Skoðun

Hvernig komum við í veg fyrir upp­færslu á af­brota­for­ritinu hjá ungum af­brota­mönnum?

Davíð Bergmann skrifar

Ég á til með að hrósa Héraðsdómi Reykjavíkur fyrir dómsuppkvaðningu yfir ungum manni sem var dæmdur fyrir alvarlegt ofbeldisbrot og uppsöfnuð mál á dögunum.

Þessi dómur hefur verið á milli tannanna á fólki og margir hafa látið í ljós í kommentakerfum netmiðlanna óánægju sína með dóminn og eru ekki sáttir með þessa dómsuppkvaðningu og telja hana ekki nógu harða. Ég fagna svona nálgun ef orðum fylgja efndir, þá er ég að tala um að það fari fram alvöru fræðsla á afplánunartíma og það sé gerð áætlun og unnið markvisst eftir henni þannig að þessi ungi maður átti sig á sínum gjörðum og hann sýni fram á alvöru iðrun. Líkur á að hann geri það eru ef hann þarf að horfast í augu við gjörðir sínar og fá fræðslu sem gefur honum raunveruleikasýn inn í hverjar afleiðingar ofbeldis eru og afbrota. Ég hef sjálfur barist fyrir svona nálgun í málefnum ungra afbrotamanna til margra áratuga og hef bent á vinnubrögð eins og Bretar hafa notað heiti sem heitir YOT „youth offending team“ og nota til þess 57. grein almennra hegningarlaga. Eins og gert er í þessu máli.

Tekið úr dómnum:

Samkvæmt öllu framangreindu og 77. gr. almennra hegningarlaga þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í 18 mánuði. Þegar litið er til þess að ákærði hefur ekki áður gerst brotlegur við lög, skýlausrar játningar, ungs aldurs og stöðu hans að öðru leyti þykir rétt að fresta fullnustu refsingarinnar og falli hún niður að liðnum þremur árum frá uppkvaðningu dóms þessa að telja haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Frestun á fullnustu refsingarinnar er jafnframt bundin sérstökum skilyrðum samkvæmt 1., 2. og 4. tl. 3. mgr. 57. gr. almennra hegningarlaga. Skal ákærði sæta umsjón í þrjú ár, í fyrstu umsjón og fyrirmælum af hálfu barnaverndaryfirvalda allt að 18 ára aldri en eftir það umsjón og fyrirmæli Fangelsismálastofnunar. Þá skal ákærði gangast undir dvöl á meðferðarheimili eftir frekari ákvörðun barnaverndaryfirvalda, að hámarki þar til 18 ára aldri er náð.

Orðum skulu fylgja efndir

Þegar ég er að tala um efndir þá er ég ekki að tala um að hann sitji fyrir framan sálfræðinga og kafi ofan í naflann á sér allan tímann. Það er hægt að samtvinna sálfræðimeðferð með íhlutun eins og „Learning by doing“, fara á vettvang og fræðast af alvöru.

Ef ég ætti að koma með tillögu að fræðslu þá ætti þessi drengur þar sem hann beitir hníf að fá fræðslu hjá læknunum á Grensásdeildinni því þeir vinna oftast eftir á með afleiðingar alvarlegra ofbeldisbrota og geta afruglað bíómyndaveröldina í hausnum á honum. Eins ætti hann að fara og hitta sjúkraflutningamenn sem koma á vettvang svona mála, sem geta gert honum grein fyrir því hvað er stutt á milli lífs og dauða.

Eins eigum við að nota mann eins og Tolla og strákana hans sem honum hefur tekist að gera að nýjum þjóðfélagsþegnum og nýtum. Tölum við menn sem hafa ákveðið að snúa sínu lífi við af alvöru. Það eru endalausir möguleikar. Það eina sem þarf er viljinn. Ég kalla eftir samstarfi með svona mönnum til að takast á við afbrot ungmenna.

Ég er ekki talsmaður harðra refsinga en ég er talsmaður þess að fræða og byggja upp einstaklinga með alvöru vinnubrögðum. Svo er ég líka þeirrar skoðunar að ef menn haldi ekki skilorði með skilyrðum eigi að fylgja því eftir af fullum þunga og það eigi ekki að bíða heldur láta það gerast strax. Þá eigi að vera til viðunandi úrræði til að taka á móti honum ef þannig fer.

Ég hef talað um það áður að mér hefur blöskrað að sjá menn snúa sér í myndavélina og gefa samfélaginu fuck-merki eftir dóma og jafnvel inni í dómsal. Ég vil gera þetta eins og Bretarnir gera, þegar ungir afbrotamenn koma fyrir dóm eiga þeir að bera bindi og eiga að vera vel til hafðir og þeir eiga að bera virðingu fyrir dómsvaldinu og sinni kurteisi um fram allt.

Svona einstaklingi á að vera skipaður tilsjónarmaður sem framfylgir því að dómnum sé fylgt og hann á jafnframt að vera ábyrgur fyrir því á afplánunartíma. Ég er líka þeirrar skoðunar, eins og í Bretlandi, að ef viðkomandi sýnir raunverulega iðrun og vinnur í sínum málum af alvöru eigi þessi dómur aldrei að þvælast fyrir honum í framtíðinni. Hann á þá að fara í tættarann með viðhöfn sem útskrift og lífið á að halda áfram því það að refsa bara skilar takmörkuðum árangri, að koma því á framfæri hvað hann er vondur og hvað hann er andfélagslegur er ekki svarið í mínum huga heldur eigum við að nota tækifærið til að betra menn með öllum ráðum. Að lokum af því að við erum í þjóðarátaki gegn hnífaburði þá langar mig að skora á stjórnvöld að halda ráðstefnu eins og Björn Bjarnason, fyrrverandi dómsmálaráðherra, ætlaði að gera hérna um árið sem mistókst hrapalega vegna þess að þeir sem voru boðaðir létu ekki sjá sig. Ekki bara með fólki í Fílabeinsturninum heldur með fólki sem hefur unnið vettvangsvinnu með góðum árangri eins og Tolli og fyrrverandi deildarstjóri Stuðla, Grétar Halldórsson, sem hefur hitt olnbogabörn og unnið með þeim síðan 1992. og fleirum og öllum þeim aðilum sem koma að þessum málaflokki. Annars eigum við að marka okkur þannig stefnu að við eigum ekki að þurfa að fara í átaksverkefni heldur á þetta að vera viðfangsefni hvers tíma fyrir sig.

Höfundur er áhugamaður um að bæta samfélagið okkar.




Skoðun

Skoðun

Börnin okkar

Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar

Sjá meira


×