Innlent

„Það sem vantar í þessa samninga eru varnir fyrir launa­fólk“

Hólmfríður Gísladóttir skrifar
Ragnar segir það áhyggjuefni að fólk sé læst inni í fjögurra ára samningum og hafi engar varnir ef forsendur bresta.
Ragnar segir það áhyggjuefni að fólk sé læst inni í fjögurra ára samningum og hafi engar varnir ef forsendur bresta. Stöð 2/Einar

„Það er auðvitað margt mjög jákvætt sem kom í aðgerðapakka stjórnvalda og ég vil nú byrja á því að óska félögum mínum í Starfsgreinasambandinu, Eflingu og Samiðn innilega til hamingju með nýja kjarasamninginn.“

Þetta sagði Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR, í Bítinu í morgun um nýgerðan kjarasamning Breiðfylkingarinnar svokölluðu en VR gekk út úr samstarfinu fyrir nokkru. Hann segir aðgerðapakka stjórnvalda jákvætt innlegg inn í kjaraviðræður VR en svo væru aðrir þættir sem félagið hefði viljað leggja aukna áherslu á.

Spurður að því hvaða þættir það væru nefndi Ragnar húsnæðismálin, þá ekki síst málefni leigjenda.

„Ja við getum til dæmis tekið leigjendur, leiguþak, og auðvitað aðgerðir í húsnæðismálum á miklu stærri skala en voru kynntar í gær,“ sagði Ragnar. Samið hefði verið um aðgerðir í kjarasamningum 2019; um uppbyggingu á Keldum og aðgerðir fyrir leigjendur, svo eitthvað væri nefnt.

„Það hefur nákvæmlega ekkert gerst í þeim málum síðan þá,“ sagði hann.

Hann hefði verulegar áhyggjur af þessum hóp, ekki síst að það yrði ekki komið á leiguþaki á samningstímanum. Staða leigjenda væri gríðarlega erfið.

„Ef við tökum bara til dæmis hækkun á húsaleigu bara síðasta árið eða bara frá því í fyrra; samkvæmt Húsnæðis- og mannvirkjastofnun þá hefur hún hækkað um 16,8 eða 9 prósent... eða um 17 prósent. Það þýðir að leigusamningur upp á 240, sem er mjög hófleg leiga í dag, hefur hækkað um 41 þúsund. Þetta er... Hvorki launahækkunin sem við erum að semja um né hækkunin á húsaleigubótum mun ná upp í bara þá hækkun. Og þá erum við að tala um mjög hóflegan leigusamning,“ segir Ragnar.

Annað segir hann vera eftirspurnina eftir húsnæði en hjá Bjargi íbúðafélagi sé biðlistinn til að mynda að nálgast 4.000 kennitölur. Staðan sé bara að versna og versna og hann hefði viljað sjá ráðist í trúverðugt átaksverkefni; „nýtt Breiðholt“.

Spurður að því hvort það sé þá hans mat að auknar húsaleigubætur eigi bara eftir að skila sér í hærra leiguverði er Ragnar ekki lengi að svara:

„Að sjálfsögðu. Það er nákvæmlega það sem hefur gerst. Ef þú ferð inn á síðurnar þá er meðalleigan í dag, ef þú leitar að 90 eða 100 fermetra íbúð, þá er meðalleigan 340 til 350 þúsund. Bara á síðunum. Og það er ekkert í frumvarpinu sem getur varið fólk á leigumarkaði, sem heitið getur, fyrir hækkunum.“

Samfélag í „heljargreipum og gíslingu“ Seðlabankans 

Ragnar sagði hinsvegar margt gott hafa náðst við gerð kjarasamningsins og það myndi skila sér inn í viðræður VR. Þar mætti nefna skólamáltíðirnar, auknar greiðslur í ábyrgðasjóð launa, fæðingarorlofið og fleira og fleira. 

„Barnabótakerfið mun eflast mjög, það er mjög mikið gert fyrir barnafjölskyldur.“

Um launahækkanirnar sagði hann: „Auðvitað vill maður alltaf meira.“

Hann hefði hins vegar getað gengið að þeim útfrá ákveðnum forsendum.

„Það er kannski svolítið grundvöllurinn í þessu, að markmiðið með kjarasamningnum átti að vera að ná niður verðbólgu og vöxtum hratt og vel. Og vinnan sem við vorum þátttakendur í, það er bara fyrir þrettán dögum síðan þá stigum við út úr samstarfi við Breiðfylkinguna, að þá var marmiðið auðvitað að efla tilfærslukerfin, vera með gríðarlega sterk forsenduákvæði og hóflegar launahækkanir ættu síðan að tala inn í lægri verðbólgu og lægra vaxtastig, að forskrift Seðlabankans.“

Ragnar segir ekki rétt að tala um launahækkanir sem drifkraft verðbólgu; verðbólgan síðust fjögur ár hafi verið drifin áfram af heimsfaraldri, stríðsátökum, kreppu á húsnæðismarkaði og fleiru. Launahækkanir hefðu ekkert með hana að gera og ekkert orsakasamhengi fundist milli launahækkana og verðbólgu.

„Hinsvegar vorum við tilbúin til að fara þessa leið, fara svona hóflegri leið launahækkana, til að tala inn í skipun Seðlabankans, þóknast honum, sem hefur haldið hér samfélaginu í heljargreipum eða gíslingu hárra vaxta,“ segir Ragnar.

Hér væri nánast allt til staðar til að ráðast í uppbyggingu; fjármagn, land og þekking til að ráðast á vandann. Það væri hins vegar ekkert að fara að gerast næstu fimm árin, þar sem menn væru ekki einu sinni komnir af stað í skipulagsferlinu. 

„Þetta er hægt en það er ekkert að fara að gerast.“

Spurður að því hvað væri framundan fyrir hans fólk sagði Ragnar að VR hefði lagt áherslu á forsenduákvæðin til að hægt væri að komast út úr kjarasamningnum ef markmið næðust ekki.

„Og líka eru forsenduákvæðin hvati fyrir fyrirtæki að halda sjó, taka þátt í þessu með okkur. Ef þau gera það ekki og verðbólga fer hér af stað þá eigum við von á því að geta fengið lausan samning eða ágjöf. Það sem vantar í þessa samninga eru varnir fyrir launafólk; forsenduákvæði sem eru sterk og bíta virkilega ef fyrirtækin haga sér ekki eins og þau segjast ætla að gera.“

Ragnar segir verið að taka gríðarlega áhættu með því að semja ekki um varnir í fjögurra ára samningi.

„Það er það sem ég hef áhyggjur af; áhætta launafólks.“




Fleiri fréttir

Sjá meira


×