Ofbeldishringekjan Kristín I. Pálsdóttir og Sara Stef. Hildardóttir skrifa 22. október 2023 21:22 Yfirskrift Kvennaverkfalls 2023 er Kallarðu þetta jafnrétti? Vísað er til þess að konur verða enn fyrir kerfisbundnu launamisrétti og að kynbundnu ofbeldi verður að útrýma. Ef konum og kvárum er gert að lifa án fjárhagslegs sjálfstæðis og í ótta um kynbundið ofbeldi, kynslóð fram af kynslóð, eru konur fórnarkostnaður samfélags gerenda- og ofbeldismenningar. Rótin, sem er rekstraraðili Konukots, eina neyðarskýlisins sem rekið er fyrir heimilislausar konur á Íslandi, er aðili að Kvennaverkfalli 2023 og hvetur konur og kvár til að leggja niður störf þriðjudaginn 24. október og mæta á útifund á Arnarhól sama dag kl. 14. Svokallaðar kvennastéttir búa enn við þann veruleika að störf þeirra eru vanmetin þótt atvinnulífið gæti aldrei án þeirra verið og munur á atvinnutekjum kvenna og karla er ennþá 21% konum í óhag. Kynbundið ofbeldi er einnig það mein sem margar kynslóðir kvenna eiga enn sameiginlegt þrátt fyrir áratuga baráttu. Öryggi kvenna í samfélaginu er langt því frá tryggt og að minnsta kosti 40% þeirra hafa orðið fyrir líkamlegu eða kynferðislegu ofbeldi á lífsleiðinni. Niðurstöður rannsókna sýna líka að konur með fötlun (og ekki bara sýnilega fötlun), konur af erlendum uppruna og trans konur eru ennþá líklegri til að verða fyrir ofbeldi en aðrir hópar. Rótin hefur sl. 10 ár barist fyrir úrbótum á laga- og regluverki, þar með talið gæðastöðlum og -eftirliti, ásamt því að menntun þeirra sem starfa með fólki með vímuefnavanda sé í samræmi við nútímakröfur. Slíkar úrbætur eru mikilvægar til að tryggja öryggi og lífslíkur þeirra sem glíma við hvað alvarlegastar afleiðingar kynbundins ofbeldis, þ.e. konur og kvár sem hafa reynslu af alvarlegum vímuefnavanda, heimilisleysi og tengdum vanda. Því miður er einnig verulegur skortur á gagnasöfnun um heimilislaust fólk og fólk með vímuefnavanda á Íslandi og erfitt að nálgast samanburðarhæf og hlutlaus gögn sem eru nauðsynlegur grundvöllur framþróunar. Flókin ofbeldis- og áfallasaga einkennir lífsbaráttu heimilislausra kvenna sem oft endar með glímu við fjölþættan heilsufarsvanda, bæði líkamlegan og andlegar áskoranir, vonleysi og útilokun frá fjölskyldu. Ofbeldi í nánum samböndum er algengasta ástæðan fyrir heimilisleysi kvenna sem flestar eiga það sameiginlegt að uppvöxtur þeirra einkenndist af alvarlegri vanrækslu. Í ofanálag hafa þær þurft að þola sinnuleysi og fordóma samfélagsins gagnvart aðstæðum þeirra og lífskjörum. Margar kvennanna eru fastar í hringekju ofbeldis og úrræða sem ekki eru nægilega sniðin að þörfum þeirra. Í rannsókn Kolbrúnar Kolbeinsdóttur „Eini staðurinn í samfélaginu þar sem ekki er horft niður á þig“: Reynsla kvenna af Konukoti, kom fram að heimilislausar konur sem sótt hafa skjól í Konukot hafa allar orðið fyrir kynferðisofbeldi. Það gerir þær enn berskjaldaðri fyrir annars konar ofbeldi í daglegri lífsbaráttu en auk heimilisleysis glíma þær jafnan við vímuefnavanda. Á undanförnum árum hefur orðið viðhorfsbreyting í samfélaginu gagnvart fólki með vímuefnavanda. Fráhvarf frá eðlishyggjuhugmyndum einkennir umræðu í dag og vitund um að fíknivandi kvenna er beintengdur félagslegum þáttum, þá sérstaklega kynbundnu ofbeldi og erfiðri reynslu í æsku, hefur aukist. Því miður hafa stjórnvöld verið svifasein að tileinka sér nýja þekkingu og móta stefnu í málaflokknum og á nýliðinni ráðstefnu Rótarinnar og RIKK um fíknivanda og mannréttindi út frá kynjasjónarmiðum kom skýrt fram hversu brýnt er að spýta í lófana. Lengi þótti gott að þjónusta við þær konur sem hafa orðið fyrir mestu ofbeldi og vanrækslu samfélagsins væri í samræmi við fordóma þess, framkvæmd af vanefnum og í sjálfboðaliðavinnu kvenna. Reykjavíkurborg er eina sveitarfélagið á landinu sem tekið hefur upp skaðaminnkandi stefnu, sem er grundvöllur nútímalegrar og mannréttinda- og jafnréttismiðaðrar þjónustu. Á Alþingi hefur ekki gengið né rekið í málaflokknum þó að vonarglætu sé að finna í nýskipuðum starfshópi heilbrigðisráðherra um skaðaminnkun. Rótin, sem á fulltrúa í honum, mun leggja sitt af mörkum til þess að þar verði fylgt hvatningu alþjóðlegra stofnana, félagasamtaka og sjálfbærnimarkmiða Sameinuðu þjóðanna um að kynjajafnrétti sé samþætt í stefnuna. Eitt af baráttumálum Rótarinnar er að bæta þjónustu við heimilislausar konur og vekja til vitundar um þá rótgrónu fordóma og þá, oft ómeðvitaða en innbyrtu, refsihyggju sem hefur mótað viðhorf og viðbrögð samfélagsins gagnvart þeim. Rótin hefur frá því að félagið tók við rekstri Konukots þrýst á Reykjavíkurborg að bæta úr húsnæðismálum heimilislausra kvenna og unnið er að endurskipulagningu þjónustunnar. Hins vegar þola húsnæðismál Konukots ekki lengri bið og er ójöfnu saman að jafna aðstöðu þar og í neyðarskýlum fyrir karla. Rótin vill því senda brýningu til Reykjavíkurborgar í tilefni af Kvennaverkfalli um að nýtt eða endurnýjað húsnæði fyrir starfsemina fari af hugmyndastiginu inn í fjárhagsáætlun borgarinnar í haust. Höfundar skrifa fyrir hönd Rótarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kvennaverkfall Jafnréttismál Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Teppaleggjum ekki íslenska náttúru með vindorku Halla Hrund Logadóttir Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Skoðun Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Yfirskrift Kvennaverkfalls 2023 er Kallarðu þetta jafnrétti? Vísað er til þess að konur verða enn fyrir kerfisbundnu launamisrétti og að kynbundnu ofbeldi verður að útrýma. Ef konum og kvárum er gert að lifa án fjárhagslegs sjálfstæðis og í ótta um kynbundið ofbeldi, kynslóð fram af kynslóð, eru konur fórnarkostnaður samfélags gerenda- og ofbeldismenningar. Rótin, sem er rekstraraðili Konukots, eina neyðarskýlisins sem rekið er fyrir heimilislausar konur á Íslandi, er aðili að Kvennaverkfalli 2023 og hvetur konur og kvár til að leggja niður störf þriðjudaginn 24. október og mæta á útifund á Arnarhól sama dag kl. 14. Svokallaðar kvennastéttir búa enn við þann veruleika að störf þeirra eru vanmetin þótt atvinnulífið gæti aldrei án þeirra verið og munur á atvinnutekjum kvenna og karla er ennþá 21% konum í óhag. Kynbundið ofbeldi er einnig það mein sem margar kynslóðir kvenna eiga enn sameiginlegt þrátt fyrir áratuga baráttu. Öryggi kvenna í samfélaginu er langt því frá tryggt og að minnsta kosti 40% þeirra hafa orðið fyrir líkamlegu eða kynferðislegu ofbeldi á lífsleiðinni. Niðurstöður rannsókna sýna líka að konur með fötlun (og ekki bara sýnilega fötlun), konur af erlendum uppruna og trans konur eru ennþá líklegri til að verða fyrir ofbeldi en aðrir hópar. Rótin hefur sl. 10 ár barist fyrir úrbótum á laga- og regluverki, þar með talið gæðastöðlum og -eftirliti, ásamt því að menntun þeirra sem starfa með fólki með vímuefnavanda sé í samræmi við nútímakröfur. Slíkar úrbætur eru mikilvægar til að tryggja öryggi og lífslíkur þeirra sem glíma við hvað alvarlegastar afleiðingar kynbundins ofbeldis, þ.e. konur og kvár sem hafa reynslu af alvarlegum vímuefnavanda, heimilisleysi og tengdum vanda. Því miður er einnig verulegur skortur á gagnasöfnun um heimilislaust fólk og fólk með vímuefnavanda á Íslandi og erfitt að nálgast samanburðarhæf og hlutlaus gögn sem eru nauðsynlegur grundvöllur framþróunar. Flókin ofbeldis- og áfallasaga einkennir lífsbaráttu heimilislausra kvenna sem oft endar með glímu við fjölþættan heilsufarsvanda, bæði líkamlegan og andlegar áskoranir, vonleysi og útilokun frá fjölskyldu. Ofbeldi í nánum samböndum er algengasta ástæðan fyrir heimilisleysi kvenna sem flestar eiga það sameiginlegt að uppvöxtur þeirra einkenndist af alvarlegri vanrækslu. Í ofanálag hafa þær þurft að þola sinnuleysi og fordóma samfélagsins gagnvart aðstæðum þeirra og lífskjörum. Margar kvennanna eru fastar í hringekju ofbeldis og úrræða sem ekki eru nægilega sniðin að þörfum þeirra. Í rannsókn Kolbrúnar Kolbeinsdóttur „Eini staðurinn í samfélaginu þar sem ekki er horft niður á þig“: Reynsla kvenna af Konukoti, kom fram að heimilislausar konur sem sótt hafa skjól í Konukot hafa allar orðið fyrir kynferðisofbeldi. Það gerir þær enn berskjaldaðri fyrir annars konar ofbeldi í daglegri lífsbaráttu en auk heimilisleysis glíma þær jafnan við vímuefnavanda. Á undanförnum árum hefur orðið viðhorfsbreyting í samfélaginu gagnvart fólki með vímuefnavanda. Fráhvarf frá eðlishyggjuhugmyndum einkennir umræðu í dag og vitund um að fíknivandi kvenna er beintengdur félagslegum þáttum, þá sérstaklega kynbundnu ofbeldi og erfiðri reynslu í æsku, hefur aukist. Því miður hafa stjórnvöld verið svifasein að tileinka sér nýja þekkingu og móta stefnu í málaflokknum og á nýliðinni ráðstefnu Rótarinnar og RIKK um fíknivanda og mannréttindi út frá kynjasjónarmiðum kom skýrt fram hversu brýnt er að spýta í lófana. Lengi þótti gott að þjónusta við þær konur sem hafa orðið fyrir mestu ofbeldi og vanrækslu samfélagsins væri í samræmi við fordóma þess, framkvæmd af vanefnum og í sjálfboðaliðavinnu kvenna. Reykjavíkurborg er eina sveitarfélagið á landinu sem tekið hefur upp skaðaminnkandi stefnu, sem er grundvöllur nútímalegrar og mannréttinda- og jafnréttismiðaðrar þjónustu. Á Alþingi hefur ekki gengið né rekið í málaflokknum þó að vonarglætu sé að finna í nýskipuðum starfshópi heilbrigðisráðherra um skaðaminnkun. Rótin, sem á fulltrúa í honum, mun leggja sitt af mörkum til þess að þar verði fylgt hvatningu alþjóðlegra stofnana, félagasamtaka og sjálfbærnimarkmiða Sameinuðu þjóðanna um að kynjajafnrétti sé samþætt í stefnuna. Eitt af baráttumálum Rótarinnar er að bæta þjónustu við heimilislausar konur og vekja til vitundar um þá rótgrónu fordóma og þá, oft ómeðvitaða en innbyrtu, refsihyggju sem hefur mótað viðhorf og viðbrögð samfélagsins gagnvart þeim. Rótin hefur frá því að félagið tók við rekstri Konukots þrýst á Reykjavíkurborg að bæta úr húsnæðismálum heimilislausra kvenna og unnið er að endurskipulagningu þjónustunnar. Hins vegar þola húsnæðismál Konukots ekki lengri bið og er ójöfnu saman að jafna aðstöðu þar og í neyðarskýlum fyrir karla. Rótin vill því senda brýningu til Reykjavíkurborgar í tilefni af Kvennaverkfalli um að nýtt eða endurnýjað húsnæði fyrir starfsemina fari af hugmyndastiginu inn í fjárhagsáætlun borgarinnar í haust. Höfundar skrifa fyrir hönd Rótarinnar.
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun