Aðgerðin tókst vel – en sjúklingurinn er að deyja Arinbjörn Sigurgeirsson skrifar 23. janúar 2023 07:00 Háir vextir íbúðalána eru að ganga frá efnahagslegri heilsu margra Íslendinga, fólki er að blæða út, fjárhagslega. Barátta Seðlabankans og almennings við rangt útreiknaða verðbólguna reynist mörgum fasteignakaupendum dýr. Sumir sjá fyrir sér að við óbreytt vaxtastig gangi greiðslubyrðin ekki upp, jafnvel þótt þeir vinni mikið og fái góð laun – og geti jafnvel ekki selt. Og hvað þá með alla hina, sem hafa minni laun. Á meðan ,,fitna“ hins vegar bankarnir, eigendur þeirra og aðrir stórir fjármagnseigendur, í boði Seðlabankans, Alþingis og ríkisstjórnarinnar. Ójöfnuður. Hvernig er verðbólgan samansett og hvernig er hún mæld? Stór hluti verðbólgu á Íslandi er erlendur, sem sagt innfluttur. Og hvernig eiga hærri vextir á almenning og fyrirtæki á Íslandi að að slá niður slíka verðbólgu? – Þeir geta það ekki. Og verðbólgan er að hluta mæld með verðbreytingum á íbúðarhúsnæði – sem sagt fasteignum, þrátt fyrir að mælieiningin heiti neysluverðsvísitala. Kaup fasteigna er ekki neysla, heldur fjárfesting. Í nágranna- og samanburðarlöndum Íslands er húsnæði almennt ekki í slíkri vísitölu – og ef mælingin væri eins á Íslandi, þá skilst mér að verðbólgan hér væri lægri en víða í samanburðarlöndunum. Spurning er - hvers vegna er verð íbúðarhúsnæðis haft inni í mælingum á neysluverðsvísitölu á Íslandi, andstætt við samanburðarlönd okkar? Sem ruglar vísitöluna, sem er grundvöllurinn þeirrar verðbólguprósentu sem Seðlabankinn reynir að berjast við? Hringavitleysa. Og fólk berst nú, sem oft áður, við vaxtaokur. Vextir eru nú meira en tvöfalt hærri en þeir voru fyrir nokkrum mánuðum, vegna einsleitrar baráttu Seðlabankans við verðbólgu. Verðbólgu sem er að stórum hluta erlend og innlendur hluti hennar að stórum hluta vegna rangrar mælingar, vegna fasteigna sem eru ranglega inni í mælingunni. Dapurleg hringavitleysa. Vaxtavopn Seðlabankans er fráleitt eina vopnið sem á að beita gegn verðbólgu, hvað þá þegar því er beitt allt of harkalega. Auk þess sem það færir bönkum, eigendum þeirra og öðrum stórum eigendum fjármagns enn meiri auð, á kostnað almúgans. Vitleysa og ójöfnuður. Til að kæla hagkerfið hljóta að vera til skilvirkari aðferðir, sem taka ekki fjármuni af fólkinu sem hefur unnið fyrir þeim og færir þá sjálfkrafa á silfurfati til bankanna. Eftir hrunið gleyptu fjármálafyrirtækin líklega um 15.000 íbúðaeignir, sem margar runnu svo síðar á undirverði til vildarvina eða einhverra sem ekki fékkst upplýst um. Spilling?Er búið að áætla hvað margar þúsundir eigna þetta verða núna? Og engin viðbrögð? Nýlegar aðgerðir hafa að miklu leyti fryst fasteignamarkaðinn, þannig að þeir sem ráða ekki við greiðslubyrðina geta jafnvel ekki selt, nema kannski á undirverði – þannig að þeir eru auðveld bráð fyrir bankana, svipað og áður – í ,,skjaldborginni“. Er spilling á Íslandi? – Sumir virðast ekki mega eiga og halda en svo mega aðrir fá, ódýrt, í skjóli leyndarinnar. Hvers vegna er verðtrygging leyfileg á íbúðalánum á Íslandi, andstætt við samanburðarlönd okkar? (Ég veit, hún finnst jú í Ísrael, af öllum löndum!) Margir hafa í mörg ár reynt að losna við verðtrygginguna á Íslandi, þessa baneitruðu fjármálaveiru, sem kostað hefur fjölda fólks húsnæði sitt og oft aleiguna, jafnvel heilsu og líf. En, það virðist vera einhver óútskýrð fyrirstaða. Ógeðslegt. Þetta eru ekki óbreytanleg lögmál, heldur mannanna verk, sem Alþingi gæti auðveldlega breytt, með breytingum á viðkomandi lögum. Vilji og framtak er allt sem þarf. En, er vilji þá ekki fyrir hendi? Hvers vegna? Gengur fjármálaráðherra og ráðuneyti hans ekki hagsmuna almennings í landinu, heldur fyrst og fremst hagsmuna fjármálafyrirtækja og fjármálaelítu landsins, ofurríkra fjármagnseigenda á Íslandi, innan og utan ættarinnar góðu – auk ríkissjóðs? Hvaða og hverra hagsmuna er annars verið að gæta, með því að breyta ekki þessum atriðum?Hvað getur og hvað á almenningur að halda? Stórt er spurt. Unga fólkið og líka það eldra þarf að sjá framtíð á Íslandi, en neyðast ekki til að flytja burt og setjast að erlendis, eins og raunin er nú. Og fyrirtæki neyðast nú líka til að loka, meðal annars vegna hárra vaxta. Vaxtaokursmeðalið má ekki drepa sjúklingana, þeim má ekki blæða út fjárhagslega, vegna allt of harkalegrar baráttuaðgerðar á gölluðum grundvelli, aðgerðar óbeint í þágu hagsmuna bankanna, sem minnir um margt á handrukkun frekar en skynsamlega efnahagsaðgerð. Frysta mætti fjármagn tímabundið, í stað þess að taka það. Fjármálaráðherra, -ráðuneyti og Alþingi, takið nú kíkinn frá blinda auganu, horfið á raunveruleikann, hugsið um almenning í landinu en ekki bara elítuna – takið til hendinni og breytið þessum sjálfsögðu atriðum; fellið húsnæði út úr neysluverðsmælingum og hendið verðtryggingu íbúðalána út í hafsauga, íslenskum almenningi og Íslandi til heilla og framþróunar. Höfundur er prófarkalesari og áhugamaður um velferð Íslendinga og Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Áskorun - Þingmenn, sýnið kjósendum stórhug skrifar Skoðun TikTok, upplýsingaóreiða og stjórnvöld Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Taktu þátt í lýðræðinu með okkur Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Neyðarmóttakan; fyrir þolendur framhjáhalds Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Háir vextir íbúðalána eru að ganga frá efnahagslegri heilsu margra Íslendinga, fólki er að blæða út, fjárhagslega. Barátta Seðlabankans og almennings við rangt útreiknaða verðbólguna reynist mörgum fasteignakaupendum dýr. Sumir sjá fyrir sér að við óbreytt vaxtastig gangi greiðslubyrðin ekki upp, jafnvel þótt þeir vinni mikið og fái góð laun – og geti jafnvel ekki selt. Og hvað þá með alla hina, sem hafa minni laun. Á meðan ,,fitna“ hins vegar bankarnir, eigendur þeirra og aðrir stórir fjármagnseigendur, í boði Seðlabankans, Alþingis og ríkisstjórnarinnar. Ójöfnuður. Hvernig er verðbólgan samansett og hvernig er hún mæld? Stór hluti verðbólgu á Íslandi er erlendur, sem sagt innfluttur. Og hvernig eiga hærri vextir á almenning og fyrirtæki á Íslandi að að slá niður slíka verðbólgu? – Þeir geta það ekki. Og verðbólgan er að hluta mæld með verðbreytingum á íbúðarhúsnæði – sem sagt fasteignum, þrátt fyrir að mælieiningin heiti neysluverðsvísitala. Kaup fasteigna er ekki neysla, heldur fjárfesting. Í nágranna- og samanburðarlöndum Íslands er húsnæði almennt ekki í slíkri vísitölu – og ef mælingin væri eins á Íslandi, þá skilst mér að verðbólgan hér væri lægri en víða í samanburðarlöndunum. Spurning er - hvers vegna er verð íbúðarhúsnæðis haft inni í mælingum á neysluverðsvísitölu á Íslandi, andstætt við samanburðarlönd okkar? Sem ruglar vísitöluna, sem er grundvöllurinn þeirrar verðbólguprósentu sem Seðlabankinn reynir að berjast við? Hringavitleysa. Og fólk berst nú, sem oft áður, við vaxtaokur. Vextir eru nú meira en tvöfalt hærri en þeir voru fyrir nokkrum mánuðum, vegna einsleitrar baráttu Seðlabankans við verðbólgu. Verðbólgu sem er að stórum hluta erlend og innlendur hluti hennar að stórum hluta vegna rangrar mælingar, vegna fasteigna sem eru ranglega inni í mælingunni. Dapurleg hringavitleysa. Vaxtavopn Seðlabankans er fráleitt eina vopnið sem á að beita gegn verðbólgu, hvað þá þegar því er beitt allt of harkalega. Auk þess sem það færir bönkum, eigendum þeirra og öðrum stórum eigendum fjármagns enn meiri auð, á kostnað almúgans. Vitleysa og ójöfnuður. Til að kæla hagkerfið hljóta að vera til skilvirkari aðferðir, sem taka ekki fjármuni af fólkinu sem hefur unnið fyrir þeim og færir þá sjálfkrafa á silfurfati til bankanna. Eftir hrunið gleyptu fjármálafyrirtækin líklega um 15.000 íbúðaeignir, sem margar runnu svo síðar á undirverði til vildarvina eða einhverra sem ekki fékkst upplýst um. Spilling?Er búið að áætla hvað margar þúsundir eigna þetta verða núna? Og engin viðbrögð? Nýlegar aðgerðir hafa að miklu leyti fryst fasteignamarkaðinn, þannig að þeir sem ráða ekki við greiðslubyrðina geta jafnvel ekki selt, nema kannski á undirverði – þannig að þeir eru auðveld bráð fyrir bankana, svipað og áður – í ,,skjaldborginni“. Er spilling á Íslandi? – Sumir virðast ekki mega eiga og halda en svo mega aðrir fá, ódýrt, í skjóli leyndarinnar. Hvers vegna er verðtrygging leyfileg á íbúðalánum á Íslandi, andstætt við samanburðarlönd okkar? (Ég veit, hún finnst jú í Ísrael, af öllum löndum!) Margir hafa í mörg ár reynt að losna við verðtrygginguna á Íslandi, þessa baneitruðu fjármálaveiru, sem kostað hefur fjölda fólks húsnæði sitt og oft aleiguna, jafnvel heilsu og líf. En, það virðist vera einhver óútskýrð fyrirstaða. Ógeðslegt. Þetta eru ekki óbreytanleg lögmál, heldur mannanna verk, sem Alþingi gæti auðveldlega breytt, með breytingum á viðkomandi lögum. Vilji og framtak er allt sem þarf. En, er vilji þá ekki fyrir hendi? Hvers vegna? Gengur fjármálaráðherra og ráðuneyti hans ekki hagsmuna almennings í landinu, heldur fyrst og fremst hagsmuna fjármálafyrirtækja og fjármálaelítu landsins, ofurríkra fjármagnseigenda á Íslandi, innan og utan ættarinnar góðu – auk ríkissjóðs? Hvaða og hverra hagsmuna er annars verið að gæta, með því að breyta ekki þessum atriðum?Hvað getur og hvað á almenningur að halda? Stórt er spurt. Unga fólkið og líka það eldra þarf að sjá framtíð á Íslandi, en neyðast ekki til að flytja burt og setjast að erlendis, eins og raunin er nú. Og fyrirtæki neyðast nú líka til að loka, meðal annars vegna hárra vaxta. Vaxtaokursmeðalið má ekki drepa sjúklingana, þeim má ekki blæða út fjárhagslega, vegna allt of harkalegrar baráttuaðgerðar á gölluðum grundvelli, aðgerðar óbeint í þágu hagsmuna bankanna, sem minnir um margt á handrukkun frekar en skynsamlega efnahagsaðgerð. Frysta mætti fjármagn tímabundið, í stað þess að taka það. Fjármálaráðherra, -ráðuneyti og Alþingi, takið nú kíkinn frá blinda auganu, horfið á raunveruleikann, hugsið um almenning í landinu en ekki bara elítuna – takið til hendinni og breytið þessum sjálfsögðu atriðum; fellið húsnæði út úr neysluverðsmælingum og hendið verðtryggingu íbúðalána út í hafsauga, íslenskum almenningi og Íslandi til heilla og framþróunar. Höfundur er prófarkalesari og áhugamaður um velferð Íslendinga og Íslands.
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun