Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir skrifar 15. ágúst 2024 15:31 Ástralski dansarinn, RayGun, sem tók þátt í Break keppninni á Ólympíuleikunum hefur verið meira áberandi en þeir dansarar sem unnu til verðlauna. Mikil umræða varð í Street danssamfélaginu þegar spurðist út að Breaking yrði ein af keppnisgreinum í þessari stóru alþjóðakeppni. Mögulega yrði erfitt að halda í gildi Breaking stílsins, því stofnanavæðing vestræns markaðssamfélags hefur tilhneygingu til að steypa dansara í tiltekin staðalmót íþrótta- og danssambanda og sviðslista á kostnað listarinnar sjálfrar. Þetta hefur verið barátta fólks innan samfélagsins til margra ára og hefur nú komist í umræðuna opinberlega. Street dans er regnhlífarhugtak yfir: Break, Hiphop, House, Popping, Locking, Vogueing, Waacking ofl. sem verða til á eigin forsendum utan dansskóla og klassískrar sviðsmenningar í danslistum. Dans sem verður til á dansgólfum klúbba, úti á götu og í partýjum. Mótun stílana hefur alfarið verið í höndum iðkenda, brautryðjendur eru Black og Latin fólk í fátækrahverfum Bandaríkjanna. Orðaforði stílana og tækni dansaranna eflist með árunum og viðmiðið hækkar samhliða breikkun menningar í tónlist og dansi. Í dag eru Street dansformin einhver þau vinsælustu á heimsvísu. Tónlist er lykilatriði þessara dansstíla og skilgreinir þar á meðal Breaking stílinn. Street stílarnir byggja allir á spuna sem fer eftir tóneyra dansarans. Þó að kraftmikil spor séu tekin á gólfi og svipi til fimleika eða annarra dýnamískra list- og íþrótta forma þá eru þau fyrst og fremst dæmd á tóneyra dansarans. Breaking snýst um dansinn en ekki ,,trikkin". Ef þú mætir í Break battl og bombar út stjarnfræðilega erfiðum og þyngdarafls ögrandi kraftsporum (e. power moves), en sýnir ekki fram á að þú getir dansað eða sett hreyfingar þínar við tónlistina þá tapar þú gegn andstæðingi sem gerir eitt freeze og nokkrar útgáfur af six step (grunnspor) ásamt því að DANSA við tónlistina. Fegurð og natni stílsins felst í framkvæmd hreyfinganna, hversu flóknar sem þær eru þurfa þær að passa við tónlistina og að sjálfsögðu þarftu að sýna fram á að þú kunnir grunnspor stílsins og sért vel að þér í hreyfi- og stemmningar tungumáli Breaking. Breaking er fyrsti dansstíll Hiphop menningarinnar Hiphop menningin er brennidepill Breaking. Dansstíllinn er eitt fyrsta listformið sem varð til í byrjun 8. áratugarins í Bronx hverfi New York borgar þegar angar Hiphop menningarinnar litu fyrst dagsins ljós. Menningin samanstendur af fimm þáttum: Rappi, graffiti, breaking, DJ'ing og skilningi á samfélagslega fyrirbærinu Hiphopi. Hljóð heimurinn er trommu pásur fönklaga sem voru lengdar með tveimur turntables spilandi sama lag sem gerði plötusnúðum kleift að fara fram og til baka innan sömu pásunnar í lögunum. Sami hljóðheimur blés lífi í uppruna rappsins og þaðan heldur sér viss stemmning sem hiphop hausar þekkja vel og er sá skilningur er eitt það mikilvægasta í túlkun dansara í Break og Hiphop stílunum. Í þessari jöfnu má ekki gleyma því að allur hreyfiheimurinn kemur frá bakgrunni fátæktar, kúgunar og innri styrk þeirra sem eru í þessum aðstæðum. Landnám - menningarnám Sagan hófst með mansali á svörtu fólki, þrældómi þeirra og áframhaldandi takmörkun á réttindum afkomenda þeirra. Svo hefur hnattvæðing átt sér stað með tilkomu Hiphop menningar. Hér þurfum við vestræna forréttindafólkið að passa okkur að skreyta ekki þessar aðstæður með eitraðri jákvæðni og líta framhjá því að brautryðjendur og áhrifavaldar stílana búa enn við aðstæður þar sem þau fá ekki sömu tækifæri og við. Við sem höfum meiri forréttindi erum í þeirri stöðu að geta tekið við Breaking listforminu í blóma og sett það - með okkar skilningi á dansinum - á stór svið, dæmt það í keppnum sem eru vinsælar í sjónvarpi og kennt það í dansskólum innan landa okkar. Það áhrifamesta er líklega þrýstingurinn frá íþrótta- og danssamböndum um að reglugera dansformin. Oft standa þar að baki danskennarar utan Street danssamfélagsins sem vilja greiðan aðgang að menningu svo þau geti selt vinsæla vöru óáreitt. Þessu má líkja við landtöku eða menningarnám. Áhrif menningarnáms Framkoma Raygun á Ólympíuleikunum og hennar staða í akademísku samhengi þar sem hún skrifaði lokaritgerð sína fyrir doktorsnám um Breaking, getur dregið dilk á eftir sér. Mikilvægt er að muna að ekki er hægt að fá gráðu í Street dansstílum. Listfengi stílanna felst í því að þeir þróast utan þessa kerfis. Raygun hefur birt fræðigreinar um Hiphop menningu og Breaking og hennar skilningur gæti orðið að viðmiði hjá fólki sem nýtir gildismat akademíu og ólympíuleika. “Væri ekki bara gott fyrir menninguna að fá stóran vettvang sbr. Ólympíuleikana til að sýna listina?” Jú, á marga vegu er frábært að koma Breaking aftur á alheims kortið en ef ,,showið” er á kostnað grundvallaratriða eins og gildismats samfélagsins þá erum við komin á hálan ís. Tónlistin heldur áfram með eða án okkar Við þurfum að gefa nýjum hugmyndum raunverulegt brautargengi. Takmarkaður skilningur okkar á dansformunum á ekki að vera til þess að við brytjum þau niður í bitastærð svo einfaldara sé að kyngja þeim. Staðalhugmyndir þurfa að breytast, með tilkomu Hiphop menningar hefur löngu orðið breyting á því hvernig vinsælustu dansform heims líta út. Hnattvæðingin er hafin, vestrænu gildin eru ekki við stjórnvölinn lengur og það er kominn tími til að aðlagast nýjum takti. Höfundur er hiphophaus og eigandi eina sérhæfða Street dansskóla landsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson Skoðun Skoðun Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Ástralski dansarinn, RayGun, sem tók þátt í Break keppninni á Ólympíuleikunum hefur verið meira áberandi en þeir dansarar sem unnu til verðlauna. Mikil umræða varð í Street danssamfélaginu þegar spurðist út að Breaking yrði ein af keppnisgreinum í þessari stóru alþjóðakeppni. Mögulega yrði erfitt að halda í gildi Breaking stílsins, því stofnanavæðing vestræns markaðssamfélags hefur tilhneygingu til að steypa dansara í tiltekin staðalmót íþrótta- og danssambanda og sviðslista á kostnað listarinnar sjálfrar. Þetta hefur verið barátta fólks innan samfélagsins til margra ára og hefur nú komist í umræðuna opinberlega. Street dans er regnhlífarhugtak yfir: Break, Hiphop, House, Popping, Locking, Vogueing, Waacking ofl. sem verða til á eigin forsendum utan dansskóla og klassískrar sviðsmenningar í danslistum. Dans sem verður til á dansgólfum klúbba, úti á götu og í partýjum. Mótun stílana hefur alfarið verið í höndum iðkenda, brautryðjendur eru Black og Latin fólk í fátækrahverfum Bandaríkjanna. Orðaforði stílana og tækni dansaranna eflist með árunum og viðmiðið hækkar samhliða breikkun menningar í tónlist og dansi. Í dag eru Street dansformin einhver þau vinsælustu á heimsvísu. Tónlist er lykilatriði þessara dansstíla og skilgreinir þar á meðal Breaking stílinn. Street stílarnir byggja allir á spuna sem fer eftir tóneyra dansarans. Þó að kraftmikil spor séu tekin á gólfi og svipi til fimleika eða annarra dýnamískra list- og íþrótta forma þá eru þau fyrst og fremst dæmd á tóneyra dansarans. Breaking snýst um dansinn en ekki ,,trikkin". Ef þú mætir í Break battl og bombar út stjarnfræðilega erfiðum og þyngdarafls ögrandi kraftsporum (e. power moves), en sýnir ekki fram á að þú getir dansað eða sett hreyfingar þínar við tónlistina þá tapar þú gegn andstæðingi sem gerir eitt freeze og nokkrar útgáfur af six step (grunnspor) ásamt því að DANSA við tónlistina. Fegurð og natni stílsins felst í framkvæmd hreyfinganna, hversu flóknar sem þær eru þurfa þær að passa við tónlistina og að sjálfsögðu þarftu að sýna fram á að þú kunnir grunnspor stílsins og sért vel að þér í hreyfi- og stemmningar tungumáli Breaking. Breaking er fyrsti dansstíll Hiphop menningarinnar Hiphop menningin er brennidepill Breaking. Dansstíllinn er eitt fyrsta listformið sem varð til í byrjun 8. áratugarins í Bronx hverfi New York borgar þegar angar Hiphop menningarinnar litu fyrst dagsins ljós. Menningin samanstendur af fimm þáttum: Rappi, graffiti, breaking, DJ'ing og skilningi á samfélagslega fyrirbærinu Hiphopi. Hljóð heimurinn er trommu pásur fönklaga sem voru lengdar með tveimur turntables spilandi sama lag sem gerði plötusnúðum kleift að fara fram og til baka innan sömu pásunnar í lögunum. Sami hljóðheimur blés lífi í uppruna rappsins og þaðan heldur sér viss stemmning sem hiphop hausar þekkja vel og er sá skilningur er eitt það mikilvægasta í túlkun dansara í Break og Hiphop stílunum. Í þessari jöfnu má ekki gleyma því að allur hreyfiheimurinn kemur frá bakgrunni fátæktar, kúgunar og innri styrk þeirra sem eru í þessum aðstæðum. Landnám - menningarnám Sagan hófst með mansali á svörtu fólki, þrældómi þeirra og áframhaldandi takmörkun á réttindum afkomenda þeirra. Svo hefur hnattvæðing átt sér stað með tilkomu Hiphop menningar. Hér þurfum við vestræna forréttindafólkið að passa okkur að skreyta ekki þessar aðstæður með eitraðri jákvæðni og líta framhjá því að brautryðjendur og áhrifavaldar stílana búa enn við aðstæður þar sem þau fá ekki sömu tækifæri og við. Við sem höfum meiri forréttindi erum í þeirri stöðu að geta tekið við Breaking listforminu í blóma og sett það - með okkar skilningi á dansinum - á stór svið, dæmt það í keppnum sem eru vinsælar í sjónvarpi og kennt það í dansskólum innan landa okkar. Það áhrifamesta er líklega þrýstingurinn frá íþrótta- og danssamböndum um að reglugera dansformin. Oft standa þar að baki danskennarar utan Street danssamfélagsins sem vilja greiðan aðgang að menningu svo þau geti selt vinsæla vöru óáreitt. Þessu má líkja við landtöku eða menningarnám. Áhrif menningarnáms Framkoma Raygun á Ólympíuleikunum og hennar staða í akademísku samhengi þar sem hún skrifaði lokaritgerð sína fyrir doktorsnám um Breaking, getur dregið dilk á eftir sér. Mikilvægt er að muna að ekki er hægt að fá gráðu í Street dansstílum. Listfengi stílanna felst í því að þeir þróast utan þessa kerfis. Raygun hefur birt fræðigreinar um Hiphop menningu og Breaking og hennar skilningur gæti orðið að viðmiði hjá fólki sem nýtir gildismat akademíu og ólympíuleika. “Væri ekki bara gott fyrir menninguna að fá stóran vettvang sbr. Ólympíuleikana til að sýna listina?” Jú, á marga vegu er frábært að koma Breaking aftur á alheims kortið en ef ,,showið” er á kostnað grundvallaratriða eins og gildismats samfélagsins þá erum við komin á hálan ís. Tónlistin heldur áfram með eða án okkar Við þurfum að gefa nýjum hugmyndum raunverulegt brautargengi. Takmarkaður skilningur okkar á dansformunum á ekki að vera til þess að við brytjum þau niður í bitastærð svo einfaldara sé að kyngja þeim. Staðalhugmyndir þurfa að breytast, með tilkomu Hiphop menningar hefur löngu orðið breyting á því hvernig vinsælustu dansform heims líta út. Hnattvæðingin er hafin, vestrænu gildin eru ekki við stjórnvölinn lengur og það er kominn tími til að aðlagast nýjum takti. Höfundur er hiphophaus og eigandi eina sérhæfða Street dansskóla landsins.
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun