„Krabbamein fer ekki í sumarfrí“ Elísabet Hanna skrifar 24. júní 2022 10:30 Þær Ólöf og Svanheiður eru sérfræðingar í sínu fagi. Vilhelm Þær Svanheiður Lóa Rafnsdóttir brjóstaskurðlæknir og yfirmaður brjóstamiðstöðvar Landspítalans og Ólöf Kristjana Bjarnadóttir, brjóstakrabbameinslæknir, vilja hvetja allar konur til þess að þekkja líkamann sinn vel, þreifa brjóstin reglulega og mæta í skoðun þegar kallið kemur. Þær eru gestir í hlaðvarpinu „Fokk ég er með krabbamein“ hjá Sigríði Þóru Ásgeirsdóttur þar sem þær fara yfir greiningu, meðferðir og úrræði sem eru í boði í baráttunni við brjóstakrabbamein. Þáttinn má heyra í heild sinni hér að neðan: Klippa: Fokk ég er með krabbamein - Er brjóstheilsa á tímamótum? Skimun lækkar dánartíðni Þær segja að sýnt hafi verið að skimun sé árangursrík leið til þess að lækka dánartíðni þeirra sem greinast með brjóstakrabbamein en í dag eru fimm ára lífslíkur um 88% á Íslandi. Þær segja þó erfitt að miða við lífslíkurnar því það sé líklegt að slíkt mein komi aftur en gott sé að ná því snemma svo það dreifist ekki en regluleg skimun hefst um fertugt og er á tveggja ára fresti. „Brjóstaskimun er í rauninni röntgenmynd sem er tekin af brjósti frá einkennalausum konum.” Þær Ólöf og Svanheiður vilja þó hvetja yngri konur til þess að fylgjast vel með sér því það séu engin aldurstakmörk á brjóstakrabbameini þó að það sé ólíklegra hjá yngri einstaklingum. Einnig segja þær að sérstaklega sé fylgst vel með einstaklingum sem hafa greinst með BRCA stökkbreytinguna. Léleg mæting „Meðferðarmöguleikarnir eru mun betri í dag en þeir voru og nálgunin er líka allt önnur,” segir Svanheiður. Hún segir skurðaðgerðina hafa verið mun umfangsmeiri og með meiri fylgikvillum í fortíðinni en í dag sé hægt að hanna betri og einstaklingsmiðaðar aðgerðir. Þær sammælast um að því miður sé mæting í skimanir ekki nægilega góð en mæting er að meðaltali undir 60 prósentum. Konur í dag eru mjög uppteknar Þær telja að jafnvel megi rekja það til þess að erfitt sé að skipuleggja tímana því aðeins sé í boði að hringja, panta tíma eða færa til tíma á hefbundnum vinnutímum sem henta oft ekki í slíkt skipulag. Því geti það gleymst í amstri dagsins en þeirra ósk er að auðvelda ferlið og gera það líkara því sem tíðkast í öðrum löndum og jafnvel gera skimunina gjaldfrjálsa. „Konur í dag eru bara mjög uppteknar og margir boltar á lofti,“ segir Svanheiður. Vilja helst taka út milliliði Eins og staðan er í dag þá þurfa einstaklingar ennþá að leita til læknis, þá oftast heimilislæknis, fyrst eftir að grunur um brjóstakrabbamein vaknar til þess að fá framvísun áfram. Ólöf segir það vera þeirra ósk að í framtíðinni geti einstaklingar leitað beint til sérfræðinga án þess að fara til milliliðs. Ferlið var samþætt í Svíþjóð Svanheiður segir svipuð flækjustig hafa verið til staðar í Gautaborg, þar sem hún starfaði, en þar var stofnuð sérstök brjóstamiðstöð sem auðveldaði alla ferlana og samþætti þjónustuna sem gerði ferlið einfaldara. Hún segir umræður um slíka miðstöð hér á landi lengi hafa verið í umræðunni og það hafi verið ákveðið að fara í verkefnið árið 2020 og að fyrsti fasi í því sé hafinn og er hún bjartsýn með framhaldið. Erfitt að heyra um bið Ólöf segir það erfitt að heyra frá sjúklingum að þeir hafi þurft að bíða, að ferlið hafi gengið hægt fyrir sig eða verið flókið: „Það eru oft flækjustig þangað til þú færð greininguna.“ „Það er óþarfa mikil töf, fram að greiningu og yfirleitt gerast hlutirnir mjög hratt þegar greiningin er komin,“ segir Svanheiður. Oft er um tímaspursmál að ræða þegar kemur að krabbameini. Hún segir það vera hlutverk þeirra sem eru í þessum geira að samhæfa sig og ræða þessi mál. Læknarnir leggja mikið upp úr því að stuðla að auðveldara ferli í framtíðinni og aðgengi sjúklinga að því. Þær vilja hafa áhrif á ferlið fram að greiningu og segja að betur þurfi að skilgreina þjónustu í tenglum við brjóstakrabbamein í samfélaginu og auka vitund almennings. Ólöf segir vitundavakningu í samfélaginu koma í bylgjum. Til dæmis sé október bleikur mánuður þar sem allir eru varir um sjúkdóminn en hún segir krabbamein vera allan ársins hring: „Krabbamein fer ekki í sumarfrí.“ Ekki margir karlmenn „Þeir greinast en það er ekki eins algengt“ segir Ólöf aðspurð hvort að karlmenn séu að greinast með brjóstakrabbamein. Hún segir um 240 konur greinast á ári sem séu um það bil fjórar til fimm konur í viku en aðeins þrír til fimm karlmenn að meðaltali á ári. Þær segja því vera mikinn fjölda kvenna sem fara í gegnum meðferð. „Það er stór hópur kvenna sem hefur lokið meðferð og er úti í samfélaginu,“ segir Svanheiður. „Meirihluti kvenna sem greinast með brjóstakrabbamein eru ekki með þekktan áhættuþátt fyrir brjóstakrabbameini,“ segir Svanheiður. Fokk ég er með krabbamein Heilsa Tengdar fréttir „Látnir einstaklingar eru vissulega að geta börn“ Lífið var bjart og framtíðin spennandi hjá hjónunum Írisi Birgisdóttur og Kolbeini Einarssyni þar til hann veiktist skyndilega. Hjónin töldu fyrst að um flensu væri að ræða þar til fram kom málstol og við frekari rannsóknir kom í ljós að hann var með meinvörp í heila og fjórða stigs krabbamein. 10. júní 2022 07:00 „Annars deyr maður út af þessu“ Róbert Jóhannsson, fréttamaður og þjálfari, greindist með krabbamein í ristli og við endaþarm undir lok síðasta árs. Valdimar Högni Róbertsson, sonur hans er aðeins níu ára og byrjaði með hlaðvarpið „Að eiga mömmu eða pabba með krabba“ til þess að hjálpa sér og öðrum að komast í gegnum veikindin. 27. maí 2022 11:31 „Orðin sköllótt og þekki sjálfa mig ekki lengur“ Halla Dagný Úlfsdóttir hefur þrisvar sinnum greinst með krabbamein en hún er aðeins 28 ára gömul. Hún greindist fyrst fyrir fjórum árum með leghálskrabbamein á fjórða stigi, síðar sama ár greinist hún aftur og í þriðja skiptið í lok árs 2020. 20. maí 2022 10:31 Mest lesið „Ég ætla ekki að þegja lengur“ Lífið Anna Lilja nældi sér í fjárfesti Lífið Stikla fyrir nýja íslenska grínþætti: „Þetta er ógeðslega fyndið“ Lífið Íslenskar stjörnur flykkjast í sólina Lífið Ramsay snæddi á Nebraska og lenti í árekstri á Edition Lífið Gagnrýnir varaforsetaefni Trump fyrir ummæli um barnlausar konur Lífið „Smávægileg martröð“ að vinna fyrir Olsen systurnar Lífið Græðgi meðleikonu hafi skemmt endurkomuna Lífið Borðar ekkert nema kjöt, egg og smjör Lífið Chalamet syngur sem Bob Dylan í nýrri stiklu Lífið Fleiri fréttir Heiður Ósk og Davíð í rómantísku fríi í Króatíu „Þetta væri einum of gott til að taka ekki þátt“ Meðstjórnandi MrBeast sökuð um að draga barn á tálar Stikla fyrir nýja íslenska grínþætti: „Þetta er ógeðslega fyndið“ „Smávægileg martröð“ að vinna fyrir Olsen systurnar Gagnrýnir varaforsetaefni Trump fyrir ummæli um barnlausar konur Ramsay snæddi á Nebraska og lenti í árekstri á Edition Græðgi meðleikonu hafi skemmt endurkomuna Anna Lilja nældi sér í fjárfesti Íslenskar stjörnur flykkjast í sólina Helvítis kokkurinn: Heilög helvítis þrenna „Ég ætla ekki að þegja lengur“ Borðar ekkert nema kjöt, egg og smjör Chalamet syngur sem Bob Dylan í nýrri stiklu Sex þúsund tapaðar ljósmyndir komust í leitirnar Pönnukökur með karamelliseruðum bönunum Förðunarfræðingur sem hræðist drauga Nýjasta tíska ferðalanga? Að fljúga berbakt um háloftin Hildur Sif og Páll Orri ástfangin í Frakklandi Emil og Ása keyptu 330 milljóna einbýli í Fossvogi Sjónskert Barbie lítur dagsins ljós Sól og sæla á Götubitahátíðinni Glæsihöll Esterar í Pelsinum til sölu á 470 milljónir Engin tilviljun að kaffið bragðaðist „eins og skítur“ Bjóða upp á persónuleg hlaupanúmer í Reykjavíkurmaraþoninu Fjárfestir og jógakennari selja 500 fermetra glæsihús í Garðabæ Datt niður stiga tvisvar sinnum sama daginn Fagna tveimur brúðkaupsafmælum á einu ári Kæruleysiskonan slær í gegn á samfélagsmiðlum Mýkt og mínímalismi í Hlíðunum Sjá meira
Þær eru gestir í hlaðvarpinu „Fokk ég er með krabbamein“ hjá Sigríði Þóru Ásgeirsdóttur þar sem þær fara yfir greiningu, meðferðir og úrræði sem eru í boði í baráttunni við brjóstakrabbamein. Þáttinn má heyra í heild sinni hér að neðan: Klippa: Fokk ég er með krabbamein - Er brjóstheilsa á tímamótum? Skimun lækkar dánartíðni Þær segja að sýnt hafi verið að skimun sé árangursrík leið til þess að lækka dánartíðni þeirra sem greinast með brjóstakrabbamein en í dag eru fimm ára lífslíkur um 88% á Íslandi. Þær segja þó erfitt að miða við lífslíkurnar því það sé líklegt að slíkt mein komi aftur en gott sé að ná því snemma svo það dreifist ekki en regluleg skimun hefst um fertugt og er á tveggja ára fresti. „Brjóstaskimun er í rauninni röntgenmynd sem er tekin af brjósti frá einkennalausum konum.” Þær Ólöf og Svanheiður vilja þó hvetja yngri konur til þess að fylgjast vel með sér því það séu engin aldurstakmörk á brjóstakrabbameini þó að það sé ólíklegra hjá yngri einstaklingum. Einnig segja þær að sérstaklega sé fylgst vel með einstaklingum sem hafa greinst með BRCA stökkbreytinguna. Léleg mæting „Meðferðarmöguleikarnir eru mun betri í dag en þeir voru og nálgunin er líka allt önnur,” segir Svanheiður. Hún segir skurðaðgerðina hafa verið mun umfangsmeiri og með meiri fylgikvillum í fortíðinni en í dag sé hægt að hanna betri og einstaklingsmiðaðar aðgerðir. Þær sammælast um að því miður sé mæting í skimanir ekki nægilega góð en mæting er að meðaltali undir 60 prósentum. Konur í dag eru mjög uppteknar Þær telja að jafnvel megi rekja það til þess að erfitt sé að skipuleggja tímana því aðeins sé í boði að hringja, panta tíma eða færa til tíma á hefbundnum vinnutímum sem henta oft ekki í slíkt skipulag. Því geti það gleymst í amstri dagsins en þeirra ósk er að auðvelda ferlið og gera það líkara því sem tíðkast í öðrum löndum og jafnvel gera skimunina gjaldfrjálsa. „Konur í dag eru bara mjög uppteknar og margir boltar á lofti,“ segir Svanheiður. Vilja helst taka út milliliði Eins og staðan er í dag þá þurfa einstaklingar ennþá að leita til læknis, þá oftast heimilislæknis, fyrst eftir að grunur um brjóstakrabbamein vaknar til þess að fá framvísun áfram. Ólöf segir það vera þeirra ósk að í framtíðinni geti einstaklingar leitað beint til sérfræðinga án þess að fara til milliliðs. Ferlið var samþætt í Svíþjóð Svanheiður segir svipuð flækjustig hafa verið til staðar í Gautaborg, þar sem hún starfaði, en þar var stofnuð sérstök brjóstamiðstöð sem auðveldaði alla ferlana og samþætti þjónustuna sem gerði ferlið einfaldara. Hún segir umræður um slíka miðstöð hér á landi lengi hafa verið í umræðunni og það hafi verið ákveðið að fara í verkefnið árið 2020 og að fyrsti fasi í því sé hafinn og er hún bjartsýn með framhaldið. Erfitt að heyra um bið Ólöf segir það erfitt að heyra frá sjúklingum að þeir hafi þurft að bíða, að ferlið hafi gengið hægt fyrir sig eða verið flókið: „Það eru oft flækjustig þangað til þú færð greininguna.“ „Það er óþarfa mikil töf, fram að greiningu og yfirleitt gerast hlutirnir mjög hratt þegar greiningin er komin,“ segir Svanheiður. Oft er um tímaspursmál að ræða þegar kemur að krabbameini. Hún segir það vera hlutverk þeirra sem eru í þessum geira að samhæfa sig og ræða þessi mál. Læknarnir leggja mikið upp úr því að stuðla að auðveldara ferli í framtíðinni og aðgengi sjúklinga að því. Þær vilja hafa áhrif á ferlið fram að greiningu og segja að betur þurfi að skilgreina þjónustu í tenglum við brjóstakrabbamein í samfélaginu og auka vitund almennings. Ólöf segir vitundavakningu í samfélaginu koma í bylgjum. Til dæmis sé október bleikur mánuður þar sem allir eru varir um sjúkdóminn en hún segir krabbamein vera allan ársins hring: „Krabbamein fer ekki í sumarfrí.“ Ekki margir karlmenn „Þeir greinast en það er ekki eins algengt“ segir Ólöf aðspurð hvort að karlmenn séu að greinast með brjóstakrabbamein. Hún segir um 240 konur greinast á ári sem séu um það bil fjórar til fimm konur í viku en aðeins þrír til fimm karlmenn að meðaltali á ári. Þær segja því vera mikinn fjölda kvenna sem fara í gegnum meðferð. „Það er stór hópur kvenna sem hefur lokið meðferð og er úti í samfélaginu,“ segir Svanheiður. „Meirihluti kvenna sem greinast með brjóstakrabbamein eru ekki með þekktan áhættuþátt fyrir brjóstakrabbameini,“ segir Svanheiður.
Fokk ég er með krabbamein Heilsa Tengdar fréttir „Látnir einstaklingar eru vissulega að geta börn“ Lífið var bjart og framtíðin spennandi hjá hjónunum Írisi Birgisdóttur og Kolbeini Einarssyni þar til hann veiktist skyndilega. Hjónin töldu fyrst að um flensu væri að ræða þar til fram kom málstol og við frekari rannsóknir kom í ljós að hann var með meinvörp í heila og fjórða stigs krabbamein. 10. júní 2022 07:00 „Annars deyr maður út af þessu“ Róbert Jóhannsson, fréttamaður og þjálfari, greindist með krabbamein í ristli og við endaþarm undir lok síðasta árs. Valdimar Högni Róbertsson, sonur hans er aðeins níu ára og byrjaði með hlaðvarpið „Að eiga mömmu eða pabba með krabba“ til þess að hjálpa sér og öðrum að komast í gegnum veikindin. 27. maí 2022 11:31 „Orðin sköllótt og þekki sjálfa mig ekki lengur“ Halla Dagný Úlfsdóttir hefur þrisvar sinnum greinst með krabbamein en hún er aðeins 28 ára gömul. Hún greindist fyrst fyrir fjórum árum með leghálskrabbamein á fjórða stigi, síðar sama ár greinist hún aftur og í þriðja skiptið í lok árs 2020. 20. maí 2022 10:31 Mest lesið „Ég ætla ekki að þegja lengur“ Lífið Anna Lilja nældi sér í fjárfesti Lífið Stikla fyrir nýja íslenska grínþætti: „Þetta er ógeðslega fyndið“ Lífið Íslenskar stjörnur flykkjast í sólina Lífið Ramsay snæddi á Nebraska og lenti í árekstri á Edition Lífið Gagnrýnir varaforsetaefni Trump fyrir ummæli um barnlausar konur Lífið „Smávægileg martröð“ að vinna fyrir Olsen systurnar Lífið Græðgi meðleikonu hafi skemmt endurkomuna Lífið Borðar ekkert nema kjöt, egg og smjör Lífið Chalamet syngur sem Bob Dylan í nýrri stiklu Lífið Fleiri fréttir Heiður Ósk og Davíð í rómantísku fríi í Króatíu „Þetta væri einum of gott til að taka ekki þátt“ Meðstjórnandi MrBeast sökuð um að draga barn á tálar Stikla fyrir nýja íslenska grínþætti: „Þetta er ógeðslega fyndið“ „Smávægileg martröð“ að vinna fyrir Olsen systurnar Gagnrýnir varaforsetaefni Trump fyrir ummæli um barnlausar konur Ramsay snæddi á Nebraska og lenti í árekstri á Edition Græðgi meðleikonu hafi skemmt endurkomuna Anna Lilja nældi sér í fjárfesti Íslenskar stjörnur flykkjast í sólina Helvítis kokkurinn: Heilög helvítis þrenna „Ég ætla ekki að þegja lengur“ Borðar ekkert nema kjöt, egg og smjör Chalamet syngur sem Bob Dylan í nýrri stiklu Sex þúsund tapaðar ljósmyndir komust í leitirnar Pönnukökur með karamelliseruðum bönunum Förðunarfræðingur sem hræðist drauga Nýjasta tíska ferðalanga? Að fljúga berbakt um háloftin Hildur Sif og Páll Orri ástfangin í Frakklandi Emil og Ása keyptu 330 milljóna einbýli í Fossvogi Sjónskert Barbie lítur dagsins ljós Sól og sæla á Götubitahátíðinni Glæsihöll Esterar í Pelsinum til sölu á 470 milljónir Engin tilviljun að kaffið bragðaðist „eins og skítur“ Bjóða upp á persónuleg hlaupanúmer í Reykjavíkurmaraþoninu Fjárfestir og jógakennari selja 500 fermetra glæsihús í Garðabæ Datt niður stiga tvisvar sinnum sama daginn Fagna tveimur brúðkaupsafmælum á einu ári Kæruleysiskonan slær í gegn á samfélagsmiðlum Mýkt og mínímalismi í Hlíðunum Sjá meira
„Látnir einstaklingar eru vissulega að geta börn“ Lífið var bjart og framtíðin spennandi hjá hjónunum Írisi Birgisdóttur og Kolbeini Einarssyni þar til hann veiktist skyndilega. Hjónin töldu fyrst að um flensu væri að ræða þar til fram kom málstol og við frekari rannsóknir kom í ljós að hann var með meinvörp í heila og fjórða stigs krabbamein. 10. júní 2022 07:00
„Annars deyr maður út af þessu“ Róbert Jóhannsson, fréttamaður og þjálfari, greindist með krabbamein í ristli og við endaþarm undir lok síðasta árs. Valdimar Högni Róbertsson, sonur hans er aðeins níu ára og byrjaði með hlaðvarpið „Að eiga mömmu eða pabba með krabba“ til þess að hjálpa sér og öðrum að komast í gegnum veikindin. 27. maí 2022 11:31
„Orðin sköllótt og þekki sjálfa mig ekki lengur“ Halla Dagný Úlfsdóttir hefur þrisvar sinnum greinst með krabbamein en hún er aðeins 28 ára gömul. Hún greindist fyrst fyrir fjórum árum með leghálskrabbamein á fjórða stigi, síðar sama ár greinist hún aftur og í þriðja skiptið í lok árs 2020. 20. maí 2022 10:31