Rangfærslur Ísteka Rósa Líf Darradóttir skrifar 21. nóvember 2022 19:01 Í Reykjavík síðdegis þann 17.11.2022 var tekið viðtal við Arnþór Guðlaugsson, framkvæmdastjóra Ísteka, um blóðmerahald fyrirtækisins. Samtök um dýravelferð á Íslandi (SDÍ) vilja koma á framfæri eftirfarandi athugasemdum við málflutning framkvæmdastjórans. Viðbrögð Ísteka Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir blaðamanna og almennings létu forsvarsmenn Ísteka ekki ná í sig eftir útgáfu myndarinnar “Iceland - Land of 5.000 Blood Mares”. Eftir nokkurra vikna þögn birtust færslur frá framkvæmdastjóra fullar fögrum fyrirheitum um úrbætur á starfseminni. Fullyrt var að tekið yrði upp myndavélaeftirlit með blóðtökum en af því hefur ekki orðið. Framkvæmdastjóri Ísteka, Arnþór fjallaði einnig um eiginleika frjósemislyfsins PMSG. Hann hélt því fram að hormónið væri notað í verndarstarfi dýra í útrýmingarhættu og hefði jákvæð áhrif á loftslagið. Þessum fullyrðingum fylgdu engin haldbær rök. Eftir okkar bestu vitneskju eru þeir dýralæknar sem í myndinni sjást ennþá starfandi hjá Ísteka. Þeirra hlutverk hefði átt að vera að stoppa það dýraníð sem þar kom fram. Arnþór talar um atriði í myndinni sem „líta út eins og ofbeldi“ og að það hafi einungis verið „stutt atriði“. Ofbeldi gagnvart dýrum á aldrei að líða, hvort sem það varir lengi eða stutt. Blóðvökvaskipti í Meura á tömdum hryssum Arnþór nefnir að blóðtökur séu einnig stundaðar í Meura í Þýskalandi en minnist ekki á að þar er blóðtaka stunduð með blóðvökvaskiptum eða „plasmapheresis“. Töluverður munur er á því líkamlega álagi sem hross verða fyrir við blóðtöku eða við blóðvökvaskipti. Með slíkri aðferð er þess gætt að hrossið tapi ekki blóðþrýstingi, með því að gefa því vökva í æð. Auk þess eru rauðum blóðkornum, hvítum blóðkornum og blóðflögum skilað aftur í saltlausn inn í æðakerfi hrossa samtímis. Með þessu móti er áhrifum á líkamlega heilsu hryssanna haldið í lágmarki. Að auki er hryssurnar tamdar í Meura sem minnkar andlegt álag til muna. Dýralæknafélag Íslands og Dýraverndunarfélög hafa krafist þess að hryssurnar fái lágmarks tamningu til þess að draga úr skelfingu þeirra við blóðtökuna. Ekki var tekið mið af þessum kröfum í nýlegri reglugerð ráðherra. Fulltrúi SDÍ ræddi Charlottu Oddsdóttur, dýralækni á Keldum sem sér um óháðar rannsóknir á heilsu blóðtökuhryssa fyrir Matvælaráðuneytið. Aðspurð um skráningu á lífsmörkum á hryssunum eftir blóðtökurnar til þess að athuga hvort þær sýni einkenni sem gætu samrýmst blóðþurrðarlosti, fengust þau svör að í flestum tilvikum væri það ógerlegt þar sem ekki er möguleiki að nálgast hryssurnar. Allt tal um að hryssum verði “ekki meint” af blóðtöku er þar með fjarstæðukennt ef ekki er fylgst með líðan þeirra eftir blóðtöku. Myndavélaeftirlit skortir Arnþór segir starfsemina „undir radar sem hefur komið þeim núna illa í koll“. Það er vel þekkt að utanaðkomandi aðilum er ekki velkomið að fylgjast með blóðtöku. Arnþór hefur hafnað beiðni fulltrúa SDÍ um viðveru á blóðtökustað. Fagráð um velferð dýra hefur lagt til að myndavélaeftirlit skuli hafa með blóðtökum og fyrirtækið Ísteka stefndi að því að koma upp slíku eftirliti eftir að myndin kom út. Ekkert hefur orðið úr þessum áætlunum og þegar fulltrúar SDÍ spurðust fyrir um eftirlit þetta tjáði Arnþór þeim að bændur tóku ekki slíkt eftirlit í mál. Spurður um myndavélaeftirlit hjá þeim hryssum sem eru í eigu Ísteka var fátt um svör. Þar af leiðandi má draga þá ályktun að það sé ásetningur Ísteka að hafa starfsemina að mestu „undir radar“. Yfirgengileg blóðtaka Spyrill spyr hvort hægt væri að fara öðruvísi að við blóðtöku. Arnþór vék sér undan þeirra spurningu en auðvitað gæti Ísteka minnkað það mikla blóðmagnið sem tekið er hverju sinni. Fyrirtækið ætti að fara eftir alþjóðlegum leiðbeiningum um blóðtökur dýra. Fulltrúi SDÍ hafði samband við erlent fyrirtæki sem framleiðir lífsbjargandi lyf úr hrossablóði. Þar er tekið blóð úr helmingi stærri geldingum og þeir tamdir. Blóðtaka er framkvæmd tvisvar á ári og nánast helmingi minna blóðmagn en viðgengst hérlendis. PMSG er ekki nauðsynlegt Arnþór heldur því fram að PMSG sé nauðsynlegt lyf. Íslenskir bændur nota ekki PMSG og svissneskir bændur hafa ákveðið að nota það ekki lengur í kjölfar umfjöllunar á blóðmerahaldi á Íslandi. Notkun PMSG er vinsæl í verksmiðjubúskap. Frjósemislyf þetta eykur álag á önnur húsdýr umfram náttúrulegu frjósemi þeirra og þar með eykur þjáningu þeirra. Rót frjósemisvandamála sem þessi dýr glíma við eru m.a. tilkomin vegna þeirra ömurlegu aðstæðna sem maðurinn býður þeim. Það er fráleitt að halda því fram að slíkt lyf sé nauðsynlegt. Blóðtökuhryssur þjást Arnþór segir blóðtökuhryssur heilbrigðar og blóðtakan hafi engin neikvæð áhrif á heilsu þeirra. Engin gögn eða rannsóknir styðja þá fullyrðingu. Þau takmörkuðu gögn sem til eru sýna að margar hryssur liggja langt undir heilsusamlegum mörkum í blóðrauða og eru því að þjást vegna blóðleysis. Staðreyndir málsins sýna hversu hart fram og nærri hryssunum er gengið með takmarkalausa græðgi í fyrirrúmi. Virðingafyllst, Stjórn Samtaka um dýravelferð á Íslandi. Höfundur er varaformaður Samtaka um dýravelferð á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Blóðmerahald Dýr Hestar Dýraheilbrigði Mest lesið Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er sjálfbærni bara fyrir raungreinafólk? Saga Helgason skrifar Skoðun Börn í skjóli Kvennaathvarfsins Auður Magnúsdóttir skrifar Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nýr vettvangur samskipta? Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson skrifar Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Blikkandi viðvörunarljós Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir skrifar Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson skrifar Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson skrifar Skoðun Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar – byggjum á trausti, ekki tortryggni Helga Kristín Kolbeins skrifar Skoðun Fé án hirðis Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson skrifar Skoðun Gæludýr geta dimmu í dagsljós breytt Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Myllan sem mala átti gull Andrés Kristjánsson skrifar Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fáum presta aftur inn í skólana Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða skrifar Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson skrifar Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Sjá meira
Í Reykjavík síðdegis þann 17.11.2022 var tekið viðtal við Arnþór Guðlaugsson, framkvæmdastjóra Ísteka, um blóðmerahald fyrirtækisins. Samtök um dýravelferð á Íslandi (SDÍ) vilja koma á framfæri eftirfarandi athugasemdum við málflutning framkvæmdastjórans. Viðbrögð Ísteka Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir blaðamanna og almennings létu forsvarsmenn Ísteka ekki ná í sig eftir útgáfu myndarinnar “Iceland - Land of 5.000 Blood Mares”. Eftir nokkurra vikna þögn birtust færslur frá framkvæmdastjóra fullar fögrum fyrirheitum um úrbætur á starfseminni. Fullyrt var að tekið yrði upp myndavélaeftirlit með blóðtökum en af því hefur ekki orðið. Framkvæmdastjóri Ísteka, Arnþór fjallaði einnig um eiginleika frjósemislyfsins PMSG. Hann hélt því fram að hormónið væri notað í verndarstarfi dýra í útrýmingarhættu og hefði jákvæð áhrif á loftslagið. Þessum fullyrðingum fylgdu engin haldbær rök. Eftir okkar bestu vitneskju eru þeir dýralæknar sem í myndinni sjást ennþá starfandi hjá Ísteka. Þeirra hlutverk hefði átt að vera að stoppa það dýraníð sem þar kom fram. Arnþór talar um atriði í myndinni sem „líta út eins og ofbeldi“ og að það hafi einungis verið „stutt atriði“. Ofbeldi gagnvart dýrum á aldrei að líða, hvort sem það varir lengi eða stutt. Blóðvökvaskipti í Meura á tömdum hryssum Arnþór nefnir að blóðtökur séu einnig stundaðar í Meura í Þýskalandi en minnist ekki á að þar er blóðtaka stunduð með blóðvökvaskiptum eða „plasmapheresis“. Töluverður munur er á því líkamlega álagi sem hross verða fyrir við blóðtöku eða við blóðvökvaskipti. Með slíkri aðferð er þess gætt að hrossið tapi ekki blóðþrýstingi, með því að gefa því vökva í æð. Auk þess eru rauðum blóðkornum, hvítum blóðkornum og blóðflögum skilað aftur í saltlausn inn í æðakerfi hrossa samtímis. Með þessu móti er áhrifum á líkamlega heilsu hryssanna haldið í lágmarki. Að auki er hryssurnar tamdar í Meura sem minnkar andlegt álag til muna. Dýralæknafélag Íslands og Dýraverndunarfélög hafa krafist þess að hryssurnar fái lágmarks tamningu til þess að draga úr skelfingu þeirra við blóðtökuna. Ekki var tekið mið af þessum kröfum í nýlegri reglugerð ráðherra. Fulltrúi SDÍ ræddi Charlottu Oddsdóttur, dýralækni á Keldum sem sér um óháðar rannsóknir á heilsu blóðtökuhryssa fyrir Matvælaráðuneytið. Aðspurð um skráningu á lífsmörkum á hryssunum eftir blóðtökurnar til þess að athuga hvort þær sýni einkenni sem gætu samrýmst blóðþurrðarlosti, fengust þau svör að í flestum tilvikum væri það ógerlegt þar sem ekki er möguleiki að nálgast hryssurnar. Allt tal um að hryssum verði “ekki meint” af blóðtöku er þar með fjarstæðukennt ef ekki er fylgst með líðan þeirra eftir blóðtöku. Myndavélaeftirlit skortir Arnþór segir starfsemina „undir radar sem hefur komið þeim núna illa í koll“. Það er vel þekkt að utanaðkomandi aðilum er ekki velkomið að fylgjast með blóðtöku. Arnþór hefur hafnað beiðni fulltrúa SDÍ um viðveru á blóðtökustað. Fagráð um velferð dýra hefur lagt til að myndavélaeftirlit skuli hafa með blóðtökum og fyrirtækið Ísteka stefndi að því að koma upp slíku eftirliti eftir að myndin kom út. Ekkert hefur orðið úr þessum áætlunum og þegar fulltrúar SDÍ spurðust fyrir um eftirlit þetta tjáði Arnþór þeim að bændur tóku ekki slíkt eftirlit í mál. Spurður um myndavélaeftirlit hjá þeim hryssum sem eru í eigu Ísteka var fátt um svör. Þar af leiðandi má draga þá ályktun að það sé ásetningur Ísteka að hafa starfsemina að mestu „undir radar“. Yfirgengileg blóðtaka Spyrill spyr hvort hægt væri að fara öðruvísi að við blóðtöku. Arnþór vék sér undan þeirra spurningu en auðvitað gæti Ísteka minnkað það mikla blóðmagnið sem tekið er hverju sinni. Fyrirtækið ætti að fara eftir alþjóðlegum leiðbeiningum um blóðtökur dýra. Fulltrúi SDÍ hafði samband við erlent fyrirtæki sem framleiðir lífsbjargandi lyf úr hrossablóði. Þar er tekið blóð úr helmingi stærri geldingum og þeir tamdir. Blóðtaka er framkvæmd tvisvar á ári og nánast helmingi minna blóðmagn en viðgengst hérlendis. PMSG er ekki nauðsynlegt Arnþór heldur því fram að PMSG sé nauðsynlegt lyf. Íslenskir bændur nota ekki PMSG og svissneskir bændur hafa ákveðið að nota það ekki lengur í kjölfar umfjöllunar á blóðmerahaldi á Íslandi. Notkun PMSG er vinsæl í verksmiðjubúskap. Frjósemislyf þetta eykur álag á önnur húsdýr umfram náttúrulegu frjósemi þeirra og þar með eykur þjáningu þeirra. Rót frjósemisvandamála sem þessi dýr glíma við eru m.a. tilkomin vegna þeirra ömurlegu aðstæðna sem maðurinn býður þeim. Það er fráleitt að halda því fram að slíkt lyf sé nauðsynlegt. Blóðtökuhryssur þjást Arnþór segir blóðtökuhryssur heilbrigðar og blóðtakan hafi engin neikvæð áhrif á heilsu þeirra. Engin gögn eða rannsóknir styðja þá fullyrðingu. Þau takmörkuðu gögn sem til eru sýna að margar hryssur liggja langt undir heilsusamlegum mörkum í blóðrauða og eru því að þjást vegna blóðleysis. Staðreyndir málsins sýna hversu hart fram og nærri hryssunum er gengið með takmarkalausa græðgi í fyrirrúmi. Virðingafyllst, Stjórn Samtaka um dýravelferð á Íslandi. Höfundur er varaformaður Samtaka um dýravelferð á Íslandi.
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun
Skoðun Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson skrifar
Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun