Höfnum nýjum lögum um leigubifreiðar Daníel O. Einarsson skrifar 10. júní 2022 15:00 Fyrir Alþingi liggur frumvarp til laga um leigubifreiðaakstur svo sem kunnugt er af fréttum. Frami, félag leigubifreiðastjóra, og Bandalag íslenskra leigubifreiðastjóra hafa lagst gegn frumvarpinu. Gild ástæða er til að útlista betur röksemdir samtaka leigubifreiðastjóra þar sem misskilnings hefur gætt í umfjöllun fjölmiðla undanfarnar vikur. Það fyrirkomulag sem nú er við lýði á leigubifreiðaakstri myndar sannarlega mikilvægan hlekk í samgönguinnviðum landsins. Fullri þjónustu leigubifreiða er haldið uppi allan sólarhringinn, árið um kring í krafti a) vinnuskyldu leyfishafa, b) stöðvarskyldu leigubifreiða og 3) takmörkunar á fjölda leyfa. Á hinum Norðurlöndunum hafa verið stigin ýmis skref í afnámi þessara þriggja þátta sem alls staðar hefur leitt til ófarnaðar, jafnt fyrir neytendur sem leigubifreiðastjóra. Samtök launafólks gera kjarasamninga við atvinnurekendur, en starfsskilyrði leigubifreiðastjóra eru eðli máls samkvæmt mun ótryggari en almenns launafólks. Með áratugalangri baráttu tókst þó að skapa stéttinni viðunandi starfsskilyrði. Sem dæmi á sjötta áratug síðustu aldar var fjöldi „götuharkara“ orðinn slíkur að einsýnt var að takmarka yrði fjölda leyfa til leigubifreiðaaksturs samhliða því sem gera yrði margháttaðar kröfur til leyfishafa svo þjónustunni yrði sinnt af fagmennsku. Allt var þetta unnið eftir evrópskri og einkum norrænni fyrirmynd. Afregluvæðing hefur haft hörmulegar afleiðingar Afnám fjöldatakmarkana á hinum Norðurlöndunum hefur orðið til þess að áhugasamir verða sér úti um leyfi og sinna akstri nær eingöngu á stöðum og tímum þegar líklegast er að vænta viðskipta. Þetta hefur haft í för með sér að þeir sem sinnt hafa leigubifreiðaakstri í fullu starfi, hafa hrakist úr greininni. Afleiðingarnar eru þannig verri þjónusta fyrir neytendur á virkum dögum, utan háannatíma og þjónustuna skortir á fjarlægari stöðum. Þetta mun eðlilega æxlast með sama hætti hér á landi og bitna einkum og sér í lagi á öldruðum, fötluðum, sjónskertum og öðrum þeim er síst skyldi. Þessir hópar fólks hafa getað treyst á þjónustu leigubifreiða hvenær sem er sólarhringsins og reyndir leigubifreiðastjórar sinnt þeim af fagmennsku. Þetta er enginn hræðsluáróður, heldur beinharðar staðreyndir af þróun mála í nágrannalöndunum. Nýlega var leigubifreiðaakstur afregluvæddur í Noregi, hámarksfjöldi leyfa afnuminn og stöðvarskylda sömuleiðis. Eftir að nýju lögin komu til framkvæmda hefur farveitan Uber komið inn á norskan markað og vegna færri ferða farþega hafa margir leigubifreiðastjórar séð sig knúna til að aka fyrir Uber. Í viðtölum benda leigubifreiðastjórar í Osló á að of lítið sé að hafa upp úr akstri fyrir Uber til að hægt sé að lifa af honum mannsæmandi lífi. Hið nýja fyrirkomulag er því ávísun á félagsleg undirboð, stór hluti ágóðans flyst úr landi og allt skattaeftirlit verður til muna erfiðara. Að ekki sé minnst á lakari þjónustu við neytendur sem hefur, þegar á hólminn er komið, reynst töluvert dýrari en áður. Lærum af mistökum nágrannalandanna Norsk stjórnvöld hafa hafið vinnu við endurskoðun nýlegrar afregluvæðingar leigubifreiðaaksturs þar í landi, en á fundi fulltrúa samtaka norskra leigubifreiðastjóra með samgöngunefnd norska Stórþingsins á dögunum, var rætt um svigrúm til að innleiða á nýjan leik nauðsynlegt regluverk um leigubifreiðaakstur innan marka löggjafar á Evrópska efnahagssvæðinu. Samtök íslenskra leigubifreiðastjóra hvetja alþingismenn til að leggja núverandi frumvarp um leigubifreiðaaksturs til hliðar. Mikilvægt er að læra af þeim mistökum sem gerð hafa verið við afregluvæðingu atvinnugreinarinnar á hinum Norðurlöndunum og annars staðar um heiminn. Sér í lagi er ástæða til að fylgjast með þeirri endurskoðun norskra laga um málaflokkinn sem nú stendur yfir þar í landi. Í reynd skiptir enn meira máli að virða núgildandi löggjöf og skerpa á áherslum en að ráðast í heildarenduskoðun. Meðal röksemda gegn núverandi fyrirkomulagi er skortur á leigubifreiðum á annatímum. Sá skortur er meðal annars tilkominn vegna ólöglegrar starfsemi, til dæmis svokallaðra „skutlara“ sem oft tengjast ýmissi annarri glæpastarfsemi, þar sem stjórnvöld hafa sýnt lítinn vilja til að uppræta þennan vanda. Slíkt ástand kemur niður á öryggi farþega og sér í lagi þeirra sem nýta sér ólöglegan akstur á eigin áhættu. Mikilvægt er að skerpa á refsiákvæðum í núverandi lögum um leigubifreiðar svo lögreglu verði búnar traustari heimildir til að beita gegn ólögmætri samkeppni. Umfram allt hvetjum við stjórnmálamenn til að eiga gott samstarf við stétt leigubifreiðastjóra um allar breytingar á rekstrarumhverfi greinarinnar og hafa hugfast hvernig megi í senn tryggja sem bestu þjónustu við neytendur og skapa leigubifreiðastjórum hagfellt vinnuumhverfi. Öryggi leigubifreiðastjóra og farþega helst í hendur, gagnkvæmt. Höfundur er formaður Bandalags íslenskra leigubifreiðastjóra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leigubílar Mest lesið Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Þegar kennarinn verður dómari Pawel Bartoszek Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer Skoðun Hvað finnst þér? Bryndís Víglundsdóttir Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvað finnst þér? Bryndís Víglundsdóttir skrifar Skoðun Víðátta og margbreytni hins sjötta skilningarvits Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar kennarinn verður dómari Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tíminn vinnur ekki með þeim Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Eflum Mjódd sem miðstöð almenningssamgangna fyrir landið allt Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Utanbæjarmaður eða útlendingur… stjórnaðu þér Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Samgöngur - Ekki eftir neinu að bíða Hafsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Á undan áætlun í ríkisfjármálum Bjarni Benediktsson skrifar Skoðun Framtíðin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Verndum Yazan og Barnasáttmálann Askur Hrafn Hannesson,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem ætti að hlusta meira Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Samgöngur - Ekki eftir neinu að bíða Hafsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Hver ber ábyrgð á nýjum gluggum sem leka? Þórunn Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Fyrir Alþingi liggur frumvarp til laga um leigubifreiðaakstur svo sem kunnugt er af fréttum. Frami, félag leigubifreiðastjóra, og Bandalag íslenskra leigubifreiðastjóra hafa lagst gegn frumvarpinu. Gild ástæða er til að útlista betur röksemdir samtaka leigubifreiðastjóra þar sem misskilnings hefur gætt í umfjöllun fjölmiðla undanfarnar vikur. Það fyrirkomulag sem nú er við lýði á leigubifreiðaakstri myndar sannarlega mikilvægan hlekk í samgönguinnviðum landsins. Fullri þjónustu leigubifreiða er haldið uppi allan sólarhringinn, árið um kring í krafti a) vinnuskyldu leyfishafa, b) stöðvarskyldu leigubifreiða og 3) takmörkunar á fjölda leyfa. Á hinum Norðurlöndunum hafa verið stigin ýmis skref í afnámi þessara þriggja þátta sem alls staðar hefur leitt til ófarnaðar, jafnt fyrir neytendur sem leigubifreiðastjóra. Samtök launafólks gera kjarasamninga við atvinnurekendur, en starfsskilyrði leigubifreiðastjóra eru eðli máls samkvæmt mun ótryggari en almenns launafólks. Með áratugalangri baráttu tókst þó að skapa stéttinni viðunandi starfsskilyrði. Sem dæmi á sjötta áratug síðustu aldar var fjöldi „götuharkara“ orðinn slíkur að einsýnt var að takmarka yrði fjölda leyfa til leigubifreiðaaksturs samhliða því sem gera yrði margháttaðar kröfur til leyfishafa svo þjónustunni yrði sinnt af fagmennsku. Allt var þetta unnið eftir evrópskri og einkum norrænni fyrirmynd. Afregluvæðing hefur haft hörmulegar afleiðingar Afnám fjöldatakmarkana á hinum Norðurlöndunum hefur orðið til þess að áhugasamir verða sér úti um leyfi og sinna akstri nær eingöngu á stöðum og tímum þegar líklegast er að vænta viðskipta. Þetta hefur haft í för með sér að þeir sem sinnt hafa leigubifreiðaakstri í fullu starfi, hafa hrakist úr greininni. Afleiðingarnar eru þannig verri þjónusta fyrir neytendur á virkum dögum, utan háannatíma og þjónustuna skortir á fjarlægari stöðum. Þetta mun eðlilega æxlast með sama hætti hér á landi og bitna einkum og sér í lagi á öldruðum, fötluðum, sjónskertum og öðrum þeim er síst skyldi. Þessir hópar fólks hafa getað treyst á þjónustu leigubifreiða hvenær sem er sólarhringsins og reyndir leigubifreiðastjórar sinnt þeim af fagmennsku. Þetta er enginn hræðsluáróður, heldur beinharðar staðreyndir af þróun mála í nágrannalöndunum. Nýlega var leigubifreiðaakstur afregluvæddur í Noregi, hámarksfjöldi leyfa afnuminn og stöðvarskylda sömuleiðis. Eftir að nýju lögin komu til framkvæmda hefur farveitan Uber komið inn á norskan markað og vegna færri ferða farþega hafa margir leigubifreiðastjórar séð sig knúna til að aka fyrir Uber. Í viðtölum benda leigubifreiðastjórar í Osló á að of lítið sé að hafa upp úr akstri fyrir Uber til að hægt sé að lifa af honum mannsæmandi lífi. Hið nýja fyrirkomulag er því ávísun á félagsleg undirboð, stór hluti ágóðans flyst úr landi og allt skattaeftirlit verður til muna erfiðara. Að ekki sé minnst á lakari þjónustu við neytendur sem hefur, þegar á hólminn er komið, reynst töluvert dýrari en áður. Lærum af mistökum nágrannalandanna Norsk stjórnvöld hafa hafið vinnu við endurskoðun nýlegrar afregluvæðingar leigubifreiðaaksturs þar í landi, en á fundi fulltrúa samtaka norskra leigubifreiðastjóra með samgöngunefnd norska Stórþingsins á dögunum, var rætt um svigrúm til að innleiða á nýjan leik nauðsynlegt regluverk um leigubifreiðaakstur innan marka löggjafar á Evrópska efnahagssvæðinu. Samtök íslenskra leigubifreiðastjóra hvetja alþingismenn til að leggja núverandi frumvarp um leigubifreiðaaksturs til hliðar. Mikilvægt er að læra af þeim mistökum sem gerð hafa verið við afregluvæðingu atvinnugreinarinnar á hinum Norðurlöndunum og annars staðar um heiminn. Sér í lagi er ástæða til að fylgjast með þeirri endurskoðun norskra laga um málaflokkinn sem nú stendur yfir þar í landi. Í reynd skiptir enn meira máli að virða núgildandi löggjöf og skerpa á áherslum en að ráðast í heildarenduskoðun. Meðal röksemda gegn núverandi fyrirkomulagi er skortur á leigubifreiðum á annatímum. Sá skortur er meðal annars tilkominn vegna ólöglegrar starfsemi, til dæmis svokallaðra „skutlara“ sem oft tengjast ýmissi annarri glæpastarfsemi, þar sem stjórnvöld hafa sýnt lítinn vilja til að uppræta þennan vanda. Slíkt ástand kemur niður á öryggi farþega og sér í lagi þeirra sem nýta sér ólöglegan akstur á eigin áhættu. Mikilvægt er að skerpa á refsiákvæðum í núverandi lögum um leigubifreiðar svo lögreglu verði búnar traustari heimildir til að beita gegn ólögmætri samkeppni. Umfram allt hvetjum við stjórnmálamenn til að eiga gott samstarf við stétt leigubifreiðastjóra um allar breytingar á rekstrarumhverfi greinarinnar og hafa hugfast hvernig megi í senn tryggja sem bestu þjónustu við neytendur og skapa leigubifreiðastjórum hagfellt vinnuumhverfi. Öryggi leigubifreiðastjóra og farþega helst í hendur, gagnkvæmt. Höfundur er formaður Bandalags íslenskra leigubifreiðastjóra.
Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Eflum Mjódd sem miðstöð almenningssamgangna fyrir landið allt Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir skrifar
Skoðun Verndum Yazan og Barnasáttmálann Askur Hrafn Hannesson,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir skrifar
Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun