Ísland gæti kólnað þrátt fyrir hlýnun á heimsvísu Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 7. ágúst 2024 15:43 Veðrið hefur ekki alltaf leikið við íbúa á suðvesturhorninu í sumar. vísir/vilhelm Undanfarið hafa margir eflaust velt því fyrir sér hvernig standi á því að sumarið hafi verið svo alíslenskt í Reykjavík í ár og víðar fyrst hnötturinn okkar hlýnar. Til að mynda var heimshitamet slegið þann 22. júlí síðastliðinn og svo aftur daginn eftir en áhrifa þessarar hlýnunar virðist ekkert gæta hér á landi. Ástæðuna fyrir því gerir veðurfræðingur á Veðurstofu Íslands að umfjöllunarefni sínu í nýrri grein sem birt var á vef Veðurstofunnar í dag. Hlýnun á heimsvísu en kólnun hér Þar kemur nefnilega fram að á síðustu árum hafi ítrekað gætt kólnunar á Norður-Atlantshafi á svæði suðvestan við Ísland. Á sama tíma og víða í Norður-Atlantshafi hlýnaði sjórinn umtalsvert kólnaði hann á stóru svæði í nágrenni við Íslandsstrendur. „Hvað veðurfar á Íslandi varðar er merkilegt að þrátt fyrir hnattræn hitamet héldu norðlægar áttir og svalsjór við Ísland hitanum hér á landi niðri. Stórkvarða breytingar í sjávarstraumum og sjávarhita á Norður Atlantshafi í framtíðinni gætu haft álíka hitaþróun í för með sér - að hnattrænnar hlýnunar gæti í minna mæli hér við land og á hluta Norður Atlantshafs, en þá hefði það líklega í för með sér ákafari hlýnun annarsstaðar,“ segir í greininni. Á myndinni að ofan frá Veðurstofunni sést að á þessum hnattræna hitametsdegi voru engin met slegin á Íslandi. Jafnframt sést að í Reykjavík hafi flestir dagar verið kaldari í sumar en að jöfnuði frá 2001 til 2020. Í greininni á vef Veðurstofunnar kemur fram að það loft sem berst til Íslands af hafi sé að meðaltali nærri yfirborðshita sjávar og fari það yfir óvenju kaldan sjó verði það kaldara en ella. Því þurfi að skoða sjávarhita vilji maður komast til botns í því hvers vegna sumarið hefur verið í kaldara lagi þetta árið. Hitafar á þessu svæði suðvestan við Ísland sveiflast milli ára og áratuga en í skýrslu vísindanefndar um loftslagsbreytingar sem kom út í nóvember 2023 kemur fram að þessi kólnun hafi verið rædd í samhengi við mögulegan samdrátt í veltihringrás Atlantshafsins (AMOC). Óstöðugleiki á veltihringrásinni AMOC er nokkurs konar færiband sem færir hlýjan sjó frá miðbaugi norður á bóginn og kaldan sjó suður frá norðurskautinu. Þessi hringrás hefur veruleg áhrif á loftslag í Evrópu og austanverðri Norður-Ameríku. „Niðurstöður loftslagslíkana benda til þess að það dragi úr styrk hennar á öldinni, en lengi vel var talið mjög ólíklegt að hringrásin stöðvaðist algjörlega,“ segir á vef Veðurstofunnar. Þar segir jafnframt að rannsóknir síðustu ára hafi dregið úr vissu þessa mats og að í síðustu skýrslu Milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar hafi komið fram að „miðlungs vissa“ sé um það að hringrásin stöðvist ekki fyrir aldamótin næstu. „Líkur þess að AMOC stöðvist, eða það dragi hratt úr hringrásinni fer eftir hlýnun jarðar sem er háð losun gróðurhúsalofttegunda. Verði dregið hratt úr þeirri losun verða stórar breytingar á AMOC ólíklegri,“ segir í greininni. Loftslagsmál Veður Tengdar fréttir Telja sig hafa skýringu á kuldapollinum við Ísland Mælingar og langtímalíkön hafa sýnt áberandi kuldapoll í hafinu suður af Íslandi og Grænlandi á sama tíma og nær allar aðrir hlutar jarðarinnar hlýna. Vísindamenn telja orsökina meðal annars kunna að liggja í bráðnandi hafís á norðurskautinu. 2. ágúst 2017 23:46 Kuldakast ekki yfirvofandi á Íslandi Ekkert bendir til þess að kuldaskeið sé yfirvofandi við Ísland þrátt fyrir að merki séu um að bráðnun íss á norðurskautinu valdi kuldapolli í hafinu fyrir utan landið. 3. ágúst 2017 22:56 Mest lesið Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Innlent „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ Innlent Einn var stunginn í Breiðholti Innlent Rússar lýsa yfir neyðarástandi Erlent Á hækjum eftir tæklingu í brekkunni á Þjóðhátíð Innlent Blöskrar græðgi á kostnað gæða Innlent Patrik biðst afsökunar Innlent „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Innlent Veislan tekin af dagskrá FM957 Innlent Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Innlent Fleiri fréttir Mildast sunnan heiða Hæglætisveður um helgina Milt veður fram að og um helgi en svo tekur djúp lægð við Ísland gæti kólnað þrátt fyrir hlýnun á heimsvísu Útlit fyrir rólegt veður fram á föstudag Rólegra veður en líkur á síðdegisskúrum Dregur úr vindi með morgninum Leiðindaveður um allt land vegna djúprar lægðar Önnur djúp lægð á leiðinni Gul viðvörun í Eyjum fram á kvöld og leiðindaspá áfram Alldjúp lægð færir með sér gula viðvörun Byrjar að rigna fyrir norðan en dregur úr vætu fyrir sunnan Besta veðrið um verslunarmannahelgina? Viðvaranir í gildi og vindasamt og blautt framundan Illvænlegar vendingar á veðurspánni fyrir helgina Hægt veður í dag en myndarleg lægð á leiðinni Enn hætta á vatnavöxtum en dregur úr rigningunni Gul viðvörun vegna mikillar rigningar Áfram vætusamt og skýjað um helgina Áfram rigning í kortunum Kröpp og djúp lægð veldur hvassviðri Vísbendingar um „þokkalegt“ veður næstu helgi Gul viðvörun í nótt Dálítil rigning norðanlands en bjart sunnanlands Skúradembur víða um land Úrhellið var það mesta í júní frá upphafi mælinga Eldingar með skúrum síðdegis Minnkandi líkur á 20 stiga hita Rólegt sumarveður um allt land í dag Súldin í stutt sumarfrí Sjá meira
Ástæðuna fyrir því gerir veðurfræðingur á Veðurstofu Íslands að umfjöllunarefni sínu í nýrri grein sem birt var á vef Veðurstofunnar í dag. Hlýnun á heimsvísu en kólnun hér Þar kemur nefnilega fram að á síðustu árum hafi ítrekað gætt kólnunar á Norður-Atlantshafi á svæði suðvestan við Ísland. Á sama tíma og víða í Norður-Atlantshafi hlýnaði sjórinn umtalsvert kólnaði hann á stóru svæði í nágrenni við Íslandsstrendur. „Hvað veðurfar á Íslandi varðar er merkilegt að þrátt fyrir hnattræn hitamet héldu norðlægar áttir og svalsjór við Ísland hitanum hér á landi niðri. Stórkvarða breytingar í sjávarstraumum og sjávarhita á Norður Atlantshafi í framtíðinni gætu haft álíka hitaþróun í för með sér - að hnattrænnar hlýnunar gæti í minna mæli hér við land og á hluta Norður Atlantshafs, en þá hefði það líklega í för með sér ákafari hlýnun annarsstaðar,“ segir í greininni. Á myndinni að ofan frá Veðurstofunni sést að á þessum hnattræna hitametsdegi voru engin met slegin á Íslandi. Jafnframt sést að í Reykjavík hafi flestir dagar verið kaldari í sumar en að jöfnuði frá 2001 til 2020. Í greininni á vef Veðurstofunnar kemur fram að það loft sem berst til Íslands af hafi sé að meðaltali nærri yfirborðshita sjávar og fari það yfir óvenju kaldan sjó verði það kaldara en ella. Því þurfi að skoða sjávarhita vilji maður komast til botns í því hvers vegna sumarið hefur verið í kaldara lagi þetta árið. Hitafar á þessu svæði suðvestan við Ísland sveiflast milli ára og áratuga en í skýrslu vísindanefndar um loftslagsbreytingar sem kom út í nóvember 2023 kemur fram að þessi kólnun hafi verið rædd í samhengi við mögulegan samdrátt í veltihringrás Atlantshafsins (AMOC). Óstöðugleiki á veltihringrásinni AMOC er nokkurs konar færiband sem færir hlýjan sjó frá miðbaugi norður á bóginn og kaldan sjó suður frá norðurskautinu. Þessi hringrás hefur veruleg áhrif á loftslag í Evrópu og austanverðri Norður-Ameríku. „Niðurstöður loftslagslíkana benda til þess að það dragi úr styrk hennar á öldinni, en lengi vel var talið mjög ólíklegt að hringrásin stöðvaðist algjörlega,“ segir á vef Veðurstofunnar. Þar segir jafnframt að rannsóknir síðustu ára hafi dregið úr vissu þessa mats og að í síðustu skýrslu Milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar hafi komið fram að „miðlungs vissa“ sé um það að hringrásin stöðvist ekki fyrir aldamótin næstu. „Líkur þess að AMOC stöðvist, eða það dragi hratt úr hringrásinni fer eftir hlýnun jarðar sem er háð losun gróðurhúsalofttegunda. Verði dregið hratt úr þeirri losun verða stórar breytingar á AMOC ólíklegri,“ segir í greininni.
Loftslagsmál Veður Tengdar fréttir Telja sig hafa skýringu á kuldapollinum við Ísland Mælingar og langtímalíkön hafa sýnt áberandi kuldapoll í hafinu suður af Íslandi og Grænlandi á sama tíma og nær allar aðrir hlutar jarðarinnar hlýna. Vísindamenn telja orsökina meðal annars kunna að liggja í bráðnandi hafís á norðurskautinu. 2. ágúst 2017 23:46 Kuldakast ekki yfirvofandi á Íslandi Ekkert bendir til þess að kuldaskeið sé yfirvofandi við Ísland þrátt fyrir að merki séu um að bráðnun íss á norðurskautinu valdi kuldapolli í hafinu fyrir utan landið. 3. ágúst 2017 22:56 Mest lesið Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Innlent „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ Innlent Einn var stunginn í Breiðholti Innlent Rússar lýsa yfir neyðarástandi Erlent Á hækjum eftir tæklingu í brekkunni á Þjóðhátíð Innlent Blöskrar græðgi á kostnað gæða Innlent Patrik biðst afsökunar Innlent „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Innlent Veislan tekin af dagskrá FM957 Innlent Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Innlent Fleiri fréttir Mildast sunnan heiða Hæglætisveður um helgina Milt veður fram að og um helgi en svo tekur djúp lægð við Ísland gæti kólnað þrátt fyrir hlýnun á heimsvísu Útlit fyrir rólegt veður fram á föstudag Rólegra veður en líkur á síðdegisskúrum Dregur úr vindi með morgninum Leiðindaveður um allt land vegna djúprar lægðar Önnur djúp lægð á leiðinni Gul viðvörun í Eyjum fram á kvöld og leiðindaspá áfram Alldjúp lægð færir með sér gula viðvörun Byrjar að rigna fyrir norðan en dregur úr vætu fyrir sunnan Besta veðrið um verslunarmannahelgina? Viðvaranir í gildi og vindasamt og blautt framundan Illvænlegar vendingar á veðurspánni fyrir helgina Hægt veður í dag en myndarleg lægð á leiðinni Enn hætta á vatnavöxtum en dregur úr rigningunni Gul viðvörun vegna mikillar rigningar Áfram vætusamt og skýjað um helgina Áfram rigning í kortunum Kröpp og djúp lægð veldur hvassviðri Vísbendingar um „þokkalegt“ veður næstu helgi Gul viðvörun í nótt Dálítil rigning norðanlands en bjart sunnanlands Skúradembur víða um land Úrhellið var það mesta í júní frá upphafi mælinga Eldingar með skúrum síðdegis Minnkandi líkur á 20 stiga hita Rólegt sumarveður um allt land í dag Súldin í stutt sumarfrí Sjá meira
Telja sig hafa skýringu á kuldapollinum við Ísland Mælingar og langtímalíkön hafa sýnt áberandi kuldapoll í hafinu suður af Íslandi og Grænlandi á sama tíma og nær allar aðrir hlutar jarðarinnar hlýna. Vísindamenn telja orsökina meðal annars kunna að liggja í bráðnandi hafís á norðurskautinu. 2. ágúst 2017 23:46
Kuldakast ekki yfirvofandi á Íslandi Ekkert bendir til þess að kuldaskeið sé yfirvofandi við Ísland þrátt fyrir að merki séu um að bráðnun íss á norðurskautinu valdi kuldapolli í hafinu fyrir utan landið. 3. ágúst 2017 22:56