Leikjavæðing læsis: Hvernig við getum snúið við blaðinu með virkri foreldraþátttöku og tækninýjungum í lestrarkennslu Guðmundur Björnsson skrifar 6. desember 2023 13:00 Nýlegar niðurstöður úr PISA könnuninni undirstrika mikilvægi þess að endurskoða nálgun okkar á menntun barna á Íslandi. Kennarar eru hornsteinn menntunar. Við þurfum að gera þeim kleift að efla sig í faglegri þróun til að tryggja að þeir séu vel í stakk búnir til að beita bestu fræðsluaðferðum og takast á við síbreytilelgar tækninýjungar. Því við þurfum að setja í forgang námsaðferðir sem byggja á gagnrýnni hugsun, lausn vandamála og sköpunargáfu með tæknilausnir á lofti, til að undirbúa börnin okkar sem best út í lífið. En þrátt fyrir að við eigum frábæra kennara, þá þarf einnig að horfa til ábyrgðar foreldra í menntun barna sinna. Hættum að líta allar áttir eftir sökudólgum og einhendum okkur í að laga þetta. Hér á eftir er bent á nokkrar leiðir til bóta. Foreldraþátttaka og stuðningur við foreldra: Grundvöllur bættrar menntunar Sjálfskoðun foreldra: Það er ekki skólans eins að ala upp börnin okkar og mennta. Foreldrar þurfa nú virkilega að íhuga eigið hlutverk í menntun barna sinna. Spurningar eins og „Er ég að lesa nóg fyrir barnið mitt?", „Sit ég með barninu mínu þegar það er að æfa heimalestur“ og „Hversu oft förum við á bókasafnið saman?", eru mikilvægar í þessu samhengi. Hættum að fela okkur á bak við lélegar afsakanir um tímaskort. Hann er nægur, þetta er einungis spurning um tímastjórnun og forgangsröðun. Börnin okkar eru það mikilvægasta sem við eigum. Punktur! Dregið úr tæknitruflunum: Í stafrænum heimi er nauðsynlegt fyrir foreldra að setja tækin til hliðar og veita börnum sínum fulla athygli, sérstaklega við heimanám og lestrartíma. Einnig til að sýna börnunum gott fordæmi, að lífið er ekki í símanum. Fræðsluátak , námskeið fyrir foreldra og aukin samvinna við skóla: Auka þarf fræðslu fyrir foreldra um mikilvægi lesturs og hvernig hægt er að hvetja börnin til að lesa. Vinnustofur og námskeið geta hjálpað foreldrum í að vera virkari þátttakendur í lestrarnámi barna sinna, barnauppeldi og tímastjórnun. Leita þarf leiða fyrir foreldra til að vinna enn nánar með skólum, til að skapa samræmt námsumhverfi heima og í skóla. Uppbygging samfélagsnets fyrir foreldra: Stofna ætti foreldraráðgjöf og stuðningshópa þar sem foreldrar geta fengið ráðgjöf og deilt reynslu og aðferðum um hvernig best sé að hvetja börn til lesturs. Sérstaklega er þetta mikilvægt fyrir foreldra með annað móðurmál en íslensku. Leikjavæðing og tækninýjungar í lestrarkennslu Leikjavæðum lestur: Í stað þess að líta á lestur sem skyldu, breytum við honum í leik og áskorun. Með því að leikjavæða lestur og gera hann að spennandi athöfn, hvetjum við börn til að taka þátt af áhuga. Umbunarkerfi: Innleiðum kerfi sem umbunar öllum börnum fyrir lestur. Þetta getur verið í formi stafrænna merkja eða verðlauna sem þau safna fyrir lestur bóka, þátttöku í lestraráskorunum eða árangur í skilningsprófum. Samstarf við unga frumkvöðla: Hvetjum unga frumkvöðla til að taka þátt í þróun lestrarappa. Þetta getur verið með samstarfi við háskóla, hugbúnaðarfyrirtæki eða í gegnum samkeppnir og viðburði um appaþróun. Þróun lestarappa: Búum til spennandi lestraröpp/leiki sem keppa við vinsældir leikja eins og Fortnite og FIFA. Já, setjum markið hátt! Þessi öpp gætu innihaldið gagnvirka söguþræði, leiki og verkefni sem hvetja til lesturs og skilnings. Auk um útgáfa á rafrænum barnabókum: Þrýsta á að hið opinbera styðji við útgáfu skemmtilegra og fræðandi barnabóka í rafrænu formi. Við eigum frábæra barnabókahöfunda, setjum þá á launaskrá hjá hinu opinbera! Í rafrænu formi væri einnig auðveldara að bæta við skýringum á erfiðum og flóknum orðum og jafnvel mætti setja inn erlendar þýðingar, svo börn með annað móðurmál ættu auðveldara með skilning. Umhugsunarvert væri jafnvel að bjóða upp á ókeypis barnabækur fyrir grunnskólabörn til að stuðla að jafnrétti í aðgengi að lesefni. Langtímabætur fyrir íslenskt samfélag Með þessum heildstæðu aðgerðum munum við án efa sjá árangur í bættum lesskilningi og auknum áhuga á lestri meðal íslenskra barna. Foreldraþátttakan, samhliða tækninýjungum í lestrarkennslu, mun stuðla að fróðara og læsara samfélagi. Þetta mun ekki aðeins leiða til betri árangurs í lestri, heldur einnig aukinni þátttöku og ábyrgð foreldra í menntun barna sinna, sem er grundvallaratriði í því að byggja upp sterkt menntakerfi fyrir framtíðar kynslóðir á Íslandi. Höfundur er háskólakennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Grunnskólar PISA-könnun Mest lesið Stuldur um hábjartan dag Herdís Dröfn Fjeldsted Skoðun 7.500 íbúðir á Reykjavíkurflugvelli? Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Nýtt húsnæðislánakerfi Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Að kreista mjólkurkúna Björg Ágústsdóttir Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Ný og fersk örmyndskýrsla um hvalveiðar Rán Flygenring Skoðun Viðreisn boðar jafnvægi, forgangsröðun og ábyrgð Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Greiðar samgöngur í Norðvesturkjördæmi Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Ný og fersk örmyndskýrsla um hvalveiðar Rán Flygenring skrifar Skoðun Stuldur um hábjartan dag Herdís Dröfn Fjeldsted skrifar Skoðun 7.500 íbúðir á Reykjavíkurflugvelli? Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að kreista mjólkurkúna Björg Ágústsdóttir skrifar Skoðun Efnahagsmál eru loftslagsmál Steinunn Kristín Guðnadóttir skrifar Skoðun Nýtt húsnæðislánakerfi Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Flug til framtíðar Arnheiður Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn boðar jafnvægi, forgangsröðun og ábyrgð Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson skrifar Skoðun Betri stjórnvöld, ekki meiri stjórnvöld Sigríður María Egilsdóttir skrifar Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Blóðmeramálið til umboðsmanns Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Meira fyrir minna: Bætt nýting opinberra fjármuna Álfrún Tryggvadóttir skrifar Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Friðhelgar fótboltabullur Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Sex af níu flokkum á móti hvalveiðum Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Allt fyrir listina Brynhildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tryggjum nýliðun bændastéttarinnar Þórdís Bjarnleifsdóttir skrifar Skoðun Óskalisti minn SIgurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin stuðningur við ferðasjóð íþróttafélaga dregur úr ójöfnuði Hannes S. Jónsson skrifar Skoðun Það er þetta með traustið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Plan Samfylkingar: Svona náum við niður vöxtunum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun 6000 íbúðirnar sem vantar - í boði borgarinnar Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Samvinnufélög - sóknarfæri á húsnæðismarkaði? Elín H. Jónsdóttir,Guðrún Johnsen skrifar Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Sjá meira
Nýlegar niðurstöður úr PISA könnuninni undirstrika mikilvægi þess að endurskoða nálgun okkar á menntun barna á Íslandi. Kennarar eru hornsteinn menntunar. Við þurfum að gera þeim kleift að efla sig í faglegri þróun til að tryggja að þeir séu vel í stakk búnir til að beita bestu fræðsluaðferðum og takast á við síbreytilelgar tækninýjungar. Því við þurfum að setja í forgang námsaðferðir sem byggja á gagnrýnni hugsun, lausn vandamála og sköpunargáfu með tæknilausnir á lofti, til að undirbúa börnin okkar sem best út í lífið. En þrátt fyrir að við eigum frábæra kennara, þá þarf einnig að horfa til ábyrgðar foreldra í menntun barna sinna. Hættum að líta allar áttir eftir sökudólgum og einhendum okkur í að laga þetta. Hér á eftir er bent á nokkrar leiðir til bóta. Foreldraþátttaka og stuðningur við foreldra: Grundvöllur bættrar menntunar Sjálfskoðun foreldra: Það er ekki skólans eins að ala upp börnin okkar og mennta. Foreldrar þurfa nú virkilega að íhuga eigið hlutverk í menntun barna sinna. Spurningar eins og „Er ég að lesa nóg fyrir barnið mitt?", „Sit ég með barninu mínu þegar það er að æfa heimalestur“ og „Hversu oft förum við á bókasafnið saman?", eru mikilvægar í þessu samhengi. Hættum að fela okkur á bak við lélegar afsakanir um tímaskort. Hann er nægur, þetta er einungis spurning um tímastjórnun og forgangsröðun. Börnin okkar eru það mikilvægasta sem við eigum. Punktur! Dregið úr tæknitruflunum: Í stafrænum heimi er nauðsynlegt fyrir foreldra að setja tækin til hliðar og veita börnum sínum fulla athygli, sérstaklega við heimanám og lestrartíma. Einnig til að sýna börnunum gott fordæmi, að lífið er ekki í símanum. Fræðsluátak , námskeið fyrir foreldra og aukin samvinna við skóla: Auka þarf fræðslu fyrir foreldra um mikilvægi lesturs og hvernig hægt er að hvetja börnin til að lesa. Vinnustofur og námskeið geta hjálpað foreldrum í að vera virkari þátttakendur í lestrarnámi barna sinna, barnauppeldi og tímastjórnun. Leita þarf leiða fyrir foreldra til að vinna enn nánar með skólum, til að skapa samræmt námsumhverfi heima og í skóla. Uppbygging samfélagsnets fyrir foreldra: Stofna ætti foreldraráðgjöf og stuðningshópa þar sem foreldrar geta fengið ráðgjöf og deilt reynslu og aðferðum um hvernig best sé að hvetja börn til lesturs. Sérstaklega er þetta mikilvægt fyrir foreldra með annað móðurmál en íslensku. Leikjavæðing og tækninýjungar í lestrarkennslu Leikjavæðum lestur: Í stað þess að líta á lestur sem skyldu, breytum við honum í leik og áskorun. Með því að leikjavæða lestur og gera hann að spennandi athöfn, hvetjum við börn til að taka þátt af áhuga. Umbunarkerfi: Innleiðum kerfi sem umbunar öllum börnum fyrir lestur. Þetta getur verið í formi stafrænna merkja eða verðlauna sem þau safna fyrir lestur bóka, þátttöku í lestraráskorunum eða árangur í skilningsprófum. Samstarf við unga frumkvöðla: Hvetjum unga frumkvöðla til að taka þátt í þróun lestrarappa. Þetta getur verið með samstarfi við háskóla, hugbúnaðarfyrirtæki eða í gegnum samkeppnir og viðburði um appaþróun. Þróun lestarappa: Búum til spennandi lestraröpp/leiki sem keppa við vinsældir leikja eins og Fortnite og FIFA. Já, setjum markið hátt! Þessi öpp gætu innihaldið gagnvirka söguþræði, leiki og verkefni sem hvetja til lesturs og skilnings. Auk um útgáfa á rafrænum barnabókum: Þrýsta á að hið opinbera styðji við útgáfu skemmtilegra og fræðandi barnabóka í rafrænu formi. Við eigum frábæra barnabókahöfunda, setjum þá á launaskrá hjá hinu opinbera! Í rafrænu formi væri einnig auðveldara að bæta við skýringum á erfiðum og flóknum orðum og jafnvel mætti setja inn erlendar þýðingar, svo börn með annað móðurmál ættu auðveldara með skilning. Umhugsunarvert væri jafnvel að bjóða upp á ókeypis barnabækur fyrir grunnskólabörn til að stuðla að jafnrétti í aðgengi að lesefni. Langtímabætur fyrir íslenskt samfélag Með þessum heildstæðu aðgerðum munum við án efa sjá árangur í bættum lesskilningi og auknum áhuga á lestri meðal íslenskra barna. Foreldraþátttakan, samhliða tækninýjungum í lestrarkennslu, mun stuðla að fróðara og læsara samfélagi. Þetta mun ekki aðeins leiða til betri árangurs í lestri, heldur einnig aukinni þátttöku og ábyrgð foreldra í menntun barna sinna, sem er grundvallaratriði í því að byggja upp sterkt menntakerfi fyrir framtíðar kynslóðir á Íslandi. Höfundur er háskólakennari.
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun