Skoðun

Mennta­kerfið - lykill að inngildingu

Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir og Álfhildur Leifsdóttir skrifa

Breytt samfélagsgerð kallar á breyttar áherslur hvort sem okkur líkar betur eða verr. Það getur varðaði fjölbreyttara samfélag, fjölmenningu eða hvers kyns aðrar breytingar sem heimurinn er að ganga í gegnum og þær áskoranir sem þeim fylgja. Það er því mikilvægt að öll sveitarfélög séu með skýra og markvissa stefnu um hvernig þau taka á móti nýjum innflytjendum sem kjósa að dvelja þar í skemmri eða lengri tíma. Annars vegar er það fólk sem kemur hingað til lands til að starfa hérlendis og hins vegar sá hópur sem óskar eftir alþjóðlegri vernd. Leiðarstefið á alltaf að vera mannvirðing og metnaður. Virðing fyrir manneskjunni og fjölbreytileika hennar og metnaður til að gera sífellt betur.

Að vera hluti af heild

Það er mikilvægt að nýir íbúar finni að það gert sé ráð fyrir þeim í öllu skipulagi og að þau geti á eigin tungumáli nálgast aðstoð á meðan þau læra íslensku. Að geta kynnst menningu núverandi heimalands og sótt upplýsingar um hvaðeina sem óskað er vegur þungt hvað varðar inngildingu og samsömun. Að geta lesið sér til um reglur og siði og að geta átt samtal um allskonar vegamikla þætti er varða menntun, heilsugæslu og almenn réttindi í samfélaginu er afar mikilvægt í lýðræðisríki. Slíkt þarf að eiga sér stað strax og þar má tungumálið ekki hindra, enda ætti aukin tækni að gera það mun auðveldara nú en áður. Í umhverfi þar sem línur eru óskýrar og óvissa um hver réttur og skyldur fólks eru og getur skapast óöryggi. Það gengur því ekki að taka á móti fólki án þess að hafa skipulag, markmið og leiðir á aðgengilegan hátt fyrir öll. Í stefnu Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs segir að allir nemendur eigi rétt á að læra móðurmálið sitt. Það á við um börn sem eiga táknmál að móðurmáli, innflytjendur og börn þeirra sem þurfa bæði að njóta kennslu í móðurmáli sínu og íslensku. Grunnur að íslenskufærni er sóttur til móðurmáls og á tímum tækni og aukinnar hnattvæðingar ætti að vera hægur leikur að börn haldi móðurmáli sínu við um leið og þau læra íslensku.

Þátttaka og samsömun

Auka þarf stuðning í grunnskólum er varðar íslenskukennslu, félagsfærni og samfélagsfræði. Rannsóknir sýna að líðan ungmenna hefur versnað og er mikilvægt er að greina það og bregðast við því mögulega er hluti þeirra ungmenna innflytjendur sem þarna kalla eftir aðstoð. Við getum gert betur hvað varðar þátttöku barnungra innflytjenda í tómstundum og félagsstarfi og gætt þess að þau upplifi sig tilheyra og geti fundið áhugamálum og styrkleikum sínum farveg. Að fá tækifæri til þátttöku og finna sig sem hluta af heild er gríðarlega mikilvægt. Félagsmiðstöðvar, ungmennahús og íþróttafélög þurfa að taka mið að þörfum ólíkra hópa, skapa fleiri tækifæri til þátttöku í samfélaginu og huga að lágþröskulda þjónustu í nærumhverfi barna og ungmenna. Þá þarf markvissar aðgerðir og forvarnir gegn brotthvarfi innflytjenda úr framhaldsskólum með aukinn stuðning í forgrunni án þess að draga úr gæðum náms.

Að læra íslensku

Lykillinn að hverju samfélagi er tungumál þess. Því er mikilvægt að íslenskunám verði hluti af almennum rétti launafólks nú þegar sífellt stærri hluti á vinnumarkaði eru einstaklingar með íslensku sem annað mál, eða jafnvel það þriðja eða fjórða. Markviss tungumála- og samfélagskennsla þarf að eiga sér stað til að auka líkur á samsömun og vellíðan fyrir öll. Ekki aðeins fyrir innflytjendur, sem með því öðlast aukið öryggi og skilning á íslensku samfélagi, heldur einnig fyrir okkur sem fyrir eru. Að vita til þess að íslenska er tungumálið okkar allra og lykillinn að samfélaginu. Aðgengi að gæða íslenskunámi þarf að vera til staðar fyrir öll, íslenskunám sem mætir þörfum mismunandi hópa. Sum þurfa að fá svigrúm í atvinnulífinu, önnur þurfa að fá tækifæri og aðgang að íslenskukennslu þegar þau þiggja fjárhagsaðstoð. Til að fá endurnýjun á dvalarleyfi og ríkisborgararétt þarf að taka ákveðinn fjölda íslenskutíma og þar þarf að efla bæði námið og námsgögnin. Möguleikar á starfstengdu námi tengt vettvangi er einnig ein leið sem hafa má í huga.

Á ráðstefnu Sveitarstjórnarráðs Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs, Máttur menntunar, á dögunum flutti dr. Sigríður Ólafsdóttir erindið: Börn og ungmenni af erlendum uppruna í íslenskum leik- og grunnskólum: Markmið um námsárangur. Þar fór hún yfir mikilvægi tungumálsins fyrir inngildingu og ítrekaði að íslenskur orðaforði er samofinn allri þekkingu og visku. Að málnotkun í skólastarfi sé margfalt ríkari en utan skóla, enda er það í gegn um tungumálið sem þekking og hæfni eykst. Börn og ungmenni sem hingað flytja þurfa að fá stuðning til þátttöku í málsamfélagi og ríkulega málörvun. Hlusta má á erindi Sigríðar hér. Að loknu erindi Sigríðar sátu í pallborði Yousef Abdi Hassan, nemandi við Tækniskólann, Erla Guðrún Gísladóttir, kennari í íslenskuveri Breiðholtsskóla, Hrönn Baldursdóttir, námsráðgjafi við Fjölbrautarskólann í Ármúla og Ágúst Ólason, kennari í Vallaskóla á Selfossi. Þar var farið vítt og breitt yfir áskoranir og tækifæri í námi innflytjenda á barnsaldri.

Það er afar mikilvægt að innflytjendur geti allt frá barnsaldri fetað íslenskan skólaveg með viðeigandi stuðningi. Að í öllu námi sé tekið tilliti til þeirra út frá mismunandi hlutverkum skólastiga og af ábyrgð, enda það hagur okkar allra að vel takist til og námskrár og lög kveða á um réttindi allra hvað varðar námsaðlögun og stuðning í námi. Í stefnu hreyfingarinnar er einnig kveðið á um að fjölbreytileikinn sé styrkur hvers samfélags og að tryggja þurfi að innflytjendur eigi kost á sömu tækifærum og við sem fyrir eru óháð uppruna, trúarbrögðum eða þeim forsendum sem dvölin byggir á.

Samfélag sem tekur á móti nýjum íbúum hvort sem er af íslensku eða erlendu bergi brotnu þarf að hafa í huga að öll verðum við að fá tækifæri, tilheyra, hafa aðgang að upplýsingum og geta notið okkar á jákvæðan hátt við leik og störf. Sem samfélag þurfum við öll að sjá til að svo sé og gera það vel!

Álfhildur Leifsdóttir, grunnskólakennari, formaður Sveitarstjórnarráðs VG og stjórnarkona í Vinstrihreyfingunni - grænu framboði.

Hólmfríður Árnadóttir, menntunarfræðingur, oddviti VG í Suðurkjördæmi og stjórnarkona í Vinstrihreyfingunni - grænu framboði.




Skoðun

Sjá meira


×