Sjálfbær, femínísk endurreisn António Guterres skrifar 8. mars 2022 08:00 Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sameinuðu þjóðirnar Jafnréttismál Mest lesið Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Þjóðin slæst við elda: Hvar er Alþingi? Baldur Borgþórsson Skoðun Viljum við útrýma kristni úr þjóðlífinu? Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Hatar þú heiðlóur? Ragnhildur Guðmundsdóttir Skoðun „Bara“ kennari Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Má ekkert gera fyrir millistéttina? Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Hingað og ekki lengra Þorbjörg Þorvaldsdóttir Skoðun Háskólinn sveik stúdenta um góðar samgöngur Guðni Thorlacius,Katla Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Vernd náttúrunnar er ákvörðun Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hver er okkar ábyrgð á ofbeldi meðal barna Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Er verkalýðsbarátta á Íslandi að hnigna? Sverrir Fannberg Júlíusson skrifar Skoðun Má ekkert gera fyrir millistéttina? Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Milljarðarnir óteljandi og bókun 35 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Háskólinn sveik stúdenta um góðar samgöngur Guðni Thorlacius,Katla Ólafsdóttir skrifar Skoðun „Bara“ kennari Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin slæst við elda: Hvar er Alþingi? Baldur Borgþórsson skrifar Skoðun Yazan Tamimi – spegill á sjálfsmynd þjóðar Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Hvað er niðurskurðarstefna? Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Framtíðin liggur í bættri nýtingu auðlinda Helga Kristín Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Öryggi sjúklinga – gerum og greinum betur Alma D. Möller skrifar Skoðun Skráningum á mistökum við sjúkdómsgreiningar er ábótavant Guðrún Gyða Ölvisdóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni er góður „business“ hjá Orkuveitunni Hólmfríður Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að standa með konum og kerfisbreytingum Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Lækkun gjalda fyrir barnafjölskyldur í Hveragerði Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Njörður Sigurðsson,Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi fjölskyldu- og parameðferðar – Að styrkja tengsl í flóknum heimi Helena Katrín Hjaltadóttir,Katrín Þrastardóttir skrifar Skoðun Er hvergi hægt að vera í friði? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Um ferðaþjónustu og ADHD Nanný Arna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Að taka stjórn á eigin stefnu Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun „Mér finnst“ pólitíkin og vindmyllurnar Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Frumútboð og framhjáhöld Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Grænfáninn 30 ára Sigurlaug Arnardóttir,Guðrún Schmidt,Ósk Kristinsdóttir,Borghildur Gunnardóttir skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Sjá meira
Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Skoðun Skráningum á mistökum við sjúkdómsgreiningar er ábótavant Guðrún Gyða Ölvisdóttir skrifar
Skoðun Lækkun gjalda fyrir barnafjölskyldur í Hveragerði Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Njörður Sigurðsson,Sandra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Mikilvægi fjölskyldu- og parameðferðar – Að styrkja tengsl í flóknum heimi Helena Katrín Hjaltadóttir,Katrín Þrastardóttir skrifar
Skoðun Grænfáninn 30 ára Sigurlaug Arnardóttir,Guðrún Schmidt,Ósk Kristinsdóttir,Borghildur Gunnardóttir skrifar