„Áunninn athyglisbrestur er ekki til“ Stefán Árni Pálsson og Þórdís Valsdóttir skrifa 27. október 2022 10:30 Anna Tara hefur rannsakað ADHD meira en flestir hér á landi. Á samfélagsmiðlum á borð við TikTok er að finna fjöldann allan af myndböndum þar sem einkennum ADHD er lýst. Þegar leitað er að myllumerkinu ADHD má sjá að slík myndbönd hafa fengið yfir 16 milljarða áhorfa. Margir samsama sig við slík myndbönd og telja einkennin eiga við um sig. Oft eru talin upp mjög almenn einkenni í myndböndunum sem geta bæði átt við einstaklinga sem eru með ADHD og ekki. Fjallað var um málið í Íslandi í dag á Stöð 2 á þriðjudagskvöldið en þar var rætt við Svanhildi Hólm Valsdóttur og Önnu Töru. Þegar ADHD ber á góma er oft talað um að flest okkar getum verið gleymin og utan við okkur en er áunninn athyglisbrestur til? „Áunninn athyglisbrestur er ekki til,“ segir Anna Tara Andrésdóttir doktorsnemi í heila-, hugarstarfsemi og hegðun við Háskólann í Barcelona. Hún segir einnig að skjánotkun geti ekki valdið athyglisbresti en að einstaklingar með ADHD séu líklegri til að vera með meiri og hraðari skjánotkun til þess að sækja í örvun. Anna Tara segir að vinsæl TikTok myndbönd þar sem einkennum ADHD eru gerð skil geri meira gagn en ógagn og geti hjálpað einstaklingum með ógreint ADHD að átta sig á því hver einkennin eru. „Það á enginn að vera að greina sig sjálfur, þig getur grunað en svo áttu að fara til fagaðila,“ segir hún en bætir þó við að henni þyki fagaðilar hér á landi ekki alltaf hafa nægilega menntun til þess að annast ADHD greiningar. Hún telur aukna umræðu vera af hinu góða en hún segir skilninginn á ADHD ekki nægilegan og að umræðan einkennist af skort á samúð. „Það er alltaf eins og fólk sé að væla yfir engu og fólk skilur ekki hvað ADHD getur verið hamlandi,“ segir hún. Það geti fært fólki aukin lífsgæði að fá meðferð við röskuninni. Mjög dýrt Anna Tara segir að þrátt fyrir aukna vitund um ADHD og aukningu í ADHD greiningum fullorðinna sé þó langt í land. „Heldur betur ef þú vilt hafa minni samfélagslegan kostnað, því það er mjög dýrt að meðhöndla ekki ADHD, og ef þér er annt um vellíðan fólks og börnin þeirra, að þau eigi öll sem best lífsgæði, þá ætti hjálpin að koma strax,“ segir Anna Tara. Hér á landi er ekki til nein tölfræði um hversu margir eru greindir með ADHD heldur einungis tölfræði um það hversu margir taki lyf. Anna Tara gagnrýnir það harðlega að umræðan snúist einungis um lyfjanotkun og kallar eftir tölum um greiningar. „Mér finnst ekki hægt að bera saman lyfjanotkun milli landa ef við erum ekki með tölur um greiningar,“ segir Anna Tara og segir að ef fleiri Íslendingar taki lyf sé það til marks um það að við séum að sinna málaflokknum betur en nágrannalönd okkar. Rætt er við Önnu Töru í innslaginu hér að neðan en viðtalið við hana hefst þegar um sjö mínútur eru liðnar af þættinum. Ísland í dag Mest lesið Keypti lóð Gylfa og Alexöndru á 225 milljónir Lífið Allt í keng: Varð brátt í brók í vorveiðinni Lífið „Ekki fylgja hverju einasta tískutrendi“ Tíska og hönnun Enn að ná sér niður eftir að hafa hitt Miuccia Prada Tíska og hönnun Frændsystkini á leið í lækninn: „Sá á fjölskyldugrúppunni að hann hafði líka komist inn“ Lífið „Þetta er enginn helvítis félagskvíði, það bara þolir mig enginn“ Áskorun Damon Younger og Ásdís hætt saman: „Það þarf enginn að efast um hvort ég elski hana“ Lífið Nostalgía og glænýr sumarsmellur Lífið Sumarglaðningur Vigdísar og Ara Freys sparkaði sér í heiminn Lífið Alexandra og Gylfi keyptu hús í Garðabæ Lífið Fleiri fréttir Allt í keng: Varð brátt í brók í vorveiðinni Keypti lóð Gylfa og Alexöndru á 225 milljónir Nostalgía og glænýr sumarsmellur Spænsk sumarveisla að hætti Maríu Gomez Sumarglaðningur Vigdísar og Ara Freys sparkaði sér í heiminn Dóttir Alfreðs og Fríðu komin með nafn Einstakt hönnunarhús í Hlíðunum með gufu, heitum potti og útisturtu Auðveldara að vera aðeins væmnari saman Ætla að fylla Borgarnes með mörgþúsund manns Fimmtán ómissandi hlutir í útileguna Helvítis kokkurinn: Eldbökuð pizzasamloka Damon Younger og Ásdís hætt saman: „Það þarf enginn að efast um hvort ég elski hana“ Frændsystkini á leið í lækninn: „Sá á fjölskyldugrúppunni að hann hafði líka komist inn“ Gústi B fann ástina hjá Hafdísi Sól Lækkuðu hitastigið fyrir leðurklædda kvikmyndaáhugamenn Íslendingur áberandi í bandarískri raunveruleikaseríu Undurfagurt og heillandi einbýli í Mosfellsbæ Jarðhitasýningin í Hellisheiðarvirkjun fékk óvænta heimsókn Vilt þú taka fjármálin þín í gegn? Gummi Emil grípur til sinna ráða eftir fangelsisdóm Pétur G. Markan og Margrét selja einbýli við eina fallegustu götu Hafnarfjarðar Aron Can og Gummi Emil í fullu fjöri með Mari Laufey ástfangin Sumarleg grillveisla að hætti Lindu Ben Féll kylliflatur fyrir einlægni Taylor Swift Allt frá flugferðum yfir í dót úr bílskúrnum í vinning Söngvari Crazy Town látinn Thelma Thorarensen setur þakíbúð með alvöru baðkari á sölu Haldin Cher-legri aðdáun á Jökli og félögum Pirates of the Caribbean-leikari lést eftir hákarlaárás Sjá meira
Margir samsama sig við slík myndbönd og telja einkennin eiga við um sig. Oft eru talin upp mjög almenn einkenni í myndböndunum sem geta bæði átt við einstaklinga sem eru með ADHD og ekki. Fjallað var um málið í Íslandi í dag á Stöð 2 á þriðjudagskvöldið en þar var rætt við Svanhildi Hólm Valsdóttur og Önnu Töru. Þegar ADHD ber á góma er oft talað um að flest okkar getum verið gleymin og utan við okkur en er áunninn athyglisbrestur til? „Áunninn athyglisbrestur er ekki til,“ segir Anna Tara Andrésdóttir doktorsnemi í heila-, hugarstarfsemi og hegðun við Háskólann í Barcelona. Hún segir einnig að skjánotkun geti ekki valdið athyglisbresti en að einstaklingar með ADHD séu líklegri til að vera með meiri og hraðari skjánotkun til þess að sækja í örvun. Anna Tara segir að vinsæl TikTok myndbönd þar sem einkennum ADHD eru gerð skil geri meira gagn en ógagn og geti hjálpað einstaklingum með ógreint ADHD að átta sig á því hver einkennin eru. „Það á enginn að vera að greina sig sjálfur, þig getur grunað en svo áttu að fara til fagaðila,“ segir hún en bætir þó við að henni þyki fagaðilar hér á landi ekki alltaf hafa nægilega menntun til þess að annast ADHD greiningar. Hún telur aukna umræðu vera af hinu góða en hún segir skilninginn á ADHD ekki nægilegan og að umræðan einkennist af skort á samúð. „Það er alltaf eins og fólk sé að væla yfir engu og fólk skilur ekki hvað ADHD getur verið hamlandi,“ segir hún. Það geti fært fólki aukin lífsgæði að fá meðferð við röskuninni. Mjög dýrt Anna Tara segir að þrátt fyrir aukna vitund um ADHD og aukningu í ADHD greiningum fullorðinna sé þó langt í land. „Heldur betur ef þú vilt hafa minni samfélagslegan kostnað, því það er mjög dýrt að meðhöndla ekki ADHD, og ef þér er annt um vellíðan fólks og börnin þeirra, að þau eigi öll sem best lífsgæði, þá ætti hjálpin að koma strax,“ segir Anna Tara. Hér á landi er ekki til nein tölfræði um hversu margir eru greindir með ADHD heldur einungis tölfræði um það hversu margir taki lyf. Anna Tara gagnrýnir það harðlega að umræðan snúist einungis um lyfjanotkun og kallar eftir tölum um greiningar. „Mér finnst ekki hægt að bera saman lyfjanotkun milli landa ef við erum ekki með tölur um greiningar,“ segir Anna Tara og segir að ef fleiri Íslendingar taki lyf sé það til marks um það að við séum að sinna málaflokknum betur en nágrannalönd okkar. Rætt er við Önnu Töru í innslaginu hér að neðan en viðtalið við hana hefst þegar um sjö mínútur eru liðnar af þættinum.
Ísland í dag Mest lesið Keypti lóð Gylfa og Alexöndru á 225 milljónir Lífið Allt í keng: Varð brátt í brók í vorveiðinni Lífið „Ekki fylgja hverju einasta tískutrendi“ Tíska og hönnun Enn að ná sér niður eftir að hafa hitt Miuccia Prada Tíska og hönnun Frændsystkini á leið í lækninn: „Sá á fjölskyldugrúppunni að hann hafði líka komist inn“ Lífið „Þetta er enginn helvítis félagskvíði, það bara þolir mig enginn“ Áskorun Damon Younger og Ásdís hætt saman: „Það þarf enginn að efast um hvort ég elski hana“ Lífið Nostalgía og glænýr sumarsmellur Lífið Sumarglaðningur Vigdísar og Ara Freys sparkaði sér í heiminn Lífið Alexandra og Gylfi keyptu hús í Garðabæ Lífið Fleiri fréttir Allt í keng: Varð brátt í brók í vorveiðinni Keypti lóð Gylfa og Alexöndru á 225 milljónir Nostalgía og glænýr sumarsmellur Spænsk sumarveisla að hætti Maríu Gomez Sumarglaðningur Vigdísar og Ara Freys sparkaði sér í heiminn Dóttir Alfreðs og Fríðu komin með nafn Einstakt hönnunarhús í Hlíðunum með gufu, heitum potti og útisturtu Auðveldara að vera aðeins væmnari saman Ætla að fylla Borgarnes með mörgþúsund manns Fimmtán ómissandi hlutir í útileguna Helvítis kokkurinn: Eldbökuð pizzasamloka Damon Younger og Ásdís hætt saman: „Það þarf enginn að efast um hvort ég elski hana“ Frændsystkini á leið í lækninn: „Sá á fjölskyldugrúppunni að hann hafði líka komist inn“ Gústi B fann ástina hjá Hafdísi Sól Lækkuðu hitastigið fyrir leðurklædda kvikmyndaáhugamenn Íslendingur áberandi í bandarískri raunveruleikaseríu Undurfagurt og heillandi einbýli í Mosfellsbæ Jarðhitasýningin í Hellisheiðarvirkjun fékk óvænta heimsókn Vilt þú taka fjármálin þín í gegn? Gummi Emil grípur til sinna ráða eftir fangelsisdóm Pétur G. Markan og Margrét selja einbýli við eina fallegustu götu Hafnarfjarðar Aron Can og Gummi Emil í fullu fjöri með Mari Laufey ástfangin Sumarleg grillveisla að hætti Lindu Ben Féll kylliflatur fyrir einlægni Taylor Swift Allt frá flugferðum yfir í dót úr bílskúrnum í vinning Söngvari Crazy Town látinn Thelma Thorarensen setur þakíbúð með alvöru baðkari á sölu Haldin Cher-legri aðdáun á Jökli og félögum Pirates of the Caribbean-leikari lést eftir hákarlaárás Sjá meira