Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir skrifar 15. ágúst 2024 15:31 Ástralski dansarinn, RayGun, sem tók þátt í Break keppninni á Ólympíuleikunum hefur verið meira áberandi en þeir dansarar sem unnu til verðlauna. Mikil umræða varð í Street danssamfélaginu þegar spurðist út að Breaking yrði ein af keppnisgreinum í þessari stóru alþjóðakeppni. Mögulega yrði erfitt að halda í gildi Breaking stílsins, því stofnanavæðing vestræns markaðssamfélags hefur tilhneygingu til að steypa dansara í tiltekin staðalmót íþrótta- og danssambanda og sviðslista á kostnað listarinnar sjálfrar. Þetta hefur verið barátta fólks innan samfélagsins til margra ára og hefur nú komist í umræðuna opinberlega. Street dans er regnhlífarhugtak yfir: Break, Hiphop, House, Popping, Locking, Vogueing, Waacking ofl. sem verða til á eigin forsendum utan dansskóla og klassískrar sviðsmenningar í danslistum. Dans sem verður til á dansgólfum klúbba, úti á götu og í partýjum. Mótun stílana hefur alfarið verið í höndum iðkenda, brautryðjendur eru Black og Latin fólk í fátækrahverfum Bandaríkjanna. Orðaforði stílana og tækni dansaranna eflist með árunum og viðmiðið hækkar samhliða breikkun menningar í tónlist og dansi. Í dag eru Street dansformin einhver þau vinsælustu á heimsvísu. Tónlist er lykilatriði þessara dansstíla og skilgreinir þar á meðal Breaking stílinn. Street stílarnir byggja allir á spuna sem fer eftir tóneyra dansarans. Þó að kraftmikil spor séu tekin á gólfi og svipi til fimleika eða annarra dýnamískra list- og íþrótta forma þá eru þau fyrst og fremst dæmd á tóneyra dansarans. Breaking snýst um dansinn en ekki ,,trikkin". Ef þú mætir í Break battl og bombar út stjarnfræðilega erfiðum og þyngdarafls ögrandi kraftsporum (e. power moves), en sýnir ekki fram á að þú getir dansað eða sett hreyfingar þínar við tónlistina þá tapar þú gegn andstæðingi sem gerir eitt freeze og nokkrar útgáfur af six step (grunnspor) ásamt því að DANSA við tónlistina. Fegurð og natni stílsins felst í framkvæmd hreyfinganna, hversu flóknar sem þær eru þurfa þær að passa við tónlistina og að sjálfsögðu þarftu að sýna fram á að þú kunnir grunnspor stílsins og sért vel að þér í hreyfi- og stemmningar tungumáli Breaking. Breaking er fyrsti dansstíll Hiphop menningarinnar Hiphop menningin er brennidepill Breaking. Dansstíllinn er eitt fyrsta listformið sem varð til í byrjun 8. áratugarins í Bronx hverfi New York borgar þegar angar Hiphop menningarinnar litu fyrst dagsins ljós. Menningin samanstendur af fimm þáttum: Rappi, graffiti, breaking, DJ'ing og skilningi á samfélagslega fyrirbærinu Hiphopi. Hljóð heimurinn er trommu pásur fönklaga sem voru lengdar með tveimur turntables spilandi sama lag sem gerði plötusnúðum kleift að fara fram og til baka innan sömu pásunnar í lögunum. Sami hljóðheimur blés lífi í uppruna rappsins og þaðan heldur sér viss stemmning sem hiphop hausar þekkja vel og er sá skilningur er eitt það mikilvægasta í túlkun dansara í Break og Hiphop stílunum. Í þessari jöfnu má ekki gleyma því að allur hreyfiheimurinn kemur frá bakgrunni fátæktar, kúgunar og innri styrk þeirra sem eru í þessum aðstæðum. Landnám - menningarnám Sagan hófst með mansali á svörtu fólki, þrældómi þeirra og áframhaldandi takmörkun á réttindum afkomenda þeirra. Svo hefur hnattvæðing átt sér stað með tilkomu Hiphop menningar. Hér þurfum við vestræna forréttindafólkið að passa okkur að skreyta ekki þessar aðstæður með eitraðri jákvæðni og líta framhjá því að brautryðjendur og áhrifavaldar stílana búa enn við aðstæður þar sem þau fá ekki sömu tækifæri og við. Við sem höfum meiri forréttindi erum í þeirri stöðu að geta tekið við Breaking listforminu í blóma og sett það - með okkar skilningi á dansinum - á stór svið, dæmt það í keppnum sem eru vinsælar í sjónvarpi og kennt það í dansskólum innan landa okkar. Það áhrifamesta er líklega þrýstingurinn frá íþrótta- og danssamböndum um að reglugera dansformin. Oft standa þar að baki danskennarar utan Street danssamfélagsins sem vilja greiðan aðgang að menningu svo þau geti selt vinsæla vöru óáreitt. Þessu má líkja við landtöku eða menningarnám. Áhrif menningarnáms Framkoma Raygun á Ólympíuleikunum og hennar staða í akademísku samhengi þar sem hún skrifaði lokaritgerð sína fyrir doktorsnám um Breaking, getur dregið dilk á eftir sér. Mikilvægt er að muna að ekki er hægt að fá gráðu í Street dansstílum. Listfengi stílanna felst í því að þeir þróast utan þessa kerfis. Raygun hefur birt fræðigreinar um Hiphop menningu og Breaking og hennar skilningur gæti orðið að viðmiði hjá fólki sem nýtir gildismat akademíu og ólympíuleika. “Væri ekki bara gott fyrir menninguna að fá stóran vettvang sbr. Ólympíuleikana til að sýna listina?” Jú, á marga vegu er frábært að koma Breaking aftur á alheims kortið en ef ,,showið” er á kostnað grundvallaratriða eins og gildismats samfélagsins þá erum við komin á hálan ís. Tónlistin heldur áfram með eða án okkar Við þurfum að gefa nýjum hugmyndum raunverulegt brautargengi. Takmarkaður skilningur okkar á dansformunum á ekki að vera til þess að við brytjum þau niður í bitastærð svo einfaldara sé að kyngja þeim. Staðalhugmyndir þurfa að breytast, með tilkomu Hiphop menningar hefur löngu orðið breyting á því hvernig vinsælustu dansform heims líta út. Hnattvæðingin er hafin, vestrænu gildin eru ekki við stjórnvölinn lengur og það er kominn tími til að aðlagast nýjum takti. Höfundur er hiphophaus og eigandi eina sérhæfða Street dansskóla landsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson Skoðun Krossinn er fallegur Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson Skoðun Ég má það fyrst ég kemst upp með það Eva Hauksdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson skrifar Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Krossinn er fallegur skrifar Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Að gráta í rigningunni - og dansa Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun „Smækkunar“gler Viðskiptaráðs Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki henda! Eyjólfur Pálsson skrifar Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir skrifar Skoðun Frigg nemendagrunnur – bylting í íslensku skólastarfi Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar Skoðun Manstu þegar Messenger var ekki til? Aldís Stefánsdóttir skrifar Skoðun „Flestum í Noregi er illa við EES“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óheillaþróun á íslenskum vinnumarkaði Gunnar Sigvaldason,Árni B. Björnsson skrifar Skoðun Að virkja upp í loft Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn, the party of hungry children Ian McDonald skrifar Skoðun Talsmenn tolla gefa engan afslátt Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Samstaða kennara skiptir máli Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fram undan í íslenskum stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Leiðin til að elska mig Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Hamstrar barnið þitt blýanta? Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun Ég má það fyrst ég kemst upp með það Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Ætlar Akureyrarbær að snuða íbúa? Sunna Hlín Jóhannesdóttir,Hilda Jana Gísladóttir skrifar Skoðun Miðaldra á hjúkrunarheimili! Jóhanna Ólafsdóttir skrifar Skoðun Strandveiðar - stórlega styrktur atvinnuvegur Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Sérðu það sem ég sé? Matthildur Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Ástralski dansarinn, RayGun, sem tók þátt í Break keppninni á Ólympíuleikunum hefur verið meira áberandi en þeir dansarar sem unnu til verðlauna. Mikil umræða varð í Street danssamfélaginu þegar spurðist út að Breaking yrði ein af keppnisgreinum í þessari stóru alþjóðakeppni. Mögulega yrði erfitt að halda í gildi Breaking stílsins, því stofnanavæðing vestræns markaðssamfélags hefur tilhneygingu til að steypa dansara í tiltekin staðalmót íþrótta- og danssambanda og sviðslista á kostnað listarinnar sjálfrar. Þetta hefur verið barátta fólks innan samfélagsins til margra ára og hefur nú komist í umræðuna opinberlega. Street dans er regnhlífarhugtak yfir: Break, Hiphop, House, Popping, Locking, Vogueing, Waacking ofl. sem verða til á eigin forsendum utan dansskóla og klassískrar sviðsmenningar í danslistum. Dans sem verður til á dansgólfum klúbba, úti á götu og í partýjum. Mótun stílana hefur alfarið verið í höndum iðkenda, brautryðjendur eru Black og Latin fólk í fátækrahverfum Bandaríkjanna. Orðaforði stílana og tækni dansaranna eflist með árunum og viðmiðið hækkar samhliða breikkun menningar í tónlist og dansi. Í dag eru Street dansformin einhver þau vinsælustu á heimsvísu. Tónlist er lykilatriði þessara dansstíla og skilgreinir þar á meðal Breaking stílinn. Street stílarnir byggja allir á spuna sem fer eftir tóneyra dansarans. Þó að kraftmikil spor séu tekin á gólfi og svipi til fimleika eða annarra dýnamískra list- og íþrótta forma þá eru þau fyrst og fremst dæmd á tóneyra dansarans. Breaking snýst um dansinn en ekki ,,trikkin". Ef þú mætir í Break battl og bombar út stjarnfræðilega erfiðum og þyngdarafls ögrandi kraftsporum (e. power moves), en sýnir ekki fram á að þú getir dansað eða sett hreyfingar þínar við tónlistina þá tapar þú gegn andstæðingi sem gerir eitt freeze og nokkrar útgáfur af six step (grunnspor) ásamt því að DANSA við tónlistina. Fegurð og natni stílsins felst í framkvæmd hreyfinganna, hversu flóknar sem þær eru þurfa þær að passa við tónlistina og að sjálfsögðu þarftu að sýna fram á að þú kunnir grunnspor stílsins og sért vel að þér í hreyfi- og stemmningar tungumáli Breaking. Breaking er fyrsti dansstíll Hiphop menningarinnar Hiphop menningin er brennidepill Breaking. Dansstíllinn er eitt fyrsta listformið sem varð til í byrjun 8. áratugarins í Bronx hverfi New York borgar þegar angar Hiphop menningarinnar litu fyrst dagsins ljós. Menningin samanstendur af fimm þáttum: Rappi, graffiti, breaking, DJ'ing og skilningi á samfélagslega fyrirbærinu Hiphopi. Hljóð heimurinn er trommu pásur fönklaga sem voru lengdar með tveimur turntables spilandi sama lag sem gerði plötusnúðum kleift að fara fram og til baka innan sömu pásunnar í lögunum. Sami hljóðheimur blés lífi í uppruna rappsins og þaðan heldur sér viss stemmning sem hiphop hausar þekkja vel og er sá skilningur er eitt það mikilvægasta í túlkun dansara í Break og Hiphop stílunum. Í þessari jöfnu má ekki gleyma því að allur hreyfiheimurinn kemur frá bakgrunni fátæktar, kúgunar og innri styrk þeirra sem eru í þessum aðstæðum. Landnám - menningarnám Sagan hófst með mansali á svörtu fólki, þrældómi þeirra og áframhaldandi takmörkun á réttindum afkomenda þeirra. Svo hefur hnattvæðing átt sér stað með tilkomu Hiphop menningar. Hér þurfum við vestræna forréttindafólkið að passa okkur að skreyta ekki þessar aðstæður með eitraðri jákvæðni og líta framhjá því að brautryðjendur og áhrifavaldar stílana búa enn við aðstæður þar sem þau fá ekki sömu tækifæri og við. Við sem höfum meiri forréttindi erum í þeirri stöðu að geta tekið við Breaking listforminu í blóma og sett það - með okkar skilningi á dansinum - á stór svið, dæmt það í keppnum sem eru vinsælar í sjónvarpi og kennt það í dansskólum innan landa okkar. Það áhrifamesta er líklega þrýstingurinn frá íþrótta- og danssamböndum um að reglugera dansformin. Oft standa þar að baki danskennarar utan Street danssamfélagsins sem vilja greiðan aðgang að menningu svo þau geti selt vinsæla vöru óáreitt. Þessu má líkja við landtöku eða menningarnám. Áhrif menningarnáms Framkoma Raygun á Ólympíuleikunum og hennar staða í akademísku samhengi þar sem hún skrifaði lokaritgerð sína fyrir doktorsnám um Breaking, getur dregið dilk á eftir sér. Mikilvægt er að muna að ekki er hægt að fá gráðu í Street dansstílum. Listfengi stílanna felst í því að þeir þróast utan þessa kerfis. Raygun hefur birt fræðigreinar um Hiphop menningu og Breaking og hennar skilningur gæti orðið að viðmiði hjá fólki sem nýtir gildismat akademíu og ólympíuleika. “Væri ekki bara gott fyrir menninguna að fá stóran vettvang sbr. Ólympíuleikana til að sýna listina?” Jú, á marga vegu er frábært að koma Breaking aftur á alheims kortið en ef ,,showið” er á kostnað grundvallaratriða eins og gildismats samfélagsins þá erum við komin á hálan ís. Tónlistin heldur áfram með eða án okkar Við þurfum að gefa nýjum hugmyndum raunverulegt brautargengi. Takmarkaður skilningur okkar á dansformunum á ekki að vera til þess að við brytjum þau niður í bitastærð svo einfaldara sé að kyngja þeim. Staðalhugmyndir þurfa að breytast, með tilkomu Hiphop menningar hefur löngu orðið breyting á því hvernig vinsælustu dansform heims líta út. Hnattvæðingin er hafin, vestrænu gildin eru ekki við stjórnvölinn lengur og það er kominn tími til að aðlagast nýjum takti. Höfundur er hiphophaus og eigandi eina sérhæfða Street dansskóla landsins.
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar
Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar
Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar
Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun