Rannsóknir halda áfram að staðfesta virkni húmors
Húmor og hlátur er alþjóðlegt tungumál sem hefur þann ótrúlega hæfileika að leiða fólk saman og stökkva yfir menningarlegar og tungumála-hindranir. Húmor er einfalt en öflugt tæki sem við elskum flest fyrir getu sína til að lyfta okkur upp og skapa jákvæðar tilfinningar. Hins vegar hafa nýlegar vísindarannsóknir sýnt okkur margvíslegan ávinning sem nær til ýmissa þátta líkamlegrar, andlegrar og félagslegrar vellíðan okkar. Hér stiklum við á stóru yfir nýjustu rannsóknirnar til að varpa ljósi á ótrúlega kosti húmors. Að víkka sjónarhorn okkar á Húmor er öllum til góðs.
Líkamleg heilsa
Húmor hefur lengi verið hylltur sem „besta lyfið“ sbr. að hláturinn lengi lífið, og nýlegar rannsóknir styðja þessa fullyrðingu með því að undirstrika jákvæð áhrif húmors á líkamlega heilsu. Þegar við hlæjum upplifir líkaminn okkar röð lífeðlisfræðilegra breytinga. Hjartsláttur okkar eykst, sem veldur tímabundinni aukningu í blóðflæði og súrefnisgjöf. Fyrir vikið getur hlátur virkað sem náttúruleg hjarta- og æðaþjálfun og stuðlað að bættri hjartaheilsu. Enn fremur benda rannsóknir til þess að hlátur örvar losun endorfíns, náttúrulegra verkjalyfja líkamans, sem leiðir til tímabundinnar verkjastillingar. Rannsóknir hafa sýnt að húmor getur hjálpað til við að draga úr líkamlegum óþægindum, sem er óneitanlega vænlegur valkostur m.v. hefðbundna verkjastjórnun.
Andleg heilsa
Geðheilbrigðisávinningurinn af húmor er ekki síður merkilegur. Í ljós hefur komið að hlátur dregur úr streitu og kvíða, virkar sem öflugt streitulosandi í sífellt hraðskreiðara og krefjandi lífi okkar. Það kemur af stað losun serótóníns og dópamíns, taugaboðefna sem tengjast ánægju og hamingju, og bætir þannig skap okkar í heild. Að auki hefur húmor verið tengdur við aukna víðsýni og sköpunargáfu. Vísindamenn hafa komist að því að taka þátt í fjörugum og gamansömum athöfnum örvar mismunandi svæði heilans, ýtir undir aukna færni til að leysa vandamál, nýsköpun og út-fyrir-kassann hugsun. Sýnt hefur verið fram á að það að húmor í menntun og fræðslu eykur skilning og námsárangur með því að stuðla að þátttöku og varðveislu upplýsinga. Mikilvægi þessa er ekki hægt að ofmeta.
Félagsleg tengsl, seigla og traust
Hlátur þjónar sem öflugt félagslegt smur-efni, ýtir undir tengsl og eykur sambönd. Sameiginlegur hlátur getur dýpkað félagsleg tengsl, styrkt félagsskap og aukið tilfinningar um að tilheyra hópi. Húmor virkar sem sameiginlegur grundvöllur, auðveldar samskipti og dregur úr mannlegum átökum. Það gerir einstaklingum kleift að tengjast á tilfinningalegu stigi, efla samkennd og skilning. Húmor gegnir einnig mikilvægu hlutverki við að byggja upp tilfinningalegt seiglu. Rannsóknir hafa bent til þess að einstaklingar með meiri húmor hafa tilhneigingu til að sýna aukna tilfinningagreind og að takast á við færni. Húmor virkar sem stuðpúði á tímum mótlætis, gefur ferskt sjónarhorn og hjálpar einstaklingum að sigla í gegnum krefjandi aðstæður með jákvæðara hugarfari. Samspil Húmors og Trausts er svo efni í sérstaka grein, því öfugt við það sem við héldum lengi vel þá byggir Húmor upp traust og trúverðugleika. Það er jú ekkert sem gerir okkur eins mikið að manneskjum og húmor. Takið eftir að „Humor“ og „Human“ er nánast sama orðið. Það er ekki að ástæðulausu.
Samningar og vinnustaðurinn
Ávinningur húmors nær út fyrir líkamlega heilsu, andlega vellíðan og félagsleg tengsl. Rannsóknir hafa sýnt að hlátur getur bætt svefngæði, aukið ónæmisvirkni og jafnvel aukið sársaukaþol. Með því að stuðla að slökun og draga úr streitu skapar húmor umhverfi sem stuðlar að almennri vellíðan. Gleði og húmor hefur verið viðurkennt, hér á landi sem erlendis, fyrir hlutverk sitt í lausn ágreinings og samningaviðræðum. Húmor dreifir spennu, hvetur til opinna samskipta og hjálpar aðilum að finna sameiginlegan grundvöll. Í faglegum aðstæðum stuðlar létt vinnuumhverfi að ánægju starfsmanna, framleiðni og sköpunargáfu. Það er ekki lítið mikilvægt hjá hvaða vinnustað sem er.
Allra meina bót
Vísindarannsóknir eru að afhjúpa djúpstæð áhrif húmors á ýmsa þætti í lífi okkar. Allt frá því að bæta líkamlega heilsu yfir í að efla andlega vellíðan, efla félagsleg tengsl og efla almenna hamingju. Húmor og hlátur er að sanna sig sem öflugt tæki með víðtæka kosti. Sanna sig sem ofurkraftur. Að tileinka sér húmor í daglegu lífi okkar, vinnustöðum og menntastofnunum getur valdið jákvæðum breytingum og stuðlað að heilbrigðara og líflegra samfélagi. Við skulum því fagna öllum tækifærum til að njóta Húmors, leita eftir honum og kunna meta hversu dásamlegur hann er á óteljandi hátt. Og munum að staðreyndin er sú að amma og co höfðu nefnilega hárrétt fyrir sér: Hláturinn lengir lífið.
Höfundur er fyrirlesari hjá Húmor Virkar.
