Sviptir hulunni af elstu ljósmynd Íslandssögunnar Snorri Másson skrifar 23. mars 2023 08:56 Í Íslandi í dag var greint frá fundi á elstu varðveittu ljósmyndum sem teknar hafa verið á Íslandi. Myndirnar eru teknar nokkrum vikum áður en myndin sem áður var sögð sú elsta var tekin, vorið 1845. Guðmundur J. Guðmundsson fann ljósmyndirnar í austurrísku tímariti eftir umfangsmikið grúsk, en ekki í góðum gæðum, og það vantar þar ljósmynd sem önnur mynd skyggir á. Rætt er við Guðmund í innslaginu hér að ofan og viðkomandi myndir skoðaðar í viðkomandi tímariti. Nú leitar Guðmundur logandi ljósi að betri myndum af myndunum - og jafnvel frummyndunum sjálfum. Hann hefur haft samband við ótal aðila, ljósmyndarann austurríska, tímaritið sjálft, meinta eigendur myndanna, utanríkisráðuneytið og marga fleiri. Margt hefur verið reynt en ekkert hefur árangur borið. Nú eru Árbæjarsafn og Ljósmyndasafn Reykjavíkur að sögn Guðmundar að vinna að málinu. Guðmundur J. Guðmundsson sagnfræðingur hefur þýtt ferðasögu Idu Pfeiffer um Ísland og telur ljóst að á ljósmynd af ljósmyndum Pfeiffer leynist önnur ljósmynd sem einnig sé tekin í sömu ferð. Hana þurfi að finna - og til þess þurfi að ná tali af ljósmyndaranum.Vísir/Arnar Eins og sjá má á ljósmyndinni er efni aftari ljósmyndarinnar ósjáanlegt vegna hinnar sem er ofan á. Á fremri myndinni telur Guðmundur hins vegar að greina megi kot eða tómthús, líklega í Reykjavík, sem hinn austurríski ferðabókahöfundur Ida Pfeiffer mun hafa tekið fljótlega eftir að hún steig á land í Hafnarfirði árið 1845. Ljósmyndir Idu Pfeiffer. Þær hafa aldrei fyrr en nú birst Íslendingum, en þær hafa birst, í þessari mynd, í austurrísku tímariti. Ida Pfeiffer Vitað var að Ida kunni að ljósmynda, en ekki að hún hefði gert það á Íslandi. „Þegar ég er að undirbúa þýðinguna á bók Idu Pfeiffer um Íslandsferðina, rakst ég á nokkrar greinar og í þeim kom fram að hún lærði að gera daguerrotípur [frumstæð ljósmyndunaraðferð]. Ég taldi nú víst að hún hefði ekki farið með myndavélina til Íslands en síðan rekst ég á í þessari sömu bók að það kemur fram, að hún er með myndavélina. Hún lendir nefnilega í vandræðum því tollarar vissu ekkert hvað þetta var og héldu að þetta væri óskaplegt njósnatækni,“ segir Guðmundur. Í kjölfar þessa kannar Guðmundur málið enn betur og finnur loks grein í austurrísku tímariti um ferðir Idu, þar sem birt er ljósmynd af tveimur ljósmyndum Pfeiffer af Íslandi. Þessi ljósmynd af ljósmyndum er hvorki í fullnægjandi gæðum né getur maður séð báðar myndirnar, en það breytir því ekki hve mjög Guðmundur kættist við þennan fund. „Ég varð alveg ofboðslega spenntur og reyndi að hafa samband í fyrsta lagi við manninn sem skrifaði þessa grein. Hann svaraði ekki. Síðan ljósmyndarann sem tók myndirnar. Hann svaraði ekki,“ segir Guðmundur og sömu sögu var að segja um flesta þá sem hann hefur reynt að ná í. Nú heldur leit hans áfram að ljósmyndum hins austurríska ljósmyndara af ljósmyndum Idu Pfeiffer í samstarfi við viðeigandi yfirvöld. Ida Pfeiffer var trúlega víðförlasta kona sinnar samtíðar. Bækur hennar voru þýddar á fjölmörg tungumál og hvarvetna metsölubækur.Vísir Úr káputexta um Íslandsferð Idu Pfeiffer: Vorið 1845 steig á land í Hafnarfirði kona að nafni Ida Pfeiffer. Hún var ein á ferð, ferðabókahöfundur að viða að sér efni í bók um Norðurlönd. Hún hafði gert sér háar hugmyndir um land og þjóð og varð ekki fyrir vonbrigðum með náttúru landsins. En kynnin af innfæddum ollu henni vonbrigðum. Henni fannst þeir latir, ágjarnir og hinir mestu sóðar. Meðal þeirra staða sem Ida heimsótti voru Reykholt, Þingvellir og Geysir, auk þess sem hún gekk á Heklu, fyrst kvenna að talið er. Ida Pfeiffer var trúlega víðförlasta kona sinnar samtíðar. Bækur hennar voru þýddar á fjölmörg tungumál og hvarvetna metsölubækur. Lýsing hennar á Íslendingum fékk ekki góða dóma íslenskra samtímamanna en er óneitanlega merkileg heimild um upplifun evrópskrar millistéttarkonu á landi og þjóð um miðja nítjándu öld. Ljósmyndirnar sem áður voru taldar þær elstu í sögu landsins. Eftir Alfred des Cloizeaux 1845: Tvær daguerreótýpur frá Reykjavík.Musée des arts et métiers du C.N.A.M.- París. Ljósmyndun Íslensk fræði Ísland í dag Mest lesið Leitin að Slater blásin af Erlent Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Innlent Fleiri foreldrar í vanda með máluppeldi en áður Innlent „Ég mun ekki taka þátt í prófkjöri aftur“ Innlent Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Innlent Ómögulegt að vita hvað leynist í „brúnku-nefspreyjum“ sem seld eru á samfélagsmiðlum Innlent Bandarískum kjósendum líst illa á stöðuna í forsetaslagnum Erlent „Hann á að vera hér á Íslandi“ Innlent Hiti víða yfir tuttugu stigum á Austurlandi Veður Stungumaðurinn á hlaupahjólinu áfram í haldi Innlent Fleiri fréttir Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Tónlistarveisla framundan í Skálholti Fórna sumarfríinu til að hjálpa fólki á hálendinu Öflugur skjálfti í Bárðarbungu Kosningar, uppbygging í Grafarvogi og hálendisvakt „Ég mun ekki taka þátt í prófkjöri aftur“ Tekinn próflaus á 120 kílómetra hraða Samsæriskenningar, borgarstjóri um húsnæðismál og kosningar Stungumaðurinn á hlaupahjólinu áfram í haldi Fleiri foreldrar í vanda með máluppeldi en áður Riðu um miðbæinn til að fagna Landsmóti Ómögulegt að vita hvað leynist í „brúnku-nefspreyjum“ sem seld eru á samfélagsmiðlum 82 ára snillingur í Hafnarfirði í hannyrðum „Hann á að vera hér á Íslandi“ Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Alvarlegar aukaverkanir af brúnkunefspreyjum og brottvísun Yazans Tamimi Rændi fötum fyrir nánast hundrað þúsund Hugsi yfir lausagöngu fjár við vegi eftir að ferðamaður ók á lamb Séra Aldís Rut tekur við af verðandi biskup Parísarhjólið varla óvinsælt ef sextíu þúsund vilja taka snúning Rabarabarahátíð í gamla bænum á Blönduósi Býst ekki við nýju eldgosi Hyggst ekki flýta bílabanni og efasemdir um nýtt eldgos Stútar á rafhlaupahjólum handteknir og mega búast við sektum Hjólhýsi brann í Húsafelli Boða til samstöðufundar með Yazan Tíu ára stúlku vísað úr strætó Kristján Loftsson skilur ekkert hvað hvalveiðar koma alls kyns samtökum við Séra Sigfús Jón Árnason látinn Kolólöglegt og hættulegt brúnkulyf í tísku á samfélagsmiðlum Sjá meira
Rætt er við Guðmund í innslaginu hér að ofan og viðkomandi myndir skoðaðar í viðkomandi tímariti. Nú leitar Guðmundur logandi ljósi að betri myndum af myndunum - og jafnvel frummyndunum sjálfum. Hann hefur haft samband við ótal aðila, ljósmyndarann austurríska, tímaritið sjálft, meinta eigendur myndanna, utanríkisráðuneytið og marga fleiri. Margt hefur verið reynt en ekkert hefur árangur borið. Nú eru Árbæjarsafn og Ljósmyndasafn Reykjavíkur að sögn Guðmundar að vinna að málinu. Guðmundur J. Guðmundsson sagnfræðingur hefur þýtt ferðasögu Idu Pfeiffer um Ísland og telur ljóst að á ljósmynd af ljósmyndum Pfeiffer leynist önnur ljósmynd sem einnig sé tekin í sömu ferð. Hana þurfi að finna - og til þess þurfi að ná tali af ljósmyndaranum.Vísir/Arnar Eins og sjá má á ljósmyndinni er efni aftari ljósmyndarinnar ósjáanlegt vegna hinnar sem er ofan á. Á fremri myndinni telur Guðmundur hins vegar að greina megi kot eða tómthús, líklega í Reykjavík, sem hinn austurríski ferðabókahöfundur Ida Pfeiffer mun hafa tekið fljótlega eftir að hún steig á land í Hafnarfirði árið 1845. Ljósmyndir Idu Pfeiffer. Þær hafa aldrei fyrr en nú birst Íslendingum, en þær hafa birst, í þessari mynd, í austurrísku tímariti. Ida Pfeiffer Vitað var að Ida kunni að ljósmynda, en ekki að hún hefði gert það á Íslandi. „Þegar ég er að undirbúa þýðinguna á bók Idu Pfeiffer um Íslandsferðina, rakst ég á nokkrar greinar og í þeim kom fram að hún lærði að gera daguerrotípur [frumstæð ljósmyndunaraðferð]. Ég taldi nú víst að hún hefði ekki farið með myndavélina til Íslands en síðan rekst ég á í þessari sömu bók að það kemur fram, að hún er með myndavélina. Hún lendir nefnilega í vandræðum því tollarar vissu ekkert hvað þetta var og héldu að þetta væri óskaplegt njósnatækni,“ segir Guðmundur. Í kjölfar þessa kannar Guðmundur málið enn betur og finnur loks grein í austurrísku tímariti um ferðir Idu, þar sem birt er ljósmynd af tveimur ljósmyndum Pfeiffer af Íslandi. Þessi ljósmynd af ljósmyndum er hvorki í fullnægjandi gæðum né getur maður séð báðar myndirnar, en það breytir því ekki hve mjög Guðmundur kættist við þennan fund. „Ég varð alveg ofboðslega spenntur og reyndi að hafa samband í fyrsta lagi við manninn sem skrifaði þessa grein. Hann svaraði ekki. Síðan ljósmyndarann sem tók myndirnar. Hann svaraði ekki,“ segir Guðmundur og sömu sögu var að segja um flesta þá sem hann hefur reynt að ná í. Nú heldur leit hans áfram að ljósmyndum hins austurríska ljósmyndara af ljósmyndum Idu Pfeiffer í samstarfi við viðeigandi yfirvöld. Ida Pfeiffer var trúlega víðförlasta kona sinnar samtíðar. Bækur hennar voru þýddar á fjölmörg tungumál og hvarvetna metsölubækur.Vísir Úr káputexta um Íslandsferð Idu Pfeiffer: Vorið 1845 steig á land í Hafnarfirði kona að nafni Ida Pfeiffer. Hún var ein á ferð, ferðabókahöfundur að viða að sér efni í bók um Norðurlönd. Hún hafði gert sér háar hugmyndir um land og þjóð og varð ekki fyrir vonbrigðum með náttúru landsins. En kynnin af innfæddum ollu henni vonbrigðum. Henni fannst þeir latir, ágjarnir og hinir mestu sóðar. Meðal þeirra staða sem Ida heimsótti voru Reykholt, Þingvellir og Geysir, auk þess sem hún gekk á Heklu, fyrst kvenna að talið er. Ida Pfeiffer var trúlega víðförlasta kona sinnar samtíðar. Bækur hennar voru þýddar á fjölmörg tungumál og hvarvetna metsölubækur. Lýsing hennar á Íslendingum fékk ekki góða dóma íslenskra samtímamanna en er óneitanlega merkileg heimild um upplifun evrópskrar millistéttarkonu á landi og þjóð um miðja nítjándu öld. Ljósmyndirnar sem áður voru taldar þær elstu í sögu landsins. Eftir Alfred des Cloizeaux 1845: Tvær daguerreótýpur frá Reykjavík.Musée des arts et métiers du C.N.A.M.- París.
Úr káputexta um Íslandsferð Idu Pfeiffer: Vorið 1845 steig á land í Hafnarfirði kona að nafni Ida Pfeiffer. Hún var ein á ferð, ferðabókahöfundur að viða að sér efni í bók um Norðurlönd. Hún hafði gert sér háar hugmyndir um land og þjóð og varð ekki fyrir vonbrigðum með náttúru landsins. En kynnin af innfæddum ollu henni vonbrigðum. Henni fannst þeir latir, ágjarnir og hinir mestu sóðar. Meðal þeirra staða sem Ida heimsótti voru Reykholt, Þingvellir og Geysir, auk þess sem hún gekk á Heklu, fyrst kvenna að talið er. Ida Pfeiffer var trúlega víðförlasta kona sinnar samtíðar. Bækur hennar voru þýddar á fjölmörg tungumál og hvarvetna metsölubækur. Lýsing hennar á Íslendingum fékk ekki góða dóma íslenskra samtímamanna en er óneitanlega merkileg heimild um upplifun evrópskrar millistéttarkonu á landi og þjóð um miðja nítjándu öld.
Ljósmyndun Íslensk fræði Ísland í dag Mest lesið Leitin að Slater blásin af Erlent Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Innlent Fleiri foreldrar í vanda með máluppeldi en áður Innlent „Ég mun ekki taka þátt í prófkjöri aftur“ Innlent Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Innlent Ómögulegt að vita hvað leynist í „brúnku-nefspreyjum“ sem seld eru á samfélagsmiðlum Innlent Bandarískum kjósendum líst illa á stöðuna í forsetaslagnum Erlent „Hann á að vera hér á Íslandi“ Innlent Hiti víða yfir tuttugu stigum á Austurlandi Veður Stungumaðurinn á hlaupahjólinu áfram í haldi Innlent Fleiri fréttir Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Tónlistarveisla framundan í Skálholti Fórna sumarfríinu til að hjálpa fólki á hálendinu Öflugur skjálfti í Bárðarbungu Kosningar, uppbygging í Grafarvogi og hálendisvakt „Ég mun ekki taka þátt í prófkjöri aftur“ Tekinn próflaus á 120 kílómetra hraða Samsæriskenningar, borgarstjóri um húsnæðismál og kosningar Stungumaðurinn á hlaupahjólinu áfram í haldi Fleiri foreldrar í vanda með máluppeldi en áður Riðu um miðbæinn til að fagna Landsmóti Ómögulegt að vita hvað leynist í „brúnku-nefspreyjum“ sem seld eru á samfélagsmiðlum 82 ára snillingur í Hafnarfirði í hannyrðum „Hann á að vera hér á Íslandi“ Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Alvarlegar aukaverkanir af brúnkunefspreyjum og brottvísun Yazans Tamimi Rændi fötum fyrir nánast hundrað þúsund Hugsi yfir lausagöngu fjár við vegi eftir að ferðamaður ók á lamb Séra Aldís Rut tekur við af verðandi biskup Parísarhjólið varla óvinsælt ef sextíu þúsund vilja taka snúning Rabarabarahátíð í gamla bænum á Blönduósi Býst ekki við nýju eldgosi Hyggst ekki flýta bílabanni og efasemdir um nýtt eldgos Stútar á rafhlaupahjólum handteknir og mega búast við sektum Hjólhýsi brann í Húsafelli Boða til samstöðufundar með Yazan Tíu ára stúlku vísað úr strætó Kristján Loftsson skilur ekkert hvað hvalveiðar koma alls kyns samtökum við Séra Sigfús Jón Árnason látinn Kolólöglegt og hættulegt brúnkulyf í tísku á samfélagsmiðlum Sjá meira