Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar 31. maí 2024 17:15 Ísland hefur alltaf verið mér gott og haft nóg fyrir mig að gera. Ég er mjög þakklátur fyrir að fá að telja mig til þessarar merkilegu þjóðar. Ég hef búið hér alla ævina. Lengst af hef ég verið í Reykjavík en í sveit fyrir norðan og vestan hvert sumar og þekki bæði Zetor og broddskitu. Ég dvaldist tvo vetur í Dýrafirði og hef líka unnið tvo vetur hjá Leikfélagi Akureyrar. Fyrri veturinn bjó ég í Eyjafirði en hinn á Akureyri. Ég hef ferðast um landið þvert og endilangt, bæði í fríum og vinnuferðum. Ég hef farið í leikferðir, lesið upp úr bókum mínum eða verið með uppistand. Ég hef verið heillaður af menningu okkar, sögu og tungu alla tíð og ekki síst hvernig þetta endurspeglast allt í hinum venjulega Íslendingi. Ég hef verið þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að eiga í einstöku sambandi við þessa þjóð. Ef það er eitthvað eitt sem mér hefur þótt skorta hér, í gegnum tíðina, þá er það einna helst hin fjölmörgu litbrigði gleðinnar. Mér hefur oft þótt tilveran hér þung og grá. Húmorinn minn hefur verið mér mín lífsbjörg. Það var hann sem kom mér í gegnum erfiða skólagöngu, þroskaraskanir og námsörðugleika. Hann hefur lýst mér leiðina í myrkri, huggað mig í erfiðleikum og staðið með mér eins og verndarengill. Hann hélt í höndina á mér á Núpi og hefur verið ómissandi hluti af því að gera upp við erfiða æsku og áföll. Bjargvætturinn minn ósýnilegi sem sum kalla fíflagang því þau sjá hann hvorki né skilja. Það hefur verið köllun mín í lífinu að deila þessum leynilega vini mínum með íslensku þjóðinni og reyna að gera líf samlanda minna aðeins skemmtilegra. Það hefur fyrst og fremst verið mín gjöf. Flest af því sem ég hef unnið að hefur elst vel. Það er til dæmis merkileg staðreynd að áhorf á Fóstbræður er meira núna en þegar þættirnir voru sýndir fyrst. Ég er oft spurður hver ég telji að sé ástæðan fyrir þessu langlífi, kynslóð fram af kynslóð. Ástæðan er einföld. Við sem gerðum þessa þætti gerðum þá af ástríðu og þekkingu á íslenskri menningu og tungu. Íslensk tunga hefur alltaf verið kjarninn í öllum mínum verkum. Þú ert drekinn, er alíslenskt orðaleikja grín í nútímabúningi. Margt af þessu verður ekki einu sinni útskýrt fyrir þeim sem ekki talar íslensku. Hvernig þýðir þú til dæmis spurninguna: Var synningur í barðinu þegar þú fórst í gegnum Múlann? Hápunkti míns listræna ferils náði ég líklega þegar ég, í samstarfi við aðra, skapaði persónuna Georg Bjarnfreðarson. Georg er persónugervingur allra erfiðra og leiðinlegra kalla sem ég hef kynnst í gegnum lífið. Pabbi minn á stóran hlut í honum. Þess vegna var það mér líka svo mikilvægt að hann fengi sína lausn og fyrirgefningu í lokin í Bjarnfreðarsyni. Hlýr húmor sem heilandi afl óháð tíma og rúmi. Það er ein spurning sem ég hef alla ævi leitað svara við: Hvers vegna sumt fólk leggur á sig fyrirhöfnina að vera leiðinlegt við annað fólk að ástæðulausu? Þessi forvitni hefur leitt mig áfram um lífsins braut og verið örlagavaldur í lífi mínu. Hún var drifkrafturinn í því að ég bjó til Besta flokkinn, friðsamlega tilraun til að reyna að vinna gegn reiði og óvissu með gleði og húmor að vopni, ljós fyrir fólk í myrkri. Áfram allskonar var orðaleikjagrín til þess gert að vekja og gleðja. Það var nákvæmlega þetta afl sem ýtti mér útí það að bjóða mig fram til forseta Íslands. Mig langar til að breyta um starfsvettvang. En mest af öllu langar mig til að reyna að vinna af öllu afli gegn þeim leiðindum sem mér finnast nú vaxa hratt hér á landi. Þessi leiðindi eru sundrung, reiði og ruglingur. Mér finnst stemningin í samfélaginu í raun ekkert ólík því sem hún var eftir Hrun. Skortur á virðingu, trausti og vináttu er að verða meinsemd í samfélagi okkar. Mesta ógnin við tungu okkar eru ekki slettur eða íslenskukennsla fyrir innflytjendur. Hún er heldur ekki skiptar skoðanir okkar á því hvað sé rétt málfar. Sú umræða er öll gott mál. Nei, stærsta ógnin er fólk sem hefur hefur gott vald á íslensku en talar hana án nokkurrar sýnilegrar tilfinningalegrar tengingar og næstum því vélrænt, fólk sem getur talað endalaust án þess að segja nokkurn tíman neitt. Og alls ekki neitt sem gæti kallast frumlegt eða einlægt. Ef við ætlum að láta þetta viðgangast möglunarlaust þá bíður okkar ekkert nema andlegur dauði. Og þá fyrst verður almennilega leiðinlegt hér. Ég hef alltaf kosið að standa utan við svona frasa og frekar reynt að segja eitthvað lítið af einlægni en halda langar og innihaldslausar ræður eða reynt að búa til einhver ný og skemmtileg orðasambönd. Við getum haldið endalausar uppblásnar ræður um mikilvægi þess að halda ræður og tala saman og hugsa um gildi. Við getum haldið endalausa þjóðfundi. En ef okkur tekst ekki að byggja upp traust, virðingu og trú þá munum við aldrei komast neitt úr sporunum heldur bara sökkva dýpra í þetta þvaður-fen sundrungar sem við erum komin útí. Ég grátbið þig, kjósönd góð, að gefa mér þitt atkvæði. Nei, ég krefst þess hreinlega. Ef ég verð kjörinn forseti mun ég einbeita mér að því að vinna gegn sundrungu en reyna frekar að efla traust, virðingu, trú, von og kærleika og með minn gamla og góða leynivin, húmorinn mér við hlið. Ég mun gera það af ástríðu og heiðarleika. Ef þú setur atkvæði þitt við mig þá færðu ekki bara mig heldur og ofurkonuna mína Jógu í kaupbæti. Við munum bæði koma skemmtilega á óvart og standa fyrir allskonar óvæntu. Drottinn blessi allskonar Ísland. Mig langar að enda þetta erindi á tilvitnun í Rómeó og Júlíu: Á vorri jörð svo aumt er ekki neitt að ekki geti farsæld af því leitt, né neitt svo gott að ekki verði að illu ef eðli þess er spillt og leitt í villu. Dyggðum má snúa í lesti á ýmsar lundir og löstur verður dyggð ef svo ber undir. Þýðing: Helgi Hálfdánarson Höfundur er í framboði til forseta Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Gnarr Forsetakosningar 2024 Skoðun: Forsetakosningar 2024 Mest lesið Halldór 29.06.2024 Halldór Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Kæri Jón Kaldal Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Fölsk vernd fæðingarorlofslaga fyrir verðandi feður? Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Græn svæði Rúna Sif Stefánsdóttir skrifar Skoðun HSÍ er okkur öllum til skammar Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Stór skref í átt að réttlæti Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ógreindir víkingar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisátak Reykjavíkur á fullu skriði Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til Ásmundar Einars barnamálaráðherra Brynjar Bragi Einarsson skrifar Skoðun Sjókvíeldi: aðför gegn náttúrunni Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Þarf heppni til að fæðingarorlof með fjölbura gangi upp? Margrét Finney Jónsdóttir skrifar Skoðun Árangursríkur þingvetur skilar samfélaginu í rétta átt Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun 100 ára afmæli lýðveldisins Íslands Margrét Tryggvadóttir skrifar Skoðun Skerðingargildra eldra fólks Viðar Eggertsson skrifar Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal skrifar Skoðun 1969 Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Víða búið að brúa umönnunarbilið Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Sjá meira
Ísland hefur alltaf verið mér gott og haft nóg fyrir mig að gera. Ég er mjög þakklátur fyrir að fá að telja mig til þessarar merkilegu þjóðar. Ég hef búið hér alla ævina. Lengst af hef ég verið í Reykjavík en í sveit fyrir norðan og vestan hvert sumar og þekki bæði Zetor og broddskitu. Ég dvaldist tvo vetur í Dýrafirði og hef líka unnið tvo vetur hjá Leikfélagi Akureyrar. Fyrri veturinn bjó ég í Eyjafirði en hinn á Akureyri. Ég hef ferðast um landið þvert og endilangt, bæði í fríum og vinnuferðum. Ég hef farið í leikferðir, lesið upp úr bókum mínum eða verið með uppistand. Ég hef verið heillaður af menningu okkar, sögu og tungu alla tíð og ekki síst hvernig þetta endurspeglast allt í hinum venjulega Íslendingi. Ég hef verið þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að eiga í einstöku sambandi við þessa þjóð. Ef það er eitthvað eitt sem mér hefur þótt skorta hér, í gegnum tíðina, þá er það einna helst hin fjölmörgu litbrigði gleðinnar. Mér hefur oft þótt tilveran hér þung og grá. Húmorinn minn hefur verið mér mín lífsbjörg. Það var hann sem kom mér í gegnum erfiða skólagöngu, þroskaraskanir og námsörðugleika. Hann hefur lýst mér leiðina í myrkri, huggað mig í erfiðleikum og staðið með mér eins og verndarengill. Hann hélt í höndina á mér á Núpi og hefur verið ómissandi hluti af því að gera upp við erfiða æsku og áföll. Bjargvætturinn minn ósýnilegi sem sum kalla fíflagang því þau sjá hann hvorki né skilja. Það hefur verið köllun mín í lífinu að deila þessum leynilega vini mínum með íslensku þjóðinni og reyna að gera líf samlanda minna aðeins skemmtilegra. Það hefur fyrst og fremst verið mín gjöf. Flest af því sem ég hef unnið að hefur elst vel. Það er til dæmis merkileg staðreynd að áhorf á Fóstbræður er meira núna en þegar þættirnir voru sýndir fyrst. Ég er oft spurður hver ég telji að sé ástæðan fyrir þessu langlífi, kynslóð fram af kynslóð. Ástæðan er einföld. Við sem gerðum þessa þætti gerðum þá af ástríðu og þekkingu á íslenskri menningu og tungu. Íslensk tunga hefur alltaf verið kjarninn í öllum mínum verkum. Þú ert drekinn, er alíslenskt orðaleikja grín í nútímabúningi. Margt af þessu verður ekki einu sinni útskýrt fyrir þeim sem ekki talar íslensku. Hvernig þýðir þú til dæmis spurninguna: Var synningur í barðinu þegar þú fórst í gegnum Múlann? Hápunkti míns listræna ferils náði ég líklega þegar ég, í samstarfi við aðra, skapaði persónuna Georg Bjarnfreðarson. Georg er persónugervingur allra erfiðra og leiðinlegra kalla sem ég hef kynnst í gegnum lífið. Pabbi minn á stóran hlut í honum. Þess vegna var það mér líka svo mikilvægt að hann fengi sína lausn og fyrirgefningu í lokin í Bjarnfreðarsyni. Hlýr húmor sem heilandi afl óháð tíma og rúmi. Það er ein spurning sem ég hef alla ævi leitað svara við: Hvers vegna sumt fólk leggur á sig fyrirhöfnina að vera leiðinlegt við annað fólk að ástæðulausu? Þessi forvitni hefur leitt mig áfram um lífsins braut og verið örlagavaldur í lífi mínu. Hún var drifkrafturinn í því að ég bjó til Besta flokkinn, friðsamlega tilraun til að reyna að vinna gegn reiði og óvissu með gleði og húmor að vopni, ljós fyrir fólk í myrkri. Áfram allskonar var orðaleikjagrín til þess gert að vekja og gleðja. Það var nákvæmlega þetta afl sem ýtti mér útí það að bjóða mig fram til forseta Íslands. Mig langar til að breyta um starfsvettvang. En mest af öllu langar mig til að reyna að vinna af öllu afli gegn þeim leiðindum sem mér finnast nú vaxa hratt hér á landi. Þessi leiðindi eru sundrung, reiði og ruglingur. Mér finnst stemningin í samfélaginu í raun ekkert ólík því sem hún var eftir Hrun. Skortur á virðingu, trausti og vináttu er að verða meinsemd í samfélagi okkar. Mesta ógnin við tungu okkar eru ekki slettur eða íslenskukennsla fyrir innflytjendur. Hún er heldur ekki skiptar skoðanir okkar á því hvað sé rétt málfar. Sú umræða er öll gott mál. Nei, stærsta ógnin er fólk sem hefur hefur gott vald á íslensku en talar hana án nokkurrar sýnilegrar tilfinningalegrar tengingar og næstum því vélrænt, fólk sem getur talað endalaust án þess að segja nokkurn tíman neitt. Og alls ekki neitt sem gæti kallast frumlegt eða einlægt. Ef við ætlum að láta þetta viðgangast möglunarlaust þá bíður okkar ekkert nema andlegur dauði. Og þá fyrst verður almennilega leiðinlegt hér. Ég hef alltaf kosið að standa utan við svona frasa og frekar reynt að segja eitthvað lítið af einlægni en halda langar og innihaldslausar ræður eða reynt að búa til einhver ný og skemmtileg orðasambönd. Við getum haldið endalausar uppblásnar ræður um mikilvægi þess að halda ræður og tala saman og hugsa um gildi. Við getum haldið endalausa þjóðfundi. En ef okkur tekst ekki að byggja upp traust, virðingu og trú þá munum við aldrei komast neitt úr sporunum heldur bara sökkva dýpra í þetta þvaður-fen sundrungar sem við erum komin útí. Ég grátbið þig, kjósönd góð, að gefa mér þitt atkvæði. Nei, ég krefst þess hreinlega. Ef ég verð kjörinn forseti mun ég einbeita mér að því að vinna gegn sundrungu en reyna frekar að efla traust, virðingu, trú, von og kærleika og með minn gamla og góða leynivin, húmorinn mér við hlið. Ég mun gera það af ástríðu og heiðarleika. Ef þú setur atkvæði þitt við mig þá færðu ekki bara mig heldur og ofurkonuna mína Jógu í kaupbæti. Við munum bæði koma skemmtilega á óvart og standa fyrir allskonar óvæntu. Drottinn blessi allskonar Ísland. Mig langar að enda þetta erindi á tilvitnun í Rómeó og Júlíu: Á vorri jörð svo aumt er ekki neitt að ekki geti farsæld af því leitt, né neitt svo gott að ekki verði að illu ef eðli þess er spillt og leitt í villu. Dyggðum má snúa í lesti á ýmsar lundir og löstur verður dyggð ef svo ber undir. Þýðing: Helgi Hálfdánarson Höfundur er í framboði til forseta Íslands.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Gaza - hvað getum við gert? Guðrún María Jónsdóttir,Hulda María Einarsdóttir,Sunna Snædal,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Palestína og Vestur-Sahara – Tvær vonlausar aðskilnaðarhreyfingar Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun