Innlent

Jón Baldvin hunsaður og lítilsvirtur nú sem endranær

Eiður Þór Árnason skrifar
Bryndís Schram segir illa farið með eiginmann sinn. 
Bryndís Schram segir illa farið með eiginmann sinn.  Samsett

Bryndís Schram rithöfundur og eiginkona Jóns Baldvins Hannibalssonar, fyrrverandi utanríkisráðherra, segir Jón Baldvin hafa verið hunsaðan og lítilsvirtan frá upphafi og nú sé sagan að endurtaka sig.

Í gær fór fram hátíðarsamkoma í tilefni af þriggja áratuga afmæli stjórnmálasambands Íslands við Eystrasaltsríkin en Ísland varð fyrst ríkja til að viðurkenna á endurheimt sjálfstæðis Eistlands, Lettlands og Litháens eftir fall Sovíetríkjanna. Forsetar ríkjanna sóttu dagskránna og hittu fulltrúa íslenskra stjórnvalda í gær.

Jón Baldvin, sem var utanríkisráðherra á þessum tíma og gegndi mikilvægu hlutverki í stuðningi Íslands við sjálfstæðisbaráttu Eystrasaltsríkjanna, var ekki viðstaddur hátíðarsamkomuna. Hann hefur bæði gagnrýnt að boðskort sitt hafi borist of seint og að ekki hafi verið gert ráð fyrir honum í dagskrá samkomunnar. 

Að sögn forsetaembættisins voru boð send út til allra boðsgesta á mánudag en Jón Baldvin sagðist ekki sjá sér fært að mæta með svo skömmum fyrirvara þar sem hann sé búsettur erlendis.

Svarað neyðarkalli frá Litháen

Í grein sem birtist á Vísi í dag rifjar Bryndís það upp þegar Jón Baldvin fékk símtal frá Vilníus, höfuðborg Litháen, um miðja nótt í janúar árið 1991.

„Kunnugleg rödd sagði: „Jón Baldvin, nú er stundin runnin upp. Þetta er neyðarkall frá Vilníus.“ Þessa rödd átti Vytautas Landsbergis, forseti Þjóðþingsins í Vilníus. Honum var mikið niðri fyrir. Ég heyrði hvert orð sem hann sagði: „Rússarnir hafa ákveðið að láta til skarar skríða“. Ég man, að það fór um mig hrollur við tilhugsunina - Rússarnir – til skarar skríða!

„Þú verður að koma strax – nærvera NATO-ráðherra skiptir máli. En enginn þeirra hefur svarað ákalli mínu“,“ skrifar Bryndís og bætir við að Jón Baldvin hafi svarað kallinu og farið til Litháen.

Bryndís segir að fréttamenn hafi verið með í för en henni komið á óvart að fyrsta kvöldið hafi í sjónvarpsfréttum verið lögð áhersla á að Jón Baldvin hefði tapað skjalatöskunni sinni á leiðinni.

„Það var gefið í skyn, að sennilega hefði [Jón Baldvin] bara dottið í‘ða og þess vegna týnt töskunni sinni! Seinna var sú skýring fundin upp, að líklega hefði KGB stolið þessari umræddu tösku. Hvort tveggja staðleysustafir – tóm vitleysa. Alla vega er taskan enn á sínum stað,“ segir Bryndís.

„Og svona eftir á að hyggja: Var þetta það sem þótti fréttnæmast við þessa örlagaríku ferð? Who Cared! Og sagan endurtekur sig í dag.“

Frétt af komu forsetanna fyrir tilviljun

Í skriflegu svari til fréttastofu segist Bryndís þarna einkum vísa til þess að fjölmiðlar á borð við RÚV og Morgunblaðið hafi ekki notað tilefnið núna til að rifja upp söguna þar sem Jón Baldvin hafi spilað lykilhlutverk. Í stað þess hafi áhersla verið lögð á hvort eða hvenær honum hafi verið boðið á umrædda samkomu.

Bryndís segir þó vera undantekningar þar á. Útvarp Saga hafi flutt langt viðtal við Jón Baldvin og Fréttablaðið birt grein eftir hann þar sem sagan er rifjuð upp.

„Opinber heimsókn þriggja þjóðarleiðtoga á sér langan aðdraganda. [Jón Baldvin] frétti af komu þeirra fyrir tilviljun í símtali við vin sinn í Tallinn s.l. mánudag.“

Gitanas Nausėda, forseti Litáens, Diana Nausėdienė, Sirje Karis, Alar Karis, forseti Eistlands, Eliza Reid, Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra, Gunnar Sigvaldason, Egils Levits, forseti Lettlands, og Andra Levite í gær.Stjórnarráðið

Hefur áhyggjur af skaðlegum misskilningi

Jón Baldvin sagði í yfirlýsingu sem hann sendi frá sér á fimmtudag að forsetaembættið hafi farið með rangt mál þegar það sagði hann hafa afþakkað boð á hátíðarsamkomuna um sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna.

Þetta hefur Jón Baldvin áréttað sérstaklega í bréfi til forseta og utanríkisráðherra Eystrasaltsríkjanna þar sem hann segir svar embættisins gefa til kynna að honum hafi ekki hugnast heimsókn forsetanna til Íslands.

„Ég vill fullvissa ykkur um að það gæti ekki verið fjarri sannleikanum. Líkt og allir samlandar mínir þá fanga ég heimsókn ykkar og okkar vinasambandi.“

Í yfirlýsingu Jóns Baldvins til fjölmiðla í gær sagði hann skýringuna á fjarveru sinni vera einfalda og auðskilda.

„Hvergi í dagskrá heimsóknarinnar er gert ráð fyrir nærveru fyrrverandi utanríkisráðherra Íslands. Ekki einu sinni í Höfða, þar sem upphafið að viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á endurheimtu sjálfstæðis Eystrasaltsþjóða, átti sér stað, að frumkvæði hans.“


Tengdar fréttir

Litla þjóðin reyndist risi í ljósi sögunnar

Utanríkisráðherra Eistlands segir Eystrasaltsríkin ævarandi þakklát Íslendingum fyrir að hafa, fyrst þjóða, viðurkennt sjálfstæði þeirra. Þessi litla þjóð hafi reynst mikill risi í ljósi sögunnar.

Jón Bald­vin segir boðið hafa borist of seint

Jón Baldvin Hannibalsson, fyrrverandi utanríkisráðherra sendi frá sér fréttatilkynningu rétt í þessu þar sem hann segir forsetaembættið fara með rangt mál þegar það segir hann hafa afþakkað boð á hátíðarsamkomu um sjálfstæði Eystrasaltsríkja.

Segir ósatt með öllu að Jóni Baldvin hafi ekki verið boðið

Ósatt er með öllu að ekki hafi staðið til að bjóða Jóni Baldvin Hannibalssyni, fyrrverandi utanríkisráðherra, til hátíðarviðburðar í tilefni þess að rúm þrjátíu ár séu liðin frá því að Ísland hafi á ný tekið upp stjórnmálasamband við Eystrasaltslöndin þrjú.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×