Gervigreind eða ekki - þar er efinn Þorsteinn Siglaugsson skrifar 15. desember 2023 12:00 Um það bil 99% af færslum sem tengjast gervigreind á samfélagsmiðlum eru af tvennum toga: Annars vegar fyndnar frásagnir af röngum svörum mállíkana við illa orðuðum fyrirspurnum. Hins vegar sniðugar myndir búnar til af gervigreind. Miðað við þetta gæti virst rétt að líta á stóru mállíkönin sem tískufyrirbrigði sem fljótt muni hverfa af sjónarsviðinu. En ekkert er fjær sannleikanum. Verkefnum gervigreindar fjölgar sífellt Nú þegar eru yfir 11.000 gervigreindarforrit af ýmsum gerðum í boði á vefnum https://theresanaiforthat.com/ og þeim fjölgar sífellt. Mörg af þessum tólum auðvelda alls kyns viðskiptatengd verkefni, hjálpa til við að vinna úr gögnum og gera spár, aðstoða við ákvarðanatöku, sjá um notendaaðstoð, hjálpa til við ráðningar og starfsmannahald, skrifa skýrslur, undirbúa kynningar, taka fjárfestingarákvarðanir, greina markaðsþróun og svo framvegis. Flest af þessu geta þau gert jafn vel eða betur en fólk, og eru langtum hraðvirkari. Að ekki sé talað um einfaldari verkefni: Þessi grein var t.d. skrifuð á ensku, en íslensku þýðinguna gerði mállíkanið GPT 4. Hvernig færum við að án rafmagns? Mörg af þessum tólum notast við innri upplýsingar fyrirtækisins, hvort sem er með því að tengjast gagnagrunnum eða nýta upplýsingar sem notendur skila inn í lausnina. Þetta veldur alveg nýjum áskorunum í tengslum við öryggi upplýsinga. Ekki síst vegna hættunnar á að gervigreindarlausnir safni, vinni úr og deili viðkvæmum upplýsingum, jafnvel án vitundar okkar. Enn sem komið er eru fæstir starfsmenn eða stjórnendur meðvitaðir um þessa ógn. Það að að bregðast við henni með því að banna notkun gervigreindarlausna er þó ekki endilega skynsamlegt, því þannig missum við af þeim tækifærum sem þessi nýja tækni býður upp á til að auka framleiðni og bæta ákvarðanatöku. Þessi tækifæri eru miklu stærri en flest okkar gera sér grein fyrir. Sérfræðingur á þessu sviði lýsti því þannig á fundi á vegum Stjórnvísi nýlega að við ættum ekki að bera gervigreindarbyltinguna saman við tilkomu internetsins, mun nærtækara væriað bera hana saman við tilkomu rafmagnsins. Við getum þá velt því fyrir okkur hvernig gengi að reka nútíma fyrirtæki án rafmagns. Að nýta eða nýta ekki gervigreind; mótsagnagreining (Evaporating Cloud). Greiningin byggir á nauðsynjatengslum. Dæmi: "Til að hámarka rekstrarárangur VERÐUM VIÐ að tryggja öryggi gagna."Aðsend Gervigreind eða ekki - hvernig leysum við mótsögnina? Við virðumst nú standa frammi fyrir vali um að nýta ytri gervigreindarlausnir eða forðast þær. Markmið allra fyrirtækja er að ná hámarksárangri í rekstri. Til þess verður að uppfylla tvær þarfir. Annars vegar þurfum við að gæta þess að dragast ekki aftur úr og verða þannig undir í samkeppninni. Til þess virðumst við ekki eiga annan kost en að nýta gervigreindarlausnirnar. Hins vegar verðum við að tryggja öryggi viðkvæmra upplýsinga. Til að tryggja það virðist liggja beint við að við forðumst notkun þessara lausna. Við getum ekki gert bæði, eða hvað? Ég hvet lesendur til að íhuga þrennt: Í fyrsta lagi, er þetta rétt framsetning á mótsögninni? Í öðru lagi, hverjar eru forsendurnar á bak við nauðsynjatengslin milli þarfa og krafna, og eru þau í raun og veru gild? Í þriðja lagi, hvernig gæti verið mögulegt að leysa úr mótsögninni, þannig að báðar þarfirnar séu að fullu uppfylltar, en án þess velja þurfi á milli krafnanna? Höfundur er vottaður sérfræðingur í Logical Thinking Process™, stjórnendaþjálfari og ráðgjafi. https://thinksharper.net Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Siglaugsson Gervigreind Mest lesið „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Ævintýralegar eftiráskýringar Hildur Sverrisdóttir Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Iðkum nægjusemi, nýtum náttúruna Borghildur Gunnarsdóttir,Ósk Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hægt með krónunni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Um það bil 99% af færslum sem tengjast gervigreind á samfélagsmiðlum eru af tvennum toga: Annars vegar fyndnar frásagnir af röngum svörum mállíkana við illa orðuðum fyrirspurnum. Hins vegar sniðugar myndir búnar til af gervigreind. Miðað við þetta gæti virst rétt að líta á stóru mállíkönin sem tískufyrirbrigði sem fljótt muni hverfa af sjónarsviðinu. En ekkert er fjær sannleikanum. Verkefnum gervigreindar fjölgar sífellt Nú þegar eru yfir 11.000 gervigreindarforrit af ýmsum gerðum í boði á vefnum https://theresanaiforthat.com/ og þeim fjölgar sífellt. Mörg af þessum tólum auðvelda alls kyns viðskiptatengd verkefni, hjálpa til við að vinna úr gögnum og gera spár, aðstoða við ákvarðanatöku, sjá um notendaaðstoð, hjálpa til við ráðningar og starfsmannahald, skrifa skýrslur, undirbúa kynningar, taka fjárfestingarákvarðanir, greina markaðsþróun og svo framvegis. Flest af þessu geta þau gert jafn vel eða betur en fólk, og eru langtum hraðvirkari. Að ekki sé talað um einfaldari verkefni: Þessi grein var t.d. skrifuð á ensku, en íslensku þýðinguna gerði mállíkanið GPT 4. Hvernig færum við að án rafmagns? Mörg af þessum tólum notast við innri upplýsingar fyrirtækisins, hvort sem er með því að tengjast gagnagrunnum eða nýta upplýsingar sem notendur skila inn í lausnina. Þetta veldur alveg nýjum áskorunum í tengslum við öryggi upplýsinga. Ekki síst vegna hættunnar á að gervigreindarlausnir safni, vinni úr og deili viðkvæmum upplýsingum, jafnvel án vitundar okkar. Enn sem komið er eru fæstir starfsmenn eða stjórnendur meðvitaðir um þessa ógn. Það að að bregðast við henni með því að banna notkun gervigreindarlausna er þó ekki endilega skynsamlegt, því þannig missum við af þeim tækifærum sem þessi nýja tækni býður upp á til að auka framleiðni og bæta ákvarðanatöku. Þessi tækifæri eru miklu stærri en flest okkar gera sér grein fyrir. Sérfræðingur á þessu sviði lýsti því þannig á fundi á vegum Stjórnvísi nýlega að við ættum ekki að bera gervigreindarbyltinguna saman við tilkomu internetsins, mun nærtækara væriað bera hana saman við tilkomu rafmagnsins. Við getum þá velt því fyrir okkur hvernig gengi að reka nútíma fyrirtæki án rafmagns. Að nýta eða nýta ekki gervigreind; mótsagnagreining (Evaporating Cloud). Greiningin byggir á nauðsynjatengslum. Dæmi: "Til að hámarka rekstrarárangur VERÐUM VIÐ að tryggja öryggi gagna."Aðsend Gervigreind eða ekki - hvernig leysum við mótsögnina? Við virðumst nú standa frammi fyrir vali um að nýta ytri gervigreindarlausnir eða forðast þær. Markmið allra fyrirtækja er að ná hámarksárangri í rekstri. Til þess verður að uppfylla tvær þarfir. Annars vegar þurfum við að gæta þess að dragast ekki aftur úr og verða þannig undir í samkeppninni. Til þess virðumst við ekki eiga annan kost en að nýta gervigreindarlausnirnar. Hins vegar verðum við að tryggja öryggi viðkvæmra upplýsinga. Til að tryggja það virðist liggja beint við að við forðumst notkun þessara lausna. Við getum ekki gert bæði, eða hvað? Ég hvet lesendur til að íhuga þrennt: Í fyrsta lagi, er þetta rétt framsetning á mótsögninni? Í öðru lagi, hverjar eru forsendurnar á bak við nauðsynjatengslin milli þarfa og krafna, og eru þau í raun og veru gild? Í þriðja lagi, hvernig gæti verið mögulegt að leysa úr mótsögninni, þannig að báðar þarfirnar séu að fullu uppfylltar, en án þess velja þurfi á milli krafnanna? Höfundur er vottaður sérfræðingur í Logical Thinking Process™, stjórnendaþjálfari og ráðgjafi. https://thinksharper.net
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun