áfengi. Það gerir meðferðina ennþá flóknari, afeitrunin er flóknari og erfiðari, og líka held ég að þetta hafi þau áhrif að fólk fellur fyrr þegar það fellur,” segir hann. Fólk byrjar ekkert ósjaldan á því að drekka áfengi. Svo kemur kókaínið, svo bensó svo ópíóíðarnir. Þetta getur verið í öllum samsetningum, en þetta er mjög sláandi. „Því efnin þín eru út um allt. Það er svo mikið framboð og hætta á því að þegar þú byrjar að nota eitt efni þá ertu farinn að nota annað efnið og svo þriðja efnið og fjórða efnið. Og það getur endað illa.” Kompás Heilbrigðismál Fíkn Lyf Tengdar fréttir Nýr ópíóíðafaraldur: „Í stöðugri lífshættu nokkrum sinnum á dag” Tuttugu og eitt þúsund Íslendingar eru langtímanotendur ávanabindandi lyfja. Lyfjatengd andlát eru algengust á Íslandi af Norðurlöndunum og hafa þau aldrei verið fleiri en á fyrri helming síðasta árs. 25. janúar 2022 07:00 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Icelandair misþyrmi íslenskri tungu Innlent Icelandair biðst afsökunar á bögubósahættinum Innlent Umdeilt kosningamyndband Höllu „bara í gríni gert“ Innlent „Við viljum ekki fá á okkur orð fyrir að vera einhverjir hrottar“ Innlent Svalir við það að fjúka af húsi í óveðrinu Innlent Dæmdur þrettán árum eftir eitt stærsta rán Íslandssögunnar Innlent Stórar og flóknar tilfinningar sem aðstandendur glíma við Innlent Segir samstarfið vera að þurrka flokkinn út Innlent Lögreglumaður dæmdur fyrir brot í starfi Innlent Nýfætt barn sem fannst í janúar alsystkini annarra yfirgefinna barna Erlent Fleiri fréttir Tré rifnaði upp með rótum á Selfossi Vinna í sex sólarhringa til að koma rafmagni á Baðst vægðar áður en lögreglunemi beitti piparúða og kylfu Handtóku mann í Hafnarfirði en málið enn óupplýst Segir VG leita að tilefni til að slíta samstarfinu Sendlar Wolt á „skammarlega lélegum launum“ Dæmdur þrettán árum eftir eitt stærsta rán Íslandssögunnar 150 skjálftar mælst norðaustan við Öskju Icelandair biðst afsökunar á bögubósahættinum Útlendingafrumvarpið afgreitt út úr þingnefnd Umdeilt kosningamyndband Höllu „bara í gríni gert“ „Ég held að við þurfum að leita í ræturnar“ Skúli skipaður hæstaréttardómari Óveður í júní og dregur úr gosi „Við viljum ekki fá á okkur orð fyrir að vera einhverjir hrottar“ Eldsvoði í bílskúr í Kópavogi Bein útsending: LOKI – Kolefnisreiknir innviðaframkvæmda Hræðist að íslenskan hljóti sömu örlög og geirfuglinn Svalir við það að fjúka af húsi í óveðrinu Davíð Þór hættir og Eiríkur nýr varaforseti Stefán Andrew tekur við formennsku af Sigurði Erni Virðist hafa dregið verulega úr krafti gossins Icelandair misþyrmi íslenskri tungu Stórar og flóknar tilfinningar sem aðstandendur glíma við Lögreglumaður dæmdur fyrir brot í starfi Guðmundur ráðinn aðstoðarmaður þingflokks Viðreisnar Segja tíma SÍS hafa verið „sóað í sýndarsamráð“ um gjaldfrjálsar skólamáltíðir Enginn ágreiningur uppi og útlendingafrumvarpið afgreitt í vikunni Lokun ungmennahúss blaut tuska í andlit hafnfirskra ungmenna Hvetur bændur til að forða fé frá aftakaveðri Sjá meira
Svíar nota næst-mest á eftir Íslendingum af ávanabindandi lyfjum á Norðurlöndunum, en við notum samt 30 prósent meira heldur en þeir. Íslendingar eru langefstir þegar kemur að morfínskyldum verkjalyfjum, eða ópíóíðum, þunglyndislyfjum, róandi og örvandi lyfjum. Og hafa ber í huga að þetta eru tölur úr gagnagrunnum heilbrigðisyfirvalda sem byggja á ávísunum frá læknum, en nær ekki til ólöglega markaðarins. Banvænn kokteill Sigurður Örn Hektorsson, fíknigeðlæknir og fyrrverandi yfirlæknir fíknigeðdeildar Landspítalans, segir þessa lyfjaneyslu Íslendinga ekki bara flókna, heldur stórhættulega. „Ef fólk ætlar að hafa það hugfast þegar það er að neyta þessara efna, að nota saman þessi svokölluðu bensólyf, eins og valíum eða stesólíd eða xanax eða alprasólam, með ópíóíðum. Það er dálítið banvænn kokteill, því miður.” Fjallað var um hinn nýja ópíóíðafaraldur á Íslandi í fréttaskýringaþættinum Kompás í gær. Við vinnslu þáttarins var rætt við fjölda sérfræðinga um þróun faraldursins hér síðustu ár. Sumir sögðu það nokkra einföldun að tala um faraldur vegna ópíóíða eingöngu. Vandamálið væri enn stærra og flóknara og snúi að ofneyslu blandaðra lyfja. Og fjöllyfjanotkun með ávanabindandi lyfjum er alltaf að aukast. Við eigum okkur ekki kjörefni í neyslunni Sigurður Örn vann lengi í Kaliforníu í Bandaríkjunum, meðal annars í fangelsum. Fíklarnir þar eiga langflestir sitt kjörefni, eins og heróín, amfetamín eða róandi. „Á Íslandi er miklu meira um blandaða neyslu, þar sem er blandað saman kókaíni, ópíóíðum, bensólyfjum, kannabis, áfengi. Það gerir meðferðina ennþá flóknari, afeitrunin er flóknari og erfiðari, og líka held ég að þetta hafi þau áhrif að fólk fellur fyrr þegar það fellur,” segir hann. Fólk byrjar ekkert ósjaldan á því að drekka áfengi. Svo kemur kókaínið, svo bensó svo ópíóíðarnir. Þetta getur verið í öllum samsetningum, en þetta er mjög sláandi. „Því efnin þín eru út um allt. Það er svo mikið framboð og hætta á því að þegar þú byrjar að nota eitt efni þá ertu farinn að nota annað efnið og svo þriðja efnið og fjórða efnið. Og það getur endað illa.”
Kompás Heilbrigðismál Fíkn Lyf Tengdar fréttir Nýr ópíóíðafaraldur: „Í stöðugri lífshættu nokkrum sinnum á dag” Tuttugu og eitt þúsund Íslendingar eru langtímanotendur ávanabindandi lyfja. Lyfjatengd andlát eru algengust á Íslandi af Norðurlöndunum og hafa þau aldrei verið fleiri en á fyrri helming síðasta árs. 25. janúar 2022 07:00 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Icelandair misþyrmi íslenskri tungu Innlent Icelandair biðst afsökunar á bögubósahættinum Innlent Umdeilt kosningamyndband Höllu „bara í gríni gert“ Innlent „Við viljum ekki fá á okkur orð fyrir að vera einhverjir hrottar“ Innlent Svalir við það að fjúka af húsi í óveðrinu Innlent Dæmdur þrettán árum eftir eitt stærsta rán Íslandssögunnar Innlent Stórar og flóknar tilfinningar sem aðstandendur glíma við Innlent Segir samstarfið vera að þurrka flokkinn út Innlent Lögreglumaður dæmdur fyrir brot í starfi Innlent Nýfætt barn sem fannst í janúar alsystkini annarra yfirgefinna barna Erlent Fleiri fréttir Tré rifnaði upp með rótum á Selfossi Vinna í sex sólarhringa til að koma rafmagni á Baðst vægðar áður en lögreglunemi beitti piparúða og kylfu Handtóku mann í Hafnarfirði en málið enn óupplýst Segir VG leita að tilefni til að slíta samstarfinu Sendlar Wolt á „skammarlega lélegum launum“ Dæmdur þrettán árum eftir eitt stærsta rán Íslandssögunnar 150 skjálftar mælst norðaustan við Öskju Icelandair biðst afsökunar á bögubósahættinum Útlendingafrumvarpið afgreitt út úr þingnefnd Umdeilt kosningamyndband Höllu „bara í gríni gert“ „Ég held að við þurfum að leita í ræturnar“ Skúli skipaður hæstaréttardómari Óveður í júní og dregur úr gosi „Við viljum ekki fá á okkur orð fyrir að vera einhverjir hrottar“ Eldsvoði í bílskúr í Kópavogi Bein útsending: LOKI – Kolefnisreiknir innviðaframkvæmda Hræðist að íslenskan hljóti sömu örlög og geirfuglinn Svalir við það að fjúka af húsi í óveðrinu Davíð Þór hættir og Eiríkur nýr varaforseti Stefán Andrew tekur við formennsku af Sigurði Erni Virðist hafa dregið verulega úr krafti gossins Icelandair misþyrmi íslenskri tungu Stórar og flóknar tilfinningar sem aðstandendur glíma við Lögreglumaður dæmdur fyrir brot í starfi Guðmundur ráðinn aðstoðarmaður þingflokks Viðreisnar Segja tíma SÍS hafa verið „sóað í sýndarsamráð“ um gjaldfrjálsar skólamáltíðir Enginn ágreiningur uppi og útlendingafrumvarpið afgreitt í vikunni Lokun ungmennahúss blaut tuska í andlit hafnfirskra ungmenna Hvetur bændur til að forða fé frá aftakaveðri Sjá meira
Nýr ópíóíðafaraldur: „Í stöðugri lífshættu nokkrum sinnum á dag” Tuttugu og eitt þúsund Íslendingar eru langtímanotendur ávanabindandi lyfja. Lyfjatengd andlát eru algengust á Íslandi af Norðurlöndunum og hafa þau aldrei verið fleiri en á fyrri helming síðasta árs. 25. janúar 2022 07:00