Ný samtök bera nafn íslenskrar baráttukonu: „Hún kjarnar allt það sem skaðaminnkun gengur út á“ Fanndís Birna Logadóttir skrifar 26. apríl 2022 17:46 Matthildur Jónsdóttir Kelley glímdi við þungan vímuefnavanda og heimilisleysi um árabil en náði bata og hefur verið brautryðjandi í skaðaminnkun allar götur síðan. Mynd/Aðsend Ný samtök um skaðaminnkun verða formlega stofnuð á morgun en samtökin heita í höfuðið á íslenskri baráttukonu sem hefur verið brautryðjandi í skaðaminnkun í áratugi. Sérfræðingur í skaðaminnkun og einn stofnaðili samtakanna segir mikilvægt að halda áfram þeirri vegferð og framþróun sem hefur verið í gangi undanfarin ár hér á landi. Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, er einn stofnaðila samtakanna ásamt þeim Sigrúnu Jóhannsdóttur og Elínu Guðnýju Gunnarsdóttur en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Markmiðið með stofnun samtakanna er fyrst og fremst að auka þekkingu og vinna að framgangi skaðaminnkandi inngripa og úrræða á Íslandi. Þá er tilgangurinn sömuleiðis að stuðla að samstarfi við skaðaminnkunarsamtök á Norðurlöndunum og á alþjóðavísu. „Okkur þremur fannst orðið tímabært að stofna skaðaminnkandi samtök á Íslandi sem eru einnig að standa vörð um mannréttindi fólks sem notar vímuefni og glímir við vímuefnavanda,“ segir Svala um stofnun samtakanna. Svala Jóhannesdóttir, Sigrúnu Jóhannsdóttir og Elín Guðný Gunnarsdóttir eru stofnaðilar samtakanna en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Sigrún Jóhannsdóttir lögmaður segir enn fremur mikilvægt að samfélagið standi vörð um mannréttindi einstaklinga sem nota vímuefni og glíma við heimilisleysi, staðreyndin sé sú að það hafi ekki verið gert í gegnum tíðina hér á landi. „Með stofnun samtakanna vonumst við til þess að geta greitt aðgang þessa hóps að upplýsingum um réttastöðu sína og þrýst á stjórnvöld að bregðast við,“ segir Sigrún. Tilvalið tækifæri til að heiðra ötula baráttukonu Samtökin heita í höfuðið á Matthildi Jónsdóttur Kelley en hún hefur í gegnum tíðina verið öflugur málsvari skaðaminnkunar. Hún er í dag 76 ára gömul en hún flutti frá Íslandi til Chicago um tvítugt og býr yfir persónulegri reynslu eftir að hafa glímt við þungan vímuefnavanda og heimilisleysi um árabil. Svala segir að þeim hafi lengi langað að heiðra Matthildi og fannst því tilvalið að nefna íslensk skaðaminnkunsamtök í höfuðið á henni, en hún hefur tileinkað lífi sínu skaðaminnkandi starfi frá því að hún náði bata. Matthildur starfaði í 35 ár í brautryðjandi vettvangsstarfi í Chicago og HIV forvörnum, aðallega með fólki sem notar vímuefni í æð. Hún hefur jafnframt séð um þjálfun á starfsfólki í öðrum vettvangsteymum og kennt skaðaminnkun í Indónesíu á vegum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. „Okkur fannst saga Matthildar svo merkileg og það er mikilvægt að við munum eftir þessari íslensku konu, að við þekkjum söguna hennar og heiðrum allt það magnaða skaðaminnkunarstarf sem hún hefur gert síðastliðin 35 ár,“ segir Svala. „Matthildur er einstök og í rauninni kjarnar allt það sem skaðaminnkun gengur út á.“ Mikil framþróun á síðustu fimm árum Líkt og áður segir verða samtökin formlega stofnuð á morgun en auk þeirra Svölu, Sigrúnu og Elínu koma sex nemendur úr MPM náminu við Háskólann í Reykjavík að verkefninu. „Þau leituðu til mín vegna þess að þeim langaði mikið til að varpa ljósi á stöðu fólks sem glímir við heimilisleysi eða vímuefnavanda á Íslandi, í samvinnunni kom í ljós að það sem var mest aðkallandi væri að stofna skaðaminnkunarsamtök sem sinntu málsvarastarfi og koma í gang upplýsingaherferðum til almennings,“ segir Svala. Þannig geti átt sér stað umræða um hvað skaðaminnkun er, fara yfir staðreyndir og staðreyndarvillur, og tala um mikilvægi skaðaminnkunar og allt það jákvæða sem skaðaminnkun getur gert fyrir einstaklinga, heilbrigðiskerfið og allt samfélagið. „Ísland hefur verið í mikilli framþróun á síðustu fimm árum varðandi uppbyggingu á skaðaminnkandi í þjónustu í landinu, það er búið að opna formlegt neyslurými, innleiða skaðaminnkandi nálgun í fjölda úrræða hjá Reykjavíkurborg, fjölga nálaskiptiþjónustum og er vitund fólks og kerfisins orðin meiri, okkur langar til að halda þessar vegferð og framþróun áfram,“ segir Svala. Þau eru nú þegar með nokkur verkefni í bígerð sem munu ýta undir frekari framþróun. „Við erum til dæmis byrjaðar að vinna að gerð réttindaspjalda þar sem farið er yfir réttarstöðu fólks sem notar vímuefni á Íslandi og við erum einnig byrjuð að hanna skaðaminnkunarspjöld með leiðbeiningum og upplýsingum til að reyna lágmarka áhættu á ofskömmtun á vímuefnum,“ segir Svala. Fíkn Mannréttindi Tengdar fréttir Alvarlegt að ráðherra rugli saman hugtökum Sérfræðingur í skaðaminnkun telur alvarlegt að ráðherrar vilji eins og því er lýst halda áfram að refsa fólki fyrir neyslu eiturlyfja. Úrræðaleysi í málaflokknum eigi ekki að standa í vegi fyrir afglæpavæðingu. 27. mars 2022 13:51 Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Innlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Innlent Fjölmiðlabann í kjaradeilu kennara Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent Fleiri fréttir Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Varnaraðgerðir í Svartsengi og umdeild yfirhalning hjá Jaguar Ísland virðir handtökuskipan á hendur Netanjahú Fjölmiðlabann í kjaradeilu kennara Hildur hnýtir í Sigurð og sakar hann um ýkjur Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Bein útsending: Hvar eru umhverfis- og loftslagsmálin í kosningabaráttunni? Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Sjá meira
Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, er einn stofnaðila samtakanna ásamt þeim Sigrúnu Jóhannsdóttur og Elínu Guðnýju Gunnarsdóttur en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Markmiðið með stofnun samtakanna er fyrst og fremst að auka þekkingu og vinna að framgangi skaðaminnkandi inngripa og úrræða á Íslandi. Þá er tilgangurinn sömuleiðis að stuðla að samstarfi við skaðaminnkunarsamtök á Norðurlöndunum og á alþjóðavísu. „Okkur þremur fannst orðið tímabært að stofna skaðaminnkandi samtök á Íslandi sem eru einnig að standa vörð um mannréttindi fólks sem notar vímuefni og glímir við vímuefnavanda,“ segir Svala um stofnun samtakanna. Svala Jóhannesdóttir, Sigrúnu Jóhannsdóttir og Elín Guðný Gunnarsdóttir eru stofnaðilar samtakanna en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Sigrún Jóhannsdóttir lögmaður segir enn fremur mikilvægt að samfélagið standi vörð um mannréttindi einstaklinga sem nota vímuefni og glíma við heimilisleysi, staðreyndin sé sú að það hafi ekki verið gert í gegnum tíðina hér á landi. „Með stofnun samtakanna vonumst við til þess að geta greitt aðgang þessa hóps að upplýsingum um réttastöðu sína og þrýst á stjórnvöld að bregðast við,“ segir Sigrún. Tilvalið tækifæri til að heiðra ötula baráttukonu Samtökin heita í höfuðið á Matthildi Jónsdóttur Kelley en hún hefur í gegnum tíðina verið öflugur málsvari skaðaminnkunar. Hún er í dag 76 ára gömul en hún flutti frá Íslandi til Chicago um tvítugt og býr yfir persónulegri reynslu eftir að hafa glímt við þungan vímuefnavanda og heimilisleysi um árabil. Svala segir að þeim hafi lengi langað að heiðra Matthildi og fannst því tilvalið að nefna íslensk skaðaminnkunsamtök í höfuðið á henni, en hún hefur tileinkað lífi sínu skaðaminnkandi starfi frá því að hún náði bata. Matthildur starfaði í 35 ár í brautryðjandi vettvangsstarfi í Chicago og HIV forvörnum, aðallega með fólki sem notar vímuefni í æð. Hún hefur jafnframt séð um þjálfun á starfsfólki í öðrum vettvangsteymum og kennt skaðaminnkun í Indónesíu á vegum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. „Okkur fannst saga Matthildar svo merkileg og það er mikilvægt að við munum eftir þessari íslensku konu, að við þekkjum söguna hennar og heiðrum allt það magnaða skaðaminnkunarstarf sem hún hefur gert síðastliðin 35 ár,“ segir Svala. „Matthildur er einstök og í rauninni kjarnar allt það sem skaðaminnkun gengur út á.“ Mikil framþróun á síðustu fimm árum Líkt og áður segir verða samtökin formlega stofnuð á morgun en auk þeirra Svölu, Sigrúnu og Elínu koma sex nemendur úr MPM náminu við Háskólann í Reykjavík að verkefninu. „Þau leituðu til mín vegna þess að þeim langaði mikið til að varpa ljósi á stöðu fólks sem glímir við heimilisleysi eða vímuefnavanda á Íslandi, í samvinnunni kom í ljós að það sem var mest aðkallandi væri að stofna skaðaminnkunarsamtök sem sinntu málsvarastarfi og koma í gang upplýsingaherferðum til almennings,“ segir Svala. Þannig geti átt sér stað umræða um hvað skaðaminnkun er, fara yfir staðreyndir og staðreyndarvillur, og tala um mikilvægi skaðaminnkunar og allt það jákvæða sem skaðaminnkun getur gert fyrir einstaklinga, heilbrigðiskerfið og allt samfélagið. „Ísland hefur verið í mikilli framþróun á síðustu fimm árum varðandi uppbyggingu á skaðaminnkandi í þjónustu í landinu, það er búið að opna formlegt neyslurými, innleiða skaðaminnkandi nálgun í fjölda úrræða hjá Reykjavíkurborg, fjölga nálaskiptiþjónustum og er vitund fólks og kerfisins orðin meiri, okkur langar til að halda þessar vegferð og framþróun áfram,“ segir Svala. Þau eru nú þegar með nokkur verkefni í bígerð sem munu ýta undir frekari framþróun. „Við erum til dæmis byrjaðar að vinna að gerð réttindaspjalda þar sem farið er yfir réttarstöðu fólks sem notar vímuefni á Íslandi og við erum einnig byrjuð að hanna skaðaminnkunarspjöld með leiðbeiningum og upplýsingum til að reyna lágmarka áhættu á ofskömmtun á vímuefnum,“ segir Svala.
Fíkn Mannréttindi Tengdar fréttir Alvarlegt að ráðherra rugli saman hugtökum Sérfræðingur í skaðaminnkun telur alvarlegt að ráðherrar vilji eins og því er lýst halda áfram að refsa fólki fyrir neyslu eiturlyfja. Úrræðaleysi í málaflokknum eigi ekki að standa í vegi fyrir afglæpavæðingu. 27. mars 2022 13:51 Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Innlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Innlent Fjölmiðlabann í kjaradeilu kennara Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent Fleiri fréttir Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Varnaraðgerðir í Svartsengi og umdeild yfirhalning hjá Jaguar Ísland virðir handtökuskipan á hendur Netanjahú Fjölmiðlabann í kjaradeilu kennara Hildur hnýtir í Sigurð og sakar hann um ýkjur Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Bein útsending: Hvar eru umhverfis- og loftslagsmálin í kosningabaráttunni? Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Sjá meira
Alvarlegt að ráðherra rugli saman hugtökum Sérfræðingur í skaðaminnkun telur alvarlegt að ráðherrar vilji eins og því er lýst halda áfram að refsa fólki fyrir neyslu eiturlyfja. Úrræðaleysi í málaflokknum eigi ekki að standa í vegi fyrir afglæpavæðingu. 27. mars 2022 13:51