Beitir þú ofbeldi? Arnrún María Magnúsdóttir skrifar 23. desember 2022 11:01 Fyrir mörgum árum ég eyddi kvöldstundum í spjalli með einstakling sem ég trúði að væri sammála mér, spjallið fór oft út í þá sálma hvað fólk sem beitti ofbeldi væri hræðilegt, þessi einstaklingur hafði stór orð um það hvað þau ættu skilið svartholið. Líklega átti það ekki við hann þegar „stóri dómurinn“ féll og Litla Hraun varð vistarveran í nokkur ár eftir hrottalegt og gróft ofbeldi á fjölskyldumeðlim. Jólin, hátíð barnanna er á morgun, með mikilli eftirvæntingu bíða þau, hver klukkustund er lengi að líða, spenna og kvíði einkennir líðan þeirra. Því miður eru það börn sem hugsa með sér hvernig skyldu jólin verða í ár, skyldi einhver brjóta húsgögn, meiða mig eða verða svo drukkin og allt verði brjálað. Við fullorðna fólkið skiptum miklu máli ekki síst á þessum stundum, okkar viðmót, viðhorf og skilningur að leggja til hliðar eigið egó og setja sig í spor barnanna á heimilinu. Streita fullorðinna að hafa allt fínt og flott á jólunum, samkvæmt hefðinni, útlitinu út á við, skömmin að eiga ekki „nógu flott“ vera eftirtektarverð á samfélagsmiðlum, fá sem flestu LIKE og deilingar. Streitan fer í taugakerfið og við missum stjórn á eigin orðum og gjörðum, gagnvart þeim sem síst skildu, börnunum! Öskrum, rífumst, kennum þeim um að hafa gert eitthvað sem orsakar að við stóðumst ekki samkeppnina, að við stóðumst ekki væntingar annarra, með öðrum orðum þá bitnar streitan á börnunum. Álag sem við mörg hver setjum á okkur sjálf, með vinnu, ræktinni, verslun, skapar þreytu og fjárhagsáhyggjur, allir gera kröfu um eitthvað fallegt, ekki bara kerti og spil, við sprengjum okkur í þenslunni, glímum síðan við stóran kvíðahnút að ná endum saman. Mig langar að biðja þig um að hugleiða hvað skiptir máli. Hugsaðu um það í enda dagsins er það brotin jólakúla, mjólkurpollur á gólfinu, óhreinn þvottur, ruslið enn í forstofunni ástæða þess að verða reið, ill og skammast. Er það þess virði að missa stjórn á skapi sínu, láta það bitna á börnum, með því að leggja hendur á heimilisfólk, öskra, láta orð sem særa inn í hjartað og grær seint, jafnvel orsakar að þau flýja heimilið á aðfangadagskvöld? Er þetta þess virði að vera stjórnlaus, vegna þess að þannig hefur það alltaf verið, þannig var það heima hjá þér þegar þú varst yngri, þau eiga þetta svo skilið, það ert bara þú sem átt bágt! Höfum það hugfast að sum börn geta ekki flúið þessar aðstæður og búa jafnvel við þær í mörg ár. Enginn gerir neitt, þó svo það heyrist milli veggja. Mig langar að biðja þig að leiða hugann að því að börn sem búa við ofbeldi sama af hvaða meiði það er og þau hljóta alvarlegan skaða fyrir lífstíð. Því fyrr sem við grípum inn í aðstæður þeirra og styrkjum þau í þessari flóknu og ósanngjörnu stöðu því bærilegra getum við gert líf þeirra. Hér á Íslandi eru það fjölmörg börn sem búa ekki við öryggi heima hjá sér og það á jólunum sjálfum. Þessi börn eru jafnvel nágrannar þínir, í vinahópnum eða í fjölskyldunni. Þau þurfa að flýja heimilið til að hljóta ekki meiri skaða en nú er orðin. Börn sem búa við ofbeldi verða alltaf fyrir því sama hvernig á það er litið. Þau heyra, þau sjá, þau skynja og eru fljót að verða meðvirk, einnig þeim sem beita ofbeldi. Sú staðreynd er að börnum þykir vænt um gerendur þar sem þau eru nátengd þeim og telja sig skyldug að haga sér „svona“ og „hinsegin“ til að allt gangi best á heimilinu. Bara til þess eins að gerandinn verði ekki reiður, missi stjórn á skapi sínu og allt verði vont aftur! Augnablikið þar sem allt er í lagi heima og það lítur út fyrir að allir séu bestu vinir getur breyst við eitt hóst eða orð. Síðan skellur þetta á aftur og aftur og aftur… Gleymum því ekki að afleiðingar eftir ofbeldi sést sjaldan og ofbeldi er ekki bara líkamleg högg, marblettir og sár, ofbeldi er einnig dulið það andlega, fjárhagslega, geta sært svo alvarlega að líf liggur við. Á Íslandi eru lög, þar sem almenningi er skylt að tilkynna hafi þeir ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir ofbeldi, annarri vanvirðandi háttsemi ofl. Ég vil að lokum minna á heimasíðu 112.is þar sem hægt er að leita frekari upplýsinga og fræðast um ofbeldi. Úlfur í sauðagæru leynist víða, ef þú beitir ofbeldi, þá hvet ég þig til að leita þér aðstoðar! Börn bera aldrei ábyrgð á ofbeldi og það er aldrei þeim að kenna! Ég trúi á börn, vil gera allt sem ég get gert fyrir þau að bæta lífið þeirra, ég trúi börnum! Höfundur er kennari í leikskóla og frumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Börn og uppeldi Mest lesið 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Það er hægt Ragna Sigurðardóttir Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson Skoðun Sýnið miskunn, réttlæti er fyrir alla Jóhanna Harðardóttir Skoðun Blindskerin í útsendingu RÚV - Aðgengi sjómanna og blindra að efni Ríkissjónvarpsins Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Skoðun Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Coda Terminal: Verndum náttúru, umhverfi og leiðréttum mýtur Edda Sif Aradóttir skrifar Skoðun Kveikjum áhugann – Kveikjum neistann Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki gera þessi mistök í sumarfríinu! Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þau vilja ekki leysa vandann Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Mengum minna Ólafur Teitur Guðnason skrifar Skoðun Afnám verndartolla í kjölfar breytinga á búvörulögum Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Fyrir mörgum árum ég eyddi kvöldstundum í spjalli með einstakling sem ég trúði að væri sammála mér, spjallið fór oft út í þá sálma hvað fólk sem beitti ofbeldi væri hræðilegt, þessi einstaklingur hafði stór orð um það hvað þau ættu skilið svartholið. Líklega átti það ekki við hann þegar „stóri dómurinn“ féll og Litla Hraun varð vistarveran í nokkur ár eftir hrottalegt og gróft ofbeldi á fjölskyldumeðlim. Jólin, hátíð barnanna er á morgun, með mikilli eftirvæntingu bíða þau, hver klukkustund er lengi að líða, spenna og kvíði einkennir líðan þeirra. Því miður eru það börn sem hugsa með sér hvernig skyldu jólin verða í ár, skyldi einhver brjóta húsgögn, meiða mig eða verða svo drukkin og allt verði brjálað. Við fullorðna fólkið skiptum miklu máli ekki síst á þessum stundum, okkar viðmót, viðhorf og skilningur að leggja til hliðar eigið egó og setja sig í spor barnanna á heimilinu. Streita fullorðinna að hafa allt fínt og flott á jólunum, samkvæmt hefðinni, útlitinu út á við, skömmin að eiga ekki „nógu flott“ vera eftirtektarverð á samfélagsmiðlum, fá sem flestu LIKE og deilingar. Streitan fer í taugakerfið og við missum stjórn á eigin orðum og gjörðum, gagnvart þeim sem síst skildu, börnunum! Öskrum, rífumst, kennum þeim um að hafa gert eitthvað sem orsakar að við stóðumst ekki samkeppnina, að við stóðumst ekki væntingar annarra, með öðrum orðum þá bitnar streitan á börnunum. Álag sem við mörg hver setjum á okkur sjálf, með vinnu, ræktinni, verslun, skapar þreytu og fjárhagsáhyggjur, allir gera kröfu um eitthvað fallegt, ekki bara kerti og spil, við sprengjum okkur í þenslunni, glímum síðan við stóran kvíðahnút að ná endum saman. Mig langar að biðja þig um að hugleiða hvað skiptir máli. Hugsaðu um það í enda dagsins er það brotin jólakúla, mjólkurpollur á gólfinu, óhreinn þvottur, ruslið enn í forstofunni ástæða þess að verða reið, ill og skammast. Er það þess virði að missa stjórn á skapi sínu, láta það bitna á börnum, með því að leggja hendur á heimilisfólk, öskra, láta orð sem særa inn í hjartað og grær seint, jafnvel orsakar að þau flýja heimilið á aðfangadagskvöld? Er þetta þess virði að vera stjórnlaus, vegna þess að þannig hefur það alltaf verið, þannig var það heima hjá þér þegar þú varst yngri, þau eiga þetta svo skilið, það ert bara þú sem átt bágt! Höfum það hugfast að sum börn geta ekki flúið þessar aðstæður og búa jafnvel við þær í mörg ár. Enginn gerir neitt, þó svo það heyrist milli veggja. Mig langar að biðja þig að leiða hugann að því að börn sem búa við ofbeldi sama af hvaða meiði það er og þau hljóta alvarlegan skaða fyrir lífstíð. Því fyrr sem við grípum inn í aðstæður þeirra og styrkjum þau í þessari flóknu og ósanngjörnu stöðu því bærilegra getum við gert líf þeirra. Hér á Íslandi eru það fjölmörg börn sem búa ekki við öryggi heima hjá sér og það á jólunum sjálfum. Þessi börn eru jafnvel nágrannar þínir, í vinahópnum eða í fjölskyldunni. Þau þurfa að flýja heimilið til að hljóta ekki meiri skaða en nú er orðin. Börn sem búa við ofbeldi verða alltaf fyrir því sama hvernig á það er litið. Þau heyra, þau sjá, þau skynja og eru fljót að verða meðvirk, einnig þeim sem beita ofbeldi. Sú staðreynd er að börnum þykir vænt um gerendur þar sem þau eru nátengd þeim og telja sig skyldug að haga sér „svona“ og „hinsegin“ til að allt gangi best á heimilinu. Bara til þess eins að gerandinn verði ekki reiður, missi stjórn á skapi sínu og allt verði vont aftur! Augnablikið þar sem allt er í lagi heima og það lítur út fyrir að allir séu bestu vinir getur breyst við eitt hóst eða orð. Síðan skellur þetta á aftur og aftur og aftur… Gleymum því ekki að afleiðingar eftir ofbeldi sést sjaldan og ofbeldi er ekki bara líkamleg högg, marblettir og sár, ofbeldi er einnig dulið það andlega, fjárhagslega, geta sært svo alvarlega að líf liggur við. Á Íslandi eru lög, þar sem almenningi er skylt að tilkynna hafi þeir ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir ofbeldi, annarri vanvirðandi háttsemi ofl. Ég vil að lokum minna á heimasíðu 112.is þar sem hægt er að leita frekari upplýsinga og fræðast um ofbeldi. Úlfur í sauðagæru leynist víða, ef þú beitir ofbeldi, þá hvet ég þig til að leita þér aðstoðar! Börn bera aldrei ábyrgð á ofbeldi og það er aldrei þeim að kenna! Ég trúi á börn, vil gera allt sem ég get gert fyrir þau að bæta lífið þeirra, ég trúi börnum! Höfundur er kennari í leikskóla og frumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri.
Blindskerin í útsendingu RÚV - Aðgengi sjómanna og blindra að efni Ríkissjónvarpsins Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Blindskerin í útsendingu RÚV - Aðgengi sjómanna og blindra að efni Ríkissjónvarpsins Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun