Niðurstöður PISA og hvað svo? Helga Sigrún Þórsdóttir og Svava Þ. Hjaltalín skrifa 6. desember 2023 10:31 Nú liggja fyrir nýjar niðurstöður úr alþjóðlega mælitækinu PISA. Þær kalla nú sem áður fyrr á aðgerðir í íslensku menntakerfi. Aðgerðir sem leiða til framfara og árangurs. Það verður að setja raunhæf markmið og það verða að vera til góð mælitæki sem sýna hvort þeim er náð. Það verður ekki ásættanlegt að pakka í vörn og dæma þá úr leik sem mæla fyrir breytingum. Það þarf að lyfta grettistaki í grunnmenntun þjóðarinnar, gera þann grunn traustan svo hægt verði að byggja ofan á hann með markvissum og árangursríkum hætti. Grunnskólinn er skylda og hann er jöfnunartæki og því er það gríðarlega mikilvægt að þaðan útskrifist allir nemendur beinir í baki og tilbúnir að takast á við framtíðina sem bíður þeirra og það nám sem þá langar til að stunda. Að geta ekki lesið sér til gagns eftir tíu ára skólagöngu er algjörlega óásættanlegt. Það þarf meira til en skólann, foreldrar og forráðamenn skipta svo ekki verður um villst gríðarlega miklu máli. Þátttaka þeirra í menntun barna sinna er lykill að farsælu gengi. Við getum ekki skrifað slakan árangur á að það skorti fjármagn, það þarf eitthvað annað og meira til. Við verðum að kalla fleiri að borðinu, taka mið af alþjóðlegum vísindum og vera óhrædd við að leita út fyrir landsteinana að ráðum. Frakkar hafa til dæmis fengið sinn fremsta sérfræðing á sviði heila, færni og náms, Stanislas Dehaene til að veita ráðgjöf í menntamálum. Við undirritaðar höfum verið svo lánsamar að taka þátt í rannsóknar- og þróunarverkefninu Kveikjum neistann sem Vestmannaeyingar fóstra svo vel. Við sjáum möguleika í að horfa til hugmyndafræði verkefnisins við skipulagningu aðgerða til að bregðast við niðurstöðum PISA. Í verkefninu eru áherslur á læsi, stærðfræði, náttúrufræði, hreyfingu, ástríðu og hugarfar nemenda. Verkefnið er leitt af okkar fremsta vísindamanni á sviði náms og færniþróunar Hermundi Sigmundssyni prófessor við Háskóla Íslands og NTNU í Þrándheimi. Verkefnið byggist á aðgerðum sem allar miða að því að bæta líðan og árangur nemenda. Skipulagi skóladagsins er breytt og meiri tími gefinn fyrir þjálfun og endurtekningar til dæmis með sérstökum þjálfunartímum. Hreyfing er aukin sem hentar til dæmis drengjum mjög vel og ástríðutímar eru í lok dags þar sem nemendum gefst kostur á að velja viðfangsefni. Leitast er við að skapa hvetjandi umhverfi þar sem gróskuhugarfar er ríkjandi í öllu starfi og nemendur geta tendrað áhuga sinn og náð árangri með markvissri þjálfun. Byggt er á fremstu vísindum eins og taugavísindum, námi- og færniþróun og áhugahvatarþáttum. Miðað er að því að efla lestrarkennslu þannig að nemendur fái öflugan stuðning þegar í upphafi grunnskólagöngu og eigi auðveldara með að öðlast lestrarfærni. Í verkefninu er árangur mældur með þar til gerðum vörðum og mælitækjum. Við höfum þróað mælitækið LÆS sem metur hvort nemandi telst læs við lok 2. bekkjar. Útkoman var Eyjamönnum í hag en 83% barnanna töldust læs á meðan 52% barna frá öðrum stöðum á landinu töldust læs miðað við sama próf. 50% drengja og 55% stúlkna. Við höfum þróað vörður í stærðfræði og náttúrufræði fyrir 1. - 3ja bekk en það er gríðarlega mikilvægt að vita hvar börnin standa til að skipuleggja kennslu við hæfi. Mat er gert á hreyfifærni barnanna með þar til gerðu prófi. Fylgst er með líðan nemenda og hún mæld með einföldu matstæki. Við höfum verið í nánu samstarfi við bæjarbókasafnið en þar hafa bækur í þúsundatali verið merktar með ákveðnum litum eftir þyngd og innihaldi. Markmiðið er að bókasafnið vaxi með barninu og geti á hverjum tíma rétt hverjum einstaklingi bók og bækur sem henta nákvæmlega þessum einstaklingi á nákvæmlega þessum tíma. Fáum hjörtun til að slá í takt fyrir börnin Eflum leikskólana og vinnum þar mjög markvisst með málþroska/orðaforða, hreyfingu og félagsfærni. Fjölgum leikskólakennurum og vinnum að því öllum árum að íslenskan sé tungumálið. Tölum markvisst við börn, setjum orð á alla hluti og athafnir. Vinnum með orðaforða alla skólagönguna. Leggjum áherslu á að skólarnir eru jöfnunartæki með það i huga að börn þurfa mismikinn og fjölbreyttan stuðning til að ná árangri. Tökum mið af vísindum og notum árangursríkar kennsluaðferðir. Tryggjum góða grunnfærni í námi með markvissri þjálfun, stöðumati og eftirfylgni. Einföldum skipulag skóladagsins fyrstu þrjú árin, eflum hreyfingu og val og vinnum með ástríðu, hugarfar og líðan. Ráðum íslenska barnabókahöfunda til að skrifa lestrarbækur sem höfða bæði til ólíkrar færni og til ólíks áhugasviðs barna. Sköpum þá menningu með fræðslu að foreldrar/forráðamenn og kennarar lesi upphátt úr bók fyrir börnin. Það eflir orðaforðann, ýtir undir lesskilning, styrkir móðurmálið, skapar nánari tengsl og eykur vellíðan. Börnin upplifa nýjan reynsluheim gegnum sögur og ímyndunarafl þeirra eykst. Samveran veitir birtu og yl. Styrkjum skóla- og almenningsbókasöfnin og vinnum að því að þau verði eftirsóttur viðkomustaður fjölskyldna, undraveröld sem bætir og kætir. Flokkum bækur eftir erfiðleikastigi og innihaldi til að auðvelda valið. Gætum að íslenskunni. Eflum kennslu í skapandi skrifum. Eflum gott og uppbyggilegt foreldrasamstarf. Eflum lestrarkennslu og veitum börnum öflugan stuðning til að auðvelda þeim að ná góðri lestrarfærni. Kennum markvisst bókstafi og hljóð og svo tengingar tveggja hljóða og þriggja o.s.frv. Förum frá hinu einfalda til hins flókna. Ekki leggja niður bókstafa- og hljóðakennslu eftir 1. bekk, höldum áfram svo lengi sem þörf er á. Sérkennari/læsisfræðingur sinnir því mikilvæga hlutverki að fylgjast með stöðu allra nemenda í 1.-10.bekk í lestri. Hlusta, greina og býr til þjálfunaráætlun sé þess þörf. Eflum menntun kennaranema, færum þeim verkfæri í hendur til að takast á við ólíka stöðu nemenda þegar á gólfið er komið. Aðgengilegri tækifæri til starfsþróunar fyrir kennara um allt land. Útbúum einföld mælitæki fyrir kennara, kortleggjum stöðu hvers barns til að auðvelda skipulag kennslu þannig að hægt sé að mæta þörfum þeirra í námi. Aukum úrval námsefnis/þjálfunarefnis og höfum það stigskipt. Nemendur geta þá verið á ólíkum stigum í til dæmis stærðfræði í sama árgangi. Vöndum notkun snjalltækja í skólum og forðumst ofnotkun þeirra. Aldrei að bíða og sjá til, bregðumst við áskorunum strax. Ekki gera ekki neitt! Helga Sigrún Þórsdóttir, sérkennari, læsisfræðingur og kennsluráðgjafi á Skólaskrifstofu Vestmannaeyja.Svava Þ. Hjaltalín, sérkennari, læsisfræðingur á Akureyri og verkefnastjóri við Rannsóknarsetur um menntun og hugarfar við HÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Grunnskólar Svava Þ. Hjaltalín PISA-könnun Mest lesið Háskólinn og rektorskjörið Gyða Margrét Pétursdóttir ,Þorgerður Jennýjardóttir Einarsdóttir Skoðun Fékk hann ekki minnisblaðið? Hjörtur J Guðmundsson Skoðun Betra og skilvirkara fjármálakerfi Benedikt Gíslason Skoðun Þegar heiftin nær tökum á hrútakofanum Heimir Már Pétursson Skoðun Geðræni sjúkdómurinn sem gleymist að tala um Stefán Guðbrandsson Skoðun Áskorun til atvinnuvegaráðherra Björn Ólafsson Skoðun Halldór 15.02.2025 Halldór Sérlög til verndar innflytjendum? Margrét Ágústa Sigurðardóttir Skoðun Hvammsvirkjun – frumhlaup og gullhúðun Mörður Árnason Skoðun Skattahækkanir, miðstýring og ESB-þráhyggja Anton Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Betra og skilvirkara fjármálakerfi Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Háskólinn og rektorskjörið Gyða Margrét Pétursdóttir ,Þorgerður Jennýjardóttir Einarsdóttir skrifar Skoðun Fékk hann ekki minnisblaðið? Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Áskorun til atvinnuvegaráðherra Björn Ólafsson skrifar Skoðun Skattahækkanir, miðstýring og ESB-þráhyggja Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Sérlög til verndar innflytjendum? Margrét Ágústa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Höldum yngri þingmönnum aðskildum frá hinum eldri ! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – frumhlaup og gullhúðun Mörður Árnason skrifar Skoðun Geðræni sjúkdómurinn sem gleymist að tala um Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Aukinn veikindaréttur – aukið jafnrétti kynjanna – fyrir félagsfólk VR Þorsteinn Skúli Sveinsson skrifar Skoðun Þegar heiftin nær tökum á hrútakofanum Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Verður dánaraðstoð leyfð í Danmörku í náinni framtíð? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Flugvöllur okkar allra! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Svar við rangfærslum Félags atvinnurekenda um tollamál Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Við þurfum að ræða um Evrópusambandið Kristján Reykjalín Vigfússon skrifar Skoðun Sannleikurinn um undirbúning útlendingafrumvarpsins Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig bætum við stafræna umgjörð heilbrigðiskerfisins? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Þegar raunveruleikinn er forritaður Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvernig byggjum við framtíð matvælaiðnaðar á Íslandi? Oddur Már Gunnarsson,Salvör Jónsdóttir skrifar Skoðun Á Sjálfstæðisflokkurinn sér viðreisnar von? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Valentínus Árni Már Jensson skrifar Skoðun Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Barnavernd í brennidepli! Merki um öryggi – Signs of Safety Gyða Hjartardóttir skrifar Skoðun Kolbikasvört staða María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Faglegt og jákvætt sérfræðiálit Skipulagsstofnunar um Coda Terminal Edda Sif Pind Aradóttir skrifar Skoðun Ekkert um okkur án okkar Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun One way Ticket á Litla-Hraun í framtíðinni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Rauðsokkur í Efra-Breiðholti Edith Oddsteinsdóttir skrifar Skoðun Jafningjafræðsla um stafrænt ofbeldi Hjalti Ómar Ágústsson skrifar Skoðun Hugtakinu almannaheill snúið á haus Björg Eva Erlendsdóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson ,Snæbjörn Guðmundsson,Elvar Örn Friðriksso,Friðleifur E. Guðmundsson,Snorri Hallgrímsson,Sigþrúður Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Nú liggja fyrir nýjar niðurstöður úr alþjóðlega mælitækinu PISA. Þær kalla nú sem áður fyrr á aðgerðir í íslensku menntakerfi. Aðgerðir sem leiða til framfara og árangurs. Það verður að setja raunhæf markmið og það verða að vera til góð mælitæki sem sýna hvort þeim er náð. Það verður ekki ásættanlegt að pakka í vörn og dæma þá úr leik sem mæla fyrir breytingum. Það þarf að lyfta grettistaki í grunnmenntun þjóðarinnar, gera þann grunn traustan svo hægt verði að byggja ofan á hann með markvissum og árangursríkum hætti. Grunnskólinn er skylda og hann er jöfnunartæki og því er það gríðarlega mikilvægt að þaðan útskrifist allir nemendur beinir í baki og tilbúnir að takast á við framtíðina sem bíður þeirra og það nám sem þá langar til að stunda. Að geta ekki lesið sér til gagns eftir tíu ára skólagöngu er algjörlega óásættanlegt. Það þarf meira til en skólann, foreldrar og forráðamenn skipta svo ekki verður um villst gríðarlega miklu máli. Þátttaka þeirra í menntun barna sinna er lykill að farsælu gengi. Við getum ekki skrifað slakan árangur á að það skorti fjármagn, það þarf eitthvað annað og meira til. Við verðum að kalla fleiri að borðinu, taka mið af alþjóðlegum vísindum og vera óhrædd við að leita út fyrir landsteinana að ráðum. Frakkar hafa til dæmis fengið sinn fremsta sérfræðing á sviði heila, færni og náms, Stanislas Dehaene til að veita ráðgjöf í menntamálum. Við undirritaðar höfum verið svo lánsamar að taka þátt í rannsóknar- og þróunarverkefninu Kveikjum neistann sem Vestmannaeyingar fóstra svo vel. Við sjáum möguleika í að horfa til hugmyndafræði verkefnisins við skipulagningu aðgerða til að bregðast við niðurstöðum PISA. Í verkefninu eru áherslur á læsi, stærðfræði, náttúrufræði, hreyfingu, ástríðu og hugarfar nemenda. Verkefnið er leitt af okkar fremsta vísindamanni á sviði náms og færniþróunar Hermundi Sigmundssyni prófessor við Háskóla Íslands og NTNU í Þrándheimi. Verkefnið byggist á aðgerðum sem allar miða að því að bæta líðan og árangur nemenda. Skipulagi skóladagsins er breytt og meiri tími gefinn fyrir þjálfun og endurtekningar til dæmis með sérstökum þjálfunartímum. Hreyfing er aukin sem hentar til dæmis drengjum mjög vel og ástríðutímar eru í lok dags þar sem nemendum gefst kostur á að velja viðfangsefni. Leitast er við að skapa hvetjandi umhverfi þar sem gróskuhugarfar er ríkjandi í öllu starfi og nemendur geta tendrað áhuga sinn og náð árangri með markvissri þjálfun. Byggt er á fremstu vísindum eins og taugavísindum, námi- og færniþróun og áhugahvatarþáttum. Miðað er að því að efla lestrarkennslu þannig að nemendur fái öflugan stuðning þegar í upphafi grunnskólagöngu og eigi auðveldara með að öðlast lestrarfærni. Í verkefninu er árangur mældur með þar til gerðum vörðum og mælitækjum. Við höfum þróað mælitækið LÆS sem metur hvort nemandi telst læs við lok 2. bekkjar. Útkoman var Eyjamönnum í hag en 83% barnanna töldust læs á meðan 52% barna frá öðrum stöðum á landinu töldust læs miðað við sama próf. 50% drengja og 55% stúlkna. Við höfum þróað vörður í stærðfræði og náttúrufræði fyrir 1. - 3ja bekk en það er gríðarlega mikilvægt að vita hvar börnin standa til að skipuleggja kennslu við hæfi. Mat er gert á hreyfifærni barnanna með þar til gerðu prófi. Fylgst er með líðan nemenda og hún mæld með einföldu matstæki. Við höfum verið í nánu samstarfi við bæjarbókasafnið en þar hafa bækur í þúsundatali verið merktar með ákveðnum litum eftir þyngd og innihaldi. Markmiðið er að bókasafnið vaxi með barninu og geti á hverjum tíma rétt hverjum einstaklingi bók og bækur sem henta nákvæmlega þessum einstaklingi á nákvæmlega þessum tíma. Fáum hjörtun til að slá í takt fyrir börnin Eflum leikskólana og vinnum þar mjög markvisst með málþroska/orðaforða, hreyfingu og félagsfærni. Fjölgum leikskólakennurum og vinnum að því öllum árum að íslenskan sé tungumálið. Tölum markvisst við börn, setjum orð á alla hluti og athafnir. Vinnum með orðaforða alla skólagönguna. Leggjum áherslu á að skólarnir eru jöfnunartæki með það i huga að börn þurfa mismikinn og fjölbreyttan stuðning til að ná árangri. Tökum mið af vísindum og notum árangursríkar kennsluaðferðir. Tryggjum góða grunnfærni í námi með markvissri þjálfun, stöðumati og eftirfylgni. Einföldum skipulag skóladagsins fyrstu þrjú árin, eflum hreyfingu og val og vinnum með ástríðu, hugarfar og líðan. Ráðum íslenska barnabókahöfunda til að skrifa lestrarbækur sem höfða bæði til ólíkrar færni og til ólíks áhugasviðs barna. Sköpum þá menningu með fræðslu að foreldrar/forráðamenn og kennarar lesi upphátt úr bók fyrir börnin. Það eflir orðaforðann, ýtir undir lesskilning, styrkir móðurmálið, skapar nánari tengsl og eykur vellíðan. Börnin upplifa nýjan reynsluheim gegnum sögur og ímyndunarafl þeirra eykst. Samveran veitir birtu og yl. Styrkjum skóla- og almenningsbókasöfnin og vinnum að því að þau verði eftirsóttur viðkomustaður fjölskyldna, undraveröld sem bætir og kætir. Flokkum bækur eftir erfiðleikastigi og innihaldi til að auðvelda valið. Gætum að íslenskunni. Eflum kennslu í skapandi skrifum. Eflum gott og uppbyggilegt foreldrasamstarf. Eflum lestrarkennslu og veitum börnum öflugan stuðning til að auðvelda þeim að ná góðri lestrarfærni. Kennum markvisst bókstafi og hljóð og svo tengingar tveggja hljóða og þriggja o.s.frv. Förum frá hinu einfalda til hins flókna. Ekki leggja niður bókstafa- og hljóðakennslu eftir 1. bekk, höldum áfram svo lengi sem þörf er á. Sérkennari/læsisfræðingur sinnir því mikilvæga hlutverki að fylgjast með stöðu allra nemenda í 1.-10.bekk í lestri. Hlusta, greina og býr til þjálfunaráætlun sé þess þörf. Eflum menntun kennaranema, færum þeim verkfæri í hendur til að takast á við ólíka stöðu nemenda þegar á gólfið er komið. Aðgengilegri tækifæri til starfsþróunar fyrir kennara um allt land. Útbúum einföld mælitæki fyrir kennara, kortleggjum stöðu hvers barns til að auðvelda skipulag kennslu þannig að hægt sé að mæta þörfum þeirra í námi. Aukum úrval námsefnis/þjálfunarefnis og höfum það stigskipt. Nemendur geta þá verið á ólíkum stigum í til dæmis stærðfræði í sama árgangi. Vöndum notkun snjalltækja í skólum og forðumst ofnotkun þeirra. Aldrei að bíða og sjá til, bregðumst við áskorunum strax. Ekki gera ekki neitt! Helga Sigrún Þórsdóttir, sérkennari, læsisfræðingur og kennsluráðgjafi á Skólaskrifstofu Vestmannaeyja.Svava Þ. Hjaltalín, sérkennari, læsisfræðingur á Akureyri og verkefnastjóri við Rannsóknarsetur um menntun og hugarfar við HÍ.
Skoðun Háskólinn og rektorskjörið Gyða Margrét Pétursdóttir ,Þorgerður Jennýjardóttir Einarsdóttir skrifar
Skoðun Aukinn veikindaréttur – aukið jafnrétti kynjanna – fyrir félagsfólk VR Þorsteinn Skúli Sveinsson skrifar
Skoðun Hvernig byggjum við framtíð matvælaiðnaðar á Íslandi? Oddur Már Gunnarsson,Salvör Jónsdóttir skrifar
Skoðun Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Faglegt og jákvætt sérfræðiálit Skipulagsstofnunar um Coda Terminal Edda Sif Pind Aradóttir skrifar
Skoðun Hugtakinu almannaheill snúið á haus Björg Eva Erlendsdóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson ,Snæbjörn Guðmundsson,Elvar Örn Friðriksso,Friðleifur E. Guðmundsson,Snorri Hallgrímsson,Sigþrúður Jónsdóttir skrifar