Við sjáum fyrir endann á sveiflunum Hildur Eiríksdóttir skrifar 24. janúar 2024 12:31 Í upphafi síðasta árs horfðum við björtum augum á verðbréfamarkaðina. Við vonuðum að vaxtahækkanir væri langt komnar og að eftir þungt ár á verðbréfamörkuðum biðu okkar betri tímar. Næstu mánuðir buðu aftur á móti upp á áframhaldandi þyngsli. Vaxtahækkunarferli Seðlabankans var ólokið og hækkanirnar nú orðnar 14 og stýrivextir standa í 9,25%. Verðbólga hefur hins vegar lækkað á Íslandi undanfarið er nú 7,7%. Innlendi hlutabréfamarkaðurinn átti undir högg að sækja og lækkaði mjög í lítilli veltu framan af ári, en tók aftur við sér á síðustu vikum 2023. Stjórn Marel hafnaði fyrsta yfirtökutilboði JBT og setti þar ákveðinn botn í verð á markaði og vel heppnuð skráning Ísfélagsins var jákvæð frétt inn á markaðinn. Auk þess sýndi salan á Kerecis til erlendra aðila hvað er hægt að gera með hugviti, áræðni og eljusemi. Heilt yfir réttlætti verðlagningin á hlutabréfum sem skráð eru í Kauphöllina hækkunina undir lok árs og árshlutauppgjör félaga voru heilt yfir góð á síðasta ári. Óvissa veldur sveiflunum Annað sem valdið hefur óvissu eru yfirstandandi kjarasamningar, en tónninn í þeim bendir til þess að allir vilji leggjast á eitt við að ná lengri samningum og stuðla að friði á vinnumarkaði, sem er ein af forsendum árangurs í baráttunni við verðbólguna. Eins liggur fyrir að á þessu ári og því næsta er komið að endurákvörðun vaxta stórs hluta íbúðalána og vert að árétta mikilvægi þess fyrir fólk að leita sér ráðgjafar og taka ákvarðanir um næstu skref að vel athuguðu máli. Rétt eins og máli skiptir hvernig sparnaðurinn okkar er samsettur, þá skiptir líka máli hvernig húsnæðislánið lítur út. Á undanförnum vikum hafa náttúruöflin minnt á sig á Íslandi og hugur allra hjá Grindvíkingum vegna áhrifa eldgosa þar. Þróun erlendis hefur líka verið óheillavænleg, ekki aðeins að átök í Úkraínu hafi haldið áfram, heldur líka hörmungarástandið á Gaza. Áhugavert er hins vegar varðandi verðbréfamarkaði, ef þróun þeirra er sett í samhengi við átök, að oft eiga þeir erfiðast uppdráttar í aðdraganda átaka, en hafa tilhneigingu til að ná jafnvægi þegar þau hafa brotist út. Eins undarlega og það hljómar, þá virðist óvissan valda meiri sveiflum en þegar átökin raungerast. Miklar væntingar eru til gervigreindar Á síðasta ári var gervigreindin fyrirferðarmikil á erlendum verðbréfamörkuðum og áhugavert að bera saman, milli árana 2022 og 2023, hversu oft var minnst á hana í uppgjörum stærstu tæknifélaganna. Í fyrstu uppgjörum árið 2022 var það 6 sinnum, en 60 sinnum í sömu uppgjörum ári síðar. Áhugavert verður að fylgjast með verðþróun stærstu tæknifélag í ljósi mikilla væntinga til nýrrar tækni. Innleitt var í lög á árinu að huga skyldi að upplýsingagjöf um sjálfbærni í fjárfestingum. Fjármálafyrirtækjum ber að kynna sjálfbærni fyrir fjárfestum og spyrja út í sjálfbærnióskir þeirra í hæfismati í tengslum við fjárfestingarráðgjöf og eignastýringarþjónustu. Vöruframboð á innlenda markaðnum með slíkar fjármálaafurðir er enn sem komið er mjög takmarkað en erlendis er flóran fjölbreyttari og því hægt að bjóða upp á vörur þaðan á meðan vöruframboð innalands er í þróun. Markmiðið með innleiðingu laganna er að samræma hvernig upplýsingum er skilað, þeim miðlað og nýttar áfram með það að markmiði að stuðla að sjálfbærni. Dæmin sýna að fjármagnið getur verið mikilvægt hreyfiafl til góðra verka í þessu samhengi. Huga þarf að áhættuþoli hvers og eins Til að draga saman síðasta ár á verðbréfamarkaði þá var það annað árið í röð þar sem fjárfestar fengu tækifæri til að reyna á áhættuþolið. Yfir lengra tímabil hefur hins vegar sýnt sig ákveðin víxlverkun milli hlutabréfa og skuldabréfa, því skuldabréfin sveiflast almennt minna og skila minni ávöxtun yfir langan tíma en hlutabréfin geta sveiflast meira en hafa á móti skilað meiru til lengri tíma litið. Til að dreifa áhættu er því best að byggja á blönduðu og vel dreifðu eignasafni, þar sem hlutfallið milli hlutabréfa og skuldabréfa endurspeglar það áhættuþol sem fjárfestinum líður vel með. Í nóvember féll frá Charlie Munger, goðsögn á fjármálamarkaði, hægri hönd Warren Buffett og stjórnarmaður til áratuga hjá Berkshire Hathaway. Margt hefur verið haft eftir Charlie Munger í gegnum tíðina, en ef er litið til síðustu tveggja ára á verðbréfamarkaði þá finnst mér kristallast í hans orðum að árangur á verðbréfamarkaði snúist ekki um að kaupa og selja heldur að bíða af sér sveiflurnar með langtímaárangur í huga. Með orð þessa merka fjárfestis í huga, sem átti aðeins nokkrar vikur í 100 ára afmælið sitt, höldum við inn í nýtt ár, þar sem verðbréfamarkaðir eru meira í takti við það sem við eigum að venjast og vonum að friður skapist á átakasvæðum, vinnumarkaði og að við fáum lifað í samlyndi við náttúruöflin. Höfundur er forstöðumaður Eignastýringar Íslandsbanka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Íslandsbanki Mest lesið Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Halldór 29.06.2024 Halldór Skoðun Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Fölsk vernd fæðingarorlofslaga fyrir verðandi feður? Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Græn svæði Rúna Sif Stefánsdóttir skrifar Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Stór skref í átt að réttlæti Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ógreindir víkingar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisátak Reykjavíkur á fullu skriði Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til Ásmundar Einars barnamálaráðherra Brynjar Bragi Einarsson skrifar Skoðun Sjókvíeldi: aðför gegn náttúrunni Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Þarf heppni til að fæðingarorlof með fjölbura gangi upp? Margrét Finney Jónsdóttir skrifar Skoðun Árangursríkur þingvetur skilar samfélaginu í rétta átt Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Sjá meira
Í upphafi síðasta árs horfðum við björtum augum á verðbréfamarkaðina. Við vonuðum að vaxtahækkanir væri langt komnar og að eftir þungt ár á verðbréfamörkuðum biðu okkar betri tímar. Næstu mánuðir buðu aftur á móti upp á áframhaldandi þyngsli. Vaxtahækkunarferli Seðlabankans var ólokið og hækkanirnar nú orðnar 14 og stýrivextir standa í 9,25%. Verðbólga hefur hins vegar lækkað á Íslandi undanfarið er nú 7,7%. Innlendi hlutabréfamarkaðurinn átti undir högg að sækja og lækkaði mjög í lítilli veltu framan af ári, en tók aftur við sér á síðustu vikum 2023. Stjórn Marel hafnaði fyrsta yfirtökutilboði JBT og setti þar ákveðinn botn í verð á markaði og vel heppnuð skráning Ísfélagsins var jákvæð frétt inn á markaðinn. Auk þess sýndi salan á Kerecis til erlendra aðila hvað er hægt að gera með hugviti, áræðni og eljusemi. Heilt yfir réttlætti verðlagningin á hlutabréfum sem skráð eru í Kauphöllina hækkunina undir lok árs og árshlutauppgjör félaga voru heilt yfir góð á síðasta ári. Óvissa veldur sveiflunum Annað sem valdið hefur óvissu eru yfirstandandi kjarasamningar, en tónninn í þeim bendir til þess að allir vilji leggjast á eitt við að ná lengri samningum og stuðla að friði á vinnumarkaði, sem er ein af forsendum árangurs í baráttunni við verðbólguna. Eins liggur fyrir að á þessu ári og því næsta er komið að endurákvörðun vaxta stórs hluta íbúðalána og vert að árétta mikilvægi þess fyrir fólk að leita sér ráðgjafar og taka ákvarðanir um næstu skref að vel athuguðu máli. Rétt eins og máli skiptir hvernig sparnaðurinn okkar er samsettur, þá skiptir líka máli hvernig húsnæðislánið lítur út. Á undanförnum vikum hafa náttúruöflin minnt á sig á Íslandi og hugur allra hjá Grindvíkingum vegna áhrifa eldgosa þar. Þróun erlendis hefur líka verið óheillavænleg, ekki aðeins að átök í Úkraínu hafi haldið áfram, heldur líka hörmungarástandið á Gaza. Áhugavert er hins vegar varðandi verðbréfamarkaði, ef þróun þeirra er sett í samhengi við átök, að oft eiga þeir erfiðast uppdráttar í aðdraganda átaka, en hafa tilhneigingu til að ná jafnvægi þegar þau hafa brotist út. Eins undarlega og það hljómar, þá virðist óvissan valda meiri sveiflum en þegar átökin raungerast. Miklar væntingar eru til gervigreindar Á síðasta ári var gervigreindin fyrirferðarmikil á erlendum verðbréfamörkuðum og áhugavert að bera saman, milli árana 2022 og 2023, hversu oft var minnst á hana í uppgjörum stærstu tæknifélaganna. Í fyrstu uppgjörum árið 2022 var það 6 sinnum, en 60 sinnum í sömu uppgjörum ári síðar. Áhugavert verður að fylgjast með verðþróun stærstu tæknifélag í ljósi mikilla væntinga til nýrrar tækni. Innleitt var í lög á árinu að huga skyldi að upplýsingagjöf um sjálfbærni í fjárfestingum. Fjármálafyrirtækjum ber að kynna sjálfbærni fyrir fjárfestum og spyrja út í sjálfbærnióskir þeirra í hæfismati í tengslum við fjárfestingarráðgjöf og eignastýringarþjónustu. Vöruframboð á innlenda markaðnum með slíkar fjármálaafurðir er enn sem komið er mjög takmarkað en erlendis er flóran fjölbreyttari og því hægt að bjóða upp á vörur þaðan á meðan vöruframboð innalands er í þróun. Markmiðið með innleiðingu laganna er að samræma hvernig upplýsingum er skilað, þeim miðlað og nýttar áfram með það að markmiði að stuðla að sjálfbærni. Dæmin sýna að fjármagnið getur verið mikilvægt hreyfiafl til góðra verka í þessu samhengi. Huga þarf að áhættuþoli hvers og eins Til að draga saman síðasta ár á verðbréfamarkaði þá var það annað árið í röð þar sem fjárfestar fengu tækifæri til að reyna á áhættuþolið. Yfir lengra tímabil hefur hins vegar sýnt sig ákveðin víxlverkun milli hlutabréfa og skuldabréfa, því skuldabréfin sveiflast almennt minna og skila minni ávöxtun yfir langan tíma en hlutabréfin geta sveiflast meira en hafa á móti skilað meiru til lengri tíma litið. Til að dreifa áhættu er því best að byggja á blönduðu og vel dreifðu eignasafni, þar sem hlutfallið milli hlutabréfa og skuldabréfa endurspeglar það áhættuþol sem fjárfestinum líður vel með. Í nóvember féll frá Charlie Munger, goðsögn á fjármálamarkaði, hægri hönd Warren Buffett og stjórnarmaður til áratuga hjá Berkshire Hathaway. Margt hefur verið haft eftir Charlie Munger í gegnum tíðina, en ef er litið til síðustu tveggja ára á verðbréfamarkaði þá finnst mér kristallast í hans orðum að árangur á verðbréfamarkaði snúist ekki um að kaupa og selja heldur að bíða af sér sveiflurnar með langtímaárangur í huga. Með orð þessa merka fjárfestis í huga, sem átti aðeins nokkrar vikur í 100 ára afmælið sitt, höldum við inn í nýtt ár, þar sem verðbréfamarkaðir eru meira í takti við það sem við eigum að venjast og vonum að friður skapist á átakasvæðum, vinnumarkaði og að við fáum lifað í samlyndi við náttúruöflin. Höfundur er forstöðumaður Eignastýringar Íslandsbanka.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun