Hæg er leið til Helvítis, hallar undan fæti Birgir Dýrfjörð skrifar 20. júní 2023 12:01 Fyrir margt löngu var mikið rætt á Íslandi um um áfengt öl (bjór). Ég sat þá á Alþingi og talað gegn áfengu öli. Helstu rök mín voru reynsla annarra þjóða. Ég birti hér þau rök. Þau voru staðfest af Áfengisráði. Ég bendi á, að dæmin sem ég tiltók eru nú orðin vel þrjátíu ára, um leið bendi ég á, að margt af unga fólkinu, sem ég hafði áhyggjur af þá er nú foreldrar unga fólksins, sem ölvíman ógnar í dag. Það breytir þó ekki því að hrif áfengis á einstaklinga og samfélag eru óbreytt frá því sem var fyrir þrjátíu árum. Því voru staðreyndir í ræðu minni þá jafngildar í flestu því ástandi sem er í dag. Úr ræðu minni á Alþingi Háttvirtur forseti: Aukin áfengisneysla, yrði samkvæmt alþjóðarannsóknum ávísun á aukið heilsufarslegt og efnahagslegt og félagslegt tjón. Aukin áfengisneysla opnar leið fyrir þá plágu sem við öll óttumst og enginn getur bætt. Ég er hér að tala um þann stóraukna skaða af neyslu vímuefna, sem fæsta hefur órað fyrir. Staðreyndir um skaða öldrykkju - sannaðar með mannslífum Á árunum 1958–1978 fjórfaldaðist drykkja í Danmörku. Niðurstöður rannsókna sýndu að alvarlegustu fylgisjúkdómar drykkju, þ.e. skorpulifur og briskirtilsbólga, fjórfölduðust einnig, en dánarlíkur af þessum sjúkdómum eru svipaðar og gerist um flestar tegundir krabbameins. Í skýrslu tryggingastofnunar danska ríkisins fyrir 1980 kemur fram að 52% þeirra karla sem eru öryrkjar í Kaupmannahöfn eru það eingöngu vegna drykkjuskapar. Áfengisneysla kvenna hefur aukist gífurlega og nú er svo komið fyrir Dönum, að áfengisneysla móður á meðgöngutíma er orðin jafn algeng orsök greindarskerðingar eða algengari, en mongólismi hefur nokkurn tíma verið. Danir eru sú þjóð sem hefur hvað flest sjúkrarúm á hverja þúsund íbúa, en í meira en helmingi sjúkrarúma í Danmörku er fólk með áfengistengda sjúkdóma. Ofneysla bjórs í Danmörku er algeng meðal barna þar í landi og ofdrykkja skólabarna stórfellt vandamál. Við rannsókn sem danskir geðlæknar stóðu fyrir kom í ljós að ölkær skólabörn 14 ára drekka nú meira en nokkru sinni fyrr. Tíundi hver unglingur í þessum aldursflokki mun verða fyrir alvarlega skaðlegum áhrifum á þroska heilans af þessari ölneyslu. Ég spyr, eru Íslenskir unglingar öðruvísi en danskir - Er áfenga ölið áhættunnar virði? Geta eða vilja þau ekki, sem versla sér bjór lagt á sig þau óþægindi, að kaupa hann í sérverslun, ef þannig má draga úr, ótímabærum ævilokum, sem rekja má til ölvímu? Slysatíðni og skorpulifur. Háskólinn í Hamborg lét í sjö ár rannsaka áfengismagn í blóði manna sem lentu í vinnuslysum. Af þeim voru 85% með 1,5% eða meira af áfengi í blóðinu. Gæti það verið eins hér eða erum við öðruvísi? Árið 1985 birtu þrír franskir vísindamenn grein um rannsókn sína á áfengisneyslu og skorpulifur. Sú niðurstaða af rannsókn þeirra sem kom hvað mest á óvart er, að öldrykkjumenn virðast í meiri hættu að fá þennan banvæna sjúkdóm en þeir sem neyta víns og sterkra drykkja. Öl og ofdrykkja Í Belgíu eru 95% allra drykkjusjúklinga öldrykkjumenn, þ.e. menn sem drekka helst ekki aðra áfenga drykki en öl, og 66% í Bretlandi. Það hefur lengi lifað sú kenning, að alkóhólismi, áfengissýki, komi af því að menn drekki sig ofurölvi. Staðreyndin er sú að það er sídrykkjan, litli daglegi skammturinn sem er hættulegastur. Þess vegna eru niðurstöður Belgíumanna að 95% af ofdrykkjumönnum eru öldrykkjumenn. Aukið aðgengi að víni. Sporin hræða. Sala milliöls, sama öls og við erum að fjalla um hér, var leyfð í Svíþjóð 1965. Þeir sem fyrir því börðust trúðu því, eins og margir hér á landi, að áfengt öl drægi úr neyslu sterkra drykkja og breytti drykkjusiðum til batnaðar. Reynslan varð þveröfug. Unglinga- og barnadrykkja jókst gífurlega og sænska þingið bannaði framleiðslu og sölu milliöls af illri reynslu. Finnar leyfðu 1968 sölu á áfengu öli, sams konar og við erum að fjalla um hér. Á sex árum jókst áfengisneysla þeirra um 146% á öli og sterkum drykkjum. 146% Ölvíman opnar hættulegri efnum greiða leið. Í Noregi komu fram þær staðreyndartölur að fjórði hver táningur sem neytir öls leiðist yfir í neyslu á öðrum vímuefnum. Og í öllum þessum löndum er það reynslan að í ölvímunni voru hörðu efnin fyrst prófuð. T.d.Kókaín, amfetamín eða krassandi læknadóp. Í gáleysi ölvímunnar byrjuðu forvitin ungmenni fyrst að fikta við önnur hættuleg efni, sem oft reynast vera dauðagildra. Hættulegast þessara efna í dag er ópíóíðar. Á Vatnajökli í vor meiddist kona á fæti. Tvær björgunarsveitir fóru að sækja hana, og fjölmiðlar fluttu margar fréttir. Ferðin tókst vel og allir glöddust. Það sem af er þessu ári hafa meira en 40 manneskjur látið lífið vegna ópíóíða. Spurt er: Hvar er fólkið sem getur skapað þjóðarvakningu að verjast þessum voða? Hvar er forusta íþróttafélaga? Forusta ungmennafélaga. Forusta uppeldisstétta. Hvar eru kennarar og skólastjórar? - Hvar er forustufólk stjórnmálaflokka. Forusta launþegasamtaka. Hvar er forustufólk þeirra tuga eða hundraða samtaka, sem gætu komið að þjóðarvakningu gegn þeim lífsháska sem vímuefnin eru? Hvar er samkennd hvers og eins? Rísum nú upp öll sem eitt og stöðvum sláfselsk áform um aukið aðgengi að vímuefnum. Höfundur er rafvirki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birgir Dýrfjörð Áfengi og tóbak Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Skoðun Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Sjá meira
Fyrir margt löngu var mikið rætt á Íslandi um um áfengt öl (bjór). Ég sat þá á Alþingi og talað gegn áfengu öli. Helstu rök mín voru reynsla annarra þjóða. Ég birti hér þau rök. Þau voru staðfest af Áfengisráði. Ég bendi á, að dæmin sem ég tiltók eru nú orðin vel þrjátíu ára, um leið bendi ég á, að margt af unga fólkinu, sem ég hafði áhyggjur af þá er nú foreldrar unga fólksins, sem ölvíman ógnar í dag. Það breytir þó ekki því að hrif áfengis á einstaklinga og samfélag eru óbreytt frá því sem var fyrir þrjátíu árum. Því voru staðreyndir í ræðu minni þá jafngildar í flestu því ástandi sem er í dag. Úr ræðu minni á Alþingi Háttvirtur forseti: Aukin áfengisneysla, yrði samkvæmt alþjóðarannsóknum ávísun á aukið heilsufarslegt og efnahagslegt og félagslegt tjón. Aukin áfengisneysla opnar leið fyrir þá plágu sem við öll óttumst og enginn getur bætt. Ég er hér að tala um þann stóraukna skaða af neyslu vímuefna, sem fæsta hefur órað fyrir. Staðreyndir um skaða öldrykkju - sannaðar með mannslífum Á árunum 1958–1978 fjórfaldaðist drykkja í Danmörku. Niðurstöður rannsókna sýndu að alvarlegustu fylgisjúkdómar drykkju, þ.e. skorpulifur og briskirtilsbólga, fjórfölduðust einnig, en dánarlíkur af þessum sjúkdómum eru svipaðar og gerist um flestar tegundir krabbameins. Í skýrslu tryggingastofnunar danska ríkisins fyrir 1980 kemur fram að 52% þeirra karla sem eru öryrkjar í Kaupmannahöfn eru það eingöngu vegna drykkjuskapar. Áfengisneysla kvenna hefur aukist gífurlega og nú er svo komið fyrir Dönum, að áfengisneysla móður á meðgöngutíma er orðin jafn algeng orsök greindarskerðingar eða algengari, en mongólismi hefur nokkurn tíma verið. Danir eru sú þjóð sem hefur hvað flest sjúkrarúm á hverja þúsund íbúa, en í meira en helmingi sjúkrarúma í Danmörku er fólk með áfengistengda sjúkdóma. Ofneysla bjórs í Danmörku er algeng meðal barna þar í landi og ofdrykkja skólabarna stórfellt vandamál. Við rannsókn sem danskir geðlæknar stóðu fyrir kom í ljós að ölkær skólabörn 14 ára drekka nú meira en nokkru sinni fyrr. Tíundi hver unglingur í þessum aldursflokki mun verða fyrir alvarlega skaðlegum áhrifum á þroska heilans af þessari ölneyslu. Ég spyr, eru Íslenskir unglingar öðruvísi en danskir - Er áfenga ölið áhættunnar virði? Geta eða vilja þau ekki, sem versla sér bjór lagt á sig þau óþægindi, að kaupa hann í sérverslun, ef þannig má draga úr, ótímabærum ævilokum, sem rekja má til ölvímu? Slysatíðni og skorpulifur. Háskólinn í Hamborg lét í sjö ár rannsaka áfengismagn í blóði manna sem lentu í vinnuslysum. Af þeim voru 85% með 1,5% eða meira af áfengi í blóðinu. Gæti það verið eins hér eða erum við öðruvísi? Árið 1985 birtu þrír franskir vísindamenn grein um rannsókn sína á áfengisneyslu og skorpulifur. Sú niðurstaða af rannsókn þeirra sem kom hvað mest á óvart er, að öldrykkjumenn virðast í meiri hættu að fá þennan banvæna sjúkdóm en þeir sem neyta víns og sterkra drykkja. Öl og ofdrykkja Í Belgíu eru 95% allra drykkjusjúklinga öldrykkjumenn, þ.e. menn sem drekka helst ekki aðra áfenga drykki en öl, og 66% í Bretlandi. Það hefur lengi lifað sú kenning, að alkóhólismi, áfengissýki, komi af því að menn drekki sig ofurölvi. Staðreyndin er sú að það er sídrykkjan, litli daglegi skammturinn sem er hættulegastur. Þess vegna eru niðurstöður Belgíumanna að 95% af ofdrykkjumönnum eru öldrykkjumenn. Aukið aðgengi að víni. Sporin hræða. Sala milliöls, sama öls og við erum að fjalla um hér, var leyfð í Svíþjóð 1965. Þeir sem fyrir því börðust trúðu því, eins og margir hér á landi, að áfengt öl drægi úr neyslu sterkra drykkja og breytti drykkjusiðum til batnaðar. Reynslan varð þveröfug. Unglinga- og barnadrykkja jókst gífurlega og sænska þingið bannaði framleiðslu og sölu milliöls af illri reynslu. Finnar leyfðu 1968 sölu á áfengu öli, sams konar og við erum að fjalla um hér. Á sex árum jókst áfengisneysla þeirra um 146% á öli og sterkum drykkjum. 146% Ölvíman opnar hættulegri efnum greiða leið. Í Noregi komu fram þær staðreyndartölur að fjórði hver táningur sem neytir öls leiðist yfir í neyslu á öðrum vímuefnum. Og í öllum þessum löndum er það reynslan að í ölvímunni voru hörðu efnin fyrst prófuð. T.d.Kókaín, amfetamín eða krassandi læknadóp. Í gáleysi ölvímunnar byrjuðu forvitin ungmenni fyrst að fikta við önnur hættuleg efni, sem oft reynast vera dauðagildra. Hættulegast þessara efna í dag er ópíóíðar. Á Vatnajökli í vor meiddist kona á fæti. Tvær björgunarsveitir fóru að sækja hana, og fjölmiðlar fluttu margar fréttir. Ferðin tókst vel og allir glöddust. Það sem af er þessu ári hafa meira en 40 manneskjur látið lífið vegna ópíóíða. Spurt er: Hvar er fólkið sem getur skapað þjóðarvakningu að verjast þessum voða? Hvar er forusta íþróttafélaga? Forusta ungmennafélaga. Forusta uppeldisstétta. Hvar eru kennarar og skólastjórar? - Hvar er forustufólk stjórnmálaflokka. Forusta launþegasamtaka. Hvar er forustufólk þeirra tuga eða hundraða samtaka, sem gætu komið að þjóðarvakningu gegn þeim lífsháska sem vímuefnin eru? Hvar er samkennd hvers og eins? Rísum nú upp öll sem eitt og stöðvum sláfselsk áform um aukið aðgengi að vímuefnum. Höfundur er rafvirki.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun